Pedagogika specjalna - historia i rozwój

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jaki był stosunek do osób upośledzonych w starożytnej Sparcie?

  • Byli traktowani z troską i szacunkiem.
  • Byli wykorzystywani do prac niewolniczych.
  • Byli wykluczani ze społeczeństwa.
  • Byli eliminowani, np. poprzez strącanie niemowląt z góry Tajgetos. (correct)

Pierwsze szkoły specjalne powstały w XIX wieku w Paryżu.

False (B)

Która z osób przyczyniła się do rozwoju szkolnictwa specjalnego w Polsce?

Maria Grzegorzewska

Pedagogika specjalna łączy się z dziedzinami wiedzy, takimi jak biologia, medycyna, filozofia, ______ i antropologia.

<p>psychologia</p> Signup and view all the answers

Połącz cele pedagogiki specjalnej z ich opisami:

<p>Cel humanitarny = Zapewnienie osobom upośledzonym możliwości rozwoju i akceptacji społecznej. Cel dydaktyczno-wychowawczy = Wszechstronne kształcenie osób upośledzonych i zapewnienie im możliwości optymalnego rozwoju. Cel ekonomiczny = Przygotowanie osób upośledzonych do pracy zawodowej, aby mogły się usamodzielnić i uniezależnić od pomocy społecznej.</p> Signup and view all the answers

Pedagogika specjalna jest wyłącznie nauką teoretyczną, skupiającą się na teorii i koncepcjach.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Podaj przykład dziedzin wiedzy, z którymi pedagogika specjalna ma związek, poza tymi wymienionymi w treści.

<p>Nauki socjologiczne, nauki prawne</p> Signup and view all the answers

Jaki aspekt pedagogiki specjalnej jest podkreślony w treści?

<p>Pedagogika specjalna zajmuje się wspieraniem i rehabilitacją osób z niepełnosprawnością. (B)</p> Signup and view all the answers

Które z wymienionych poniżej czynników nie są brane pod uwagę przez naukę o niepełnosprawności jako przyczyny i konsekwencje niepełnosprawności?

<p>Faktory ekonomiczne (B)</p> Signup and view all the answers

Według Hajduka interweniowanie to jeden z typów pomagania.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest główna różnica między koncepcją biologiczną a koncepcją społeczną niepełnosprawności?

<p>Koncepcja biologiczna skupia się na organicznych aspektach niepełnosprawności, natomiast koncepcja społeczna podkreśla wpływ czynników środowiskowych na doświadczanie niepełnosprawności.</p> Signup and view all the answers

__________ to poddziedzina pedagogiki specjalnej, która skupia się na osobach z wadami lub zaburzeniami słuchu.

<p>Surdopedagogika</p> Signup and view all the answers

Która z wymienionych definicji najlepiej oddaje pojęcie zdrowia?

<p>Optymalne funkcjonowanie fizyczne, psychiczne, emocjonalne i społeczne. (D)</p> Signup and view all the answers

Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych jest pierwszym aktem prawnym XXI wieku określającym prawa osób z niepełnosprawnością na poziomie międzynarodowym.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Podaj przykład sytuacji, która może prowadzić do wykluczenia społecznego.

<p>Ubóstwo, brak dostępu do edukacji, dyskryminacja ze względu na pochodzenie, orientację seksualną lub niepełnosprawność.</p> Signup and view all the answers

Model wyuczonej bezradności został zaprezentowany przez _________.

<p>Martina Seligmana</p> Signup and view all the answers

Połącz subdyscypliny pedagogiki specjalnej z odpowiednim typem podmiotu.

<p>Oligofrenopedagogika = Osoba z niepełnosprawnością intelektualną Surdopedagogika = Osoba z wadami i zaburzeniami słuchu Tyflopedagogika = Osoba z zaburzeniami i wadami analizatora wzrokowego Pedagogika lecznicza = Osoba przewlekle chora, z trwałymi lub względnie trwałymi zaburzeniami zdrowia somatopsychicznego Pedagogika korekcyjna = Osoba z mikrodefektami fragmentarycznymi zaburzeniami wywołanymi mikrouszkodzeniami mózgu Pedagogika resocjalizacyjna = Osoba niedostosowana społecznie Logopedia = Osoba z zaburzeniami i wadami mowy (organicznymi, funkcjonalnymi) Pedagogika wybitnie zdolnych = Osoba o zdolnościach akademickich (wysokie IQ) lub artystycznych</p> Signup and view all the answers

Koncepcja biopsychospołeczna niepełnosprawności zakłada, że człowiek jest tylko istotą biologiczną.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza pojęcie "niepełnosprawność funkcjonalna" w kontekście koncepcji biologicznej niepełnosprawności?

<p>Niepełnosprawność funkcjonalna odnosi się do ograniczeń w wykonywaniu funkcji życiowych, np. poruszania się, widzenia, słyszenia.</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych typów integracji charakteryzuje się największą aktywnością i integracją osoby z niepełnosprawnością w grupie sprawnych?

<p>Integracja funkcjonalna (D)</p> Signup and view all the answers

Klasy specjalne w szkołach ogólnodostępnych są przykładem integracji funkcjonalnej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wymień co najmniej trzy elementy charakterystyczne dla wyuczonej bezradności.

<p>Deficyt poznawczy, motywacyjny i emocjonalny.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Starożytne podejście do osób niepełnosprawnych

Dominującym przejawem stosunku do osób upośledzonych było prawo bezwzględnej selekcji.

Pierwsze szkoły specjalne

Pierwsze szkoły specjalne powstały w XVIII w. w Paryżu.

Maria Grzegorzewska

Kobieta, która założyła Instytut Pedagogiki Specjalnej w Polsce.

Związki pedagogiki specjalnej

Pedagogika specjalna ma związek z biologią, medycyną, psychologią i innymi naukami.

Signup and view all the flashcards

Definicja pedagogiki specjalnej

Nauka o nauczaniu i wychowaniu jednostek niepełnosprawnych.

Signup and view all the flashcards

Cele pedagogiki specjalnej

Wspieranie rozwoju i akceptacji społecznej osób niepełnosprawnych.

Signup and view all the flashcards

Pedagogika specjalna jako nauka

Jest empiryczna i teoretyczna, bada i analizuje rozwój osób z niepełnosprawnościami.

Signup and view all the flashcards

Selekcja w Sparcie

Chorzy i słabi niemowlęta byli strącani z góry Tajgetos.

Signup and view all the flashcards

Definicja zdrowia

Stan optymalnego funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego.

Signup and view all the flashcards

Choroba

Dynamiczna reakcja organizmu na czynniki chorobotwórcze, zaburzająca funkcjonowanie.

Signup and view all the flashcards

Model wyuczonej bezradności

Przekonanie o braku kontroli nad sytuacją, prowadzące do rezygnacji z aktywności.

Signup and view all the flashcards

Typologie pomagania wg Hajduka

Interweniowanie, wyręczanie, pomaganie przez utrudnianie, tworzenie dóbr.

Signup and view all the flashcards

Oligofrenopedagogika

Subdyscyplina pedagogiki specjalnej, zajmująca się osobami z niepełnosprawnością intelektualną.

Signup and view all the flashcards

Surdopedagogika

Subdyscyplina pedagogiki specjalnej, skupiająca się na osobach z wadami słuchu.

Signup and view all the flashcards

Tyflopedagogika

Subdyscyplina pedagogiki specjalnej, dotycząca osób z wadami wzroku.

Signup and view all the flashcards

Wykluczenie społeczne

Proces marginalizacji jednostki, uniemożliwiający pełne uczestnictwo w społeczeństwie.

Signup and view all the flashcards

Koncepcja biologiczna niepełnosprawności

Definiuje niepełnosprawność w trzech wymiarach: funkcjonalnym, społecznym i upośledzenia.

Signup and view all the flashcards

Koncepcja społeczna niepełnosprawności

Niepełnosprawność wynika z warunków środowiskowych, a nie cech osobistych.

Signup and view all the flashcards

Koncepcja biopsychospołeczna

Niepełnosprawność złożona z biologii, psychologii i kontekstu społecznego.

Signup and view all the flashcards

Integracja lokalno-fizyczna

Osoba z niepełnosprawnością w grupie sprawnych, jednak nie uczestniczy aktywnie.

Signup and view all the flashcards

Integracja funkcjonalna

Osoby z niepełnosprawnością aktywnie uczestniczą w grupie sprawnych.

Signup and view all the flashcards

Konwencja osób niepełnosprawnych

Pierwszy akt prawny w XXI wieku, kodyfikujący prawa osób z niepełnosprawnością.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Stosunek do osób niepełnosprawnych w starożytności

  • W starożytności dominowało prawo selekcji osób niepełnosprawnych.
  • Istniały praktyki pozbywania się chorych dzieci (np. w Sparcie - strącanie z Tajgetos).

Powstanie pierwszych szkół specjalnych

  • Pierwsze szkoły specjalne powstały w XVIII w. w Paryżu.

Rozwój szkolnictwa specjalnego w Polsce

  • Maria Grzegorzewska odegrała kluczową rolę w rozwoju szkolnictwa specjalnego w Polsce.
  • Założyła jeden z pierwszych na świecie Instytut Pedagogiki Specjalnej.
  • Z jej inicjatywy utworzono wydział Szkół Specjalnych przy Ministerstwie Oświaty.

Związki pedagogiki specjalnej z innymi dziedzinami

  • Pedagogika specjalna ma bliskie związki z biologią, medycyną, filozofią, psychologią i antropologią.
  • Dodatkowo, zdaniem Zofii Sękowskiej, związana jest z naukami socjologicznymi i prawnymi.

Definicja pedagogiki specjalnej

  • Pedagogika specjalna to nauka o nauczaniu i wychowaniu osób o odmiennym od normy rozwoju psychicznego, fizycznego, intelektualnego i społecznego.
  • Koncentruje się na problemach niepełnosprawności, specjalnych potrzebach edukacyjnych i rehabilitacji.

Cele pedagogiki specjalnej

  • Humanitarny: zapewnienie osobom niepełnosprawnym maksymalnego rozwoju i akceptacji społecznej.
  • Dydaktyczno-wychowawczy: kompleksowe kształcenie i optymalny rozwój osób niepełnosprawnych, umożliwiający efektywne uczestnictwo w życiu społecznym.
  • Ekonomiczny: przygotowanie do pracy zawodowej, umożliwiające możliwie pełne usamodzielnienie i uniezależnienie.

Pedagogika specjalna jako nauka empiryczna i teoretyczna

  • Pedagogika specjalna opiera się na badaniach i analizie specyfiki rozwoju osób z odchyleniami od normy rozwojowej (empiryczna).
  • Uogólnia te dane i wyprowadza teorie dotyczące przyczyn i konsekwencji niepełnosprawności (teoretyczna).

Typy pomagania wg Hajduka

  • Interweniowanie
  • Wyręczanie
  • Pomaganie przez utrudnianie
  • Tworzenie dóbr
  • Redukcja aspiracji
  • Dzielenie się dobrami

Subdyscypliny pedagogiki specjalnej

  • Oligofrenopedagogika (niepełnosprawność intelektualna)
  • Surdopedagogika (wady i zaburzenia słuchu)
  • Tyflopedagogika (wady i zaburzenia wzroku)
  • Pedagogika lecznicza (przewlekle chorzy)
  • Pedagogika korekcyjna (mikrouszkodzenia mózgu)
  • Pedagogika resocjalizacyjna (niedostosowanie społeczne)
  • Logopedia (zaburzenia mowy)
  • Pedagogika wybitnie zdolnych (wysokie IQ, zdolności artystyczne)

Podstawowe pojęcia

  • Zdrowie: stan optymalnego funkcjonowania fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego (nie tylko brak choroby).
  • Choroba: dynamiczna reakcja organizmu na czynnik chorobotwórczy, prowadząca do zaburzeń w funkcjonowaniu narządów i tkanek.

Akt prawny dotyczący praw osób z niepełnosprawnością

  • Konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnością (2006r.) - pierwszy akt prawny określający prawa osób z niepełnosprawnością w XXI wieku.

Wykluczenie społeczne

  • Wykluczenie społeczne (definicja UE) - proces wypychania jednostki na margines społeczeństwa z powodu ubóstwa, braku edukacji lub dyskryminacji, co uniemożliwia pełne uczestnictwo w życiu społecznym.

Wyuczona bezradność

  • Model wyuczonej bezradności - autorstwa Martina Seligmana, opisuje sytuację, w której osoba, doświadczając powtarzających się niekontrolowanych sytuacji, rezygnuje z aktywności i działania.
  • Powstaje przekonanie o braku związku pomiędzy swoim działaniem a wynikiem.

Koncepcje niepełnosprawności

  • Biologiczna: WHO (1980) - Międzynarodowa klasyfikacja uszkodzeń, niepełnosprawności i upośledzeń; trzy wymiary : niepełnosprawność funkcjonalna, niepełnosprawność społeczna, upośledzenie.
  • Społeczna: niepełnosprawność to konsekwencja warunków środowiska, a nie cecha osobnicza.
  • Biopsychospołeczna: WHO (2000) - Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia; model uwzględniający aspekt biologiczny, osobniczy i społeczny człowieka.

Niepełnosprawność intelektualna wg Schalocka

  • Niepełnosprawność intelektualna (Schalock i wsp., 2010) charakteryzuje się istotnym ograniczeniem funkcjonowania intelektualnego oraz zachowań przystosowawczych, zauważalnym przed 18 rokiem życia.

Typy integracji wg Aleksandra Huleka

  • Integracja lokalno-fizyczna: uczestnictwo w grupie, brak naturalnych więzi.
  • Integracja społeczno-socjalizacyjna: klasy specjalne - udział w życiu szkoły, brakuje aktywnej integracji.
  • Integracja funkcjonalna: stały kontakt z osobami sprawnymi, aktywny udział w grupie, wynikająca z przygotowania obu stron.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser