Pagbati sa Tagalog

Magandang Hapon/Araw

• Magandang Hapon/Araw ay mga pagbati sa Tagalog.

Kasanayang Pampagkatuto (Learning Competency)

• Nakakaugnay ang mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman, pananaw, at mga karanasan.

Sitwasyon

• Isang linggong umaga habang papunta sa simbahan, marami kang nakasalubong at nakausap. Paano mo sila kakausapin at babatiin?

Mga Tanong

• Ano ang sasabihin mo sa iyong mga guro?
• Ano ang sasabihin mo sa iyong kaibigan na bakla?
• Ano ang sasabihin mo sa iyong kaibigan na probisyano?

Pamprosesong Tanong 1

• Ano ang napansin ninyo sa inyong naging kasagutan?
• Naging pareho ba ang paraan ng inyong pagbati para sa tatlong taong inyong nakasalubong?

Pamprosesong Tanong 2

• Bakit kahit magkakapareho ang sitwasyon ay magkakaiba ang naging paraan ng pagbati o pakikipag-usap sa mga taong nabanggit?

Barayti ng Wika

• Ang wika ay maaaring mamamatay o mawala.

Halimbawa ng mga salitang namamatay

• Salakat (pag-krus ng mga binti)
• Anluwage (karpintero)
• Napangilaka (nakolekta)

Paano maiiwasang mamatay ang wika?

• Hindi mamamatay ang isang wika hangga't ginagamit ito sa pamilya, pang-araw-araw na gawain, at pakikihalubilo sa kapwa.

Dayalek (Dialect)

• Uri ng barayti ng wika na ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.

Halimbawa ng Tagalog sa Manila

• "Kumain tayo sa mall."

Halimbawa ng Tagalog sa ibang lugar

• "Magkain tayo sa Mall."

Halimbawa ng Tagalog sa Rizal, Teresa, Morong, Cardona, at Baras

• ATE - KAKA
• TATAY - TATA
• LOLO - AMBA
• LOLA - INDA/NANANG

Idyolek (Idyolek)

• Pansariling paraan ng pagsasalita ng isang tao.
• Lumulutang ang katangian at kakanyahan ng taong nagsasalita.
• Mga pamosong linya ng isang kilalang tao.

Halimbawa ng Idyolek

• "Magandang Gabi, Bayan!" - Noli De Castro
• "Handa na ba kayo!"- Korina Sanchez

Sosyolek (Sosyolek)

• Barayti ng wika na nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensiyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.

Halimbawa ng Gay Linggo

• "Indiana Jones" - nang-indyan o hindi sumulpot
• "Kalerki" - nakakaloka
• "Trulalu" - totoo o tunay
• "Chaka" - pangit

Halimbawa ng Coño (Coñotic o conyospeak) (isang baryant ng Taglish)

• Kaibigan 1: Let's make kain na.
• Kaibigan 2: Wait lang. I'm calling Anna pa.
• Kaibigan 1: Come on na. We'll gonna make pila pa. It's so haba na naman for sure.
• Kaibigan 2: I know, right. Sige, go ahead na.

Halimbawa ng Jejemon

- aQcKuHh iT2h. (Ako ito)
- MuZtAh (Kumusta)
- 143 (I love you)

Jargon

• Natatanging bokabularyo ng partikular na pangkat dahil sa kanilang trabaho o gawain.
  • Guro - Lesson plan, class record, form 137
  • Abogado - exhibit, appeal, complainant
  • Doctor/Nurse - Medical Report

Register

• Barayti ng wika na naiaangkop ng isang nagsasalita sa sitwasyon at sa kausap.

Halimbawa ng Register

• Kapag Kaibigan - "Hindi ako makakasama dahil wala akong erap."
• Kapag Guro - "Hindi ako makakasama dahil wala po akong pera."

Pormal na Paraan ng Pagsasalita

• Pormal na tuno
• Pagsimba
• Pagpupulong
• Sa korte
• Ulat pormal na sanaysay

Di Pormal na Paraan ng Pagsasalita

• Maalapit na ugnayan
• Magkakaibigan
• Magkapamilya magkasing-edad
• Matagal nang magkakilala

Etnolek

• Barayti ng wika mula sa mga etnolingguwistikong grupo.
• Nagmula sa pinagsamang etniko at dialek.
• Ang mga salitang nagiging bahagi na ng pagkakilanlan ng isang pangkat-etniko.

Halimbawa ng Etnolek

• Vakkul - tumutukoy sa gamit ng mga Ivatan na pantakip sa ulo sa init man o ulan
• Kalipay - tuwa o ligaya
• Palangga - mahal o minamahal

Pidgin

• Isang barayti ng wika na walang pormal na estruktura.
• Binansagan na "nobody's native language" ng mga dayuhan.
• Ginagamit ng dalawang indibidwal na nag-

Halimbawa ng Pidgin

• Ako kita ganda babae.

Creole

• Isang wikang nagmula sa isang pidgin at naging unang wika sa isang lugar.

Halimbawa ng Creole

• Chavacano - wikang katutubo na nahaluan ng impluwensiya at bokabularyo ng wikang Espanyol o Kastila (Halimbawa: "Porque" ni Kim Chue)

Bakit Mahalaga ang Pag-aaral ng Barayti ng Wika?

• (Walang impormasyon tungkol dito sa ibinigay na teksto)

Tukuyin ang mga tamang pagbati sa iba't ibang tao sa iyong paligid gamit ang Tagalog. Alamin kung paano iba-iba ang paraan ng pakikipag-usap batay sa sitwasyon at sa taong kausap. Ang quiz na ito ay naglalayong mapalalim ang iyong pag-unawa sa wika at kultura.