Nowotwory i demografia w Polsce
40 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Który nowotwór stanowi najwyższy procent zgonów w Polsce?

  • Rak tchawicy, oskrzela i płuca (correct)
  • Rak jelita grubego
  • Rak żołądka
  • Rak piersi
  • Choroby nowotworowe występują częściej u mężczyzn niż u kobiet.

    False (B)

    Jakie są dwa czynniki ryzyka zachorowania na raka jelita grubego?

    wiek powyżej 50 lat oraz nieprawidłowa dieta

    Roczna liczba zgonów z powodu nowotworów w Polsce wynosi około _____ tysięcy.

    <p>100</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj nowotwory do ich najczęstszych przedziałów wiekowych:

    <p>Rak płuc = Ok. 30% chorych po 60 r.ż Rak sutka = Kobiety Rak trzustki = Prawie połowa chorych po 75 r.ż Rak jelita grubego = Mężczyźni po 70 r.ż</p> Signup and view all the answers

    Jakie są kategorie stanu cywilnego prawnego?

    <p>Kawaler/panna, żonaty/zamężna, wdowiec/wdowa, rozwiedziony/rozwiedziona (A)</p> Signup and view all the answers

    Osoby w separacji pozostają w stanie małżeńskim z prawnego punktu widzenia.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Podaj definicję współczynnika feminizacji.

    <p>Współczynnik feminizacji to stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn.</p> Signup and view all the answers

    Wiek produkcyjny dla mężczyzn to grupa wieku _____ lat.

    <p>18-64</p> Signup and view all the answers

    Jakie są kategorie faktycznego stanu cywilnego?

    <p>Kawaler/panna, partner/partnerka, rozwiedziony/rozwiedziona, wdowiec/wdowa (C), Kawaler/panna, żonaty/zamężna, partner/partnerka, rozwiedziony/rozwiedziona (D)</p> Signup and view all the answers

    Wiek mobilny dla kobiet wynosi 18-44 lata.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Jakie są wartości wieku niemobilnego dla kobiet?

    <p>45-59 lat</p> Signup and view all the answers

    Współczynnik maskulinizacji wyraża stosunek liczby _____ do liczby kobiet.

    <p>mężczyzn</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj rodzaje wieku do ich definicji.

    <p>Wiek produkcyjny = Grupa wiekowa, w której osoby są zdolne do pracy Wiek mobilny = Grupa wiekowa, w której osoby są aktywne na rynku pracy Wiek niemobilny = Grupa wiekowa, w której osoby są nieaktywne zawodowo Wiek senioralny = Wiek osób starszych, powyżej 60 roku życia</p> Signup and view all the answers

    Co charakteryzuje fazę pierwszą w czterofazowym modelu przejścia demograficznego?

    <p>Bardzo wysoki poziom urodzeń i zgonów (C)</p> Signup and view all the answers

    W fazie czwartej przeciętna długość życia wynosi mniej niż 45 lat.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Jakie jest typowe natężenie urodzeń w fazie drugiej?

    <p>4,5 – 6,0 dzieci na kobietę</p> Signup and view all the answers

    FAZA III charakteryzuje się _______ poziomem rodności niż umieralności.

    <p>znacznie niższym</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj fazy demograficzne do ich charakterystyk:

    <p>Faza I = Bardzo wysoki poziom urodzeń i zgonów Faza II = Zmniejszenie umieralności, tradycyjna rodność Faza III = Zmniejszona rodność, wysoki przyrost naturalny Faza IV = Niski poziom rodności i umieralności</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe o stanie ludności?

    <p>Stan ludności jest zgodny z bilansami naturalnymi. (C)</p> Signup and view all the answers

    Średni stan ludności w badanym roku jest liczony jako średnia arytmetyczna ze stanu na początku i końcu roku.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Jakie zmiany mogą wpływać na stan i strukturę ludności?

    <p>Ruch naturalny i wędrówkowy</p> Signup and view all the answers

    W fazie IV przeciętna długość życia przekracza _______ lat.

    <p>65</p> Signup and view all the answers

    Co to jest współczynnik skolaryzacji brutto?

    <p>Relacja liczby uczniów do liczby ludności w wieku odpowiadającym poziomowi nauczania (B)</p> Signup and view all the answers

    Stopa skolaryzacji netto odnosi się tylko do osób uczących się w określonym wieku.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Jakie są przyczyny wydłużania się ludzkiego życia?

    <p>Postępujące zmiany społeczno-ekonomiczne, poprawa warunków życia, rozwój medycyny, postęp techniczno-informatyczny oraz wzrost stopy życiowej.</p> Signup and view all the answers

    Medianna wieku kobiet w Polsce wynosi ______ lat.

    <p>44</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj przyczyny starzenia się społeczeństwa do ich opisów:

    <p>Postępujące zmiany społeczno-ekonomiczne = Zmiana struktur społecznych i ekonomicznych Wzrost stopy życiowej ludności = Zwiększenie jakości życia Rozwój medycyny = Wprowadzenie nowoczesnych terapii i szczepień Poprawa warunków życia = Zmiana infrastruktury i dostępności usług zdrowotnych</p> Signup and view all the answers

    Jaka jest średnia długość życia mężczyzn w Polsce w 2022 roku?

    <p>73 lata (D)</p> Signup and view all the answers

    Społeczeństwo uważa się za stare, gdy odsetek osób po 60 roku życia nie przekracza 12%.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Jakie są granice starości według WHO?

    <p>60 rok życia to początek starości.</p> Signup and view all the answers

    Kobiety w Polsce średnio żyją ______ lat.

    <p>81</p> Signup and view all the answers

    Jakie są trzy zasadnicze etapy starości według WHO?

    <p>Od 60-75 lat, od 75-90 lat, powyżej 90 lat (D)</p> Signup and view all the answers

    Co to jest demografia?

    <p>Nauka o prawidłowościach rozwoju ludności (A)</p> Signup and view all the answers

    Ruch wędrówkowy obejmuje tylko migracje między krajami.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne składniki ruchu naturalnego?

    <p>Urodzenia, zgony, zawieranie związków małżeńskich, rozwody, separacje.</p> Signup and view all the answers

    Ruchy wędrówkowe wewnątrz kraju nazywane są ruchem ______.

    <p>wewnętrznym</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj rodzaj ruchu wędrówkowego do jego opisu:

    <p>Wędrówki ze wsi do miast = Przechodzenie ludności rolniczej do zajęć pozarolniczych Migracja = Przyjazdy na stałe do danego obszaru Emigracja = Wyjazdy na stałe do danego obszaru Ruch wewnętrzny = Ruchy ludności wewnątrz kraju</p> Signup and view all the answers

    Jakie zjawisko opisuje urbanizacja?

    <p>Integracja ludności w miastach (D)</p> Signup and view all the answers

    Separacja jest jednym z elementów ruchu naturalnego.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Demografia

    Nauka zajmująca się badaniem prawidłowości rozwoju ludności w konkretnych warunkach gospodarczych i społecznych. Analizuje zmiany stanu, struktury i składu ludności, uwzględniając czynniki wpływające na urodzenia, zgony, migracje etc.

    Ruch naturalny

    Zmiany w liczebności i strukturze ludności na skutek urodzeń, zgonów, małżeństw i rozwodów.

    Ruch wędrówkowy

    Ruch ludności wynikający ze zmian miejsca zamieszkania. Może być wewnętrzny (w danym kraju) bądź zewnętrzny (migracja i repatriacja).

    Urbanizacja

    Proces społeczno-ekonomicznego skupiania się ludności w miastach i przystosowania się do kultury miejskiej.

    Signup and view all the flashcards

    Przejście demograficzne

    Przejście od wysokich wskaźników urodzeń i zgonów do niskich wskaźników urodzeń i zgonów. Charakteryzuje się stopniowym rozwojem społeczeństwa.

    Signup and view all the flashcards

    Moment krytyczny spisu powszechnego

    Określenie konkretnego momentu w czasie, w którym przeprowadzany jest spis ludności. Wspólny dla wszystkich badanych obiektów.

    Signup and view all the flashcards

    Rozwód

    Formalne rozwiązanie związku małżeńskiego.

    Signup and view all the flashcards

    Faza I modelu przejścia demograficznego

    Faza rozwoju demograficznego charakteryzująca się wysoką śmiertelnością i urodzeniami. Ludność żyje na niskim poziomie rozwoju gospodarczego. Dzietność powyżej 6 dzieci na kobietę, przeciętna długość życia nie przekracza 45 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Stan cywilny prawny

    Określa status danej osoby w zakresie stanu małżeńskiego, zgodnie z prawem obowiązującym w danym kraju.

    Signup and view all the flashcards

    Faza II modelu przejścia demograficznego

    Faza rozwoju demograficznego oznaczająca spadek śmiertelności, ale z zachowaniem tradycyjnie wysokiej urodności. Rozwija się opieka zdrowotna, ale świadomość społeczna i obyczaje zmieniają się wolniej. Dzietność 4,5-6 dzieci na kobietę, przeciętna długość życia 45-65 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Stan cywilny faktyczny

    Określa rzeczywisty charakter związku danej osoby, oparty na relacji z głową gospodarstwa domowego, stanie cywilnym prawnym i wzajemnych powiązaniach.

    Signup and view all the flashcards

    Faza III modelu przejścia demograficznego

    Faza rozwoju demograficznego z wyraźnym spadkiem urodzeń w porównaniu ze śmiertelnością. Przyrost naturalny osiąga szczytowy poziom. Dzietność 3-4,5 dzieci na kobietę, przeciętna długość życia 55-65 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Współczynnik feminizacji

    Wyraża stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn w danej populacji.

    Signup and view all the flashcards

    Faza IV modelu przejścia demograficznego

    Faza rozwoju demograficznego charakteryzująca się zbliżeniem poziomu urodzeń i zgonów. Śmiertelność bliska minimalnej wartości, rozwój medycyny i opieki zdrowotnej. Dzietność poniżej 3 dzieci na kobietę, przeciętna długość życia ponad 65 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Współczynnik maskulinizacji

    Wyraża stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet w danej populacji.

    Signup and view all the flashcards

    Wiek produkcyjny

    Grupa wieku, w której osoby są zdolne do pracy. Dla mężczyzn to 18-64 lata, dla kobiet 18-59 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Stan ludności

    Stan ludności - liczba osób zamieszkująca konkretne terytorium w danym momencie.

    Signup and view all the flashcards

    Struktura ludności

    Struktura ludności - analiza cech demograficznych ludności, np. płeć, wiek, wykształcenie.

    Signup and view all the flashcards

    Wiek mobilny

    Określa grupę wieku osób charakteryzujących się wysoką mobilnością geograficzną i demograficzną.

    Signup and view all the flashcards

    Wiek niemobilny

    Określa grupę wieku osób charakteryzujących się niższą mobilnością geograficzną i demograficzną.

    Signup and view all the flashcards

    Zmiany w stanie i strukturze ludności

    Zmiany w liczbie i strukturze ludności, wynikające z naturalnego przyrostu i wędrówek.

    Signup and view all the flashcards

    Średni stan ludności

    Średnia arytmetyczna stanu ludności na początku i końcu roku.

    Signup and view all the flashcards

    Piramida płci i wieku

    Graficzne przedstawienie struktury ludności według wieku i płci. Pozwala na analizę demograficzną i przewidywanie zmian w społeczeństwie.

    Signup and view all the flashcards

    Stan ludności w danym momencie

    Liczba osób zamieszkujących określone terytorium w danym momencie.

    Signup and view all the flashcards

    Struktura ludności wg płci i wieku

    Określa rozkład ludności na podstawie wieku i płci. Wyrażany jest w postaci graficznej piramidy.

    Signup and view all the flashcards

    Analizy demograficzne

    Analizuje strukturę i zmiany w populacji, uwzględniając wiek, płeć i inne czynniki społeczno-ekonomiczne.

    Signup and view all the flashcards

    Najczęstszy nowotwór w Polsce

    Rak tchawicy, oskrzela i płuca jest najczęstszym nowotworem w Polsce, odpowiedzialnym za 22.3% zgonów w 2021 roku.

    Signup and view all the flashcards

    Drugi najczęstszy nowotwór w Polsce

    Rak jelita grubego jest drugim najczęstszym nowotworem, odpowiadającym za 12.4% zgonów w Polsce.

    Signup and view all the flashcards

    Współczynnik zapadalności na nowotwór

    Współczynnik zapadalności na nowotwór w Polsce wynosi 440 przypadków na 100 tysięcy osób.

    Signup and view all the flashcards

    Czynniki ryzyka raka jelita grubego

    Czynniki ryzyka związane z rakiem jelita grubego to m.in. wiek powyżej 50 lat, polipy w jelicie grubym, predyspozycje genetyczne, choroby zapalne jelit, nadmierna masa ciała, siedzący tryb życia, nieprawidłowa dieta, nadużywanie alkoholu i palenie papierosów.

    Signup and view all the flashcards

    Najczęstsze nowotwory u osób starszych

    Rak płuc, rak sutka u kobiet, rak żołądka, rak trzustki, rak jelita grubego, rak gruczołu krokowego, przewlekła białaczka limfocytowa, szpiczak mnogi, rak macicy, jajników, sromu, rak nerki i pęcherza moczowego to najczęściej występujące nowotwory u osób starszych.

    Signup and view all the flashcards

    Współczynnik skolaryzacji

    Wskaźnik pokazujący relację między liczbą osób uczących się na danym poziomie kształcenia a liczbą ludności w wieku odpowiadającym temu poziomowi nauczania. Oblicza się go dzieląc liczbę uczących się przez liczbę mieszkańców w danej grupie wiekowej.

    Signup and view all the flashcards

    Współczynnik skolaryzacji brutto

    Współczynnik skolaryzacji brutto uwzględnia wszystkich uczących się na danym poziomie kształcenia, niezależnie od ich wieku.

    Signup and view all the flashcards

    Współczynnik skolaryzacji netto

    Współczynnik skolaryzacji netto uwzględnia tylko osoby uczące się w wieku odpowiadającym danemu poziomowi kształcenia.

    Signup and view all the flashcards

    Społeczeństwo stare

    Określenie społeczeństwa, w którym odsetek osób po 60. roku życia przekracza 12%.

    Signup and view all the flashcards

    Przyczyny wydłużania się ludzkiego życia.

    Zmiany w społeczeństwie prowadzące do wydłużania się życia, takie jak postęp medycyny, lepsze warunki życia i rozwój technologiczny.

    Signup and view all the flashcards

    Trwanie życia

    Przeciętna liczba lat życia, które pozostały do przeżycia dla osoby w danym wieku. W Polsce w 2022 roku kobiety żyły średnio dłużej niż mężczyźni.

    Signup and view all the flashcards

    Mediana wieku

    Średni wiek osoby w populacji. Połowa populacji jest młodsza, a połowa starsza od mediany wieku.

    Signup and view all the flashcards

    Granice starości

    Według WHO, 60 rok życia jest uważany za początek starości.

    Signup and view all the flashcards

    Wiek starczy

    Określenie osoby w wieku od 75 do 90 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Wiek podeszły

    Osoby w wieku od 60 do 75 lat.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Definicje

    • Demografia: Nauka o prawidłościach rozwoju ludności, uwzględniająca warunki gospodarcze i społeczne danego obszaru.
    • Ruch naturalny: Zmiany liczebności i struktury ludności z powodu urodzeń, zgonów, małżeństw, rozwodów i separacji. Badany pod względem płci, wieku i stanu cywilnego.
    • Ruch wędrówkowy (migracyjny): Zmiany miejsca zamieszkania, obejmujące migracji i repatriację (przemieszczenie się do/z danego regionu).
    • Urbanizacja: Proces społeczno-ekonomicznej integracji ludności w miastach, polegający na przystosowaniu się do miejskiego stylu życia.
    • Przejście demograficzne: Historyczny proces zmian reprodukcji ludności, związany z modernizacją społeczeństw, charakteryzujący się obniżeniem współczynników urodzeń i zgonów, początkowym wzrostem przyrostu naturalnego, a następnie jego spadkiem.
    • Spis ludności: Spis dostarczający informacji o liczebności, strukturze demograficznej i społeczno-zawodowej ludności w określonym czasie.
    • Ewidencja bieżąca ludności: Sprawozdawczość z faktów demograficznych (urodzenia, zgony, małżeństwa, rozwody) z rejestrowanych w odpowiednich urzędach.
    • Moment krytyczny spisu: Określony dzień, od którego odnotowane są dane spisowe.
    • Separacja: Stan w małżeństwie, charakteryzujący się całkowitym zanikiem więzi psychicznej, fizycznej i gospodarczej małżonków, ale nie do końca rozwiązuje więzi małżeńskiej.
    • Rozwód: Formalne rozwiązanie związku małżeńskiego przez sąd.
    • Starzenie się ludności: Wzrost liczby osób w starszym wieku i ich udziału w ogólnej liczbie ludności, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby dzieci i młodzieży.

    Ruch Wędrówkowy

    • Ze wsi do miast: Związany z przemieszczaniem się ludności rolniczej do zajęć pozarolniczych.
    • Z miast na wieś: Przenoszenie się ludności do/z obszarów z dużym zapotrzebowaniem na siłę roboczą.

    Urbanizacja

    • Wpływ na procesy demograficzne:ma wpływa na urodzenia i zgony.

    Przejście Demograficzne

    • Zmiany w reprodukcji ludności.
    • Zastąpienie tradycyjnego, wysokiego poziomu urodzeń i zgonów, małym przyrostem naturalnym, nowoczesnym sposobem reprodukcji, z niskim przyrostem naturalnym.

    Źródła informacji statystycznej

    • Spisy ludności
    • Ewidencja bieżąca ludności
    • Badania reprezentacyjne

    Daty ostatnich spisów

    • Udostępniono konkretne daty spisów powszechnych.

    Modele przejścia demograficznego

    • Opisane są 3 i 4 fazowe modele przejścia demograficznego.

    Stan i struktura ludności

    • Stan ludności: Liczba osób zamieszkujących określony obszar w danym momencie.
    • Struktura ludności: Podział ludności według cech (płeć, wiek, stan cywilny).

    Współczynnik gęstości zaludnienia

    • Iloraz ludności do powierzchni danego obszaru.
    • Wartość w Polsce (wyniki).

    Współczynnik dzietności

    • Liczba urodzonych dzieci przypadających na jedną kobietę w wieku rozrodczym.
    • Wartość w Polsce (wyniki).

    Kraje o najwyższych współczynnikach dzietności

    • Dane dotyczące krajów o najwyższych współczynnikach dzietności.

    Ludność na kontynentach

    • Liczba ludności na poszczególnych kontynentach (wyniki).

    Najludniejsze kraje świata

    • Dane dotyczące najbardziej zaludnionych krajów na świecie (2022 rok, lub inny rok jeśli podano).

    Spisowe minimum demograficzne

    • Podstawowe dane demograficzne zbierane w spisach (liczba ludności, struktura wiekowa, stan cywilny).

    Stan cywilny prawny i faktyczny

    • Różnice między prawnym i faktycznym stanem cywilnym. Analiza różnych typów związków małżeńskich.

    Mierniki pozwalające badać strukturę ludności wg płci

    • Przykłady wskaźników (np. współczynnikiem feminizacji i maskulinizacji).

    Wiek produkcyjny, wiek mobilny i niemobilny

    • Określenie wieku zdolnych do pracy i ich podział na produkcyjnosc, mobilny i niemobilny.

    Piramidy płci i wieku

    • Tropy prezentowane są różne typy piramid (progresywne, regresywne, stacjonarne).
    • Przykładowe kraje dla każdego typu.

    Wskaźnik skolaryzacji

    • Stosunek liczby uczących się osób na danym poziomie kształcenia do liczby osób w określonej grupie wiekowej.

    Współczynnik skolaryzacji brutto i netto

    • Szczegółowy opis różnych wskaźników skolaryzacji pod względem różnic.

    Społeczeństwo stare (%)

    • Określenie społeczeństwa starego, odsetek osób w wieku powyżej 60 lat.

    Przyczyny wydłużenia ludzkiego życia

    • Rozwiązane są przyczyny coraz dłuższego życia ludzkiego.

    Umieralność niemowląt w Polsce

    • Dane na temat umieralności niemowląt, wskaźniki, regiony.

    Najczęściej występujące nowotwory w Polsce

    • Najczęściej występujące nowotwory w Polsce.

    Choroby nowotworowe osób starszych

    • Choroby dietozależne, czynniki ryzyka i przykłady powiązanych nowotworów dietozależnych.

    Rak jelita grubego - przykłady chorób dietetycznie i czynniki ryzyka

    • Epidemiologia raka jelita grubego na świecie i w Europie
    • Profilaktyka raka jelita grubego
    • Opis czynników ryzyka.

    Przyczyny chorób dietozależnych

    • Opis czynników środowiskowych i społecznych
    • Genetyka i predyspozycje rodzinne
    • Niewłaściwa dieta i nawyki żywieniowe

    Rozpowszechnienie nadwagi i otyłości w Polsce

    • Dane dotyczące mężczyzn i kobiet, dzieci.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    DEMOGRAFIA - zaliczenie PDF

    Description

    Sprawdź swoją wiedzę na temat nowotworów oraz demografii w Polsce. Quiz ten obejmuje zagadnienia dotyczące najczęstszych nowotworów, czynników ryzyka oraz statystyk związanych z wiekiem i stanem cywilnym. Odpowiedz poprawnie na pytania i poznaj więcej informacji o zdrowiu i demografii.

    More Like This

    Cancer Statistics and Risk Factors
    71 questions

    Cancer Statistics and Risk Factors

    AdvantageousCarnelian858 avatar
    AdvantageousCarnelian858
    Cancer Statistics Overview
    37 questions

    Cancer Statistics Overview

    DelightedTucson7053 avatar
    DelightedTucson7053
    Cancer Statistics 2024 Overview
    31 questions
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser