Untitled Quiz

Inleiding Psychologie

• Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen.
• In het Oudgrieks betekent 'psyche' geest en 'logie' gebied van studie.
• De geest bestond, volgens de Grieken, apart van het lichaam.
• Er zijn drie soorten psychologen: experimenteel, docent en toegepast.
• Experimenteel psychologen doen onderzoek naar basale psychologische processen.
• Docent psychologen geven onderwijs op hogescholen en universiteiten.
• Toegepaste psychologen gebruiken de kennis om problemen van mensen op te lossen.

Specialisaties Toegepaste Psychologie

• Arbeids- en organisatiepsychologen: optimaliseren werkplek en productiviteit.
• Sportpsychologen: verbeteren prestaties en motivatie van atleten.
• Schoolpsychologen: helpen leraren en leerlingen in het onderwijs.
• Klinisch psychologen en counselors: helpen mensen zich aan te passen.
• Forensisch psychologen: leveren expertise aan het rechtssysteem.
• Omgevingspsychologen: verbeteren interactie met de omgeving.
• Gerontopsychologen: ondersteunen ouderen bij hun leven.

Psychologie is geen psychiatrie

• Psychiatrie: Een medisch specialisme gericht op diagnose en behandeling van mentale stoornissen, meestal met medicijnen.
• Psychologen behandelen patiënten vanuit de psychologische invalshoek.

Kritisch Denken over Psychologie en Pseudopsychologie

• Pseudopsychologie: Niet-onderbouwde psychologische aannames die als wetenschappelijke waarheden worden voorgesteld.
• Studenten moeten zes vaardigheden voor kritisch denken kennen en toepassen.
• Basis vragen: Wat is de bron? Is de bewering redelijk of extreem? Wat is het bewijsmateriaal? Worden veel voorkomende denkfouten vermeden? Worden meerdere invalshoeken gebruikt?

Vijf belangrijkste perspectieven van de psychologie

• Biologisch: Het lichaam (hersenen, zenuwstelsel, hormonen) is apart van de geest.
• Cognitief: Wetenschappelijke methode gebruiken om de geest te bestuderen.
• Behavioristisch: Psychologie moet de wetenschap van zichtbaar gedrag zijn.
• Psychodynamisch: Onderzoek naar psychische stoornissen en de onbewuste geest.
• Persoon (geheel): Psychologische aspecten van de persoon in combinatie met psychische stoornissen.

Wat zijn de vier stappen van de wetenschappelijke methode?

• Hypothese ontwikkelen: een toetsbare verklaring.
• Objectieve data verzamelen: feiten en cijfers door observatie of experimenten.
• Resultaten analyseren: om vast te stellen of de hypothese ondersteund wordt.
• Resultaten delen, bekritiseren en repliceren: informatie wordt met de wetenschap gedeeld.

Biopsychologie, neurowetenschappen en menselijke aard

• Biopsychologie: bestudeert de relatie tussen biologie, gedrag en de omgeving.
• Evolutie en natuurlijke selectie: de ontwikkeling van organismen via aanpassing in een omgeving.
• Genotype: genetische kenmerken.
• Fenotype: waarneembare kenmerken.

Neuronen en hersensystemen

• Een neuron is een zenuwcel die informatie ontvangt en doorgeeft aan andere cellen.
• Neuronen communiceren via elektrische en chemische signalen.
• Sensorische neuronen: sturen boodschappen van de zintuigen naar de hersenen.
• Motorische neuronen: sturen boodschappen van de hersenen naar de spieren en klieren.
• Schakelcellen: verbinden de sensorische en motorische neuronen.
• Synaps: de contactplaats tussen neuronen.

Neurotransmitters

• Chemische boodschapperstoffen in het zenuwstelsel.
• Affecten gedrag, gedachten en emoties.
• Voorbeelden: dopamine, serotonine, norepinefrine, acetylcholine, GABA en glutamine.

Functies van emoties

• Omgaan met gebeurtenissen en situaties
• Positieve emoties leiden tot nadering en aantrekking.
• Negatieve emoties leiden tot afwijzing en vermijden.
• Emotionele expressie is gunstig voor sociale interactie.
• Wegwijzer naar herinneringen

Het zenuwstelsel

• Centrale zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg.
• Perifeer zenuwstelsel: alle andere zenuwen.
• Reflex: een onbewuste reactie op een stimulus.
• Somatisch zenuwstelsel: vrijwillige beweging.
• Autonoom zenuwstelsel: onvrijwillige processen (bv. hartslag).

Het Endocriene stelsel

• Hormonaal systeem.
• Klieren: hypofyse, bijnieren, geslachtsklieren, schildklier, bijschildklieren, alvleesklier, eierstok, en testikels.
• Hormonen, chemische boodschappers.

Verschillende theorieën over dromen

• Biologische, cognitieve en evolutionaire perspectief.

Motivatie

• Motivatie: Proces dat zorgt voor het beginnen, richten, intensiveren en volhouden van handelingen, gedachten en activiteiten.
• Externe motivatie: motivatie door externe beloningen.
• Intrinsieke motivatie: motivatie gebaseerd op de activiteit zelf.
• Flow: intensieve concentratie tijdens activiteiten.
• Verwachtinge theorie

Emotionele intelligentie

• Emotionele intelligentie: het vermogen emoties te begrijpen en te beheersen.
• Vier onderdelen van EQ: waarnemen van emoties, gebruiken van emoties, begrijpen en beheren van emoties.

Persoonlijkheid

• Persoonlijkheid: Manier van denken, voelen en acteren
• Nature: biologische invloeden op persoonlijkheid.
• Nurture: omgevingsinvloeden op persoonlijkheid.
• Dispositionele theorieën: verschillende theorieën over disposities.
• Vijf-factorentheorie: Vijf dimensies van persoonlijkheid (Big Five).
• Proces theorieën: Persoonlijkheid als een continu veranderend proces

Stress, gezondheid, en welzijn

• Locus of control: Opvatting over de mate waarin je het leven zelf kunt beïnvloeden.
• Coping: Manieren om met stressvolle situaties om te gaan (bv. probleemgericht en emotiegericht).
• Stress en gezondheid: Stress kan leiden t veel gezondheidsproblemen.

Denken en intelligentie

• Denken: Cognitief proces voor het manipuleren van informatie om nieuwe mentale representaties te creëren.
• Concepten: Mentale representaties van categorieën van items of ideeën, gebaseerd op ervaringen.
• Conceptuele hiërarchie: Niveaus van concepten, van zeer algemeen tot zeer specifiek.

Hoe kunnen we intelligentie meten?

• Intelligentie tests: metingen van cognitieve vermogen.
• IQ: Een getalmatige score die mentale en kalender leeftijd met elkaar vergelijkt.