Қазақ хандығының пайда болуы

Қазақ хандығының пайда болуына қандай негізгі факторлар әсер етті?

Әбілхайыр ханның билік ету кезеңінде қандай жорықтарда жеңіліс тапты?

Әбілхайыр ханның билігі кезінде не себепті халықтың тұрмысы нашарлады?

Қазақ хандығының құрылуы кезінде қандай аймақтар құрамына кірді?

1457 жылы Әбілхайыр хан кімдермен кездесті?

Әбілхайыр ханның мерзімі ішінде халықтың қай аймақтарға көшуі байқалды?

Әбілхайыр ханның территориясы қай аймақтарды қамтыды?

Қазақ хандығының құрылуымен байланысты қандай оқиғалар болды?

Әбілхайыр ханның саясаты қандай нәтиже берді?

Қазақ хандығының пайда болуы

Қазақ хандығы 14-15 ғасырларда әлеуметтік-экономикалық және этникалық-саяси процестердің нәтижесінде құрылды.
Өндіргіш күштердің дамуы, феодалдық топтардың тәуелсіздікке ұмтылысы байқалды.
Әбілхайыр хандығы мен Моғолстан арасында тартыс күшейіп, әлеуметтік қайшылықтар артты.

Әбілхайыр хандығының жағдайы

Әбілхайыр хан (1428-1468) билігі кезеңінде мемлекет әлсіз болды.
Хандық территориясы: батысы Жайықтан, шығысы Балқаш көліне, оңтүстігі Сырдың төменгі жағы мен Арал өңірі, солтүстігі Тобыл мен Ертіс.
Орталық билік болмады, көптеген ұлысқа бөлінді, олардың басында Шыңғыс әулетінің ұрпақтары және көшпелі тайпалардың билеушілері тұрды.

Халықтың әлеуметтік жағдайы

Халықтар арасында қырқыс, соғыс және алауыздық орын алып, халық шаршады.
30-жылдары Тобыл бойында Шайбани ұрпағы Махмұт Қожахан жеңіліп, Сыр бойында Жошы әулетінің хандары жеңілді.

Әбілхайырдың әскери әрекеттері

1446 жылы Әбілхайыр Темір ұрпақтары мен Ақ Орда хандарының қалаларын — Сығанақ, Созақ, Аққорған, Өзгент, Аркүк секілді аймақтарды басып алды.
1457 жылы Өз-Темір тайшы бастаған ойраттар Түркістанда жеңіліп, бұдан кейін ауыр келісім жасауға мәжбүр болды.

Халықтың қозғалысы

Әбілхайырдың қатаң тәртіп шаралары халық арасында өшпенділікті арттырды.
Нәтижесінде, халықтың жартысы Шығыс Дешті Қыпшақтан Түркістан және Жетісу батысына көшіп кетті, бұл көшті Жәнібек пен Керей басқарды.

Қазақ хандығының құрылуы 14-15 ғасырлардағы әлеуметтік-экономикалық және этникалық-саяси процестермен тығыз байланысты. Бұл процесс Әбілхайыр хандығы мен Моғолстан арасындағы тартыстар мен әлеуметтік қайшылықтардың артуына себеп болды. Қазақ хандығының қалыптасуы қазіргі Қазақстан тарихы үшін маңызды кезеңді білдіреді.