Werkgroep 1 - 5

Het recht dat regelt de rechtsverhouding tussen de overheid en burgers, en tussen overheidsorganen onderling.

Het recht dat regelt de rechtsverhouding tussen burgers onderling, en tussen bedrijven onderling.

Het recht dat van toepassing is wanneer een overheidsorgaan handelt in uitvoering van zijn wettelijke taak.

Het recht dat van toepassing is wanneer burgers onderling handelen in hun privé-leven of -zakelijke leven.

De bevoegdheid om algemeen verbindende voorschriften vast te stellen, zoals wetten en verordeningen.

De bevoegdheid om regels uit te voeren, zoals het verlenen van vergunningen of het handhaven van de wet.

De bevoegdheid om eenzijdig rechten en plichten van burgers te veranderen.

De bevoegdheid om te beslissen over de inrichting en het gebruik van openbare ruimte.

De rangorde van wetgeving in Nederland, waarbij hogere wetgeving voorrang heeft op lagere wetgeving. Dit betekent dat een lagere wet niet in strijd mag zijn met een hogere wet.

De functie van het bestuursrecht die ervoor zorgt dat burgers zich kunnen verweren tegen besluiten van de overheid. Zo kan een burger in beroep gaan tegen een besluit van een bestuursorgaan.

De functie van het bestuursrecht die de overheid bevoegdheden geeft om haar taken uit te voeren. Zo kan de overheid bijvoorbeeld vergunningen uitgeven of belastingen heffen.

Het onderdeel van het bestuursrecht dat voor alle bestuursorganen geldt, ongeacht hun specifieke taak.

Het onderdeel van het bestuursrecht dat specifiek voor een bepaald gebied of taak geldt. Bijvoorbeeld het belastingrecht of het onderwijsrecht.

Het bestuursorgaan dat bevoegd is om te beslissen over een aanvraag, ontvangt deze schriftelijk, tenzij de wetgeving anders voorschrijft.

Tijdens de voorbereiding van een besluit zorgt het bestuursorgaan ervoor dat alle relevante feiten en belangen worden onderzocht.

Een besluit van een bestuursorgaan treedt pas in werking zodra het officieel bekendgemaakt is.

Een bestuursorgaan stuurt documenten die niet bedoeld zijn voor hem, door naar het juiste bestuursorgaan en informeert de afzender.

De termijn om een bezwaarschrift of beroepschrift in te dienen is 6 weken.

Voor een besluit op bezwaar wordt de belanghebbende gehoord.

Een belanghebbende kan beroep aantekenen tegen een besluit bij de bestuursrechter.

Als de bestuursrechter een beroep gegrond verklaart, vernietigt hij het besluit (geheel of gedeeltelijk).

De Awb wordt verwerkt in hoofdstukken die van algemeen naar bijzonder worden geordend. Dit creëert een structuur waar de hoofdstukken op elkaar voortbouwen, waarbij de onderste hoofdstukken de basis vormen voor de bovenste.

Besluiten van een bestuursorgaan worden geregeld in hoofdstukken 2, 3 en 4 van de Awb.

Beroep bij de bestuursrechter wordt geregeld in hoofdstukken 6 en 8 van de Awb.

De termijn voor het indienen van een bezwaarschrift of beroepschrift is 6 weken volgens artikel 6:7 Awb. De termijn kan niet worden gewijzigd door lagere wetgeving (zoals omgevingswet of provincieregelingen).

Volgens artikel 4:1 Awb moeten aanvragen voor een beschikking schriftelijk worden ingediend, tenzij dit bij wettelijk voorschrift anders is bepaald. Lagere regelgeving mag deze eis niet wijzigen, dus een gemeente APV mag niet voorschrijven dat een standplaatsvergunning mondeling mag worden aangevraagd.

De Awb bevat algemene regels voor het bestuursrecht in Nederland, terwijl andere wetten concrete regels geven voor specifieke gebieden (zoals de omgevingswet of de verordening kunstsubsidies).

De Algemene wet bestuursrecht (Awb) vormt de basis voor alle andere wetten en regels die te maken hebben met het bestuursrecht.

De Awb is georganiseerd in hoofdstukken die van algemeen naar bijzonder worden geordend. Dit zorgt ervoor dat de regels logisch en systematisch zijn gestructureerd.

Een bestuursorgaan in de zin van de Awb is een orgaan van een rechtspersoon die is ingesteld krachtens publiekrecht, tenzij anders bepaald door de wet. Deze organen hebben de bevoegdheid om publiekrechtelijke besluiten te nemen.

Een rechtspersoon die zijn rechtspersoonlijkheid verkrijgt op grond van artikel 2:1 lid 1 Burgerlijk Wetboek. De wet bepaalt dat deze entiteiten rechtspersoonlijkheid bezitten, zonder dat privaatrechtelijke oprichting nodig is.

Een bestuursorgaan dat rechtstreeks is ingesteld door de wet, zoals een ministerie of een provincie.

Een bestuursorgaan dat is ingesteld door een a-orgaan, zoals een gemeentelijke raad of een waterschap.

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen a-organen en b-organen omdat dit gevolgen heeft voor de rechtsbescherming van burgers. A-organen hebben een bredere bevoegdheid dan b-organen en zijn in principe niet onderworpen aan toezicht door een ander bestuursorgaan. B-organen daarentegen zijn in principe onderworpen aan toezicht van het a-orgaan dat hen heeft ingesteld.

Een garagehouder heeft de bevoegdheid om auto's te keuren conform de Wegenverkeerswet 1994. Dit maakt hem een bestuursorgaan volgens de Awb, omdat hij openbaar gezag uitoefent.

Een persoon is belanghebbende in de zin van de Awb als er een direct, eigen, actueel en persoonlijk belang is bij een besluit, waardoor hij rechtstreeks geraakt wordt.

Varkenshouder Driessen is direct betrokken bij het vergunningsbesluit en ervaart een eigen belang: het verkrijgen van de vergunning.

Buurtgenoot Achterberg heeft een direct, eigen belang: de geluid- en stankoverlast door de megastal. Hij wordt rechtstreeks getroffen.

Ten Boer, een varkenshouder in hetzelfde dorp, heeft geen direct, eigen belang. De megastal raakt hem niet specifiek.

De Graaf, een vegetariër, heeft geen direct belang. Zijn principiële bezwaren maken hem geen belanghebbende.

Stichting Lekker Dier heeft een direct, eigen belang vanwege haar statutaire doelstellingen. De bouw van de stal beïnvloedt direct hun doel om dierenwelzijn te bevorderen.

Het is belangrijk te weten of iemand een belanghebbende is volgens de Awb, omdat alleen belanghebbenden bezwaar kunnen maken tegen een besluit en toegang hebben tot de bestuursrechter.

Een persoon of organisatie die rechtstreeks wordt getroffen door een besluit en daardoor belang heeft bij de uitkomst.

Een a-orgaan is een orgaan van een publiekrechtelijke rechtspersoon. Een orgaan is een deel van de rechtspersoon dat bevoegd is om namens de rechtspersoon op te treden.

Belang dat voortvloeit uit de status van een persoon of organisatie. Bijvoorbeeld, iemand die in de buurt van een geplande fabriek woont, heeft openbaar belang om bezwaar aan te tekenen tegen de bouwvergunning.

Belang dat direct voortvloeit uit de eigen situatie van een persoon of organisatie. Voorbeeld: iemand die in de buurt van een megastal woont en last heeft van stank, heeft persoonlijk belang om bezwaar aan te tekenen tegen de megastal.

Belang dat voortvloeit uit het eigen, concrete belang van een persoon of organisatie.

Het besluit heeft directe gevolgen voor de belanghebbende. Er is een duidelijk causaal verband tussen het besluit en de gevolgen voor de belanghebbende.

Het belang van de belanghebbende is relevant in de huidige situatie. Het gaat niet om iets dat in de toekomst mogelijk relevant zou kunnen zijn.

Een belang dat gekoppeld is aan de algemene maatschappij. Voorbeeld: belangen van een welzijnsorganisatie voor de gehele gemeenschap.

Een belang dat een groep mensen deelt binnen een specifieke context. Voorbeeld: het belang van een vereniging voor de leden.

Om te kunnen procederen tegen een besluit van de overheid moet je belanghebbende zijn. Je moet aantonen dat je persoonlijk en direct geraakt wordt door het besluit.

Het legaliteitsbeginsel vereist dat overheidsoptreden steunt op een wettelijke grondslag. Het draagt bij aan rechtszekerheid door duidelijkheid te creëren over wat toegestaan is. Het bevordert rechtsgelijkheid door ervoor te zorgen dat iedereen gelijk behandeld wordt. En het versterkt de democratische legitimatie van overheidsoptreden doordat de macht van de overheid gebonden is aan de wet, die door het volk is gekozen.

Deze methode wordt 'open norm' genoemd. De wetgever geeft een algemene regel met een vage grens, en laat ruimte voor interpretatie door de rechter. De concrete invulling van de norm hangt dus af van de concrete casus.

Het specialiteitsbeginsel stelt dat overheidsbevoegdheden alleen gebruikt mogen worden voor het doel waarvoor ze zijn gegeven. De minister mocht in de 'Jetski's-zaak de belangen van de omwonenden niet wegen, aangezien hij enkel bevoegd was om vaargebieden aan te wijzen.

Het doel van een bevoegdheid kan achterhaald worden door de wetsgeschiedenis te bestuderen, de wetsbepalingen te analyseren en eerdere jurisprudentie te raadplegen.

Bijvoorbeeld: een gemeente verleent een evenementenvergunning, maar kan daarin voorwaarden stellen m.b.t. geluidsoverlast om de woonomgeving te beschermen. Deze voorwaarden mogen niet zo streng zijn dat het de essentie van de evenementenvergunning ondermijnen - de evenement mag nog steeds plaatsvinden.

Attributie is het rechtstreeks toekennen van een bevoegdheid aan een orgaan door de wet. Delegatie is het overdragen van een reeds bestaande bevoegdheid van een orgaan naar een ander orgaan.

Bij het linker schema is sprake van delegatie, aangezien de wetgever al een bevoegdheid heeft toegekend aan de Minister. Bij het rechter schema vindt attributie plaats, omdat de wetgever de bevoegdheid rechtstreeks toekent aan de Minister.

De Awb bevat regels voor het overdragen van bestuursbevoegdheden van een hoger orgaan naar een lager orgaan. Deze regels zorgen voor een gestructureerde manier van bevoegdheidsverdeling binnen de overheid.

Delegatie is het overdragen van een bevoegdheid aan een ander orgaan. Het orgaan dat de bevoegdheid overdraagt (delegans) verliest de bevoegdheid. Het orgaan dat de bevoegdheid ontvangt (delegataris) oefent de bevoegdheid zelfstandig uit.

Mandaat is het toewijzen van een bevoegdheid om namens een ander orgaan te handelen. Het orgaan dat mandaat verleent (mandans) blijft de bevoegdheid houden.

Delegatie vereist een wettelijke grondslag, omdat de bevoegdheid wordt overgedragen en het legaliteitsbeginsel gewaarborgd moet blijven. Voor mandaat is geen wettelijke grondslag nodig, omdat de bevoegdheid formeel blijft bij de mandans.

Artikel 156 van de Gemeentewet is een voorbeeld van een wettelijke grondslag voor delegatie. Het artikel regelt dat het college van burgemeester en wethouders bevoegdheden kan overdragen aan ambtenaren.

Het legaliteitsbeginsel houdt in dat de overheid alleen mag handelen op basis van de wet. Dit zorgt voor rechtszekerheid voor burgers, want ze weten wat er van hen verwacht wordt.

De gelede normstelling is een systeem waarbij wetgeving op meerdere niveaus wordt vastgesteld - van internationaal tot lokaal. Elk niveau heeft zijn eigen wetten en regels, maar hogere wetgeving heeft voorrang op lagere wetgeving.

De memorie van toelichting is een belangrijk document dat toelichting geeft op de wet. De memorie helpt om de bedoelingen van de wetgever te begrijpen.

Het bestuursorgaan moet zich houden aan de doelen die zijn vastgesteld in de wet. Dit betekent bijvoorbeeld dat een gemeente subsidies alleen mag verlenen voor de doelen die in de wet zijn vastgelegd.

Bij attributie wordt een bevoegdheid direct door de wet toegekend aan een bestuursorgaan. Bij delegatie wordt een bestaande bevoegdheid overgedragen aan een ander orgaan.

Mandaat is een vorm van bevoegdheidsuitoefening waarbij iemand of een orgaan een bevoegdheid uitoefent namens een ander orgaan. Het mandaterende orgaan behoudt echter de bevoegdheid.