Podcast
Questions and Answers
Егер күш тұрақты болса, беттің ауданы азайған кезде қысым қалай өзгереді?
Егер күш тұрақты болса, беттің ауданы азайған кезде қысым қалай өзгереді?
- Қысым артады (correct)
- Қысым өзгермейді
- Қысым азаяды
- Күш пен ауданға тәуелді емес
Қысымның SI жүйесіндегі өлшем бірлігі қалай аталады және ол нені білдіреді?
Қысымның SI жүйесіндегі өлшем бірлігі қалай аталады және ол нені білдіреді?
- Паскаль, 1 Н күштің 1 м² ауданға әсері (correct)
- Ватт, қуат мөлшері
- Джоуль, энергия мөлшері
- Ньютон, 1 кг массаның үдеуі
Паскаль заңы нені сипаттайды?
Паскаль заңы нені сипаттайды?
- Сұйықтар мен газдарда қысымның барлық бағытта бірдей таралуын (correct)
- Қатты денелердің қысымын
- Күш пен аудан арасындағы байланысты
- Атмосфералық қысымның биіктікке байланысты өзгеруін
Гидростатикалық қысымды есептеу формуласы қандай және ондағы әрбір шама нені білдіреді?
Гидростатикалық қысымды есептеу формуласы қандай және ондағы әрбір шама нені білдіреді?
Неліктен теңіз түбіндегі қысым жоғары болады?
Неліктен теңіз түбіндегі қысым жоғары болады?
Атмосфералық қысым биіктікке байланысты қалай өзгереді?
Атмосфералық қысым биіктікке байланысты қалай өзгереді?
Егер гидравликалық престе кіші поршеньге 100 Н күш түсірілсе және оның ауданы 0.1 м² болса, ал үлкен поршеньнің ауданы 1 м² болса, үлкен поршеньге қандай күш әсер етеді?
Егер гидравликалық престе кіші поршеньге 100 Н күш түсірілсе және оның ауданы 0.1 м² болса, ал үлкен поршеньнің ауданы 1 м² болса, үлкен поршеньге қандай күш әсер етеді?
Неліктен пышақтың жүзі өткір етіп жасалады?
Неліктен пышақтың жүзі өткір етіп жасалады?
Шприцтің жұмыс істеу принципі қандай физикалық құбылысқа негізделген?
Шприцтің жұмыс істеу принципі қандай физикалық құбылысқа негізделген?
Егер сұйықтың тығыздығы 2 есе артса, ал бағанның биіктігі өзгеріссіз қалса, гидростатикалық қысым қалай өзгереді?
Егер сұйықтың тығыздығы 2 есе артса, ал бағанның биіктігі өзгеріссіз қалса, гидростатикалық қысым қалай өзгереді?
Flashcards
Кысым нәрсә ул?
Кысым нәрсә ул?
Белгілі бір бетке әсер итүче көчнең шул бет мәйданына нисбәте.
1 Паскаль нәрсәгә тиң?
1 Паскаль нәрсәгә тиң?
Бер Ньютон көч 1 м² мәйданга тәэсир иткәндә барлыкка килә.
Каты җисемнәр кысымы ничек барлыкка килә?
Каты җисемнәр кысымы ничек барлыкка килә?
Каты җисемнәр үз авырлыгы яки тышкы көч тәэсирендә кысым ясый.
Сыеклык һәм газлар кысымы ничек тарала?
Сыеклык һәм газлар кысымы ничек тарала?
Signup and view all the flashcards
Гидростатик кысым нәрсә ул?
Гидростатик кысым нәрсә ул?
Signup and view all the flashcards
Атмосфера кысымы нәрсәдән барлыкка килә?
Атмосфера кысымы нәрсәдән барлыкка килә?
Signup and view all the flashcards
Паскаль законы
Паскаль законы
Signup and view all the flashcards
Гидростатик кысым нәрсәгә бәйле?
Гидростатик кысым нәрсәгә бәйле?
Signup and view all the flashcards
Биеклек артканда атмосфера кысымы үзгәрәме?
Биеклек артканда атмосфера кысымы үзгәрәме?
Signup and view all the flashcards
Барометр нәрсә ул?
Барометр нәрсә ул?
Signup and view all the flashcards
Study Notes
Қысым туралы жалпы мәлімет
- Қысым - физикадағы маңызды ұғым, ол бетке түсетін күштің осы беттің ауданына қатынасын көрсетеді.
- Қысым механика, гидростатика, аэростатика және термодинамика сияқты ғылым салаларында қолданыс табады.
Қысымның анықтамасы, формуласы және өлшем бірлігі
- Қысым (P) бетке перпендикуляр түсетін күштің (F) осы беттің ауданына (S) қатынасы арқылы анықталады: P = F/S.
- P – қысымды (Паскаль, Па), F – күшті (Ньютон, Н), S – беттің ауданын (м²) білдіреді.
- Қысымның SI жүйесіндегі өлшем бірлігі – Паскаль (Па).
- 1 Паскаль – 1 Ньютон күштің 1 м² ауданға әсер етуімен анықталады.
Қысымның түрлері
- Қысым үш түрге бөлінеді: қатты денелердің қысымы, сұйықтар мен газдардың қысымы және атмосфералық қысым.
Қатты денелердің қысымы
- Қатты денелер өз салмағымен немесе сыртқы күш әсерінен қысым түсіреді.
- Қысым күштің бетке әсер ету бағытына байланысты өзгереді; кіші ауданға үлкен күш түсірілсе, қысым артады.
- Мысалы, пышақтың жүзінің өткірлігі қысымды арттырады, ал шегелердің ұшының үшкірлігі олардың ағашқа оңай кіруіне мүмкіндік береді.
Сұйықтар мен газдардың қысымы
- Сұйықтар мен газдар қысымды барлық бағытта бірдей жеткізеді, бұл Паскаль заңымен сипатталады: "Сұйыққа немесе газға сырттан түсірілген қысым барлық бағытта бірдей таралады".
- Гидростатикалық қысым – сұйықтың ауырлығынан пайда болатын қысым, ол P = pgh формуласымен есептеледі.
- p – сұйықтың тығыздығы (кг/м³), g – еркін түсу үдеуі (≈9,8 м/с²), h – сұйық бағанының биіктігі (м).
- Мысалы, теңіз түбінде қысым жоғары, себебі су бағанының биіктігі үлкен, ал гидравликалық пресстер Паскаль заңына негізделген.
Атмосфералық қысым
- Жердің атмосферасы салмағы арқылы қысым түсіреді.
- Орташа атмосфералық қысым теңіз деңгейінде 101325 Па немесе 760 мм сынап бағанасына тең.
- Биіктік артқан сайын атмосфералық қысым азаяды.
- Шприцтің жұмысы атмосфералық қысымға негізделген.
Қорытынды
- Қысым табиғат пен техникада маңызды рөл атқарады.
- Қысымды түсіну гидравлика, аэродинамика, медицина және көптеген инженерлік салаларда қажет.
- Қысымның қатты денелерге, сұйықтар мен газдарға әсерін білу күнделікті өмір мен ғылымда маңызды.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
