Πεπτικό Σύστημα και Λειτουργίες

Γενικές Πληροφορίες

• Η παρουσίαση αφορά τους μηχανισμούς θρέψης του ανθρώπινου σώματος.
• Ο ομιλητής είναι ο Αναστάσιος Μαρκασιώτης, BSc, MSc, MRSB.
• Ο ομιλητής εργάζεται στο Aegean College.

Περιεχόμενα Διάλεξης

• Ανατομία του πεπτικού συστήματος
• Φυσιολογία του πεπτικού συστήματος
• Μηχανισμοί θρέψης

Εισαγωγή στην Πέψη

• Η κατανάλωση τροφής παρέχει θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό.
• Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες θρεπτικών συστατικών, όπως υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και νερό.
• Η διαδικασία της πέψης είναι απαραίτητη για την αξιοποίηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.

Δομή Πεπτικού Σωλήνα

• Ο πεπτικός σωλήνας αποτελείται από το στόμα, τον οισοφάγο, το στομάχι, το λεπτό έντερο και το παχύ έντερο.
• Υπάρχουν βοηθητικά όργανα, όπως το πάγκρεας, το ήπαρ και η χοληδόχος κύστη, που βοηθούν στη διαδικασία της πέψης.

Ενζυμα και τοποθεσία Εκκρίσεων

• Πίνακας με τα διάφορα ένζυμα και τις τοποθεσίες εκκρίσεώς τους.
• Περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα υποστρώματα και τις πρωτογενείς τοποθεσίες δράσης τους.

Το Τοίχωμα της ΓΕΣ Οδού

• Αποτελείται από 4 χιτώνες: βλεννογόνο χιτώνα, υποβλεννογόνο χιτώνα, εξωτερική μυϊκή στοιβάδα και ορογόνο υμένα.

Αναλυτική Δομή-Λειτουργία

• Ο βλεννογόνος χιτώνας εκκρίνει βλέννα και χυμούς/ορμόνες.
• Ο υποβλεννογόνος χιτώνας αποτελείται από συνδετικό ιστό.
• Η εξωτερική μυϊκή στιβάδα είναι απαραίτητη για τον περισταλτισμό.
• Ο ορογόνος υμένα είναι συνδετικός ιστός και περιτόναιο.

Ανώτερη & Κατώτερη ΓΕΣ

• Η ανώτερη ΓΕΣ περιλαμβάνει στόμα, φάρυγγα, οισοφάγο και στομάχι.
• Η κατώτερη ΓΕΣ περιλαμβάνει λεπτό και παχύ έντερο.

Στοματική Κοιλότητα

• Η στοματική κοιλότητα αποτελεί το πρώτο τμήμα του πεπτικού συστήματος.
• Εκεί λαμβάνει χώρα η μηχανική και χημική πέψη.
• Η πέψη βοηθάει από δόντια και μυς.
• Εκκρίσεις από σιελογόνους αδένες βοηθούν στην κατάποση.
• Οι παράγοντες είναι παρωτίδα, υπογνάθιος & υπογλώσσιος.

Στομάχι

• Το στομάχι έχει σχήμα J και βρίσκεται αριστερά δίπλα στην κοιλιακή χώρα κάτω από το διάφραγμα.
• Είναι η περιοχή τριών κύριων φάσεων: καρδιάς, θόλου, σώματος και άντρου (πυλωρού).
• Εκκρίνει γαστρικά υγρά για την διάλυση και ανάμιξη τροφής.

Γαστρικά Υγρά

• Περιέχουν νερό, ηλεκτρολύτες, υδροχλωρικό οξύ, ένζυμα και βλέννα.
• Η ενδογενής παράγοντας είναι απαραίτητος για την προσρόφηση βιταμίνης Β12.

Υδροχλωρικό Οξύ

• Μετατρέπει το πεψινογόνο σε πεψίνη, βοηθάει για την διάλυση πεπτικών συστατικών και έχει βακτηριοκτόνο δράση.

Ένζυμα

• Η πεψίνη υδρολύει πεπτιδικές συνδέσεις πρωτεϊνών στο στομάχι.
• Άλλες συστατικές περιλαμβάνουν α-αμυλάσεις και γαστρική λιπάση.

Βλέννα

• Αποτελείται από γλυκοπρωτεΐνες, γλυκολιπίδια και νερό.
• Λιπαίνει το περιεχόμενο του στομάχου και προστατεύει το βλεννογόνο από χημικές και μηχανικές βλάβες.
• Περιλαμβάνει ενδογενής παράγοντας για την βιταμίνη Β12.

Ρύθμιση Εκκρίσεων Γαστρικών Υγρών

• Περιεχόμενα με διεγέρτες η αναστολείς.
• Περιλαμβάνουν χολοκυστοκινίνες, γαστρίνη και ακετυλοχολίνη.

Κένωση Στομάχου

• Η κένωση του στομάχου αποτελείται από πλήθος μηχανισμών.
• Η κενώση γίνεται σε τρία στάδια.
• Η κένωση εξαρτάται από τον όγκο και την οσμωτικότητα.

Λεπτό Εντερο

• Το λεπτό έντερο χωρίζεται σε τρία τμήματα: δωδεκαδάκτυλο, νήστιδα και ειλεό.
• Αποτελεί τον κύριο χώρο πέψης και απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών.
• Στον χώρο παράγονται και εκκρίνεται πέψη ενζυμα.

Βοηθητικά Όργανα: Ήπαρ

• Το ήπαρ είναι το μεγαλύτερο όργανο, σημαντικό για το μεταβολισμό, αποθήκευση πρωτεϊνών, γλυκογόνων, βιταμινών και παραγωγή χολής.
• Ο βασική λειτουργία αποτελείται για την σύνθεση/παραγωγή χολής.

Σύνθεση Χολής

• Η χολή αποτελείται από χολικά οξέα, χοληστερόλη, διττανθρακικά, χολοπρασίνη, νερό και φωσφολιπίδια.
• Η χολή έχει πολλαπλές ζωτικές λειτουργίες.

Χοληδόχος Κύστη

• Ένα μικρό όργανο, που αποθηκεύει και συγκεντρώνει την χολή που παράγεται από το ήπαρ.
• Ο ρόλος της χοληδόχου κύστη είναι η συγκέντρωση και απελευθέρωση χολής στο δωδεκαδάκτυλο, όπως απαιτείται.

Παγκρεατικά Ένζυμα

• Αποτελούνται από τρεις κατηγορίες: πρωτεάσες, αμυλάση, λιπάση.
• Τα παγκρεατικά ένζυμα αφορούν στην πέψη των πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών.

Παγκρεατικά Υγρό

• Το παγκρεατικό υγρό περιέχει πρωτεάσες, αμυλάση, λιπάση, και άλλες ουσίες για την διάσπαση των θρεπτικών συστατικών.

Παχύ Εντερο

• Το παχύ έντερο αποθηκεύει την τροφή.
• Απορροφά νερό και ηλεκτρολύτες.
• Ενισχύει την παραγωγή ουσιών από βακτήρια.

Μηχανισμοί Απορρόφησης

• Περιλαμβάνουνδιάχυση, υποβοηθούμενη διάχυση και ενεργητική μεταφορά.
• Διαφορετικοί τρόποι απορρόφησης ανάλογα με την διαλυτότητα και την συγκέντρωση ουσιών.
• Τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται σε μεγάλο μέρος σε 30 λεπτά.

Διάχυση

• Διάχυση των υγρών και μερικών λιπών, όπως και η συγκέντρωση.

Υποβοηθούμενη Διάχυση

• Η υποβοηθούμενη διάχυση χρησιμοποιεί πρωτεΐνες για τη μεταφορά ουσιών.
• Οι μεταφορές ελέγχονται και σε συνθήκες κυτταρικής μεμβράνης.

Ενεργητική Μεταφορά

• Η ενεργητική μεταφορά απαιτεί ενέργεια για να μεταφέρει ουσίες ενάντια σε μια συγκεντρωτική διαφορά.

Ενδοκυττάρωση

• Τα μόρια εισέρχονται στο κύτταρο μέσω μικρών κυψελών.

Συνοπτικά

• Η πέψη και η απορρόφηση αποτελούνται από διάφορες κατηγορίες.
• Οι διαφορετικοί μηχανισμοί εξαρτώνται από την διαλυτότητα και την συγκέντρωση.