Psychologia rodziny i wielożeństwa

Koncepcja, która zakłada, że problemy w rodzinie wynikają z zaburzeń jednostki i jej psychicznych dysfunkcji.

Model psychologiczny, który podkreśla znaczenie wczesnych relacji w rodzinie, zwłaszcza z rodzicami, dla kształtowania się osobowości dziecka i jego przyszłych relacji.

Podejście, które analizuje historię rodziny w celu poznania schematów i wzorców przekazywanych z pokolenia na pokolenie, wpływając na aktualne relacje rodzinne.

Teoria, która podkreśla, że dysfunkcjonalne zachowania w rodzinie są wyuczone poprzez nagradzanie lub karanie określonych zachowań.

Model, który wyjaśnia, że problemy rodzinne wynikają z błędnych przekonań i interpretacji rzeczywistości, które wpływają na zachowania członków rodziny.

Rodzic nadmiernie skupia się na zaspokojeniu własnych potrzeb w relacji z dzieckiem, np. poprzez infantylizację (traktowanie dziecka jak niemowlę) czy lęk o jego bezpieczeństwo, nawet gdy dziecko jest już starsze.

Rodzic kontroluje światopogląd dziecka, narzuca własne opinie, podejmuje za nie decyzje i nie wspiera jego samodzielności w rozwiązywaniu problemów. Dziecko nie ma możliwości rozwijania niezależności.

Rodzic wzbudza u dziecka poczucie winy i wstydu, gdy to próbuje zdobyć autonomię i niezależność.

Rodzic nie zaspokaja podstawowych potrzeb dziecka, np. emocjonalnych, fizycznych, psychologicznych. Charakteryzuje się chłodem, brakiem empatii i niedocenianiem dziecka.

Rodzic wymusza nadmierną separację od dziecka, np. poprzez zaniedbywanie, odrzucanie lub bagatelizowanie potrzeb dziecka.

Rodzic nie widzi potrzeb dziecka, skupiając się na własnych potrzebach lub na własnych lękach, co może prowadzić do zaburzeń rozwoju dziecka i jego przyszłych relacji.

Nadmierne skupienie na potrzebach dziecka lub nadmierne odsuwanie go może doprowadzić do patologii w relacjach między członkami rodziny. Rodzice mogą nie widzieć potrzeb dziecka i nie wspierać jego rozwoju.

Model przywiązania i adaptacji, opisujący rozwój strategii radzenia sobie z zagrożeniem w relacji rodzic-dziecko. Zakłada, że reakcja dziecka na zagrożenie zależy od jego doświadczeń i wzorców przywiązania w rodzinie.

Sposób radzenia sobie z zagrożeniem w relacji, który jest wykształcany w dzieciństwie i kształtowany przez doświadczenia. Wyróżnia się cztery główne typy: unikający, zrównoważony, zaabsorbowany i zdyskwalifikowany.

Typ strategii przywiązaniowej charakteryzujący się dystansem emocjonalnym, zaprzeczaniem i tłumieniem własnych uczuć. Osoba z tym typem strategii nie chce angażować się emocjonalnie i unika intymności.

Typ strategii przywiązaniowej charakteryzujący się równowagą między emocjami i myśleniem. Osoba z tym typem strategii jest w stanie wyrazić uczucia, ale jednocześnie zachować jasność umysłu i logiczne myślenie.

Typ strategii przywiązaniowej charakteryzujący się intensywnym przeżywaniem i wyrażaniem uczuć. Osoba z tym typem strategii może mieć trudności z myśleniem racjonalnie w momentach silnych emocji.

Wpływ pracy terapeutycznej na klienta, który polega na budowaniu poczucia zagrożenia, co może prowadzić do reakcji obronnych. Jest to analogiczne do psychodynamicznego pojęcia przeciwprzeniesienia.

Proces, który polega na dostosowaniu sposobu interakcji do strategii przywiązaniowej klienta. Np.: z klientem unikającym - pytać o fizyczne odczucia zamiast o uczucia.

Umiejętność terapeuty do zarządzania własnymi emocjami w trakcie sesji terapeutycznej. Ważne jest, by terapeuta nie angażował się w emocjonalne reakcje klienta, ale zachował obiektywność.

Proces uważnego refleksyjnego badania wpływu własnych przekonań, doświadczeń i sposobów przeżywania na relację terapeutyczną. Ważne jest, by terapeuta nie był ślepy na swój wpływ.

Terapia oparty na dowodach naukowych, która integruje dane z badań, preferencje klienta i doświadczenie terapeuty.

Badania oparte na praktyce terapeutycznej, np. analizy transkrypcji terapii w świetle teorii.

Metody terapeutyczne, które wymagają długiego czasu aby ocenić ich skuteczność - np. Interwencje postmodernistyczne.

Metody terapeutyczne o szybkim efekcie, łatwe do zbadania - np. krótkie interwencje systemowe.

Realizm krytyczny to podejście filozoficzne, które zakłada, że rzeczywistość istnieje niezależnie od naszej wiedzy, ale nie jest w pełni dostępna obiektywnemu poznaniu.

Podejście, które podkreśla znaczenie doświadczeń klienta i jego odczuć w terapii, zamiast skupiania się wyłącznie na danych.

Podejście, które zakłada, że wiedza jest nieustannie zmienna i wynika z działania podmiotu poznającego.

Podejście, które zakłada, że istnieje obiektywna rzeczywistość i wiedza jest jej wiernym odzwierciedleniem.

Zastosowanie podejścia systemowego w kontekście coachingu, np. coach pracuje z klientem w jego relacjach i wpływem na otoczenie.