Қазақ тілі: Сөзжасам

Қазақ тілі: Сөзжасам

• Сөзжасам definition: Сөзжасам - жаңа сөздер мен сөз формаларын жасау процесі.

• Сөзжасам түрлері:

  1. Туынды сөзжасам:

     • Негізгі сөзге аффикс (приставка, суффикс) қосу арқылы жаңа сөз жасау.
     • Мысалы: «оқу» (негізгі) + «шы» (суффикс) = «оқушы».

  2. Қос сөзжасам:

     • Екі немесе одан да көп сөздерді біріктіру.
     • Мысалы: «көк» + «жәшік» = «көкжәшік».

  3. Ауыспалы сөзжасам:

     • Бір сөздің мағынасын өзгерту арқылы жаңа мағына беру.
     • Мысалы: «жүрек» (дос, адам) мағынасына ауысу.

• Сөзжасамның принциптері:

  • Сөздердің фонетикалық, морфологиялық, синтаксистік ерекшеліктерін сақтау.
  • Жаңа сөздер қоғамдық өмір мен мәдениетке байланысты жасалуы.

• Сөзжасамда қолданылатын аффикстер:

  • Приставкалар: Сөздің басына қосылады.
  • Суффикстер: Сөздің соңына немесе ішінде қосылады.
  • Интерфикстер: Сөздердің арасындағы байланыс.

• Сөзжасамның маңызы:

  • Тіл байлығын арттыру.
  • Коммуникация мен ақпарат алмасуға ықпал.
  • Ұлттық мәдениет пен дәстүрді көрсету.

• Сөзжасам процессі:

  1. Сөздің таңдалуы және негізі.
  2. Аффикстердің қосылуы.
  3. Жаңа сөздің құрылысы мен мағынасы.

• Тіл дамытудағы рөлі:

  • Жаңа ұғымдар мен білімдерді енгізу.
  • Тілдің динамикасын қамтамасыз ету.

Сөзжасам

• Сөзжасам - жаңа сөздер мен сөз формаларын жасау процесі.
• Туынды сөзжасам: негізгі сөзге аффикс (приставка, суффикс) қосу арқылы жаңа сөз жасау.
  • Мысалы: «оқу» + «шы» = «оқушы».
• Қос сөзжасам: екі немесе одан да көп сөздерді біріктіру.
  • Мысалы: «көк» + «жәшік» = «көкжәшік».
• Ауыспалы сөзжасам: бір сөздің мағынасын өзгерту арқылы жаңа мағына беру.
  • Мысалы: «жүрек» (дос, адам) мағынасына ауысу.

Сөзжасамның принциптері

• Сөздердің фонетикалық, морфологиялық, синтаксистік ерекшеліктерін сақтау.
• Жаңа сөздер қоғамдық өмір мен мәдениетке байланысты жасалуы қажет.

Сөзжасамда қолданылатын аффикстер

• Приставкалар: сөздің басына қосылады.
• Суффикстер: сөздің соңына немесе ішінде қосылады.
• Интерфикстер: сөздердің арасындағы байланыс.

Сөзжасамның маңызы

• Тіл байлығын арттыру.
• Коммуникация мен ақпарат алмасуға ықпал ету.
• Ұлттық мәдениет пен дәстүрді көрсету.

Сөзжасам процессі

• Сөздің таңдалуы және негізі.
• Аффикстердің қосылуы.
• Жаңа сөздің құрылысы мен мағынасы.

Тіл дамытудағы рөлі

• Жаңа ұғымдар мен білімдерді енгізу.
• Тілдің динамикасын қамтамасыз ету.