Қазақстан климаты және күн радиациясы
10 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Қазақстан климатының шұғыл континентті болуына әсер ететін факторлардың қайсысы дұрыс?

  • Температураның біркелкі болуы және ауаның тұрақтылығы
  • Атмосфералық қысымның тұрақтылығы және желдің баяу соғуы
  • Жауын-шашын мөлшерінің көп болуы және ауаның ылғалдылығы.
  • Температураның шұғыл ауытқуы және жауын-шашын мөлшерінің аз болуы. (correct)

Қазақстан климатын қалыптастырушы негізгі факторларға қайсысы жатпайды?

  • Географиялық ендік. (correct)
  • Күн радиациясы.
  • Атмосфералық циркуляция.
  • Жердің беткі төсеніш қабаты.

Күн радиациясының мөлшеріне әсер ететін факторларды анықтаңыз.

  • Күннің көкжиектен биіктігі, Күннің ұзақтығы, бұлттылық, атмосфераның мөлдірлігі және жердің беткі төсеніш қабаты. (correct)
  • Желдің жылдамдығы мен ауаның ылғалдылығы.
  • Бұлттылық пен атмосфераның мөлдірлігі ғана.
  • Тек қана Күннің көкжиектен биіктігі.

Егер Қазақстанның солтүстігінде бұлттылық жоғары болса, ал оңтүстігінде ашық болса, қай аймақта Күн радиациясының мөлшері жоғары болады?

<p>Оңтүстік аймақта, себебі бұлттылық аз. (C)</p> Signup and view all the answers

Қазақстан климатына әсер ететін факторлардың ішінде ең тұрақсыз және өзгергіші болып табылатыны қайсы?

<p>Атмосфералық циркуляция. (D)</p> Signup and view all the answers

Тура және шашыранды радиацияның айырмашылығы неде?

<p>Тура радиация жер бетіне еш кедергісіз жетеді, ал шашыранды радиация әртүрлі бөлшектер арқылы шашырайды. (A)</p> Signup and view all the answers

Қазақстанның әр түрлі аймақтарындағы Күн сәулесінің түсу ұзақтығындағы айырмашылықты немен түсіндіруге болады?

<p>Солтүстікте бұлтты күндер санының көп болуымен. (B)</p> Signup and view all the answers

Жаңа жауған қардың шағылысу коэффициенті жоғары болуының себебі неде?

<p>Қардың беті тегіс және ақ түсті. (A)</p> Signup and view all the answers

Неліктен ылғалды топырақ құрғақ топыраққа қарағанда Күн радиациясын аз шағылыстырады?

<p>Ылғалды топырақ Күн сәулесін жақсы сіңіреді. (D)</p> Signup and view all the answers

Қазақстанның оңтүстігінде шілде айындағы жиынтық радиация мөлшері қаңтар айындағыдан 4 есе көп болуының себебі неде?

<p>Жоғарыда аталғандардың барлығы. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Атмосфера

Жердің айналасындағы газ қабаты.

Климаттық факторлар

Климатты қалыптастырушы негізгі себептер.

Күн радиациясы

Күннен келетін жылу ағындарының мөлшері.

Континентті климат

Температураның шұғыл ауытқуы мен құрғақ ауа.

Signup and view all the flashcards

Ауа циркуляциясы

Атмосферадағы ауа массаларының қозғалысы.

Signup and view all the flashcards

Тура радиация

Жер бетіне кедергісіз жететін Күн сәулесі.

Signup and view all the flashcards

Шашыранды радиация

Күн сәулесінің атмосферадағы шағылысуы мен шашырауына байланысты жер бетіне жететін радиация.

Signup and view all the flashcards

Жиынтық радиация

Тура және шашыранды радиацияның қосындысы.

Signup and view all the flashcards

Шағылысу коэффициенті

Жер бетінен шағылып шығатын радиацияның мөлшері.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Қазақстанның Климаты

  • Қазақстанның климаты шұғыл континентті, бұл температураның күрт өзгеруімен, ауаның құрғақтығымен және аз мөлшерде жауын-шашынмен сипатталады.
  • Климаттың қалыптасуына күн радиациясы, атмосфералық циркуляция және жер бетінің сипаты сияқты үш негізгі фактор әсер етеді.

Күн Радиациясы

  • Күн радиациясы – Күннен келетін жылу ағындары, күннің биіктігіне, ұзақтығына, бұлттылыққа және атмосфераның мөлдірлігіне тәуелді.
  • Жерге жететін күн радиациясының мөлшері 1 см-ге шаққанда килокалориямен (джоульмен) өлшенеді.
  • Күн радиациясының 20% атмосферада шағылысады, қалғаны Жерге тура түседі (тура радиация).
  • Күн радиациясының басқа бөліктері шашырайды, сіңіріледі немесе шағылысады.
  • Шашыранды және тура радиацияның қосындысы – жиынтық радиация.
  • Шағылысқан радиация жер бетінен шағылысады.
  • Жердің түрлеріне байланысты күн радиациясының шағылысу коэффициенттері әр түрлі:
    • Қар 85%-ға дейін шағылыстырады.
    • Қара топырақ 8-12%
    • Орман 10-20%
    • Шөл 29-35%
    • Теңіз 78-2%
    • Ылғалды топырақ құрғақ топыраққа қарағанда аз шағылыстырады.
    • Өсімдік жамылғысы 10-25%
  • Қазақстанның оңтүстігінде жылына 2000-3000 сағат күн сәулесі бар, оңтүстіктің күн суреттері солтүстіккенге қарағанда айтарлықтай көп.
  • Жылдық жиынтық радиация Қазақстанның солтүстігінде 100 ккал/см², оңтүстігінде 150 ккал/см² аралығында өзгешеленеді.
  • Күн сәулесінің шағылысу коэффициенті қыста, көктемде және жазда әр түрлі болады.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Қазақстан климаты шұғыл континентті болып табылады, температураның күрт өзгеруімен және құрғақтығымен сипатталады. Күн радиациясы климатқа әсер ететін маңызды фактор болып табылады. Радиацияның мөлшері күннің биіктігіне, бұлттылыққа және атмосфераның жағдайына байланысты.

More Like This

Solar Radiation Quiz
3 questions

Solar Radiation Quiz

ImpeccableRooster avatar
ImpeccableRooster
Solar Radiation and Heat Balance Quiz
15 questions
Solar Radiation Part 1
39 questions

Solar Radiation Part 1

LuxuriousLagoon avatar
LuxuriousLagoon
Use Quizgecko on...
Browser
Browser