Orman Yönetmeliği Esasları

Orman Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği'nin Amacı

• Genel Müdürlüğe bağlı Döner Sermaye İşletmelerinin faaliyet alanlarını düzenler.
• Görev, yetki, sorumluluk, gelir, gider, bütçe, muhasebe ve denetim usul ve esaslarını kapsar.

Yönetmeliğin Dayanağı

• 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu'nun ilgili maddeleri (6, 26, 40).
• 31/10/1985 tarihli ve 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili maddeleri (2(g) ve 29).

Tanımlar

• Bakan: Orman ve Su İşleri Bakanı.
• Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığı.
• Bölge Müdürlüğü: Orman bölge müdürlüğü.
• Diğer birimler: Döner Sermaye Merkez Şube Müdürlüğü, Yedek Parça Depo Müdürlüğü.
• Döner sermaye: Genel Müdürlüğe bağlı döner sermaye işletmelerine tahsis edilen sermaye.
• Genel Müdürlük: Orman Genel Müdürlüğü.
• Faaliyet dönemi ve Hesap dönemi: Mali yılı.
• Harcama birimi: Bütçe ile ödenek verilen her bir işletme.
• Harcama yetkilisi: Bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir işletmenin en üst yöneticisi.
• Harcama yetkilisi mutemedi: Harcama yetkilisi tarafından görevlendirilen, avans veya kredi ile harcama yapan ve yetkiliye karşı sorumlu kişi.
• İşletme: Döner sermayenin amacını gerçekleştiren döner sermaye işletmeleri.
• İşletme müdürlüğü: Orman işletme müdürlüğü, orman fidanlık müdürlüğü.
• İşletme şefliği: Orman işletme şefliği, orman fidanlık şefliği.
• Mali yıl: Takvim yılı.
• Muhasebe birimi: Gelir, gider, alacak, borç, emanet gibi mali işlemlerin kayıtlarını tutan birim.
• Muhasebe Yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinden ve birim yönetiminden sorumlu yönetici.
• Muhasebe yetkilisi mutemedi: Muhasebe yetkilisi adına değerleri geçici olarak almaya, saklamaya, vermeye ve göndermeye yetkili görevliler.
• Muhasebe yetkilisi yardımcısı: Muhasebe yetkililerinin yardımcıları.
• Ön mali kontrol: İşletmelerin mali karar ve işlemlerinin bütçeye, ödeneklere, mevzuata uygunluğunun denetlenmesi.

Faaliyet Alanları

• Ormanları imar etmek, korumak ve işletmek.
• Amenajman ve işletmecilikle ilgili plan ve projeler yapmak.
• İşletmecilik için personel eğitmek ve yetiştirmek.
• Her çeşit orman ürününün kesimi, taşınması ve depolanması işlerini yapmak.
• Ormanlardaki artıkları değerlendirmek ve temizlemek.
• Ormancılık ve orman ürünleri hakkında danışmanlık hizmetleri sunmak.
• Orman içi ağaçlandırma ve silvikültür faaliyetleri yapmak.
• Orman ağacı fidanı ve tohumları üretmek.
• Her çeşit orman ürünü satış faaliyetlerini yapmak.
• Devlet ormanlarında mesire yerleri, şehir ormanları ve ağaç parkları kurmak ve işletmek.

Gelirler

• Ormanlardan elde edilen odun ve odun dışı ürünlerin satış gelirleri.
• Genel Müdürlüğün faaliyetleriyle ilgili hizmet gelirleri.
• Orman ağacı fidanı ve süs bitkisi satış gelirleri.
• İşletmece üretilen tohum satış gelirleri.
• Orman içi dinlenme yerlerinden elde edilen gelirler.
• Diğer orman gelirleri.
• Genel Müdürlüğün asli görevleri dışındaki iş ve hizmet gelirleri.
• Danışmanlık hizmeti gelirleri.
• Tesis, makine, ekipman ve cihazların kiraya verilmesiyle elde edilen gelirler.
• Faiz, komisyon ve benzeri gelirler.
• Döner sermaye kaynaklarıyla edinilen taşınır ve taşınmazların satış gelirleri.

Giderler

• Yönetmeliğin 4. maddesinde belirtilen iş, hizmet ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gerekli olan mal ve hizmet alımları ile danışmanlık giderleri.
• Amenajman ve işletmecilikle ilgili plan ve proje giderleri.
• Orman ürünlerinin kesimi, taşınması ve depolanması işlerine ilişkin giderler.
• Ormanlardaki artıkların temizlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin giderler.
• Orman ağacı fidanı ve süs bitkileri tohumu üretimine ilişkin giderler.
• Orman içi ağaçlandırma, silvikültür faaliyetlerine ilişkin giderler.
• İşletme bütçesinden yapılması gereken ödemeler.
• Genel Müdürlük hizmetlerinde çalışan personele mevzuat gereği ödenen ek ödemeler ile işletme kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen personele ödenen maaş, ücret ve sosyal haklar.
• İşletme hizmetlerinde görevlendirilenlere yapılan harcırah ödemeleri (6245 sayılı Harcırah Kanunu'na göre).
• İşletme faaliyetleriyle ilgili eğitim giderleri.
• Mesire yerleri, şehir ormanları ve ağaç parklarının yapım ve bakım giderleri.
• İşletmecilikle ilgili diğer giderler.
• Döner sermaye hizmetleri için gerekli arsa, arazi, bina ve tesislerin yapımı ve kiralanması giderleri.
• Genel Müdürlüğün görev alanlarıyla ilgili mal ve hizmet alım giderleri ile sermaye giderleri.
• Araştırma ormanları ve deneme sahalarındaki çalışmalara ait giderler.

İşletmenin Sermayesi

• Orman Genel Müdürlüğü Döner Sermayesi 1.000.000.000 TL'dir.
• Sermaye miktarı, Genel Müdürlüğün talebi ve Maliye Bakanlığının onayı ile artırılabilir.

Sermaye Kaynakları

• İşletme faaliyetlerinden elde edilen karlar.
• Bağış ve yardımlar.
• Bağış ve yardımlar tahsis edilmiş sermaye miktarını aşsa dahi sermayeye eklenebilir.
• İşletmenin ödenmiş sermayesi tahsis edilen sermayeye ulaşana kadar, dönem sonu karının tamamı ödenmemiş sermayeye aktarılır.
• Ödenmiş sermaye tahsis edilen sermayeye ulaştığında, kurumlar vergisi sonrası net karın tamamı haziran ayı sonuna kadar Genel Müdürlük bütçesine gelir olarak kaydedilir.
• İşletme zararları, dönem net zararı hesabına alınarak geçmiş yıllar zararları hesabında bekletilir ve sonraki yılların kârlarıyla kapatılır.

Nakdin Muhafazası

• İşletmenin nakit varlıkları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı kanun uyarınca belirlenecek banka şubelerinde işletmeler adına açılacak hesaplara yatırılır.

Kadro ve Personel İşleri

• Döner sermaye işletmesinin kadrolarına yapılacak atamalarda ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
• Muhasebe yetkilisi görevlendirmelerinde İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görüşü alınır.

İşletme, İmar ve Yetiştirme İşlerinde Yetkililer

• Orman teşkilatına verilmiş işletme, imar ve yetiştirme işleri; Orman Genel Müdürlüğünün ilgili mevzuat hükümlerine göre bölge müdürü, işletme müdürü, fidanlık müdürü ve işletme şefleri tarafından yetkileri dahilinde yürütülür.

Bütçenin Hazırlanması

• Bütçe, işletmelerin gelir ve gider tahminlerini gösteren ve usulüne uygun yürürlüğe konulan belgedir.
• Orman işletme müdürlükleri ayrıntılı gelir ve gider bütçe tekliflerini izleyen iki yılın tahminlerini de kapsayacak şekilde en geç ağustos ayının 20'sine kadar bölge müdürlüğüne gönderir.
• Bölge müdürlükleri konsolide ederek mütalaası ile birlikte eylül ayının 20'sine kadar Genel Müdürlüğe gönderir.
• Genel Müdürlük döner sermaye bütçesini hazırlar ve Bakanın onayı sonrası aralık ayının 15'ine kadar bölge müdürlüklerine gönderir.
• Bölge müdürlükleri aralık ayı sonuna kadar işletme müdürlüklerinin bütçelerini iş planlarını dikkate alarak müdürlüklere gönderir.
• Orman Fidanlık Müdürlüğü, Döner Sermaye Merkez Şube Müdürlüğü ve Yedek Parça Depo Müdürlüğü bütçeleri bağlı bulundukları birim tarafından aynı esaslara göre düzenlenir.
• Genel Müdürlük Döner Sermaye Bütçesi; işletme, fidanlık müdürlükleri, Döner Sermaye Merkez Şube Müdürlüğü ve Yedek Parça Depo Müdürlüğü bütçelerinden oluşur.
• Döner sermaye bütçesinde ödenek aktarmaları Genel Müdürün, aynı tali hesaptan yapılacak ödenek aktarmaları ise bölge müdürünün onayı ile yapılır.

Bütçenin Uygulanması

• Müdürlükler ve diğer birimler, Genel Müdürlük bütçesinden tahsis edilen bütçe, ödenek ve iş planı gereğince çalışırlar.
• Bütçede öngörülen ödeneklerin yetersiz kalması durumunda ek bütçe yapılabilir ve ek bütçe Bakanın onayı ile yürürlüğe girer.
• Müdürlükler ve diğer birimler muhasebe işlerini Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'ne göre yürütür ve Genel Müdürlükçe uygulama talimatı hazırlanır.

Bütçenin Sonuçlandırılması

• Müdürlükler ve diğer birimler bütçe uygulama sonuçlarını kesin hesap cetvellerinde gösterir.
• Kesin hesap cetvelleri muhasebe kayıtlarına göre hazırlanır ve bir yıllık uygulama sonuçlarını gösterir.
• Kesin hesap cetvellerinin onaylanması bütçenin onaylanmasındaki usule göre yapılır.

Ödemeler

• Ödemelerin banka kanalıyla yapılması esastır, ancak Maliye Bakanlığınca belirlenen ödemeler kasadan yapılabilir.
• Bankadan yapılacak ödemeler için düzenlenen gönderme emri ve çekler muhasebe yetkilisi tarafından imzalanır.
• Kasa mevcudu günlük olarak kontrol edilir ve kasa defteri veznedar ve muhasebe yetkilisi tarafından imzalanarak kapatılır.

Kesin Hesap

• Müdürlüklerce hazırlanan kesin hesap ve cetveller mali yılın sonundan itibaren en geç 10 gün içinde bölge müdürlüğüne gönderilir.
• Bölge müdürlüğünce işletme kesin hesap cetvelleri incelenerek bölge müdürlüğü konsolide kesin hesabı tanzim edilir ve mali yıl sonundan itibaren en geç bir ay içinde Genel Müdürlüğe gönderilir.
• Diğer birimlerce kesin hesap ve eki cetveller mali yılsonundan itibaren en geç bir ay içinde doğrudan Genel Müdürlüğüne gönderilir.
• Genel Müdürlükçe kesin hesap ve eki cetveller incelendikten ve onaylandıktan sonra konsolide kesin hesap tanzim edilir.

Kasa, Banka, Mutemetlik İşleri

• Kasa, banka ve mutemetlik işlemlerinde parasal sınır ve oranlar Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ile Maliye Bakanlığınca yayımlanan genel tebliğlere göre Genel Müdürlükçe belirlenir.

Taşınır, Taşınmaz İşleri

• Taşınırların elde edilmesi, muhafazası, ekonomik ömrünü doldurması, hurdaya ayırma, devir, terkin veya imha işlemleri Taşınır Mal Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür (28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı).
• Döner Sermaye kaynakları ile edinilen taşınmazlar rayiç bedelinin altında devredilemez ve hiçbir surette tahsis edilemez.

Bakım, İmar ve Kesme, Toplama ve Taşıma İşleri

• Devlet ormanlarında ağaçlandırma, bakım, imar, kesme, toplama, taşıma gibi orman işleri öncelikle işyerinde veya civarındaki orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ve işyerindeki köylülere yaptırılır.
• Kooperatif ve köylülerin yetersizliği durumunda işler, işyerine civar olmayan orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine veya köylülere yaptırılabileceği gibi taahhüt yolu ile de yaptırılabilir.
• Bu işlerin birim fiyatla yaptırılmasında parasal limit olmaksızın doğrudan işletme müdürlükleri yetkilidir.

Birim Fiyatlar

• Birim fiyatın hesaplanmasında, arazinin meyli, sürütme mesafesi, ağaç türü, taşıma mesafesi, diri örtüsü gibi zorluk şartları ile işin güçlüğü ve özelliği dikkate alınarak bölgesel farklılıklar gözetilmeksizin Ülkenin her tarafında uygulanacak kriterler Genel Müdürlükçe tespit edilerek taşra teşkilatına bildirilir.
• Birim fiyatlar, yaptırılacak işlerle ilgili tespit edilmiş olan kriterler dikkate alınmak suretiyle işletme müdürü ve ilgili işletme şefi tarafından müştereken belirlenir.

Diğer Görev, Yetki ve Sorumluluklar

• Harcama yetkilileri, gerçekleştirme görevlileri, muhasebe yetkilisi mutemetleri, taşınır kayıt ve kontrol görevlileri Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği çerçevesinde yetkili ve sorumludurlar.
• İşletme ve diğer birimlerin müdürleri, muhasebe yetkilileri ile taşınır kayıt ve kontrol görevlileri Taşınır Mal Yönetmeliği çerçevesinde yetkili ve sorumludurlar.
• Harcama ve muhasebe yetkilisi mutemetleri ilgili yönetmelikler çerçevesinde yetkili ve sorumludurlar.

Devir İşlemleri

• Harcama birimlerinde devirle görevli memurlar; harcama yetkilileri, gerçekleştirme görevlileri, muhasebe yetkilisi, veznedar, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi, orman ürünleri satış depolarında görevli memurlar, işletme şefliklerinde görevli muhasebe yetkilisi mutemetleri benzeri nakit ve ayniyata el koyan memurlardır.
• İşletme müdürü veya yardımcısı ve muhasebe yetkilileri; gizli ve özel evrak ve mühürleri aynen, ve işletmenin genel iş durumu hakkındaki bilgileri yazılı devralır.
• İşletme şefi; çalıştığı bölgelere ait damgalar, mühür, dosya ve defterleri, planları ve diğer evrakı aynen, taşınmaz ve taşınırları, makta ve istif yerlerindeki stokları kayıtlarıyla kontrol ederek devralır.
• Muhasebe yetkilisi; sarf evraklarını, çek ve alındıları, çıkaracağı mizanlarıyla birlikte Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinde belirlendiği şekilde devreder.
• Veznedar; kasayı sayarak kasa mevcudu ile kıymetli evrakın kasa ve emanet defterlerindeki kayıtlarıyla uygunluğunu sağlamak suretiyle devreder.
• Taşınır Kayıt ve Kontrol Yetkilisi; ambar mevcutlarını birer birer sayarak ambar ve muhasebe kayıtlarıyla kontrol etmek suretiyle devreder.
• Orman ürünleri satış depolarında görevli memurlar, depoda mevcut orman ürünlerinin miktarlarını tespit ederek işletme şefliği ve depo kayıtlarıyla kontrol etmek suretiyle devreder.

Araştırma Ormanları

• Araştırma ormanları Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne bağlıdır.
• Araştırma ormanlarında araştırma maksatlı kesim, nakil ve maliyet işleri, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü teknik komisyonu tarafından hazırlanan ve Bakanlıkça onaylanan yönetmelik esaslarına göre yürütülür.

Orman Ürünleri Sigortası

• İşletme ve diğer birim müdürlüklerinde kendi kendine sigorta usulü uygulanır ve bunun için yeterli ödenek ayrılır.
• İşletme ve diğer birimlerden gelen sigorta primleri Genel Müdürlüğe aktarılır ve orman ürünleri stok kıymeti üzerinden, bina ve tesislere ilişkin hasar tazminatı ise rayiç değerlere göre belirlenir.

Mesire Yerleri

• Devlet ormanlarında mesire yerleri, şehir ormanları ve ağaç parklarının kurulması ve işletilmesi için 6831 sayılı Kanunun 25. maddesine göre çıkarılan Mesire Yerleri Yönetmeliği hükümlerine göre hareket edilir (5/3/2013 tarihli ve 28578 sayılı Resmi Gazete).

Mal, Yapım, Hizmet, Danışmanlık Hizmet Alımları ile Diğer Satışlar

• Mal ve hizmet alımları ile yapım işleri 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine göre gerçekleştirilir.
• Orman ürünlerinin satışları haricindeki diğer satışlarda Devlet İhale Kanunu ile Döner Sermayeli Kuruluşlar İhale Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

Hüküm Bulunmayan Haller

• Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

Döner Sermaye Malları

• Döner sermaye bütçeleri, diğer kanuni veya kazai yollardan temin edilmiş taşınır ve taşınmaz mal ve kıymetler Devlet malı hükmünde olup, haczedilemez ve kamulaştırılamaz ve bu mallara zarar verenler devlet mallarına zarar verenler gibi cezalandırılır.
• İşletme ihtiyaçları için döner sermaye kaynakları ile edinilen taşınmaz mallar, hiçbir vergi, resim ve harca tabi olmaksızın Genel Müdürlük adına tescil edilir.

Muhasebe Yetkililerinin Görevlendirmeleri

• Muhasebe yetkililiği görevi, Maliye Bakanlığınca belirlenen şartlara göre sertifika verilinceye kadar, sayman kadrosuna atanmış veya görevde yükselme sınavında başarılı olanlar arasından Genel Müdürlükçe görevlendirilenler tarafından yürütülür.

Yürürlük ve Yürütme

• Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve hükümlerini Orman Genel Müdürü yürütür.