Opioid Analjezikler ve Morfin

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Morfin hangi tür ilaçlar arasında yer almaktadır?

Sakinleştirici ilaçlar

Opioid analjezikler (correct)

Antagonist ilaçlar

Antidepresanlar

Morfinin ağrı üzerine etkisi hakkında hangisi doğrudur?

Şiddetli ağrılara karşı etkisizdir

Hızlı etkili bir sakinleştiricidir

Uzun yıllardır kullanılan güçlü bir analjeziktir (correct)

Zayıf bir analjezik etkiye sahiptir

Opioid agonistlerinin prototipi olarak kabul edilen ilaç hangisidir?

Fentanil

Buprenorfin

Kodein

Morfin (correct)

Morfinin diğer analjeziklerle karşılaştırıldığında ne gibi bir önemi vardır?

Standart ilaç olarak önemini koruması Signup and view all the answers

Opioid analjezikler grubuna dahil olan ilaçlar ne tür bir etkiye sahiptir?

Ağrı kesici etki Signup and view all the answers

Nosiseptin ve orphanin FQ hangi sistemin parçaları olarak bilinir?

N/OFQ sistemi Signup and view all the answers

N/OFQ sisteminin özellikleri hangi alanlarda bulunur?

MSS'de ve periferde Signup and view all the answers

Endojen ligand olarak bilinen nosiseptin ve orphanin FQ, hangi özellikleri taşımaktadır?

Farklı biyolojik ve farmakolojik özellikler Signup and view all the answers

Nosiseptin ve orphanin FQ'nun bir grup araştırmacı tarafından belirlenme süreci nedir?

Her biri farklı isimlendirilmiştir Signup and view all the answers

N/OFQ sistemi, hangi tür özellikleri yansıtır?

Farklı biyolojik ve farmakolojik özellikler Signup and view all the answers

Dinorfin A ve dinorfin B hangi tür peptidlerle ilişkilidir?

Alfa ve beta neoendorfinler Signup and view all the answers

Endomorfin-1 ve endomorfin-2'nin özellikleri nelerdir?

Yüksek afiniteli analjezi sağlama Signup and view all the answers

Doku zedelenmesi ve inflamasyonu sonrasında neyin düzeylerinde artış gözlenir?

Dinorfin Signup and view all the answers

Dinorfin düzeylerindeki artış neyi tetikleyebilir?

Uzun süreli hiperaljezi durumunu Signup and view all the answers

Dinorfin düzeylerindeki artışın etkisi nedir?

Ağrıyı şiddetlendirmesi Signup and view all the answers

Eksojen opioidlerin ağrıyı hafifletici etkileri hangi mekanizma ile ilişkilidir?

Endojen opioid peptidlerin salıverilmesi Signup and view all the answers

İnflamasyonun eşlik ettiği ağrı neden özellikle periferik opioid etkisine duyarlıdır?

Bu durum eksojen opioidlerin etkisini artırır Signup and view all the answers

Eksojen opioid agonistlerin etkisi hangi reseptörleri etkileyebilir?

µ, δ ve κ reseptörleri Signup and view all the answers

Eksojen opioidlerin hangi tür etkisi, endojen opioidlerin salınımını tetikleyebilir?

Direkt periferik etkisi Signup and view all the answers

Ağrıyı hafifletici etkilerin sağlanmasında eksojen opioidlerin rolü nedir?

Ağrıyı hafifletmede yardımcı olur Signup and view all the answers

Opioid yoksunluğu tedavisinde metadonun önemli olmasının temel nedeni nedir?

Düşük disosiyasyon hızı Signup and view all the answers

Buprenorfinin hangi özellikleri vardır?

Karma agonist-antagonist özellik gösterir Signup and view all the answers

Hangi opioid analjezik, morfin gibi güçlü µ agonistlerinin etkilerini antagonize eder?

Buprenorfin Signup and view all the answers

Karma agonist-antagonist özelliklere sahip diğer opioidlerden biri hangisidir?

Pentazosin Signup and view all the answers

Buprenorfinin reseptör etkileşimi açısından karakteristik özelliği nedir?

µ reseptörlerinin antagonisti ve diğer reseptörlerin agonistidir Signup and view all the answers

Pulmoner ödem tedavisinde hangi ilaç tercih edilebilir?

Furosemid Signup and view all the answers

Öksürüğün kesilmesi için neden analjezi dozları düşürülmelidir?

Düşük doz yeterli olabilir. Signup and view all the answers

Diyare nedeniyle hangi durumlarda opioidler kullanılmamalıdır?

Enfeksiyon durumlarında Signup and view all the answers

Furosemid ilaçtır ve ne için kullanılır?

İdrar söktürücü Signup and view all the answers

Diyare tedavisinde opioid analjeziklerin rolü nedir?

Nedeni ne olursa olsun kontrol altına alabilirler. Signup and view all the answers

Study Notes

Opioid Analjezikler ve Antagonistleri

Opioid agonistlerinin prototipi, morfin, şiddetli ağrıya karşı uzun yıllardır kullanılmaktadır.
Güçlü analjezik etkiye sahip ilaçlar arasında morfin, standart ilaç olarak önemini korumaktadır. Bu ilaçlara opioid analjezikler denir.
Opium, morfinin kaynağı olan haşhaş bitkisinden elde edilir.
Opium, çok sayıda alkaloid içerir; en önemlileri yaklaşık %10 oranında bulunan morfindir.
Kodein, ticari olarak morfin'den sentezlenir.
Opioid terimi, opioid reseptörlerini etkileyen tüm bileşikleri tanımlar.
Opiat terimi, özellikle doğal olarak oluşan alkaloidleri (morfin, kodein, tebain ve papaverin) tanımlar.
Opioid ilaçlar, tam agonistleri, parsiyel agonistleri ve antagonistleri içerir. Morfin, major analjezik opioid reseptörü olan µ (mü)-opioid reseptörünün tam agonistidir.
Diğer reseptör alt-tipleri arasında δ (delta) ve k (kappa) opioid reseptörü benzeri alt tip 1 (ORL-1) reseptörleri bulunur.
Bazı opioidler, örneğin nalbufin, bir opioid reseptör alt tipinde agonist (veya kısmi agonist) etki ve diğerinde antagonist etki üretme kapasitesine sahiptir.
Kodein, parsiyel (veya zayıf) bir µ-reseptör agonistidir.
Tam agonist morfinin yapısal değişikliği ile güçlü µ-reseptör antagonisti nalokson elde edilir.
Endojen opioid peptidler (endorfinler, pentapeptid enkefalinler (met-enkefalin ve lösin-enkefalin) ve dinorfinler) üç farklı prekürsör proteinden kaynaklanır.
Preproenkefalinde Lö ve met-enkefalinler µ-opioid reseptörlere oranla d (delta) reseptörlere biraz daha fazla afinite gösterirler.
Preprodinorfin ise lö-enkefalin sekansı içeren birçok aktif opioid peptid (dinorfin A, dinorfin B ile a ve β neoendorfinler) sağlar.
Diğer endojen peptidler olan endomorfin-1 ve endomorfin-2, analjezi ve u reseptörlerine yüksek afiniteyle bağlanma gibi birçok opioid peptid özelliğine sahiptir.
Doku zedelenmesi ve inflamasyonu takiben arka boynuzda dinorfin düzeylerinde artış gözlenmiştir.
Dinorfin düzeylerindeki bu artışın ağrıyı şiddetlendirdiği ve uzun süreli hiperaljezi durumunu tetiklediği düşünülmektedir.
Dinorfin, N-metil-D-aspartat (NMDA) reseptörlerine de bağlanır ve bu reseptörleri aktive eder.
Yakın zamanda, opioid peptidlere çok benzer yeni bir reseptör-ligand sistemi keşfedilmiştir. Bu sistemin ana reseptörü, G-protein kenetli orfanin opioid-reseptör-benzeri tip 1 (ORL-1)'dir.
Endojen ligandı bir grup araştırmacı tarafından nosiseptin, diğer bir grup tarafından ise orphanin FQ olarak isimlendirilmiş olup, bu ligand-reseptör sistemi günümüzde nosiseptin/orphanin FQ (N/OFQ) sistemi olarak bilinmektedir.
N/OFQ sistemi, farklı biyolojik ve farmakolojik özellikleri olmasını yansıtır bir şekilde, MSS'de ve periferde yaygın bir şekilde bulunur.
Opioid alkaloidlerin analjezik etkilerini oluşturmasını sağlayan merkezi sinir sistemindeki (MSS) reseptörler, opioid-benzeri farmakolojik özelliklere sahip bazı endojen peptidlerin etkilerine de aracılık ederler.
Bu endojen maddeler için sıklıkla endojen opioid peptidler adı kullanılır.
Klinik olarak önem taşıyan opioid ilaçların bazı farmakokinetik özellikleri Tablo 31-2'de özetlenmiştir.
Absorbsiyon, opioid ilaçların çoğu subkutan, intramusküler ve oral yollardan uygulandıklarında iyi absorbe edilir.
İlk geçiş etkisi nedeniyle, opioid ilaçların bazıları (örneğin morfin) için terapötik etki ortaya çıkarabilmeleri için gerekli oral dozları, parenteral dozlarına oranla çok yüksek olması gerekir.
Bazı opioidler (kodein ve oksikodon), düşük ilk-geçiş metabolizmaları nedeniyle oral yoldan etkilidir.
Dağılım, plazma proteinlerine farklı oranlarda bağlanmalarına karşın, opioidler hızla kan kompartımanından uzaklaşır ve beyin, akciğerler, karaciğer, böbrekler ve dalak gibi fazla kanlanan organlarda yüksek konsantrasyonlara ulaşırlar.
Metabolizma, opioidler büyük ölçüde polar metabolitlere (genellikle glukuronidler) dönüşür ve hızlıca böbreklerden atılırlar.
Atılım, opioid analjeziklerin polar metabolitleri ve glukuronid konjugatları dahil, başlıca idrarla atılır.
İdrarda az miktarda değişmemiş ilaç da bulunabilir. Glukuronid konjugatları ayrıca safrada da bulunabilir.

Opioid Analjeziklerin Klinikte Kullanılışı

Şiddetli sürekli ağrıya karşı yüksek intrinsik aktiviteye sahip opioidler etkileridir., buna karşın aralıklı keskin ağrılar etkin bir şekilde kontrol edilmezler.
Kanser ve terminal dönemdeki diğer hastalıklara eşlik eden ağrı tedavi edilir.
Güçlü opioid analjeziklerin sürekli kullanılmasını gerektirebilen bu tür durumlarda bir dereceye kadar tolerans ve bağımlılık eşlik edebilir.
Yapılan araştırmalar, sabit aralıklarla yapılan opioid tedavisinin gereksinime göre dozlama yapılması ile karşılaştırıldığında ağrıyı çok daha etkin bir şekilde azalttığını göstermektedir.

Opioid Analjezikler: Uygulama Yolları

Günümüzde, opioid ilaçların daha yavaş salıverilmesini sağlayan yeni farmasötik şekiller geliştirilmiştir.
Oral, intravenöz, subkutan, spinal ve rektal yollardan uygulanabilir.

Tolerans ve Bağımlılık

Morfin ve benzerlerinin terapötik dozlarının sıklıkla tekrarlanmasıyla etkinliğinde kademeli bir azalma görülür, buna tolerans denir.
Tolerans ile birlikte gelişen bir diğer etki, fiziksel bağımlılıktır.

Opioid Kaynaklı Hiperaljezi

Uzun süreli opioid analjezik uygulaması, ağrı algılanmasını artırarak hiperaljezi durumuna neden olabilir.
Bu fenomen, morfin, fentanil ve remifentanil gibi birçok opioid analjezikte görülebilir.

Morfin ve Benzerlerinin Organ Sistemlerine Etkileri

Santral sinir sistemi: Analjezi, öfori, sedasyon ve solunum depresyonu.
Ağrı: Hem duyusal hem de emosyonel komponentlere etki eder.
Öfori: İntravenöz morfin alan veya ilaç bağımlıları, genellikle anksiyete ve sıkıntı duygularının azalmasını deneyimleyerek hoş bir duygu yaşarlar.
Sedasyon: Uyuşukluk ve mental bulanıklık, opioidlerin en sık görülen etkileridir.
Solunum depresyonu: Opioid analjeziklerin hepsi beyin sapındaki solunum mekanizmalarını inhibe ederek belirgin solunum depresyonu oluştururlar.
Öksürük kesici etki: Öksürük refleksinin baskılanması opioidlerin iyi bilinen etkilerindendir.
Miyozis: Bütün opioid agonistleri pupillaları daraltır.
Trunkal rijidite: Birçok opioid ilacın vücudun büyük kaslarının tonusunu artırdığı gösterilmiştir.
Bulantı ve kusma: Opioid analjezikler beyin sapındaki "kemoreseptör tetikleyici bölge"yi (chemoreceptor trigger zone) aktive ederek bulantı ve kusma yaratır.
Vücut sıcaklığı: Morfin gibi µ-opioid reseptör agonistleri, anterior hipotalamusa uygulanması durumunda hipertermiye yol açabilir, buna karşılık K-agonistleri ise hipotermiye sebep olabilir.
Uyku: Opioidlerin sirkadiyen ritimle etkileşimi belirsiz olmasına rağmen, 3.(REM) ve 4. (evre 4 NREM) aşama uyku yüzdesini azaltabilirler.
Safra yolları: Opioidler safra yollarının düz kaslarında spazm yaratabilir.
Böbrekler: Opioidler böbrek fonksiyonlarını deprese eder ve bu etkiye hem santral hem de periferik mekanizmalar katkıda bulunur.
Uterus: Opioid analjezikler doğum eylemini uzatabilir.
Endokrin: Opioid analjezikler ADH, prolaktin ve somatostatin salıverilmesini uyarır, ancak lüteinleştirici hormon salıverilmesini inhibe eder.
Pruritus: Morfin ve kodein gibi opiatlar, bazen terleme, ürtiker ve kaşıntıyla birlikte ciltte kızarma ve ısı artışına neden olur.
İmmun: Opioidler lenfosit proliferasyonu, antikor oluşumu ve kemotaksis üzerine etkileriyle immun sistemi modüle ederler.

Karma Agonist-Antagonist Opioidlerin Etkileri

Buprenorfin, µ reseptörlerine bağlanma afinitesi yüksek, ancak intrinsik aktivitesi düşük olan bir opioid agonistidir.
Nalbufin, parenteral olarak uygulanan, güçlü bir k-reseptör agonisti ve u-reseptör antagonistidir.
Pentazosin, zayıf µ-antagonisti veya parsiyel agonisti özellikleri de olan, bir k-reseptör agonistidir.
Butorfanol, nalbufine eşdeğer analjezi üretir ancak eşdeğer analjezik dozlarda daha fazla sedasyon üretir.

Diğer Opioidler

Tramadol, etki mekanizması ağırlıklı olarak serotonin geri alımını bloke etmeye dayanan, santral etkili bir analjeziktir.
Tapentadol, orta derecede μ-opioid reseptör afinitesi olan ve güçlü noradrenalin geri-alım inhibitörü etkileri olan yeni bir analjezik ilaçtır.

Antitusifler

Opioid analjezikler öksürük kesici ilaçlar arasında en etkili olanlardır.
Antitusif olarak en sıklıkla kullanılan opioid türevleri dekstrometorfan, kodein, levopropoksifen ve noskapin'dir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, opioid analjeziklerin ve morfinin etkileri hakkında sorular içermektedir. Morfinin diğer analjeziklerle karşılaştırılması, etkileri ve endojen ligandlar hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca N/OFQ sistemi ve peptidlerin özellikleri üzerine de sorular bulunmaktadır.