Podcast
Questions and Answers
Wat is een voorbeeld van een quasipubliek goed?
Wat is een voorbeeld van een quasipubliek goed?
Wat beschrijft de regel van Samuelson?
Wat beschrijft de regel van Samuelson?
Wat is een kenmerk van clubgoederen?
Wat is een kenmerk van clubgoederen?
Wat is het vrijbuitersprobleem?
Wat is het vrijbuitersprobleem?
Signup and view all the answers
Wat is de relatie tussen marginale kosten en marginale baten bij publieke goederen?
Wat is de relatie tussen marginale kosten en marginale baten bij publieke goederen?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van externe effecten?
Wat is een kenmerk van externe effecten?
Signup and view all the answers
Wat kan een voorbeeld zijn van een negatieve externaliteit?
Wat kan een voorbeeld zijn van een negatieve externaliteit?
Signup and view all the answers
Met welke techniek kan men maatschappelijke externe kosten inschatten?
Met welke techniek kan men maatschappelijke externe kosten inschatten?
Signup and view all the answers
Wat is de formule voor marginale maatschappelijke kosten (MMK)?
Wat is de formule voor marginale maatschappelijke kosten (MMK)?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende opties is een voorbeeld van een positieve externaliteit?
Welke van de volgende opties is een voorbeeld van een positieve externaliteit?
Signup and view all the answers
Wat is een mogelijke oplossing voor negatieve externe effecten?
Wat is een mogelijke oplossing voor negatieve externe effecten?
Signup and view all the answers
Waarom vergeten beleidsmakers soms het algemeen belang na te streven?
Waarom vergeten beleidsmakers soms het algemeen belang na te streven?
Signup and view all the answers
Wat betekent het dat publieke goederen niet altijd door de overheid moeten worden geproduceerd?
Wat betekent het dat publieke goederen niet altijd door de overheid moeten worden geproduceerd?
Signup and view all the answers
Wat kenmerkt publieke goederen?
Wat kenmerkt publieke goederen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende definities beschrijft het begrip 'niet-uitsluitbaarheid' het beste?
Welke van de volgende definities beschrijft het begrip 'niet-uitsluitbaarheid' het beste?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende goederen is een voorbeeld van een public good?
Welke van de volgende goederen is een voorbeeld van een public good?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van rivaal goederen?
Wat is een kenmerk van rivaal goederen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende voorbeelden is een type goed dat niet-uitsluitbaar maar wel rivaal is?
Welke van de volgende voorbeelden is een type goed dat niet-uitsluitbaar maar wel rivaal is?
Signup and view all the answers
Wat zijn verhandelbare emissierechten?
Wat zijn verhandelbare emissierechten?
Signup and view all the answers
Wat is de basisprincipe van maatschappelijke econonomie?
Wat is de basisprincipe van maatschappelijke econonomie?
Signup and view all the answers
Wat is volgens de Samuelson-regel de voorwaarde voor de optimale voorziening van publieke goederen?
Wat is volgens de Samuelson-regel de voorwaarde voor de optimale voorziening van publieke goederen?
Signup and view all the answers
Wat kenmerkt het vrijbuitersprobleem in de context van publieke goederen?
Wat kenmerkt het vrijbuitersprobleem in de context van publieke goederen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende uitspraken over marginaal voordeel en prijs is correct voor private goederen?
Welke van de volgende uitspraken over marginaal voordeel en prijs is correct voor private goederen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke reden voor overheidsinterventie in de voorziening van publieke goederen?
Wat is een belangrijke reden voor overheidsinterventie in de voorziening van publieke goederen?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er als iedereen in een groep besluit om niet te betalen voor een publiek goed?
Wat gebeurt er als iedereen in een groep besluit om niet te betalen voor een publiek goed?
Signup and view all the answers
Hoe verschilt de marginale bereidheid tot betalen voor publieke goederen tussen individuen, zoals Bart en Lisa?
Hoe verschilt de marginale bereidheid tot betalen voor publieke goederen tussen individuen, zoals Bart en Lisa?
Signup and view all the answers
Welke strategie is dominant voor polderbewoners in een speltheoretische analyse waar bijgedragen moet worden aan een publieke goed?
Welke strategie is dominant voor polderbewoners in een speltheoretische analyse waar bijgedragen moet worden aan een publieke goed?
Signup and view all the answers
Wat is een mogelijke oplossing voor het vrijbuitersprobleem in kleinschalige gemeenschappen?
Wat is een mogelijke oplossing voor het vrijbuitersprobleem in kleinschalige gemeenschappen?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er met de prijs van elektriciteit als een CO2-prijs wordt ingevoerd?
Wat gebeurt er met de prijs van elektriciteit als een CO2-prijs wordt ingevoerd?
Signup and view all the answers
Waarom zijn gascentrales momenteel voordeliger dan steenkoolcentrales?
Waarom zijn gascentrales momenteel voordeliger dan steenkoolcentrales?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van een inelastische vraagcurve voor elektriciteit?
Wat is een gevolg van een inelastische vraagcurve voor elektriciteit?
Signup and view all the answers
Wat is een voordeel voor producenten die 'propere' energie gebruiken?
Wat is een voordeel voor producenten die 'propere' energie gebruiken?
Signup and view all the answers
Welk van de volgende energiebronnen heeft waarschijnlijk de laagste invloed op de CO2-uitstoot?
Welk van de volgende energiebronnen heeft waarschijnlijk de laagste invloed op de CO2-uitstoot?
Signup and view all the answers
Wat suggereert de kortetermijnaanbodcurve van elektriciteit met CO2-prijs?
Wat suggereert de kortetermijnaanbodcurve van elektriciteit met CO2-prijs?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende factoren maakt de energiemarkt complexer?
Welke van de volgende factoren maakt de energiemarkt complexer?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke overweging bij het plannen van elektriciteitsproductie?
Wat is een belangrijke overweging bij het plannen van elektriciteitsproductie?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van milieuheffingen volgens het Pigou principe?
Wat is het doel van milieuheffingen volgens het Pigou principe?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er bij het toepassen van een outputbelasting?
Wat gebeurt er bij het toepassen van een outputbelasting?
Signup and view all the answers
Hoe leidt een emissiebelasting tot kostenefficiënte verdeling van inspanningen?
Hoe leidt een emissiebelasting tot kostenefficiënte verdeling van inspanningen?
Signup and view all the answers
Wat weerspiegelt de marginale heffing in het kader van milieuheffingen?
Wat weerspiegelt de marginale heffing in het kader van milieuheffingen?
Signup and view all the answers
Wat is de verwachte uitkomst van een uniforme heffing op bedrijven?
Wat is de verwachte uitkomst van een uniforme heffing op bedrijven?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van marktconform overheidsingrijpen?
Wat is een gevolg van marktconform overheidsingrijpen?
Signup and view all the answers
Welke norm is vaak hetzelfde voor alle bedrijven in de praktijk?
Welke norm is vaak hetzelfde voor alle bedrijven in de praktijk?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er met de milieufactuur zonder reductie-inspanning?
Wat gebeurt er met de milieufactuur zonder reductie-inspanning?
Signup and view all the answers
Study Notes
Economie I (BESPO1173-BESPO1173A) - Tom Truyts
- De cursus behandelt publieke goederen en externe effecten.
- De cursus is onderdeel van Economie I.
- De docent is Tom Truyts.
- De locatie is UCLouvain, Saint-Louis Bruxelles.
- De les behandelt publieke goederen, externe effecten, uitstootnormen, milieuheffingen en verhandelbare emissierechten.
Klimaat en Milieu
- China gebruikt drones om te proberen het te laten regenen in droogtegevoelige regio's.
- China heeft een lange geschiedenis van weermanipulatie.
- De techniek is niet zonder risico's.
Publieke goederen en externe effecten – overzicht
- De onderwerpen van de les bevatten publieke goederen, externe effecten, uitstootnormen, milieuheffingen en verhandelbare emissierechten.
Publieke goederen: Uitsluitbaarheid en rivaliteit
- Goederen worden ingedeeld op basis van uitsluitbaarheid en rivaliteit.
- Uitsluitbaarheid: kan iemand tegen een redelijke prijs worden uitgesloten van de consumptie van een goed? (bv. pizza)
- Rivaliteit: verliest een goed zijn gebruikswaarde voor een consument door consumptie door een andere consument? (bv. vuurwerk)
- Er zijn vier categorieën goederen: private goederen, club goederen, commons en publieke goederen.
4 types goederen
- De vier types goederen zijn ingedeeld op basis van rivaliteit en uitsluitbaarheid.
- Private goederen zijn zowel rivaal als uitsluitbaar.
- Club goederen zijn niet-rivaal maar wel uitsluitbaar.
- Commons zijn rivaal maar niet uitsluitbaar.
- Publieke goederen zijn niet-rivaal en niet-uitsluitbaar
Voorbeelden
- Voorbeelden van commons zijn visbestanden in de oceaan en stranden.
- Voorbeelden van publieke goederen zijn dijken, landsverdediging en CO2-emissiereductie.
Niet-uitsluitbaarheid en niet-rivaliteit in consumptie
- Vrije markt is zeer efficiënt voor private goederen.
- Voor publieke goederen ligt dit anders.
- Niet-uitsluitbaar: onmogelijk om tegen redelijke kosten iemand van consumptie uit te sluiten (bv. defensie of dijk).
- Niet-rivaal: marginale kost voor extra individu is nul (bv. een defensie- of dijk-systeem).
- Ook publieke goederen kunnen door private bedrijven worden aangeboden (bv. parking of verwarming in een winkelcentrum).
Quasipublieke goederen
- Quasipublieke goederen liggen tussen zuivere publieke en private goederen in.
- Goederen als tunnels, zwembaden, wegen en parken hebben eigenschappen van beide soorten.
- Uitsluiting is mogelijk (bv. toegang tot tunnels, zwembaden).
- Het begrip 'quasipublieke goederen' kan veranderen door technologische ontwikkelingen.
2 problemen m.b.t publieke goederen
- Twee problemen hangen samen met de eigenschappen van niet-rivaliteit en niet-uitsluitbaarheid.
- Niet-rivaal: hoe bepalen we optimale hoeveelheid? (Oplossing: regel van Samuelson).
- Niet-uitsluitbaar: hoe implementeren we optimale hoeveelheid?
- Het vrijbuiters-probleem is een belangrijk probleem dat hierbij hoort.
Maatschappelijk wenselijk aanbod van zuivere publieke goederen
- Elke consument waardeert een goed gelijk aan zijn individuele BTB.
- De marginale maatschappelijke BTB is gelijk aan de som van de marginale individuele BTB.
- Max. welvaart bij marginale kost = marginale baten.
Maatschappelijk gewenste aanbod van zuivere publieke goederen (Samuelson-regel)
- Samuelson-regel: voorwaarde voor optimale voorziening publieke goederen.
- Marginale BTB(Lisa) + Marginale BTB(Bart) = Marginale kosten (MK).
- Consumenten kunnen verschillende hoeveelheden consumeeren.
- Marginale BTB identiek aan marktprijs.
Maatschappelijke bereidheid tot betalen voor een publiek goed
- De grafiek toont de relatie tussen maatschappelijke bereidheid tot betalen en de hoeveelheid van een publiek goed.
- Verschillende individuen hebben verschillende bereidheid tot betalen.
Het vrijbuitersprobleem
- Maatschappelijk gewenste hoeveelheid publieke goederen is gekend, maar wordt die ook daadwerkelijk aangeboden op de vrije markt?
- Veronderstelling van Samuelson-regel: consument draagt bij in functie van waardering, maar in de praktijk blijkt dit vaak niet te werken.
- In het geval van "polderbewoners" is er een speltheoretisch analyse: de dominantie strategie om niet te betalen, omdat het resultaat altijd hetzelfde is, ongeacht dat andere bewoners wel betalen.
Het vrijbuitersprobleem bij publieke goederen
- Strategische keuzes voor landbouwers en polderbewoners bij het bepalen van betalingen voor publieke goederen.
- Strategische gedragingen en resultaten van landbouwers.
Het vrijbuitersprobleem
- In realiteit kiezen niet alle inwoners per se de niet-coöperatieve optie, want sommige mensen bekommeren zich om het gemeenschappelijke belang.
- Informele instellingen spelen een rol (cfr. Elinor Ostrom; Oplossingen van vrijbuitersprobleem).
- Zie ook het experiment 'publiek goed' spel uit hoofdstuk 5.
- Nadelen van collectieve voorziening door overheid: moelijk vertalen individuele voorkeuren in beslissingen voor de hele gemeenschap.
Publieke goederen en externe effecten - overzicht
- De cursus omvat publieke goederen, externe effecten, uitstootnormen, milieuheffingen en verhandelbare emissierechten.
Externe effecten
- Gedrag van economische agenten heeft een rechtstreeks invloed op nutsniveau of productiemogelijkheden van andere agenten.
- Kosten of baten die niet in de marktprijs worden weerspiegeld.
Positieve en negatieve externe effecten in productie en consumptie
- Gedrag van economische agenten heeft rechtstreeks invloed op nutsniveau of productiemogelijkheden van andere agenten.
- Kosten of baten die niet in de marktprijs worden weerspiegeld (extern aan de beslissing van een agent).
- Negatieve externe effecten (bv. vervuiling, sigarettenrook)
- Positieve externe effecten (bv. vaccinatie, fruittelers en imkers).
Maatschappelijke externe kosten inschatten
- Potentieel lange keten tussen uitstoot en impact.
- Technieken voor kosten-baten analyse.
- Stated preference-methoden (bv. contingent valuation, choice modelling).
- Revealed preference-methoden (bv. hedonic price-methodes).
Pareto-efficiëntie bij externe effecten
- Perfect concurrentiële markt met evenwicht waar marginale BTB = marginale private kost
- Inverse marktaanbodcurve weerspiegelt niet de volledige maatschappelijke kost.
- Bij negatieve externe effecten ligt MMK boven MK; bij positieve externe effecten ligt MMK onder MK.
- Pareto-efficiente punt is waar MMB = MMK.
- Overheidsinterventie kan welvaartsverhogend zijn om het optimale vervuilingsniveau te bereiken.
Pareto-efficiëntie met externe effecten
- Diagram toont de grafische representatie van Pareto-efficiëntie met externe effecten.
Pareto-efficiëntie bij externe effecten
- Horizontale as geeft de hoeveelheid output aan.
- Verticale as geeft prijs en de kosten aan.
- Uit grafiek blijkt dat 'optimale' vervuilingsniveau niet nul is.
Uitstootnormen
- Hoeveelheidsrestricties/quota's (bv. maximale productie- of uitstootnormen).
- Riskeert te weinig rekening te houden met kenmerken van het bedrijf.
- Er is een equimarginaal kostenprincipe.
Het equimarginale kostenprincipe
- Marginale kosten worden gelijk voor alle betrokken partijen.
- Grafische weergave van het equimarginale kostenprincipe.
Milieuheffingen
- Pigouviaanse belastingen: corrigeren externaliteiten via heffingen.
- Belasting per geproduceerde eenheid is gelijk aan MEK in Pareto-optimum
- Spontaan Pareto-efficiënte hoeveelheid vervuiling.
- Emissiebelasting per eenheid vervuiling leidt kan leiden tot kostenefficiënte verdeling inspanningen. Betalen van de belasting en investeren in schone technologie.
Milieuheffingen
- Hoe ver gaat bedrijf in investeringsprogramma?
- Marginale regel: afwegen kostprijs vermijden volgende eenheid vervuiling en uitgespaarde milieubelasting.
- Omdat reductie inspanningen leiden tot kostbesparing.
- Uiteindelijke kost is gelijk voor iedereen, hierdoor is het Pareto-efficiënt.
- Marktconform overheidsingrijpen en consumentenprijs stijgt.
Verhandelbare emissierechten
- Markt voor milieugoederen en bijv. Europese emissiehandelsysteem (EHS).
- Uitgedeelde en geveilde emissierechten
- Kostenefficiënte verdeling bij uitstoot reduceren.
- Hoeveelheid uitstoot ligt vast, maar de prijs verandert. Theorie vs. praktijk.
De prijs van elektriciteit
- Belasten CO2 leidt tot hogere marktprijs voor elektriciteit in piekuren.
- Vraagcurve inelastisch op korte termijn.
- Voordelig voor producenten met ‘propere’ energie.
- Energiemarkt complexer.
- Kerncentrales zijn minder flexibel.
- Negatieve prijzen om elektriciteit kwijt te geraken.
Negatieve elektriciteitsprijzen
- Diagram toont een grafische illustratie van de negatieve elektriciteitsprijzen.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Dit quizje test je kennis over publieke goederen, externe effecten en de concepten eromheen. Je zult vragen tegenkomen over kenmerkende eigenschappen, de regel van Samuelson, en voorbeelden van positieve en negatieve externaliteiten. Test je begrip van hoe deze economische principes van invloed zijn op de maatschappij.
