Pagbasa: Mga Layunin at Proseso

Pangkalahatang Konsepto: Mga Paraan, Estratehiya, at Teknik sa Pagtuturo ng Filipino

• Ang mga "dulog" ay mga pangunahing konsepto na naglalaman ng mga pagpapalagay tungkol sa kalikasan ng wika, pagtuturo, at pagkatuto.
• Ang "mga paraan" ay mga pangkalahatang plano para sa sistematikong paglalahad ng wika, batay sa isang partikular na dulog.
• Ang "mga estratehiya" ay mga hakbangin na isinasaalang-alang sa pagtuturo.
• Ang "mga teknik" ay mga gawaing ginagamit sa silid-aralan upang maisakatuparan ang mga itinalagang layunin ng aralin.

Mga Katangian ng Mabisang Paraan, Estratehiya, at Teknik

• Angkop sa bunga ng pagkatuto
• Angkop sa sitwasyon
• Angkop sa kakayahan ng mag-aaral
• Angkop sa aralin/asignatura
• Salig sa itinakdang pamantayang pangnilalaman at pamantayan sa pagganap ng kaukulang Curriculum Guide

Mga Prinsipyo sa Pagpili ng Epektibong Paraan at Estratehiya

• Lumilinang sa mga itinakdang kasanayang pampagkatuto sa bawat domain
• Humihimok sa isang kolaboratibo, integratibo, interaktibo, at kooperatibong gawain at pagkatuto
• Lumilinang sa kasanayang 21st Century ng mga mag-aaral
• Nagpapaunlad sa limang makrong kasanayan ng mga mag-aaral
• Alinsunod sa mga simulaing pagkatuto at pilosopiya ng pagtuturo

Mga Teoryang Nagsisilbing Batayan

• Teoryang Batay sa Gawi (Behaviorist): Binibigyang-diin ang panggaganyak, pagsasanay, at pagpapatunay upang malinang ang intelektwal na kakayahan sa wika ng mag-aaral (Skinner, 1968).
• Teoryang Batay sa Kalikasan ng Mag-aaral (Innative): Naniniwala na likas sa mga bata ang pagkatuto ng wika, nagaganap ito sa pakikipamayan ng bata sa kanyang sosyal na komunidad (Chomsky, 1986).
• Teoryang Kognitib: Sa paggamit ng wika, nagkakamali ang tao at natututo. Sa prosesong ito, nakabubuo siya ng mga tuntunin sa paggamit ng wika.
• Teoryang Makatao (Humanist): Binibigyang-diin ang payapa at positibong saloobin ng mag-aaral sa klasrum upang magiging lubos ang pagkatuto niya ng wika.

Limang Makrong Kasanayan sa Wika

• Pakikinig
• Pagbasa
• Pagsulat
• Pagsasalita
• Panonood

Pakikinig

• Ang pakikinig ay isang komplikadong proseso kung saan binibigyan ng kahulugan ng ating isipan ang anumang pahayag na naririnig.
• Ang proseso ay may tatlong bahagi: pagtanggap, paglilimit o pagbibigay-tuon, at pagpapakahulugan (Wolvin and Coakley, 1979).
• Ang pakikinig ay tumutukoy sa kakayahang matukoy at maunawaan ang sinasabi ng kausap (Yagang, 1993).
• Kasama sa kasanayan na ito ang pag-unawa sa diin at bigkas, balarila, talasalitaan, at pagpapakahulugan sa nais iparating ng tagapagsalita (Howatt at Dakin, 1974, binanggit kay Yaging).

Mga Teknik sa Pagkatuto sa Pakikinig

• Pagbasa Nang Malakas (Reading Aloud): Mahalaga at mabisang teknik sa paglinang at pagpapalawak ng talasalitaan at paglinang ng kasanayan sa paggamit ng wika. Nakapagpapaunlad din ito sa kahusayan sa pagbasa ng mga mag-aaral, binibigyang-diin dito ang wastong bigkas ng salita, lakas at linaw ng pagbasa.
• Pagbasa sa Klase ng mga Aklat na Piksyon at Di-piksyon: Tinitiyak na kapana-panabik ang karanasan ng mga mag-aaral sa pagtuturo sa pakikinig. Masining at malikhaing pagbabasa ng mga piling kuwentong pambata. Maaaring magbasa rin ng mga di-piksyong aklat na may paksa mula sa iba’t ibang larangan o disiplina.
• Panubaybay na Pagbasa, Sabayang Pagbasa, Sabay na Pag-awit at Iba pa: Epektibong teknik na nakakatulong sa pagpapalawak ng kasanayan sa pakikinig ng mga mag-aaral. Makatutulong rin ang pagbabasa ng mga artikulo mula sa mga pahayagan at magasin. Maaaring gamitin ang iba’t ibang tekstong pasalita tulad ng tula, talumpati, awit, balita, at iba pa.
• Mga Larong Pampakikinig : Nakatutulong upang higit na maging tutok sa pakikinig ang mga mag-aaral dahil napupukaw ang kanilang interes at kawilihan sa gawain, halimbawa: "Ibubulong Ko, Ikukuwento Mo."

Anim na Estratehiya sa Komprehensibong Pakikinig (Morrow, 1993)

• Paglikha ng Imahe: Pagguhit ng mga bagay na ilalarawan ng kapareha sa dyad (elementarya); Paglikha ng simbolong representasyon o likhang larawan ng pangkalahatang senaryo kaugnay ng balitang napakinggan o dulang napanood (sekondarya).
• Pagkakategorya: Pagpapangkat-pangkat sa mga mag-aaral at pangkatang pagkakategorya ng mga naririnig na impormasyon (elementarya); Pagtatala ng mga impormasyon at pagkakategorya ng mga ito sa grapikong pantulong (sekondarya).
• Pagtatanong: Pagtatanong sa mga di-narinig o di-malinaw na impormasyon (elementarya); Pagtatanong sa mga kamag-aaral sa paraan ng bagyuhan ng utak (brainstorming) at pagtatala ng mga detalye mula sa sagutan (sekondarya).
• Pag-oorganisa: Pakikinig sa mensaheng naka-teyp at pag-aayos ng tekstong napakinggan ayon sa palatandaan (salitang naghuhudyat ng pagkakasunud-sunod, sanhi at bunga, at paghahambing) (elementarya); Pakikinig sa aktwal na demonstrasyon sa paraan ng paggawa at pag-oorganisa ng mga mahalagang kaisipan (sekondarya).
• Pagkuha ng Tala: Pagtatala ng mahahalagang detalye sa balitang binasa ng guro o kamag-aaral (elementarya); Pagtatala ng mahahalagang detalye sa aktwal na panayam (sekondarya).
• Pagbibigay-pansin: Pagtatala ng biswal at berbal na hudyat mula sa tagapagsalita (elementarya); Pagpapakahulugan sa itinalang biswal at berbal na hudyat mula sa tagapagsalita (sekondarya).
• Kritikal o Mapanuring Pakikinig: Pakikinig sa patalastas upang suriin ang uri ng material na ginamit, epekto ng napakinggan, pagkiling ng impormasyon, layunin ng patalastas, at pamamayani ng opinyon (elementarya); Pakikinig sa mga teksto upang masuri ang mga salitang may laman, makilala ang mapalinlang na mga salita (eupemismo, hayperbole, at may dalawang kahulugan) (sekondarya).

Mga Gawain sa Pakikinig

• Pagsasadula, masining na pagkukuwento, Reader’s Theatre, pagbabalita, pagguhit sa larawan mula sa mga maririnig na paglalarawan ng katangiang pisikal, at iba pa. (elementarya)
• Pagsasadula, Chamber Theatre, Sabayang Pagbigkas, Debate, Paglalapat ng likhang sayaw sa isang awiting napakinggan, at iba pa (sekondarya).

Pagbasa

• Ang pagbasa ay pagbibigay ng kahulugan at pagkilala ng mga kaalamang nakalimbag batay sa nais iparating ng manunulat.
• Ang pagbasa ay isang proseso dahil nagbibigay tayo ng interpretasyon upang maunawaan ang mensaheng nais sabihin ng may-akda, kasama ang mga damdamin na nararamdaman habang iniintindi ang mensahe (Silvey, 2003, Mabilin, et al., 2012).
• Naglalahad ang may-akda ng kanyang kaalaman, at bilang mambabasa, tumatanggap tayo ng mensaheng ito sa tulong ng ating pag-unawa at dating kaalaman.
• Ayon kay Goodman, ang pagbasa ay isang "psycholinguistic guessing game" na bumubuo ng mga kaisipang panibago mula sa binasa (Badayos: 2000). May diin sa paghula, paghahaka, paghihinuha, at paggawa ng prediksyon sa binasa.
• Ang pagbasa at pagsulat ay ginagamitan kapwa ng isip at damdamin.
• Ang pagbasa ay nangangailangan ng mahusay na pagkilala, pagkuha, at pag-unawa sa mga ideya ng manunulat.
• Ang pagbabasa ay dapat ugaliing gawin ng bawat tao upang hindi mapagiiwanan ng takbo ng panahon, lalo na sa kasalukuyan dahil mabilis magbihis ang panahon dahil sa makabagong teknolohiya.
• Ang pagbabasa ang tulay sa maayos na kinabukasan at mabisang sangkap sa pagpapaunlad ng sarili.

Apat na Hakbangin sa Pagbasa (William S. Gray)

• Persepsyon: Nakikilala ng mambabasa ang mga salitang nakalimbag at nabibigkas, at nauunawaan niya ito dahil may pamilyaridad ang mga ito sa kanya.
• Komprehensyon: Malaki ang kaibahan ng nababasa lang ang mga salitang nakalimbag kaysa sa tunay na nauunawaan ang binabasa. Mahalaga ang pag-unawa dahil ito ang magiging daan sa pagkatuto at paglago ng kaisipan.
• Aplikasyon: Paglalapat at pagpapahalaga sa kaisipan mula sa binasa na akmang gamitin sa mga tunay na sitwasyon at kaganapan sa pang-araw-araw na buhay.
• Integrasyon/Asimilasyon: Pag-uugnay ng bagong kaalaman at ideyang natutunan sa dati nang kaalaman at karanasan ng isang tao. Ang dating karanasan ay napakahalaga sa pag-uugnay sa bagong impormasyong natutunan, binibigyan nito ng halaga ang dating kaalaman at ang bagong ideya o konseptong natutunan. Ito rin ang sanhi ng pagpapalawak ng kaalaman na nagbibigay ng pagkakataon tungo sa pagkakaroon ng tiwala sa sarili.

Mga Uri ng Pagbasa

• Tahimik na pagbasa
• Pasalitang pagbasa
• Masusing pagbasa/ Kritikal na pagbasa
• Masaklaw na pagbasa
• Pagbasang may pagpapahalaga