Polska Konstytucja i System Ustawodawczy

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie funkcje posiada Sejm w III RP?

Funkcje kreacyjne, kontrolne i ustawodawcze (correct)

Funkcje jurysdykcyjne i kontrolne

Funkcje ustawodawcze, kontrolne i finansowe

Funkcje ustawodawcze, wykonawcze i administracyjne

Która z poniższych konstytucji była najwcześniej uchwalona?

Mała Konstytucja (1947)

Konstytucja marcowa (1921)

Konstytucja 3 maja (1791) (correct)

Konstytucja PRL (1952)

Jakie są główne kompetencje Zgromadzenia Narodowego w III RP?

Przyjmowanie ustaw budżetowych

Zatwierdzanie projektów ustaw z Senatu

Przyjmowanie przysięgi prezydenckiej i stawianie w stan oskarżenia (correct)

Nadzorowanie działań Rzecznika Praw Obywatelskich

Jaką rolę pełni Rzecznik Praw Obywatelskich?

Interwencja w sprawach naruszenia praw człowieka Signup and view all the answers

Kto posiada prawo do zgłaszania projektów ustaw w procesie legislacyjnym w RP?

Posłowie, Senat, Prezydent, Rada Ministrów i grupy obywateli Signup and view all the answers

Jakie zadania realizuje Najwyższa Izba Kontroli (NIK)?

Badanie legalności działań instytucji publicznych Signup and view all the answers

Co reguluje Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT)?

Rynek mediów i pluralizm w radiu i telewizji Signup and view all the answers

Jaką rolę ma Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK)?

Ochrona konkurencji i konsumentów Signup and view all the answers

Jakie zadania pełni Prokuratura w Polsce?

Nadzoruje ściganie przestępstw. Signup and view all the answers

Jaki był cel powstania Krajowej Rady Prokuratury (KRP)?

Doradztwo dla prokuratorów. Signup and view all the answers

Jakie elementy wchodzą w skład samorządu terytorialnego w Polsce?

Gminy, powiaty, województwa. Signup and view all the answers

Jakie są cele Porozumienia na rzecz Demokracji, Praworządności i Cywilizacji (PDPC)?

Wzmocnienie niezależnych instytucji sądowych. Signup and view all the answers

Jakie wyzwania stoją przed PDPC?

Erozja demokracji i wzrost populizmu. Signup and view all the answers

Jakie działania podejmuje PDPC na poziomie krajowym?

Organizuje kampanie społeczne. Signup and view all the answers

Co oznacza KRP w kontekście sądownictwa w RP?

Krajowa Rada Prokuratury. Signup and view all the answers

Jakie instytucje współpracują z PDPC?

Organizacje międzynarodowe i regionalne. Signup and view all the answers

Jaką rolę pełnił Peng Chun Chang w kontekście utworzenia PDPC?

Skupiał się na filozoficznych i etycznych aspektach porozumienia. Signup and view all the answers

Jakie zagrożenia były głównym powodem uchwalenia PDPC?

Rasty autorytarnych reżimów oraz erozja demokratycznych wartości. Signup and view all the answers

Jakie instytucje brały udział w procesie uchwalania PDPC?

Międzynarodowe organizacje rządowe i pozarządowe. Signup and view all the answers

Jakie były główne kroki w procesie uchwalania PDPC?

Długie negocjacje, konsultacje oraz poprawki. Signup and view all the answers

Jakie były główne obszary, w których różni działacze koncentrowali swoje wysiłki w tworzeniu PDPC?

Prawa człowieka, demokracja i praworządność. Signup and view all the answers

Jaka była intencja Peng Chun Changa w kontekście PDPC?

Upewnienie się, że PDPC uwzględnia różne tradycje cywilizacyjne. Signup and view all the answers

Który z działaczy był odpowiedzialny za kwestie redakcyjne w tworzeniu PDPC?

Cassin. Signup and view all the answers

Jaki charakter miała uchwała PDPC?

Formalny i mający na celu ustanowienie zasad ochrony demokracji. Signup and view all the answers

Jakie prawo dotyczy możliwości korzystania z publicznych służb w swoim kraju?

Prawo do uczestnictwa w rządzie Signup and view all the answers

Który z poniższych dokumentów został przyjęty w 1966 roku i odnosi się do praw obywatelskich?

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych Signup and view all the answers

Co nie jest wymienione jako prawo jednostki w kontekście Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka?

Prawo do obrony w sądzie Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje miało przyjęcie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka?

Opracowanie międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka Signup and view all the answers

Co stanowi podstawę dla międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka?

Międzynarodowy Bill Praw Człowieka Signup and view all the answers

Jakie prawo zapewnia jednostkom dostępu do kultury i postępów nauki?

Prawo do uczestnictwa w życiu kulturalnym Signup and view all the answers

Jaki jest jeden z obowiązków jednostki wobec społeczności?

Realizacja praw człowieka Signup and view all the answers

Która z poniższych konwencji została przyjęta w 1981 roku?

Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów Signup and view all the answers

Jaki jest główny cel prac Komisji Prawa Cywilnego nad PDPC?

Wprowadzenie zmian w PDPC zgodnych z międzynarodowymi standardami prawnymi Signup and view all the answers

Co jest oceniane podczas analizy dotychczasowych założeń PDPC?

Efektywność postanowień oraz przestrzeganie praw człowieka Signup and view all the answers

Jakie zmiany mogą być proponowane przez KPC w ramach prac nad PDPC?

Wzmocnienie mechanizmów kontroli rządów prawa Signup and view all the answers

Jakie grupy mogą brać udział w konsultacjach publicznych dotyczących zmian w PDPC?

Eksperci, organizacje pozarządowe i instytucje międzynarodowe Signup and view all the answers

W jakim celu KPC współpracuje z innymi organami międzynarodowymi?

W celu promocji demokracji i praworządności Signup and view all the answers

Jakie mogą być skutki zmian wprowadzonych przez KPC w PDPC?

Wpływ na funkcjonowanie mediów i systemu wyborczego Signup and view all the answers

Jakie zagrożenia mają być chronione przez nowe zasady dotyczące PDPC?

Zagrożenia populistyczne wobec demokracji Signup and view all the answers

Jakie podejście KPC ma do zasad funkcjonowania PDPC?

Dostosowanie do zmieniających się okoliczności politycznych Signup and view all the answers

Study Notes

Stan wyjątkowy

Wprowadza się go w sytuacjach zagrożenia państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku konstytucyjnego.

Konstytucje polskie na przestrzeni wieków

Najważniejsze to: Konstytucja 3 maja (1791), Konstytucja Księstwa Warszawskiego (1807), Konstytucja Królestwa Polskiego (1815), Mała Konstytucja (1919), Konstytucja marcowa (1921), Konstytucja kwietniowa (1935), Mała Konstytucja (1947), Konstytucja PRL (1952) i Konstytucja III RP (1997).

Proces legislacyjny w RP

Projekt ustawy może zgłosić m.in. posłowie, Senat, Prezydent, Rada Ministrów i grupy obywateli.
Ustawa przechodzi przez trzy czytania w Sejmie, głosowanie, potem Senat, a na koniec Prezydent może ją podpisać lub zawetować.

Sejm w III RP -- charakterystyka prawno-ustrojowa

Sejm jest izbą niższą parlamentu, liczy 460 posłów.
Posiada funkcje ustawodawczą, kontrolną i kreacyjną.

Senat w III RP -- charakterystyka prawno-ustrojowa

Senat to izba wyższa parlamentu, liczy 100 senatorów.
Zatwierdza lub odrzuca projekty ustaw uchwalone przez Sejm.

Zgromadzenie Narodowe w III RP i jego kompetencje wcześniej a dziś

Zgromadzenie Narodowe to wspólne obrady Sejmu i Senatu.
Kompetencje obejmują m.in. przyjmowanie przysięgi prezydenckiej, uznawanie niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu, postawienie prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu.

Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka w RP

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) chroni prawa i wolności obywateli, interweniuje w sprawach naruszenia praw człowieka.
Rzecznik Praw Dziecka (RPD) zajmuje się ochroną praw dzieci.

IPN w RP

Instytut Pamięci Narodowej (IPN) bada zbrodnie komunistyczne, nazistowskie, udostępnia archiwa, prowadzi edukację historyczną.

NIK w RP

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) jest organem kontroli państwowej, bada legalność i gospodarność działań instytucji publicznych.

KRRiT w RP

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji reguluje rynek mediów, dba o pluralizm i wolność słowa w radiu i telewizji.

UOKiK i UKE w RP

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) zajmuje się ochroną konkurencji i konsumentów.
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) reguluje rynek telekomunikacyjny i pocztowy.

Prokuratura i policja w RP

Prokuratura nadzoruje ściganie przestępstw, jest niezależna od władzy sądowniczej.
Policja odpowiada za porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli.

KRP w RP -- powstanie, zadania i rozwiązanie

Krajowa Rada Prokuratury (KRP) była organem doradczym i opiniodawczym dla prokuratorów, rozwiązana w 2010 r.

Samorząd terytorialny w Polsce

Składa się z gmin, powiatów i województw.
Ma na celu zarządzanie sprawami lokalnymi w imieniu mieszkańców.

Geneza Porozumienia na rzecz Demokracji, Praworządności i Cywilizacji (PDPC)

PDPC zostało założone jako inicjatywa polityczna mająca na celu walkę o przestrzeganie demokratycznych zasad, praworządności oraz wartości cywilizacyjnych.
Organizacja ta powstała w odpowiedzi na rosnące zagrożenia dla demokracji i praworządności, zwłaszcza w krajach, gdzie te wartości były zagrożone.

Cele PDPC

Obrona i promocja demokracji, wolności obywatelskich oraz praw człowieka.
Wzmocnienie praworządności, niezależnych instytucji sądowych i mediów.
Walka z autorytaryzmem oraz działaniami, które mogą podważać fundamenty demokratycznego porządku.
Wspieranie edukacji obywatelskiej, transparentności oraz etycznych standardów w polityce.

Zaangażowanie PDPC

PDPC angażuje się na różnych płaszczyznach politycznych i społecznych, współpracując z organizacjami międzynarodowymi oraz regionalnymi, mając na celu wzmacnianie mechanizmów demokracji i ochrony praw obywatelskich.

Działania PDPC

Organizacja podejmuje działania zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i krajowym, organizując kampanie społeczne, inicjatywy prawne, a także wspierając ruchy obywatelskie, które promują demokratyczne wartości.

Wyzwania PDPC

PDPC staje przed wyzwaniami związanymi z erozją demokracji, wzrostem populizmu i nacjonalizmu, a także próbami manipulacji prawem, które mogą prowadzić do osłabienia instytucji demokratycznych.

Prace KPC nad PDPC

Odnoszą się do procesu przygotowywania przez Komisję Prawa Cywilnego (KPC) propozycji zmian lub nowelizacji w Porozumieniu na rzecz Demokracji, Praworządności i Cywilizacji (PDPC).
Tego typu działania mają na celu dostosowanie zasad funkcjonowania oraz podstawowych założeń PDPC do zmieniających się okoliczności politycznych, społecznych i prawnych.

Cel prac KPC nad PDPC

Głównym celem prac Komisji Prawa Cywilnego nad PDPC jest wprowadzenie zmian w sposób funkcjonowania PDPC, aby lepiej odpowiadało na współczesne wyzwania demokratyczne i praworządnościowe, z uwzględnieniem lokalnych i międzynarodowych realiów.

Analiza dotychczasowych założeń PDPC

KPC dokonuje analizy dotychczasowych postanowień PDPC pod kątem ich efektywności i zgodności z międzynarodowymi standardami prawnymi.
Oceniane są również aspekty związane z funkcjonowaniem instytucji publicznych, przestrzeganiem praw człowieka oraz wolności obywatelskich.

Propozycje zmian PDPC

W trakcie prac KPC może proponować konkretne zmiany w zapisach PDPC, które dotyczą np. wzmocnienia mechanizmów kontroli rządów prawa, zwiększenia niezależności sądownictwa, czy też uściślenia zasad dotyczących ochrony demokracji przed zagrożeniami populistycznymi.

Konsultacje publiczne PDPC

Prace nad PDPC mogą obejmować szerokie konsultacje społeczne z udziałem ekspertów, organizacji pozarządowych, oraz instytucji międzynarodowych.
Celem jest uzyskanie szerokiego poparcia dla proponowanych zmian oraz zebranie opinii różnych interesariuszy.

Współpraca z innymi organami PDPC

KPC współpracuje również z innymi komisjami oraz organami międzynarodowymi, które mają doświadczenie w promowaniu demokracji i praworządności.
Dzięki temu zmiany w PDPC są zgodne z międzynarodowymi standardami.

Skutki proponowanych zmian PDPC

Wprowadzone przez KPC zmiany w PDPC mogą mieć wpływ na politykę zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym, a także na funkcjonowanie instytucji publicznych, mediów, sądownictwa i systemu wyborczego.

Peng Chun Chang

Rola: Chiński dyplomata i filozof, ważny członek komisji tworzącej UDHR.
W pracach nad PDPC: Chang wniósłby perspektywę filozoficzną i kulturową, dbając o to, by PDPC miało wymiar uniwersalny, uwzględniający różne tradycje cywilizacyjne i kultury. Mógłby także zwracać uwagę na kwestie etyczne i filozoficzne, które związane są z praworządnością i wartościami demokratycznymi na poziomie globalnym.

Podsumowanie

Każda z tych postaci, opierając się na swoich doświadczeniach z prac nad Powszechną Deklaracją Praw Człowieka, mogłaby przyczynić się do stworzenia PDPC, które odzwierciedlałoby ich zaangażowanie w promowanie praw człowieka, demokracji i praworządności.
Humphrey mógłby skupić się na tworzeniu dokumentów prawnych, Cassin na redagowaniu i rozwijaniu filozofii porozumienia, Roosevelt na przywództwie i budowaniu konsensusu, Malik na negocjacjach między systemami politycznymi, a Chang na uniwersalnym wymiarze i etycznych aspektach porozumienia.

Uchwała PDPC

Uchwała PDPC (Porozumienia na rzecz Demokracji, Praworządności i Cywilizacji) to formalne działanie mające na celu ustanowienie zasad i wartości chroniących demokrację, praworządność oraz podstawy cywilizacyjne w systemach politycznych.
PDPC zostało uchwalone w odpowiedzi na wzrastające zagrożenia dla demokracji, praworządności oraz wartości cywilizacyjnych w różnych krajach i regionach.
W uchwaleniu PDPC brały udział międzynarodowe organizacje rządowe oraz pozarządowe, które miały na celu stworzenie międzynarodowego porozumienia chroniącego demokrację na poziomie globalnym.
Dokument ten był wynikiem współpracy prawników, polityków, działaczy na rzecz praw człowieka i międzynarodowych organizacji.
Uchwalanie PDPC wymagało szerokich negocjacji między krajami, różnymi podmiotami społecznymi oraz organami międzynarodowymi, które dążyły do konsensusu w sprawie zasad, jakie miałyby regulować praworządność i demokrację.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (PDPC)

Przyjęcie PDPC w 1948 roku miało ogromne znaczenie, kształtując międzynarodowy system ochrony praw człowieka i wywierając wpływ na legislacje krajowe oraz rozwój norm międzynarodowych.

PDPC jako normatywna podstawa dla międzynarodowych traktatów

PDPC stała się fundamentem dla licznych traktatów i konwencji dotyczących praw człowieka, które rozwijały konkretne prawa zawarte w Deklaracji.
Najważniejsze z nich to:
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (1966)
- Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (1966)
Oba te pakty, razem z PDPC, tworzą tzw. Międzynarodowy Bill Praw Człowieka.

Rozwój organizacji międzynarodowych w wyniku PDPC

Zgromadzenie Ogólne ONZ i inne agendy Organizacji Narodów Zjednoczonych, takie jak Rada Praw Człowieka, oparły swoje działania na PDPC.
PDPC zainspirowała także powstanie regionalnych systemów ochrony praw człowieka, takich jak Europejska Konwencja Praw Człowieka (1950), Amerykańska Konwencja Praw Człowieka (1969) oraz Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów (1981).

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Quiz ten dotyczy polskiego systemu legislacyjnego oraz historii konstytucji w Polsce. Uczestnicy będą mogli sprawdzić swoją wiedzę na temat Sejmu, Senatu oraz wprowadzenia stanu wyjątkowego. Tematy te są kluczowe dla zrozumienia funkcjonowania państwa polskiego.