Қазақстандағы тоқырау жылдары

• Тоқырау жылдары термині Кеңес Одағының тарихындағы 1960-шы жылдардың ортасынан 1980-ші жылдардың ортасына дейінгі кезеңді сипаттау үшін қолданылады.
• Бұл кезең экономикалық өсімнің баяулауымен, саяси және әлеуметтік өмірдегі тұрақтылықтың сақталуымен сипатталады.
• Қазақстандағы тоқырау жылдары КСРО-ның құрамдас бөлігі ретінде өтті және одақтық тенденцияларға ұқсас белгілерге ие болды.

Экономикалық ахуал

• Қазақстан экономикасының негізгі саласы ауыл шаруашылығы болды, әсіресе астық өндіру және мал шаруашылығы.
• Республика КСРО-ның маңызды көмір және металл өндіруші аймақтарының бірі болды.
• Тоқырау жылдары Қазақстан экономикасында өсім баяулады, жоспарлы экономиканың тиімсіздігі мен ресурстарды бөлудегі проблемалар байқалды.
• Ауыл шаруашылығында егіншіліктің тиімсіздігі, техникалық жабдықтаудың жеткіліксіздігі өнімділікке кері әсерін тигізді.
• Өнеркәсіпте шикізат өндіруге басымдық беріліп, өңдеу өнеркәсібінің дамуы жеткіліксіз болды.

Әлеуметтік сала

• Тоқырау жылдары халықтың әл-ауқатының өсу қарқыны баяулады.
• Тауарлардың тапшылығы, қызмет көрсету сапасының төмендігі халықтың наразылығын тудырды.
• Әлеуметтік саладағы басты проблемалардың бірі тұрғын үймен қамтамасыз етудің жеткіліксіздігі болды.
• Денсаулық сақтау және білім беру салаларында инфрақұрылымның ескіруі және мамандардың жетіспеушілігі байқалды.
• Қазақстанда ұлттық мәдениет пен тілді дамытуға шектеулер қойылды, орыс тілінің үстемдігі сақталды.

Саяси ахуал

• Қазақстан КСРО-ның құрамында болғандықтан, республикадағы саяси өмір Мәскеуден бақыланып, шешімдер қабылдау орталықтан жүзеге асырылды.
• КОКП-ның (Коммунистік партия) рөлі сақталып, партиялық номенклатураның ықпалы күшейді.
• Саяси диссиденттік қозғалыстар мен ұлттық наразылықтар қатаң басылып отырды.
• Жеке басқа табынушылықтың көріністері сақталып, саяси плюрализмге жол берілмеді.
• Қазақстандағы саяси ахуалдың тұрақтылығы сыртқы факторларға, әсіресе КСРО-дағы өзгерістерге байланысты болды.

Мәдениет және идеология

• Тоқырау жылдарында мәдениет пен идеология саласында біркелкілік пен қатаң бақылау сақталды.
• Коммунистік идеологияның негізгі қағидалары насихатталып, шығармашылық еркіндік шектелді.
• Ұлттық мәдениеттің дамуына қолдау көрсетілгенімен, оның идеологиялық бағыты қатаң қадағаланды.
• Цензура күшейтіліп, батыстық мәдениеттің және идеялардың таралуына тосқауыл қойылды.
• Қазақ зиялылары тарапынан ұлттық тарихты, тілді және мәдениетті сақтауға бағытталған әрекеттер жасалды.

Қорытынды

• Қазақстанның тоқырау жылдары экономикалық өсімнің баяулауымен, әлеуметтік проблемалардың шиеленісуімен және саяси тұрақтылықтың сақталуымен сипатталады.
• Бұл кезең республиканың дамуындағы маңызды кезең болды, себебі ол болашақ өзгерістерге және тәуелсіздікке жол ашты.
• Тоқырау жылдарындағы Қазақстан КСРО-ның құрамдас бөлігі ретінде одақтық жүйенің барлық кемшіліктері мен ерекшеліктерін бастан кешірді.
• Экономикалық және әлеуметтік салалардағы проблемалар халықтың наразылығын тудырып, қайта құрудың қажеттілігін көрсетті.
• Саяси және мәдени саладағы шектеулер ұлттық сананың өсуіне және өзгерістерге деген ұмтылысқа ықпал етті.