Orta Oyunu Terimleri Sözlüğü

• İşte orta oyunuyla ilgili bilinmesi gereken bazı terimler:

Terimler ve Açıklamaları

• Arzbar: Muhavere bölümünün başında Kavuklu ve Pişekâr'ın birbirinin sözlerini yanlış anlamalarıyla oluşan komik duruma denir.
• Çifte Nağra: Birbirine bağlı iki yarım küreye benzeyen ve iki değnekle çalınan bir davul türüdür.
• Dükkân: Oyunun dekoru olarak kabul edilebilecek iki öğeden biridir; genellikle iş yeri olarak kullanılan bir iskemledir ve oyunun seyrinde önemli bir işlevi vardır.
• Kol Oyunu: Orta oyununa verilen farklı bir isimdir.
• Meydan Oyunu: Orta oyununa verilen bir başka isimdir.
• Palanga: Oyunun oynandığı alandır ve kolaylıkla hazırlanabilir.
• Şakşak: Pişekâr'ın elinde bulunan, tahtadan yapılan bir araçtır; oyunda kapı açma, merdiven çıkma, eşik atlama, selam verme gibi durumlar için kullanılır.
• Yenidünya: Oyunda dekor olarak kullanılan ikinci bir nesnedir; genellikle ev olarak kullanılan bir paravandır ve oyunun akışında önemli bir rol oynar.
• Zuhuri Kolu: Orta oyununda oyunculara verilen diğer adlardan biridir.
• Zurna: Orta oyununda kullanılan nefesli bir çalgıdır.

Orta Oyununun Başlıca Oyuncuları

• Kavuklu: Eğitimsiz bir karakterdir; söylenenleri yanlış anlar. Halkın okumamış kesimini temsil eder, aklına geleni konuşur ve diğer oyuncularla sık sık tartışır. Karagöz oyunundaki Karagöz ile benzer özelliklere sahiptir.
• Pişekâr: Eğitimli bir tiptir; görgü kurallarına uyar ve toplumun aydın kesimini temsil eder. Herkesin karakterine göre konuşur, arabuluculuk yapar, kavgaları yatıştırır ve dargınları barıştırır. Karagöz oyunundaki Hacivat ile ortak özellikler taşır.
• Kavuklu Arkası: Boyu kısa olan bir karakterdir ve oyunda Kavuklu'yu takip eder.
• Zenne: Kadın rolündeki erkek oyuncudur.

Diğer Oyuncular

• Yahudi, Acem, Rumelili, Arnavut, Kayserili, Frenk, Çelebi, Muhacir gibi farklı karakterler de Osmanlı toplumunun çeşitli kesimlerini yansıtmak amacıyla orta oyununda yer alır.