Otizm Spektrum Bozukluğu Quiz 9

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Otizm spektrum bozukluğunun ortak özelliği nedir?

Düşünme becerilerinde yetersizlik

Duygusal istikrarsızlık

Sosyal etkileşimde zorluk (correct)

Yalnızca fiziksel gelişim problemleri

Otizm spektrum bozukluğunun gelişim dönemleri açısından doğuşu hangi dönemde ortaya çıkar?

Yaşlılık dönemi

Ergenlik dönemi

Erken çocukluk dönemi (correct)

Yetişkinlik dönemi

Otizm spektrum bozukluğunun karakteristik belirtilerinden biri nedir?

Sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar (correct)

Sadece fiziksel becerie

Sınırsız sosyal ilişkiler

Aşırı iletişim becerileri

Otizm spektrum bozukluğu hangi tür bir bozukluk olarak tanımlanır?

Nörolojik gelişimsel bozukluk Signup and view all the answers

Otizm spektrum bozukluğu tanısında hangi faktörler göz önünde bulundurulmaz?

Bireyin başarısızlık korkusu Signup and view all the answers

Otizm Spektrum Bozukluğu'nun temel özellikleri arasında hangisi yer almaz?

Yalnızca fiziksel gelişim geriliği Signup and view all the answers

Otizm Spektrum Bozukluğu hangi tür bir bozukluktur?

Nöro-gelişimsel bozukluk Signup and view all the answers

Otizm Spektrum Bozukluğu'nun belirtilerinden hangisi, sosyal etkileşimle ilgili değildir?

Tekrarlayıcı hareketler Signup and view all the answers

Otizm Spektrum Bozukluğu'nun nedenleri nelerdir?

Genetik ve çevresel etmenler Signup and view all the answers

Hangi durum Otizm Spektrum Bozukluğu belirtileriyle karıştırılmamalıdır?

Fiziksel engeller Signup and view all the answers

Otizmli bireylerde hangi semptom her zaman mevcut değildir?

Sürekli yüksek anksiyete Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi otizm ile ilişkilendirilebilen bir semptom değildir?

Sağlıklı beslenme Signup and view all the answers

Otizmli bireylerde görülen semptomların şiddeti nasıl olabilir?

Farklılık gösterebilir Signup and view all the answers

Aşağıdaki semptomlardan hangisi otizmli bireylerde diğer semptomlarla birlikte sıklıkla görülmektedir?

Metabolik bozukluklar Signup and view all the answers

Bilişsel eksiklikler ile birlikte hangi durumlar sıklıkla otizmli bireylerde görülebilir?

Uyku bozuklukları Signup and view all the answers

Prozodik yetersizlikler hangi problemi ifade eder?

Sesletim becerilerindeki yetersizlikler Signup and view all the answers

Sıradışı davranışlar içinde aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

Anlamsız sözcükler kullanmak Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi tekrarlayan ve takıntılı motor davranışlara örnek teşkil eder?

El çırpma Signup and view all the answers

Aşağıda belirtilenlerden hangisi prozodik yetersizliklerin bir belirtisi değildir?

Nesneleri alışılmadık ikili olarak kullanmak Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi, bir kişinin nesnelere aşırı düşkünlük gösterdiğinin bir işaretidir?

Nesnelerin duyusal özellikleriyle aşırı ilgilenmek Signup and view all the answers

Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların hangi becerileri üzerinde çalışmalar yapılmıştır?

Sosyal iletişim becerileri Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi nörogelişimsel problemlerin etkisi ile ilgili bir merak konusudur?

Çocukların bilişsel ve duygusal gelişimleri Signup and view all the answers

Hangi kaynağın içeriği otizm spektrum bozukluğu tanısı koyan doktorların görüşlerini incelemektedir?

Yiğitoğlu, E. Signup and view all the answers

Dil ve konuşma gelişimi açısından hangi dönemde önemli değişiklikler gözlemlenmektedir?

Erken çocukluk dönemi Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi çocuk beyninin gelişimi üzerine bir araştırma konusudur?

Dil edinimindeki gecikmeler Signup and view all the answers

OSB'nin etiyolojisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Nörogelişimsel bir bozukluktur ve multifaktöriyel bir özellik gösterir. Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi OSB'nin etiyolojik etmenleri arasında değildir?

Sosyal etmenler Signup and view all the answers

OSB'nin etiyolojik faktörleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Genetik etmenler tek başına hastalığı açıklayabilir. Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi OSB'nin oluşumunda etkili olan faktörlerden biri değildir?

Ekonomik durum Signup and view all the answers

Nöroanatomik etmenlerin OSB üzerindeki etkisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Beyin yapısındaki değişikliklerle ilişkilidir. Signup and view all the answers

Study Notes

DKT109 Dil ve Konuşma Bozukluklarına Genel Bakış Dersi: Otizm Spektrum Bozukluğu

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), sosyal iletişim ve etkileşim alanlarında yetersizlikler ve tekrarlayıcı davranış örüntüleriyle karakterize nöro-gelişimsel bir bozukluktur.
OSB kapsamında değerlendirilen bozuklukların ortak özelliği, çocuğun sosyal ilişkiler kurma zorluğudur.
OSB, sosyal etkileşim ve sosyal iletişimde kalıcı bozukluklar ve sınırlı tekrarlayıcı davranışlarla karakterize erken dönem nörolojik gelişimsel bir bozukluktur (American Psychiatric Association, 2013).
OSB, bireylere etkisi, bozukluğun şiddeti ve ortaya çıkan semptomlar her birey için farklılaşan bir spektrum bozukluğudur.
Otizmli çocuklar kendilerine özgü, biricik özellikleriyle birbirlerinden farklıdır.
Dil ve iletişim becerilerinde güçlükler görülebilir ancak bireyden bireye farklılık gösterir.
Bazı OSB'li çocuklarda sözcüklerle ifade etme becerisi görülmezken, bazıları karmaşık cümleler kurabilir ancak sosyal etkileşim amacıyla dil kullanımında sınırlılık yaşayabilirler (Paul, 2007).

Sosyal İletişim ve Etkileşim ile İlgili Belirtiler

Göz kontağı kurmama
Ortak dikkat kurmama
İsme tepki vermeme
Çevreye karşı ilgisizlik
Taklit becerilerinde sınırlılık
Gösterme, el sallama gibi jestleri kullanmamak
Etkileşim başlatma ve sürdürmede yetersizlik
Sosyal bağlamlara uygun davranamamak
Sosyal-duygusal tepkilerde yetersizlik
İlgileri ve duyguları paylaşmada sınırlılık

Dil Becerileri ile İlgili Belirtiler

Dil becerilerinde gerileme veya kayıp
Ekolali (tekrarlayıcı sözel ifadelerin kullanımı)
Zamirlerin doğru ve yerinde kullanımında sınırlılık
Eylem eklerinin doğru ve yerinde kullanımında sınırlılık
Soyut ve mecaz anlamlı sözcükleri anlamada sınırlılık
Prozodik yetersizlikler
Sesletim becerilerinde yetersizlikler
Bağlama uygun olarak konuşamamak
Anlamsız sözcükler kullanmak
Karmaşık sözdizimsel yapıların kullanımında sınırlılık

Tekrarlanan ve Sıradışı Davranışlar

Tekrarlanan veya takıntılı motor davranışlar (el çırpma, dönme)
Rutinlere aşırı bağlı olma
Nesneleri sıradışı amaçlarla kullanma
Nesnelere aşırı düşkünlük
Duyusal uyaranlara aşırı veya yetersiz tepki verme
Belirli konulara aşırı ilgi duyma
Her gün aynı şeyleri yapma
Kendine ve başkalarına zarar verici davranışlar gösterme
Sınırlı sayıda yiyecek tüketme

Otizme İşaret Edebilecek Erken Belirtiler

(1-2 ay): Birinin yüzüne bakmama ve gülümseme olmaması
(4-5 ay): Etkileşim anlarını göz ile takip etmemek ve dikkate almamak
(6-10 ay): Hece tekrarları (ba-ba, da-da) gibi sesler çıkarmama veya olmaması
(8-10 ay): Ebeveynleri ayırt etmemek
(9-12 ay): Niyetli iletişim davranışları göstermeme
(18-24 ay): Gösterme jestlerini kullanmama, adına tepki vermeme, taklit becerilerinde sınırlılık

Otizmin Etiyolojisi

Otizm, tek bir nedenden kaynaklanmayan, birden çok faktörün etkileşiminden (multifaktöriyel) ortaya çıkan bir nörogelişimsel bozukluktur.
Otizmin etiyolojisi genetik, nöroanatomik, nörokimyasal ve çevresel faktörler olarak gruplandırılabilir.
Çevresel faktörler genlerdeki değişiklikleri tetikleyebilir veya genlerde meydana gelen düzensizlikler de bireyleri belirli çevresel risk faktörlerine karşı duyarlı hale getirebilir.

Genetik

OSB'li çocukların kardeşlerinde OSB görülme sıklığı yüksektir.
İkiz çalışmalarında OSB uyum oranı tek yumurta ikizlerinde daha yüksektir.
OSB, X kromozomuyla ilişkili genetik farklılıklarla bağlantılı olabilir.
Otizm spektrum bozukluğu ile ilişkili genler 2., 7. ve 17. kromozom bölgelerinde yoğunlaşmıştır.

Çevresel Faktörler

İleri ebeveyn yaşı
Gebelik döneminde enfeksiyonlar
Doğum öncesi hava kirliliği veya pestisitler
Annede obezite, diyabet veya bağışıklık sistemi bozuklukları
Erken doğum veya düşük doğum ağırlığı
Doğum sırasında komplikasyonlar
Belirli ilaçların kullanımı

Otizmin Görülme Oranı

OSB, her toplumda, cinsiyet, ırk, etnik grup ve sosyal statü fark etmeksizin görülmektedir.
Otizm, zihinsel yetersizlikten sonra en sık görülen nörogelişimsel yetersizliktir.
Otizmli erkek çocukların sayısı kız çocuklarına göre daha yüksektir.

Değerlendirme Süreci: Tarama

Tarama, erken tanılama için yüksek riskli çocukları belirlemek amacıyla yapılır.
Tarama testleri iki düzeyde uygulanabilir (toplumda riskli çocukları belirlemek, yüksek riskli çocuklarda otizmi diğer bozukluklardan ayırt etmek).
Erken tanıda MCHAT testi kullanılabilir.

Tanı

Türkiye'de otizm tanısını çocuk psikiyatristleri ve çocuk nörologları koyar.
Tanılama sürecinde gelişim öyküsü, doğrudan gözlem ve tanı araçları kullanılır.
Tanı, DSM-5 ve ICD-10 kriterlerine göre yapılır.

Multidisipliner Yaklaşım

Tarama, tanı ve rehabilitasyon süreçlerinde birden çok meslek grubu (çocuk ergen psikiyatristi, çocuk nöroloğu, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, çocuk psikoloğu, dil-konuşma terapisti, özel eğitim öğretmeni, ergoterapist) işbirliği içinde çalışmalıdır.

Eğitim ve Terapi Yöntemleri

Otizmin kesin tedavisi henüz mümkün değildir, ancak erken müdahale ve eğitim önemlidir.
Eğitim programları, bağımsız yaşam becerilerinin geliştirilmesine odaklanır.
Kanıt temelli uygulamalar tercih edilir.

OSB'de Kanıt Temelli Uygulamalar

Çeşitli eğitim ve terapi yöntemleri (akran aracılı öğretim, alternatif ve destekleyici iletişim yöntemleri, ayrımlı pekiştirme vs.)
Bu yöntemler ile öğrenme, oyun ve etkileşim süreçleri desteklenir.

Dil ve Konuşma Becerileri

OSB'deki çocuklarda söz öncesi iletişim alanlarında (göz teması, oyun, taklit) sınırlılıklar olabilir.
Konuşmada sözel olmayan iletişim becerileri (jest ve mimikler) öne çıkabilir.
Sosyal etkileşimi sağlamak için farklı iletişim yöntemleri kullanılabilir.

Sosyal İletişim ve OSB

Sosyal iletişim, dilin sosyal bağlamlarda kullanımıdır.
Bu, göz teması, mimikler, vücut dili ve konuşma gibi faktörleri içerir.
Bu alanlarda oluşan yetersizlikler, sosyal etkileşimde güçlük çekilmesine yol açabilir.

Dilin Farklı Nedenlerle Kullanımı

Selamlama
Bilgilendirme
İstek bildirme
Söz verme/Vaat etme
Rica etme

Dili Belli Bir Durum veya Dinleyici İçin Değiştirme

Bir çocuk farklı şekillerde konuşabilir.

Hikaye Anlatımı ve Sohbetler İçin Kurallara Uyma

Sohbet esnasında sıra alma
Konuya bağlı kalma
Konuşmaya başladığınızda bunu belirtme
Birisi sizi anlamadığında farklı yollarla tekrar anlatma
Jest ve mimik kullanımı
Yakınlık kurma
Göz kontağı kurma ve mimik kullanma

OSB'li Çocukların İletişim Boyutunda Yaşadıkları Sınırlılıklar

Söz öncesinde atipik seslemeler
Söz öncesinde sınırlı iletişim davranışları
İşaret etme davranışının geç edinilmesi
Konuşma dilinin geç edinilmesi
Adına tepki vermeme
Sınırlı iletişim davranışları
Rol yapma ve hayali oyunda bozukluklar
Sınırlı taklit becerileri
Ortak dikkat kurma ve sürdürme sorunları

Değerlendirme Süreci: Tarama (devamı)

18–30 veya 36 aylık çocuklara uyarlanmış tarama testleri (MCHAT) uygulanabilir.
OSB'de erken tanı, erken müdahale için kritik önem taşır.

Tanı (devamı)

Türkiye'de otizm tanısı çocuğun gelişim öyküsü, doğrudan gözlem ve tanı araçlarının kullanımıyla çocuk psikiyatristleri veya çocuk nörologları tarafından konulur.
Tanı koyulurken DSM-5 ve ICD-10 kriterleri dikkate alınır.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Farklı Görünüm Biçimleri

Otizmin farklı görünüm biçimleri olabileceği vurgulanıyor.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, otizm spektrum bozukluğunun temel özelliklerini, gelişim dönemlerini ve belirtilerini incelemektedir. Sorular, bu bozuklukla ilgili yaygın yanlış anlamaları ve tanı kriterlerini kapsamaktadır. Otizm konusundaki bilginizi test edin ve değerlendirin.