Oskültasyon - Aile Hekimliği 4. Dönem

Oskültasyon

• Vücutta oluşan seslerin dinlenmesi tekniğidir.
• Tam ve doğru oskültasyon için gerekli koşullar: sağlam duyma, iyi bir stetoskop, stetoskopun nasıl kullanılacağı bilgisi, sessiz ortam, seslerin ne anlama geldiğini bilmelidir.

Stetoskop

• Diyafram, çan, tüp, kulaklık bölümlerinden oluşur.
• Diyafram kısmı ile en iyi yüksek perdeli vücut sesleri (barsak sesleri) dinlenirken, çan kısmı alçak perdeden sesleri (kalp sesleri) yükseltmeye yarar.
• Stetoskopla en çok kalp sesleri, solunum sesleri, sindirim sistemine ait sesler, nabızlar, kan basıncı ölçerken kanın akış sesi dinlenir.

Fetüs Kalp Sesleri

• Eskiden kullanılan ÇKS (çocuk kalp sesleri) borusunun yerini günümüzde el Doppler cihazları almıştır.
• ÇKS borusu (Pinard Stetoskopu), gebenin karnına koyulan ve küçük ucundan doktorun veya ebenin kulağını dayayarak bebek kalp atım seslerini dinlediği metal, ahşap veya plastikten, huni-boru biçiminde bir alettir.

Tiroid Oskültasyonu

• Tiroid oskültasyonu ile üfürüm olup olmadığı araştırılır.
• Büyümüş bir tiroid bezinde damarlanma artışına bağlı üfürüm duyulabilir.

Solunum Sesleri

• Solunum sesleri oskültasyonla normalde vezikülerdir.
• Azalma veya artma Çeşitli ek sesler (çıtırtı, ıslık, horlama, fokurtu benzeri sesler) duyulması akciğer patolojilerini düşündürür.

Solunum Sesleri Oskültasyonu

• Muayene öncesinde ve sonrasında eller yıkanır ve stetoskop alkol solüsyonu ile temizlenir.
• Stetoskop göğüs duvarına tam olarak yerleştirildikten sonra hastadan ağızdan derin soluk alıp vermesi istenir.
• Oskültasyon göğüs kafesinde yukarıdan aşağıya doğru simetrik şekilde yapılır.

Kalp - Damar Sistemi Oskültasyonu

• Stetoskopun hem diyafram kısmı (yüksek frekanslı sesler için) hem de çan kısmı (düşük frekanslı sesler için) kalp oskültasyonu için kullanılır.
• Kalbin bütün odakları tek tek bir düzen dahilinde dinlenir.

Damarların Oskültasyonu

• Karotis arter oskültasyonu
• Aorta
• Renal arterler
• İliak arterler
• Femoral arterler
• Pıhtı ve yağ plakları nedeniyle damarlarda oluşan darlıklardan geçen kan akımı, üfürüm benzeri seslere neden olur.

Karın-Batın Oskültasyonu

• Bağırsak hareketlerini artırmamak için oskültasyon palpasyondan önce yapılmalıdır.
• Dört kadran ayrı ayrı en az birer dakika dinlenmelidir.
• Bağırsak sesleri değerlendirilir.
• Karaciğerin oskültasyonu yapılarak üfürüm varlığı araştırılır.

Başın Oskültasyonu

• Yeni doğan bebeklerde başın oskültasyonu damar anomalilerinin tespitinde önemli bir yer tutar.
• Başın oskültasyonu orbitalar, kemiklerin üstü dahil başın her bölgesi dinlenerek yapılır.