Proces zapalny w medycynie

Proces zapalny

• Proces zapalny to kompleksowa reakcja organizmu na uszkodzenia tkankowe, wynikające z infekcji lub martwicy komórek.
• Celem zapalenia jest usunięcie czynnika uszkadzającego oraz naprawa uszkodzonych tkanek.

Cechy zapalenia

• Zaczerwienienie (rubor) – zwiększony przepływ krwi do uszkodzonego obszaru.
• Obrzęk (tumor) – gromadzenie płynu w tkankach.
• Ocieplenie (calor) – wzrost temperatury w miejscu zapalenia.
• Ból (dolor) – skutek podrażnienia zakończeń nerwowych.
• Utrata funkcji (functio laesa) – zmniejszona zdolność danego narządu lub tkanki do prawidłowego działania.

Reakcja naczyniowa

• Kluczowa w procesie zapalnym, umożliwia gromadzenie komórek reakcji zapalnej w miejscu uszkodzenia.
• Zaczyna się skurczem małych naczyń krwionośnych, a następnie ich rozkurczem przez bodźce zapalne.

Komórki zaangażowane w zapalenie

• Komórki tkanki łącznej: komórki tuczne, makrofagi, fibroblasty, limfocyty.
• Komórki krwi: monocyty, neutrofile, eozynofile, bazofile, limfocyty, płytki krwi.

Przyczyny zapalenia

• Czynniki egzogenne:
  • Biologiczne (wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty)
  • Chemiczne (kwasy, zasady, alkohol, leki)
  • Fizyczne (urazy mechaniczne, promieniowanie UV)
• Czynniki endogenne:
  • Naczyniowe (nadciśnienie)
  • Immunologiczne
  • Toksyny endogenne
  • Metaboliczne
  • Nowotworzenie

Typy zapalenia

• Reakcja ostra: trwa od godzin do dni, związana z szybką mobilizacją układu odpornościowego.
• Reakcja przewlekła: może trwać latami, gdy organizm nie radzi sobie z czynnikiem uszkadzającym.

Wysięk vs Przesięk

• Przesięk:
  • Płyn przy prawidłowej strukturze naczyń, mało białka (2,5%), przezroczysty, o gęstości 1,012 g/ml.
  • Powstaje w wyniku spadku ciśnienia onkotycznego lub wzrostu ciśnienia hydrostatycznego.
• Wysięk:
  • Płyn powstały w wyniku stanu zapalnego, bogaty w białka (4%), mętny, z granulocytami i limfocytami.

Mediatory zapalenia

• Składniki odpowiadające za rozkurcz naczyń i zwiększoną przepuszczalność.
• Substancja P oraz CGRP – odpowiedzialne za odruchy aksonalne.
• Ektazyny: histamina, serotonina, bradykinina, eikozanoidy, ROS, NO.

Prawo Poiseuille'a

• Zasada regulująca przepływ krwi przez naczynia krwionośne:
  • Przepływ krwi (F) jest wprost proporcjonalny do różnicy ciśnień (ΔP) oraz czwartej potęgi promienia naczynia (r), a odwrotnie proporcjonalny do długości naczynia (L) oraz lepkości (η).

Quiz dotyczy procesu zapalnego, jego cech oraz reakcji naczyniowej. Dowiedz się, jakie komórki biorą udział w stanie zapalnym i jakie są jego objawy. Sprawdź swoją wiedzę na temat podstaw medycyny związanej z procesami zapalnymi.