Politieke Theorieën en Menschenrechten
120 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat was een van de belangrijkste veranderingen in de grondwetsherziening sinds 1831?

  • Het invoeren van het algemeen enkelvoudig stemrecht voor alle mannen ouder dan 20 jaar (correct)
  • Het creëren van een federale staat
  • Het afschaffen van de Senaat
  • Het invoeren van het vrouwenstemrecht

    • Welke bevoegdheid krijgen de gemeenschappen en de gewesten toegekend volgens artikel 35 van de Grondwet?

  • de residuaire bevoegdheid (correct)
  • het sluiten van internationale verdragen
  • het recht op zelfbeschikking
  • de bevoegdheid om wetten te maken

    • Wat was de reden achter de oprichting van cultuurgemeenschappen?

  • Om de Nederlandstaligen en Franstaligen te scheiden
  • Om de macht van de centrale overheid te vergroten
  • Om de culturele verschillen tussen de gewesten te erkennen (correct)
  • Om de gemeenten meer autonomie te geven

    • Wat is het principe van taalpariteit?

    <p>Het principe dat de tweetaligheid van de ministers en het parlement wordt gewaarborgd</p> Signup and view all the answers

    Welke hervorming werd doorgevoerd in het federaal parlement?

    <p>de hervorming van de taakverdeling tussen Kamer en Senaat</p> Signup and view all the answers

    Wat is één van detaken van de arbeidsrechtbanken?

    <p>Het oplossen van arbeidsconflicten</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurde met de provincie Brabant?

    <p>het werd opgesplitst in Vlaams-Brabant en Waals-Brabant</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de invoering van de beperkte constitutieve autonomie?

    <p>de Vlaamse Raad en de Waalse Gewestraad kregen meer bevoegdheden</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de provinciale en gemeentelijke bevoegdheden?

    <p>Om de specifieke behoeften van de provincies en gemeenten te vervullen</p> Signup and view all the answers

    Wanneer werd het vrouwenstemrecht effectief ingevoerd in België?

    <p>In 1948</p> Signup and view all the answers

    Wat is een aspect van de politieke vernieuwing?

    <p>het invoeren van een politieke ethiek</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurde met het Arbitragehof?

    <p>het werd hernoemd tot Grondwettelijk Hof</p> Signup and view all the answers

    Wat is het Egmontpact?

    <p>Een akkoord over de staatsstructuur</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de hervorming van het tweekamerstelsel?

    <p>de hervorming van de Senaat</p> Signup and view all the answers

    Wat is de bedoeling van artikel 34 van de Grondwet?

    <p>Om de uitoefening van bepaalde machten over te dragen aan volkenrechtelijke instellingen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een aspect van de decentralisatie?

    <p>het overdragen van bevoegdheden van de federale overheid aan de gewesten</p> Signup and view all the answers

    Wat was een belangrijke oorzaak van de kloof tussen de verdragen over mensenrechten en de feitelijke sovjetpraktijken?

    <p>De niet-naleving van verdragen door de USSR</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van het toenemende overheidsoptreden en de nood aan een efficiënt bestuursoptreden?

    <p>De uitvoerende macht verwerft feitelijke voorrang</p> Signup and view all the answers

    Wat is een proces dat plaatsvond in de periode vanaf 1831?

    <p>Proces van democratisering</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de internationalisering?

    <p>De nationale soevereiniteit wordt uitgehold</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een faciliteitengemeente?

    <p>Voeren</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke tendens in de periode vanaf 1831?

    <p>Federalisering</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de Zesde Staatshervorming?

    <p>De tijdelijke uitschakeling van de eerste twee fasen van de herzieningsprocedure</p> Signup and view all the answers

    Wat is een wet die de communautaire problemen moest wegwerken?

    <p>De Pacificatiewet van 1988</p> Signup and view all the answers

    Wat is de normatieve functie van de Senaat?

    <p>Het behandelen van verplicht bicamerale aangelegenheden</p> Signup and view all the answers

    Wie heeft het initiatiefrecht?

    <p>Zowel de Koning als het parlement</p> Signup and view all the answers

    Wat is de adviserende functie van de Senaat?

    <p>Het verlenen van advies bij aangelegenheden</p> Signup and view all the answers

    Waarover adviseert de Senaat?

    <p>Zowel verplichte als optioneel bicamerale aangelegenheden</p> Signup and view all the answers

    Wat is de bemiddelende rol van de Senaat?

    <p>Het behandelen van voordrachten en benoemingsprocedures</p> Signup and view all the answers

    Wat is de politieke controlefunctie van de Senaat?

    <p>Het controleeren van de regering</p> Signup and view all the answers

    Wat is de internationale functie van de Senaat?

    <p>Het behandelen van internationale aangelegenheden</p> Signup and view all the answers

    Wat is de parlementaire overlegcommissie?

    <p>Een orgaan dat bestaat uit leden van de Kamer en de Senaat</p> Signup and view all the answers

    Wat was een belangrijke wijziging in de financiering van de gemeenschappen en de gewesten?

    <p>Er werd een grondige wijziging doorgevoerd.</p> Signup and view all the answers

    Wat was een gevolg van de overheveling van de onderwijsbevoegdheden naar de gemeenschappen?

    <p>De gemeenschappen werden verantwoordelijk voor het onderwijs.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke bevoegdheid van het Arbitragehof?

    <p>Het oplossen van conflicten tussen wetten en decreten.</p> Signup and view all the answers

    Wat werd afgeschaft?

    <p>De onderscheid tussen grote en kleine naturalisatie.</p> Signup and view all the answers

    Wat werd ingevoerd?

    <p>Een nieuwe rechtbank.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke bevoegdheid van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap?

    <p>Het sluiten van verdragen in de culturele-, onderwijs- en persoonsgebonden aangelegenheden.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke verandering in de staatsstructuur?

    <p>België is een federale staat.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke bevoegdheid van de executieven?

    <p>Het regeren van de gemeenschappen en de gewesten.</p> Signup and view all the answers

    Welke soort van regels worden genoemd naast de bevoegdheidsverdelende regels?

    <p>Niet-bevoegdheidsverdelende regels</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de materiële coördinatie?

    <p>De gezamenlijke uitoefening van exclusieve bevoegdheden</p> Signup and view all the answers

    Wat is een soort van koninklijk besluit?

    <p>Een wetskrachtig besluit</p> Signup and view all the answers

    Wat is een procedure voor het totstandkomen van een ordonnantie?

    <p>Een procedure van totstandkomen van een ordonnantie</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de procedurele samenwerking?

    <p>De instelling van overleg- en geschillenbeslechtingmechanismen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een soort van besluit?

    <p>Een koninklijk besluit</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de samenwerkingsakkoorden?

    <p>De procedurele samenwerking</p> Signup and view all the answers

    Wat is de verplichting voor lagere normen ten opzichte van hogere normen?

    <p>Ze moeten de hogere normen respecteren.</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er als er een conflict is tussen twee normen?

    <p>De rechter geeft voorrang aan de hiërarchisch hogere norm.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een soort van wet?

    <p>Een opdrachtwet</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke voorwaarde voor een overeenkomst om een verdrag te zijn?

    <p>Alle bovenstaande zijn voorwaarden.</p> Signup and view all the answers

    Wat moet er gebeuren als een norm onduidelijk is?

    <p>De norm wordt geïnterpreteerd in overeenstemming met de hogere norm.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste rechtsbron in het internationaal recht?

    <p>Het verdrag is hierbij de belangrijkste formele rechtsbron.</p> Signup and view all the answers

    Wie zijn de subjecten van het internationaal recht?

    <p>Staten en internationale organisaties.</p> Signup and view all the answers

    Waarom mogen lagere normen geen hogere normen negeren?

    <p>Omdat het juridisch afdwingbaar is.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de reden waarom een 'gentlemen's agreement' geen verdrag is?

    <p>Omdat het geen rechtsgevolgen heeft.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste functie van de Ministerraad?

    <p>Besluiten nemen bij decreet of ordonnantie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste uitvoerende bevoegdheden van de gemeenschaps- en gewestregeringen?

    <p>Uitvoeren van decreten en ordonnanties</p> Signup and view all the answers

    Wat is één van de algemene rechtsbeginselen?

    <p>Alle bovenstaande</p> Signup and view all the answers

    Wie heeft een belangrijke rol bij de regeringsvorming?

    <p>De formateur</p> Signup and view all the answers

    Wat is één van de bevoegdheden van de Ministerraad?

    <p>Besluiten nemen bij decreet of ordonnantie</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de regeerakkoord?

    <p>Een programma voor de nieuwe regering presenteren</p> Signup and view all the answers

    Wat is één van de aspecten van de consensusregel in de Ministerraad?

    <p>Alle ministers moeten het eens zijn over een besluit</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de verklaring van de nieuwe federale regering?

    <p>Een programma voor de nieuwe regering presenteren</p> Signup and view all the answers

    Wat is een manier om de Grondwet te beschermen?

    <p>Toezicht door de Raad van State</p> Signup and view all the answers

    Wat is de leer van het Smeerkaasarrest?

    <p>De rechter is verplicht de normen met directe werking uit internationale en supranationale verdragen te passen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een manier om de Grondwet te interpreteren?

    <p>De interpretatie van de Grondwet door het Grondwettelijk Hof</p> Signup and view all the answers

    Wat is artikel 25, tweede lid van de Grondwet?

    <p>Wanneer de schrijver bekend is en zijn woonplaats in België heeft, kan de uitgever, de drukker of de verspreider niet worden vervolgd.</p> Signup and view all the answers

    Wat is artikel 6, §1, VII BWHI?

    <p>Wat het energiebeleid betreft: De gewestelijke aspecten van de energie, en in ieder geval ...</p> Signup and view all the answers

    Welke instelling heeft het hoogste gezag in België?

    <p>De Grondwet</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de interpretatie van de Grondwet door het Grondwettelijk Hof?

    <p>Om de Grondwet te interpreteren en mensenrechten te handhaven</p> Signup and view all the answers

    Wat is de rol van de Raad van State?

    <p>Om wetten te controleren op grondwettigheid</p> Signup and view all the answers

    Welke normen vormen een belangrijke bron van het grondwettelijk recht?

    <p>Internationale en supranationale normen, de Grondwet, Bijzondere wetten, wetten, decreten, ordonnanties en koninklijke besluiten</p> Signup and view all the answers

    Wat bepaalt artikel 108 van de Grondwet?

    <p>Dat de koninklijke besluiten de wetten nooit mogen schorsen of vrijstelling van hun uitvoering mogen verlenen</p> Signup and view all the answers

    Welke instantie past de algemene, provinciale en plaatselijke verordeningen en besluiten alleen toe in zoverre zij met de wetten overeenstemmen?

    <p>De hoven en rechtbanken</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt met alle wetten en andere akten die strijdig zijn met de Grondwet vanaf de dag waarop de Grondwet uitvoerbaar wordt?

    <p>Ze worden opgeheven</p> Signup and view all the answers

    Welke tendens is er sinds 1831?

    <p>Een toenemende belangstelling voor de rechtsbescherming van de burger tegen de overheid</p> Signup and view all the answers

    Wat is een bron van het grondwettelijk recht?

    <p>Internationale en supranationale normen, de Grondwet, Bijzondere wetten, wetten, decreten, ordonnanties en koninklijke besluiten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk aspect van de internationalisering?

    <p>De ontwikkeling van de Europese Unie</p> Signup and view all the answers

    Welke normen moeten in overeenstemming zijn met de wetten?

    <p>De algemene, provinciale en plaatselijke verordeningen en besluiten</p> Signup and view all the answers

    Welke organen hebben een verschillend standpunt over de voorrang van het internationale recht op de Grondwet?

    <p>Hof van Cassatie en Grondwettelijk Hof</p> Signup and view all the answers

    Wat heeft het Hof van Justitie duidelijk gesteld over het recht van de Europese Unie?

    <p>Dat het recht van de EU voorrang heeft op de grondwetten van de lidstaten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de arresten van het Hof van Justitie over het Europees recht?

    <p>Dat het Europees recht directe werking heeft en automatisch deel uitmaakt van de nationale rechtsorde</p> Signup and view all the answers

    Welke procedure wordt geregeld in Artikel 195 van de Grondwet?

    <p>De procedure van grondwetsherziening</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorwaarde voor strijdigheid?

    <p>Dat de normen duidelijk zijn voor iedere Staat die zich ten dezen overeenkomstig het gangbaar gebruik en te goeder trouw gedraagt</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat van het arrest Van Gend & Loos?

    <p>Dat duidelijke en onvoorwaardelijke bepalingen van EU-recht directe werking hebben</p> Signup and view all the answers

    Wat is het Hof van Cassatie?

    <p>Een rechter die het recht van de EU en het nationale recht toepast</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de voorrang van het Europees recht op de nationale grondwet?

    <p>Om een uniforme rechtspraak te garanderen in de EU</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste gevolgen van de grondwetsherziening sinds 1831?

    <p>De invoering van het algemeen meervoudig stemrecht</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste veranderingen in de staatsstructuur sinds 1831?

    <p>De decentralisatie van bevoegdheden naar de gewesten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste gevolgen van de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht?

    <p>De toename van het aantal stemgerechtigden</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste doelstellingen van de Egmontpact?

    <p>De decentralisatie van bevoegdheden naar de gewesten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste gevolgen van de invoering van het algemeen meervoudig stemrecht?

    <p>De toename van de macht van de rijke bevolkingsgroepen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste taken van de arbeidsrechtbanken?

    <p>Het oplossen van conflict tussen werknemers en werkgevers</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste gevolgen van de decentralisatie van bevoegdheden naar de gewesten?

    <p>De toename van de autonomie van de gewesten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de belangrijkste doelstellingen van de cultuurgemeenschappen?

    <p>De bescherming van de minderheden</p> Signup and view all the answers

    Welke soort ARB worden genoemd als voorbeeld door VELAERS?

    <p>Artikel 190 Gw.</p> Signup and view all the answers

    Welk beginsel behoort tot de algemene economie van de Grondwet?

    <p>Het beginsel van de scheiding der machten</p> Signup and view all the answers

    Welke-soort ARB zijn inherent aan het hele rechtssysteem?

    <p>Het beginsel van de rechtsstaat</p> Signup and view all the answers

    Welk beginsel is verbonden aan het federale België?

    <p>Het autonomiebeginsel</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van ARB die inherent zijn aan het constitutioneel systeem?

    <p>Ze behoren tot de algemene economie van de Grondwet</p> Signup and view all the answers

    Welk beginsel is een voorbeeld van een ARB dat inherent is aan het constitutioneel systeem?

    <p>Het beginsel van de scheiding der machten</p> Signup and view all the answers

    Wat is kenmerkend voor ARB die inherent zijn aan het hele rechtssysteem?

    <p>Ze zijn verbonden aan de rechtsstaat</p> Signup and view all the answers

    Welke ARB is een voorbeeld van een algemene economie van de Grondwet?

    <p>Het beginsel van de scheiding der machten</p> Signup and view all the answers

    Wanneer mag geen herziening van de Grondwet worden ingeleid of voortgezet?

    <p>In oorlogstijd</p> Signup and view all the answers

    Wie mag geen constitutionele wijziging doorvoeren tijdens een regentschap?

    <p>De Koning, zijn statuut en zijn opvolging</p> Signup and view all the answers

    Waarom mag een ontslagnemende regering beperkt herziening van de Grondwet doorvoeren?

    <p>Omdat het eerder is aanvaard</p> Signup and view all the answers

    Wat is een beperking qua voorwerp aan de mogelijkheid om de Grondwet te herzien?

    <p>Uitdrukkelijke uitsluiting van bepaalde aangelegenheden</p> Signup and view all the answers

    Wanneer werd de afwijking van de normale procedure tot herziening van de Grondwet ingevoerd?

    <p>In 2012</p> Signup and view all the answers

    Waarom mag er geen herziening van de Grondwet worden ingeleid of voortgezet tijdens een oorlog?

    <p>Omdat het Parlement verhinderd is vrij bijeen te komen op het federale grondgebied</p> Signup and view all the answers

    Wat is een beperking in de tijd aan de mogelijkheid om de Grondwet te herzien?

    <p>Oorlogstijd</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn er beperkingen aan de mogelijkheid om de Grondwet te herzien?

    <p>Omdat er een balans nodig is tussen de macht van de regering en het Parlement</p> Signup and view all the answers

    Welke instantie voert een preventieve grondwettigheidscontrole uit op voorstellen en ontwerpen van wetten, decreten en ordonnanties?

    <p>De Raad van State</p> Signup and view all the answers

    Welke rechter is verplicht om de normen met directe werking uit internationale en supranationale verdragen toe te passen?

    <p>Een gewone rechter</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de methoden van constitutionele rechtsvinding?

    <p>Artikel 25, tweede lid Gw</p> Signup and view all the answers

    Welke instantie is bevoegd voor de aangelegenheden die wegens hun technische en economische ondeelbaarheid een gelijke behandeling op nationaal vlak behoeven?

    <p>De federale overheid</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de taken van het Hof van Cassatie?

    <p>Toezicht op de gewone hoven en rechtbanken</p> Signup and view all the answers

    Welke instantie is verantwoordelijk voor de interpretatie van de mensenrechten?

    <p>Het Grondwettelijk Hof</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de methoden van constitutionele rechtsvinding?

    <p>De leer van het Smeerkaasarrest</p> Signup and view all the answers

    Welke instantie is bevoegd voor het toezicht op de gewone hoven en rechtbanken?

    <p>Het Hof van Cassatie</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Inleiding

    • De kloof tussen de verdragen over mensenrechten die de USSR had ondertekend en de feitelijke Sovjetpraktijken.
    • De Belgische Grondwet gaat nog steeds uit van de juridische voorrang van de wetgevende macht.

    Historische inleiding

    • Periode vóór 1831: geen democratie, geen grondwet.

    Proces van democratisering

    • Vervanging van het censitair stemrecht door het algemeen meervoudig stemrecht.
    • Vervanging van het algemeen meervoudig stemrecht door het algemeen enkelvoudig stemrecht voor alle mannen ouder dan 20 jaar.
    • Mogelijkheid van het vrouwelijk stemrecht (pas uitgevoerd in 1948).
    • Aanpassing van de samenstelling en de verkiesbaarheidsvereisten voor de Senaat.

    Federalisering

    • Oprichting van gewesten (Waals, Vlaams en Brussels Gewest).
    • Oprichting van cultuurgemeenschappen.
    • Het principe van de taalpariteit werd formeel geïnstitutionaliseerd.

    Grondwetsherzieningen sinds 1831

    • Vervanging van het algemeen meervoudig stemrecht door het algemeen enkelvoudig stemrecht voor alle mannen ouder dan 20 jaar.
    • Mogelijkheid van het vrouwelijk stemrecht (pas uitgevoerd in 1948).
    • Aanpassing van de samenstelling en de verkiesbaarheidsvereisten voor de Senaat.
    • Oprichting van gewesten en cultuurgemeenschappen.
    • Het principe van de taalpariteit werd formeel geïnstitutionaliseerd.

    Zesde Staatshervorming

    • Effectieve inrichting van de gewesten.
    • Uitbreiding van de bevoegdheden van de gewesten.
    • Rechtstreekse verkiezing van de Vlaamse Raad en de Waalse Gewestraad.
    • Hervorming van het federaal parlement (taakverdeling tussen Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat).

    Provincie Brabant

    • Provincie Brabant houdt op te bestaan en wordt opgesplitst in Vlaams-Brabant en Waals-Brabant.

    Gewestelijk beleid

    • Uitbreiding van de bevoegdheden van de gewesten in alle aangelegenheden die tot hun bevoegdheden horen.
    • Artikel 35 Gw.: het principieel toekennen van de residuaire bevoegdheid aan de gemeenschappen en de gewesten.

    Senaat

    • Normatieve functie van de Senaat.
    • Adviserende functie van de Senaat.
    • Bemiddelende rol van de Senaat.
    • De rol van de Senaat inzake een aantal voordrachts- en benoemingsprocedures.
    • De politieke controlefunctie van de Senaat.
    • De internationale functie van de Senaat.

    Wetgevende procedure

    • Initiatiefrecht.
    • Raadpleging van de afdeling Wetgeving van de Raad van State.
    • Parlementair initiatief.

    Bevoegdheidsverdelende regels

    • Er bestaan twee soorten regels: bevoegdheidsverdelende en niet-bevoegdheidsverdelende regels
    • Niet-bevoegdheidsverdelende regels uit de Bijzondere Wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen

    Toezicht door de federale overheid

    • Ordonnanties van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (communautaire ordonnanties)
    • Procedure van totstandkoming van een ordonnantie
    • Bijzondere ordonnanties (artikel 28 Bijzondere Brusselwet)
    • Samenwerkingsakkoorden
    • Materiële coördinatie: gezamenlijke uitoefening van exclusieve bevoegdheden
    • Procedurele samenwerking: instelling van overleg- en geschillenbeslechtingsmechanismen en gezamenlijke oprichting en beheer van gemeenschappelijke diensten en instellingen

    Het koninklijk besluit

    • Onderscheid reglementaire/verordenende -- individuele/beschikkende KB
    • Onderscheid naargelang de grondslag van de verordeningsbevoegdheid
    • Artikel 108 Gw.: ter uitvoering van een wet → uitvoeringsbesluiten, van verordenende aard
    • Artikel 105 Gw.: ter uitvoering van een opdrachtwet
    • Gewone opdrachtwet → verordenende besluiten
    • Kaderwet → verordenende besluiten
    • Bijzonderemachtenwet → wetskrachtige besluiten (genummerde KB)
    • Buitengewonemachtenwet → wetskrachtige besluiten (oneigenlijke besluitwetten)

    De bronnen van het grondwettelijk recht

    • Internationale en supranationale normen (vb. EVRM, BUPO-Verdrag)
    • Grondwet
    • Bijzondere wetten (houdende staatsverandering) -- bijzondere decreten -- bijzondere ordonnanties
    • Wetten (vb. de Gecoördineerde wetten van 12 januari 1973 op de Raad van State), decreten en ordonnanties
    • Koninklijke besluiten en besluiten van de regeringen van de deelstaten
    • Ministeriële besluiten
    • Verordeningen van gedecentraliseerde besturen en van openbare instellingen
    • Rechtspraak (vb. het zogenaamde Smeerkaasarrest)
    • Rechtsleer

    De hiërarchie van de rechtsnormen

    • Artikel 108 Gw.: koninklijke besluiten mogen de wetten nooit schorsen of vrijstelling van hun uitvoering verlenen
    • Artikel 159 Gw.: hoven en rechtbanken mogen algemene, provinciale en plaatselijke verordeningen en besluiten alleen toepassen in zoverre zij met de wetten overeenstemmen
    • Artikel 188 Gw.: met ingang van de dag waarop de Grondwet uitvoerbaar wordt, worden alle daarmee strijdige wetten en andere akten opgeheven
    • Lagere normen moeten de hogere normen respecteren
    • Bij conflict tussen twee normen moet de rechter de voorrang geven aan de hiërarchisch hogere norm

    Internationale en supranationale normen

    • Begrip 'verdrag'
    • Internationale en supranationale normen (vb. EVRM, BUPO-Verdrag)
    • Toezicht van het Hof van Cassatie op de gewone hoven en rechtbanken dat deze de Grondwet eerbiedigen
    • Toezicht door de Raad van State: afdeling Wetgeving voert een preventieve grondwettigheidscontrole uit op voorstellen en ontwerpen van wetten, decreten en ordonnanties
    • Leer van het Smeerkaasarrest: de rechter is verplicht de normen met directe werking uit internationale en supranationale verdragen toe te passen

    Inleiding

    • Een strijdigheid is onmiskenbaar indien zij bij objectieve beschouwing duidelijk is voor iedere Staat die zich ten dezen overeenkomstig het gangbaar gebruik en te goeder trouw gedraagt.

    Grondwetsherziening

    • Artikel 195 Gw. regelt de procedure van de grondwetsherziening.
    • Artikel 187 Gw. stelt dat de Grondwet niet kan worden geschorst, noch geheel, noch ten dele.

    Voorrang van het internationale recht

    • Het Hof van Cassatie stelt dat een verdrag met rechtstreekse werking, zoals het EVRM, voorrang heeft op de Grondwet.
    • Het Hof van Cassatie neemt deze voorrang aan zowel wat het EU-recht betreft, als wat het overige internationaal recht aangaat.
    • Het Grondwettelijk Hof lijkt zich op het standpunt te stellen dat de Grondwet boven het internationale recht staat, behalve wat het Europese Unierecht betreft.

    Rechtspraak van het Hof van Justitie

    • Het Hof van Justitie heeft gesteld dat het EU-recht voorrang heeft op de grondwetten van de verschillende lidstaten.
    • Duidelijke en onvoorwaardelijke bepalingen van EU-recht hebben directe werking en maken automatisch deel uit van de nationale rechtsorde.
    • Elke nationale rechter moet strijdig nationaal recht buiten toepassing kunnen laten.

    Procedure van grondwetsherziening

    • De procedure van grondwetsherziening bestaat uit drie fasen, overeenkomstig artikel 195 Gw.
    • Beperkingen aan de mogelijkheid om de Grondwet te herzien, zoals tijdens oorlogstijd of wanneer de Kamers verhinderd zijn om vrij bijeen te komen.

    Herzieningen van de Grondwet

    • Er zijn verschillende herzieningen van de Grondwet sinds 1831, zoals de vervanging van het censitair stemrecht door het algemeen meervoudig stemrecht en de oprichting van gewesten.
    • De grondwetsherzieningen hebben geleid tot de huidige samenstelling van België, met vier taalgebieden en gewesten.

    Interpretatie van de Grondwet

    • Het Grondwettelijk Hof interpreteert de Grondwet, onder invloed van de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
    • Verschillende interpretatietechnieken worden gebruikt, zoals de leer van het Smeerkaasarrest.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Deel I Cursus Grondwettelijk recht 2023-24-2.docx

    Description

    Test je kennis over politieke theorieën, mensenrechten en de rol van de overheid. Beantwoord vragen over de USSR, de Belgische Grondwet en de nationale soevereiniteit.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser