Produkcja europejska w VOD

Paneuropejska polityka medialna

• Poziom krajowy → regulacje rynku mediów elektronicznych
• Ważne akty prawne: Europejski akt o wolności mediów (EMFA) oraz dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych – AVMSD

Sektor usług audiowizualnych w Europie

• Rynki krajowe są zróżnicowane: wielkość, struktura demograficzna, podział administracyjny, tradycje, czynniki kulturowe.
• Istnieje "dualny" model nadawców.
• Sektor komercyjny dominuje, ale sektor publiczny nadal odgrywa ważną rolę
• Nadawcy finansowani są różnymi sposobami: publicznie, prywatnie, non-profit.
• Rynki te wyróżniają się różnorodnością zasięgu (ogólnokrajowy, regionalny, lokalny, środowiskowy).
• Nowe technologie rewolucjonizują sektor audiowizualny, m.in. poprzez rozwój usług streamingowych i VOD.
• Usługi online i treści na żądanie są oferowane przez tradycyjnych nadawców.

Modele systemu nadawczego Europa i USA

• Komercjalizacja/deregulacja sektora nadawczego w latach 80/90
• Obecnie dominuje prywatny sektor nadawczy w większości podmiotów w Europie (wliczając w to Turcję, Gruzję).
• Publiczni nadawcy nadal zajmują istotne miejsce na rynku
• Regulacje w sektorze audiowizualnym charakteryzują się wysokim stopniem regulacji na poziomie paneuropejskim.
• Głównie tradycyjny model regulatora, jednak w USA występuje wyjątkowo silny regulator
• W USA dominuje model rynkowy, z silnym sektorem prywatnym
• W Europie model sieci (network) charakteryzuje się większością lokalnych stacji afiliowanych do krajowych sieci telewizyjnych i radiowych.

The big picture – TV channels in Europe

• Większość kanałów telewizyjnych w Europie obsługuje rynki narodowe (78%).
• Kanały międzynarodowe stanowią zaledwie 2%.
• Mała liczba eksportów ze strony kanałów w Europie.
• Liczbowy stan kanałów telewizyjnych w Europie wynosi 9434.
• 78% kanałów koncentruje się na rynku krajowym, 15% na wielu krajach, a 7% na całej Europie.
• 42% kanałów obejmuje rynek lokalny i regionalny.

9% kanałów TV publicznych [813]

• Około 1 na 10 kanałów telewizyjnych w Europie jest publiczny.
• Trzy czwarte publicznych kanałów telewizyjnych koncentruje się na programach o charakterze ogólnym, kulturowym i edukacyjnym.
• Od 9% kanałów publicznych w Europie w 2023, odnośnie liczby kanałów i ich procentów.

The big picture- US share among top 10 TV players

• Kanały telewizyjne z USA zajmują największą część wśród największych graczy
• 71% kanałów w top 10 należy do 5 firm z USA
• portfele kanałów telewizyjnych należących do graczy z USA przekraczają znacząco portfele kanałów telewizyjnych należących do graczy europejskich

Usługi na żądanie

• Usług VOD i VSP w Europie dominuje rynek krajowy (83%)
• Mały procent usług na żądanie z zewnętrz, 2% z pozostałych krajów.
• Nie ma prawie żadnego eksportu usług na żądanie z Europy.
• Zawartość usług VOD skupiała się w przeszłości na filmach fabularnych, obecnie pojawia się większa różnorodność, takich jak programy dla dzieci i seriale reality.
• Liczba usług VOD i VSP w Europie w 2023 roku to 3269.
• 86% usług VOD obsługuje rynek krajowy, 6% wielonarodowe, a 8% obejmuje całą Europę.

Publiczne, państwowe, rządowe?

• Trudności z definiowaniem granic między podmiotami publicznymi, państwowymi, a rządowymi.
• Kryterium działań - zaangażowanie w realizację zadań Państwa
• Podmioty medialne całkowicie i krótko lub długoterminowo kontrolowane przez Państwo.
• Nadawca jest własnością wszystkich płatników abonamentu.
• Publiczny nadawca ma służyć społeczeństwu, m.in. poprzez oferowanie wysokiej jakości treści dla ogółu odbiorców.

MODELE PSM [Public Service Media] w Europie

• Model służby publicznej charakteryzuje się dużą inkorporacją szeroko rozumianej kultury oraz języka i podziałem.
• „Italianizacja” charakteryzuje się przebiegłością i komercjalizacją
• Kraje Europy Środkowo-Wschodniej różnią się w dużym stopniu

Misja PSM

• Zgodnie ze standardami Rady Europy i EBU,
• Media powinny oferować informację, programy edukacyjne, kulturalne, sportowe i rozrywkowe,
• Priorytetowe jest zapewnianie pluralizmu oraz integracji kulturowej dla społeczeństwa.
• Media powinny działać w publicznym interesie i w sposób bezstronny

UE i RE wobec PSM

• W polityce Unii Europejskiej zauważalne jest ambiwalentne podejście do PSM.
• Unii Europejskiej zależy na stworzeniu unifikacyjnego rynku.
• Podobna sytuacja występuje w Radzie Europy.
• Konieczna jest weryfikacja wartości publicznej w odniesieniu do PSM.

EBU – 80% przychodów PSM w Europie stanowi tzw. pomoc publiczna

• Francja – podatek audiowizualny + dotacje budżetowe (około 3,6 mld euro rocznie)
• Wielka Brytania - abonament stanowi około 70% przychodów.
• Niemcy - gospodarstwa domowe płacą abonament, niezależnie od posiadania odbiornika

PROTOKOŁ AMSTERDAMSKI z 1997 r.

• Wspólnota Europejska (UE) szanuje suwerenność krajów członkowskich, jeśli chodzi o definiowanie i finansowanie mediów.
• Rządy krajów członkowskich mają prawo do samodzielnego finansowania i organizowania swoich mediów.
• Konieczne jest, aby finansowanie nie wpływało na warunki konkurencji we Wspólnocie.
• Konieczne jest zachowanie odpowiedniej niezależności regulatorów.

EMFA i gwarancje niezależności mediów publicznych

• Dostawcy usług medialnych realizujący misję publiczną zapewniają odbiorcom pluralizm informacji i opinii.
• Kierownictwo i członkowie zarządów dostawców takich usług są wyznaczani na podstawie przejrzystych, obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów.
• Państwa członkowskie muszą udostępnić odpowiednie i stabilne zasoby finansowe.

Pomoc publiczna dla PSM w Unii

• Zasada subsydiarności państwa członkowskich: “Przepisy Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską nie naruszają kompetencji państw członkowskich w zakresie zapewnienia finansowania publicznego nadawania."
• Formy finansowania: abonament, dotacje, podatki, granty, gwarancje kredytowe, ulgi podatkowe.
• Pomoc publiczna dla nadawców publicznych w UE wynosi ok. 22 mld euro rocznie.

Notyfikacja pomocy przez KE

• Państwa członkowskie samodzielnie określają misję i zasady finansowania nadawców publicznych.
• Konieczna jest notyfikacja KE wszelkich nowych form finansowania do UE po akcesji.
• Nowe media muszą zostać zweryfikowane przed wprowadzeniem (ex ante) pod względem ich zgodności z misją publiczną.
• Komunikat Komisji UE w sprawie stosowania zasad pomocy państwa wobec radiofonii i telewizji publicznej.

Kamienie milowe pan-europejskiej polityki audiowizualnej

• Powstanie EBU [European Broadcasting Union] w Brukseli
• Powstanie Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego
• Regulacje o Telewizji bez Granic
• Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych (AVMSD)
• Europejski Akt o Wolności Mediów

Podmioty współregulacyjne

• EBU-UER (Europejska Unia Nadawców)
• Osoby odpowiedzialne za rynek w Europie
• Organizacje branżowe;
• Organy regulacyjne (np. BEREC)
• Dziennikarze (np. EFJ)
• Organizacje konsumenckie (np. EAVI)
• Instytucje regulacyjne odnośnie reklamy
• Organy europejskie

Krajowe organy regulacyjne - kompetencje

• Licencje i nadzór (koncesje, rejestry, kodeksy, standardy, sankcje, Kontrola)
• Monitorowanie (zawartość programowa, rynek, raporty, skargi)
• Inne (kontakty, edukacja, współpraca)

Modele instytucji regulacyjnych

• Regulator (tradycyjny) - jednosektorowy
• Regulator konwergentny (zintegrowany) - radiofonia, telewizja, telekomunikacja
• Regulator hybrydowy - sektory RTV z dodatkowymi kompetencjami (np. internet) - np. Francja
• Regulator wielosektorowy - telekomunikacja, woda, energia,transport

Regulatory sektora nadawczego- Czy istnieje model europejski?

• Ogólne standardy RE i UE (zalecenia)
• Niezależność regulatorów od rządu (kluczowy aspekt)
• Istnienie ogólnokrajowych regulatorów w wielu krajach, w niektórych są one bezpośrednio powiązane z administracją
• Organy regulacyjne dla radiofonii, telewizji oraz telekomunikacji, czyli podziały.

Nowy typ regulatora we Francji

• Połączenie CSA (Conseil Superieur de l'Audiovisuel) i HADOPI w ARCOM
• Umożliwia rozszerzenie kompetencji
• Kompetencje regulatora dotyczą nadawców i dostawców usług audiowizualnych (np. koncesje, nadzór, ochrona małoletnich, różnorodność)

Regulatory w dyrektywie o audiowizualnych usługach medialnych [AVMSD]

• Państwa członkowskie powinny zapewnić, by krajowe władze lub organy regulacyjne były prawnie odrębne od rządu.
• Ma to zapewnić pluralizm, różnorodność kulturową, ochronę konsumentów, a także sprawną, demokratyczną i przejrzystą regulację.

Standardy regulatorów krajowych przewidziane w EMFA

• Krajowe władze lub organy regulacyjne podlegają wymogom dyrektywy 2010/13/UE.
• Muszą posiadać odpowiednie zasoby finansowe, kadrowe i techniczne.
• Mogą żądać informacji i danych od stron trzecich jeżeli jest to proporcjonalne i konieczne w realizowaniu ich zadań.

Współpraca regulatorów krajowych

• Platforma współpracy regulatorów w 2014 r. powołana przez UE
• Zastąpienie platformy nowym organem europejskim - EBMS
• Europejska Platforma Organów Regulacyjnych (EPRA) powstała w 1995 roku i ma siedzibę w Strasburgu

Regulatory rynku telekomunikacji

• Dyrektywa 2002/21/WE w sprawie wspólnych ram regulacyjnych.
• Ustanowienie niezależnych organów regulujących rynek usług telekomunikacyjnych.
• Konwergencja sektorów telekomunikacji, mediów i technologii informacji.
• Unifikacja i harmonizacja przepisów dotyczących zagadnień treści.

Platformy współpracy regulatorów sektora usług telekomunikacyjnych

• Organizacja BEREC, z siedzibą w Rydze
• Wsparcie merytoryczne i administracyjne dla regulatorów krajowych
• Współpraca z organizacjami branżowymi, konsumentami, ekspertami

Główne regulacje RADY EUROPY i UE w zakresie usług medialnych

• Dyrektywa o „Telewizja bez granic”
• Protokół amsterdamski w sprawie nadawania publicznego
• Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych (AVMSD).
• Nowe dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych z wprowadzaniem nowych aspektów.
• Ochrona małoletnich, zwalczanie mowy nienawiści, kwoty europejskie dla serwisów VOD.

Telewizje bez granic (1989)

• Przyjęcie wspólnych standardów dla całej Europy w zakresie telewizji przez Radę Europy (Konwencja).
• Przyjęcie standardów w zakresie prawnych i regulacji przez UE (dyrektywa).
• Konwencja RE nie została znowelizowana
• Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych (AVMSD)

UE i RE wobec „Telewizji bez granic” i innych ważnych aktów prawnych.

• Konwencja o Telewizji bez Granic
• Wsparcie mediów i kultury oraz dziedzictwa audiowizualnego
• Informacyjna i prawna współpraca w usługach społeczeństwa informacyjnego.
• Zasady cyberprzestępczości

Definicje usług w art. 1 AVMSD

• Audiowizualna usługa medialna
• Usługa w rozumieniu Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i dostarczanie ogółowi odbiorców audycji (przez sieci łącza, itd.) z odpowiedzialnością medialną, w celach informacyjnych, rozrywkowych lub edukacyjnych.
• Użycie telewizji lub audiowizualnych usług medialnych dla przekazywania.
• Handel audiowizualny w rozumieniu ustępu.

Kluczowa zasada Konwencji i AVMSD

• Zasada swobody odbioru i retransmisji audiowizualnych usług medialnych.
• Stronami traktatu są poszczególne państwa, które gwarantują wolność wyrażania opinii.
• Nieograniczenie retransmisji programów zgodnych z warunkami danego traktatu.

Warunki ograniczenia swobody odbioru

• Państwo członkowskie może czasowo odstąpić od swobody odbioru, jeśli uzna, że audiowizualna usługa stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego.
• Konieczne jest powiadomienie instytucje Europy, oraz KE.
• Rozwiązywanie kontrowersji przez konsultacje.

Zasada państwa pochodzenia

• Dyrektywa oparta na zasadzie państwa pochodzenia dostawcy audiowizualnych usług medialnych.
• Oznacza, że dostawca podlega jedynie przepisom państwa, w którym jest ustanowiony, zgodnie z kryteriami jurysdykcyjnymi dyrektywy.
• Zasady konwencji i dyrektyw mają na celu stworzenie zintegrowanego sektora europejskiego mediów.

Zakres przedmiotowy AVMSD

• Programy zawartości handlowego przesyłu audiowizualnego, ważne wydarzenia
• Prawo, ograniczenia, ochrona małoletnich
• Produkcja europejska - kwoty, promocja

Konsekwencja prawa do informacji -„ważne wydarzenia” i „krótkie relacje"

• Dostęp do ważnych zdarzeń i krótkich relacji bezpłatnie.
• Zdefiniowanie ważnych zdarzeń (listy) przez państwa.
• Swoboda dostępu dla odbiorców i retransmisji takich informacji.

Obowiązki dostawcy

• Dostarczanie informacji o sobie (dostawcy)
• Obsługa nawoływań do przemocy i nienawiści, nawoływanie do przestępstw terrorystycznych
• Ochrona małoletnich poprzez unikanie treści.

Ochrona małoletnich – AVMSD

• Rozwiązania techniczne dla ochrony widzów
• Zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony dla małoletnich poprzez nie emisję materiałów nieodpowiednich.
• Zakaz promowania treści, które mogłyby negatywnie wpłynąć na rozwój i psychikę dziecka.
• Umożliwienie dostępu do treści, które nie są przewidziane dla dzieci

Protekcjonizm w europejskiej polityce medialnej

• Zastosowania regulacji i pomocy rządowych w sektorze mediów.
• Programy wsparcia dla sektorów medialnych (subsydia, ulgi podatkowe)
• UE − „wyjątek kulturalny" − dopuszczenie pomocy dla sektora kultury i mediów

Kwoty produkcji europejskiej

• Obowiązkowe kwoty produkcji europejskiej w UE i RE, zależnie od form emisji
• Obowiązkowe proporcje produkcji krajowej w odniesieniu do sektora usług medialnych, zgodnie z dyrektywami i konwencjami
• Wymóg doprecyzowania jakiego rodzaju produkcją jest i jak te kwoty należy uznać.

Wsparcie europejskiej produkcji audiowizualnej

• wsparcie finansowe dla producentów niezależnych
• nakład finansowania dla usług VOD.

Co oznaczają tzw. „kwoty” dla Netflixa?

• Zasady „małych kwot europejskich”
• Obowiązek przestrzegania 30 % udziału produkcji z krajów UE
• Wymóg wyeksponowania produkcji europejskiej w katalogu

Obliczanie udziału

• Obliczanie 30%-owego udziału dla usług VoD na podstawie tytułów (a nie czasu).
• Niezależne od czasu, co jest wyróżnikiem

Realizacja przepisów o kwotach przez państwa członkowskie UE

• Państwa przyjmują własne, często bardziej szczegółowe i surowsze, przepisy
• Warunki funkcjonowania nowych stacji telewizyjnych
• Wysokość kwot dla nadawców publicznych różni się w poszczególnych krajach

Programy wsparcia mediów i kultury w Unii Europejskiej i Unii Europejskiej

• Opis programów i funduszy finansowych
• Są to fundusze wspierające media
• Do programów przeznaczonych do wsparcia mediów zalicza się te z Kreatywnej Europy (m.in. w celu ułatwienia współpracy, wymiany i integracji).

Kreatywna Europa 2021-27

• Budżet: 2,4 mld euro
• Kraje objęte programem: UE + EOG + kandydujące i te z obszarów tzw. Polityki Sąsiedztwa np. Ukraina, Gruzja, Armenia, Mołdowa, Tunezja
• Ma na celu wspierać edukację, kulturę i media.