Nierówności społeczne i ich źródła

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie uczucie może rozładować frustrację profesora z niskimi zarobkami?

  • Wysoka władza w instytucji
  • Zwiększone wpływy polityczne
  • Duże zarobki w porównaniu do innych
  • Przynależność do elity prestiżowej (correct)

Co może być przyczyną nadawania tytułów profesorskich młodszym pracownikom naukowym zamiast podwyżek?

  • Chęć poprawy sytuacji finansowej
  • Niedobór wykwalifikowanej kadry
  • Wzrost liczby studentów na uczelni
  • Skoro profesorowie mają prestiż, to im to wystarczy (correct)

Jakie cechy mogą być wspólne dla ludzi z podobnych warstw społecznych?

  • Inwestycje w nieruchomości
  • Wykształcenie i kwalifikacje zawodowe
  • Preferencje życiowe i gusty (correct)
  • Zainteresowania polityczne i ideologiczne

Jakie czynniki mogą budować więzi społeczne pomiędzy osobami z podobnym majątkiem?

<p>Interakcje i kontakty towarzyskie (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zachowania mogą być typowe dla ludzi bogatych?

<p>Styl życia oparty na ekskluzywnych wyborach (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie interesy mogą być wspólne dla ludzi z tego samego położenia rynkowego?

<p>Ochrona własnych interesów przed ostatecznymi decyzjami podatkowymi (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie elementy mogą składać się na środowisko ludzi bogatych?

<p>Podobny styl życia (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie klasy społeczno-ekonomiczne można zaobserwować w zachowaniach opisanych w treści?

<p>Ludzie bogaci i klasy średnie (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne przyczyny dyskryminacji w edukacji według przedstawionych informacji?

<p>Wysokie koszty kształcenia i niedostatek kapitału kulturowego (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje miało zniesienie preferencji przy przyjmowaniu członków mniejszości na uniwersytety w Kalifornii?

<p>Gwałtowny spadek procentu mniejszości wśród studentów (B)</p> Signup and view all the answers

W jakich dziedzinach kultury dominują mniejszości etniczne?

<p>Koszykówka, boks i jazz (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie nielegalne metody awansu mogą być stosowane przez dyskryminowane mniejszości?

<p>Zorganizowana przestępczość i handel narkotykami (B)</p> Signup and view all the answers

Jak Karol Marks definiuje centralną dziedzinę życia społecznego?

<p>Ekonomia i sposób produkcji (D)</p> Signup and view all the answers

Co, według Marksa, wyróżnia człowieka spośród innych istot?

<p>Zdolność do pracy i kooperacji (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie formy awansu mniejszości etnicznych są kulturą akceptowane?

<p>Kariera sportowa i w muzyce popularnej (B)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych sportowców stanowi przykład sukcesu mniejszości etnicznych w nieakceptowanej dotąd dziedzinie, jaką jest golf?

<p>Tiger Woods (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są trzy formy dyskryminacji społecznej wspomniane w treści?

<p>Dyskryminacja całkowita, segregacja zawodowa, ograniczenia dla mniejszości (D)</p> Signup and view all the answers

Co jest sygnałem istnienia pułapu awansu w amerykańskim społeczeństwie?

<p>Nadzwyczajne przypadki osiągnięć mniejszości (B)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest rola obywateli w demokratycznych społeczeństwach przy wstępie do elity politycznej?

<p>Obywatele pełnią rolę selekcyjną jako wyborcy (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są złożone procedury dopuszczania do elitarnych warstw zawodowych?

<p>Za pomocą egzaminów i komisji selekcyjnych (B)</p> Signup and view all the answers

Co jest typowym kanałem ruchliwości społecznej w nowoczesnych społeczeństwach?

<p>Edukacja (B)</p> Signup and view all the answers

Jak przedstawione są wyjątki w kontekście awansu dla mniejszości etnicznych?

<p>Zyskują dużą widoczność publiczną (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'gate-keepers' w kontekście dostępu do elitarnych warstw?

<p>Osoby kontrolujące dostęp do określonych zawodów (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są skutki segregacji zawodowej dla kobiet w społeczeństwie?

<p>Dostęp do pewnych zawodów pozostaje ograniczony (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie rodzaje zawodów częściej wybierają mężczyźni?

<p>Zawody męskie, takie jak prawnicze i inżynierskie (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie przeszkody napotykają kobiety przy rekrutacji do zawodów męskich?

<p>Większe trudności przy rekrutacji (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zawody są często nazywane „różowymi kołnierzykami”?

<p>Zawody, w których dominują kobiety, jak pielęgniarki i nauczycielki (D)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza efekt „samorealizującej się prognozy” w kontekście segregacji zawodowej?

<p>Przekonania wpływają na wybór zawodu według płci (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką sytuację zawodową charakteryzują zawody kobiece w porównaniu do męskich?

<p>Są niżej sytuowane na skalach stratyfikacyjnych (A)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych profesji jest uważana za tradycyjnie „męską”?

<p>Inżynier (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie skutki przynosi segregacja zawodowa?

<p>Dyskryminacja kobiet na rynku pracy (C)</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę odgrywa percepcja ról płciowych w wyborze zawodu?

<p>Ustalają granice zawodowe dla kobiet i mężczyzn (C)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'klasa dla siebie' w kontekście walki klasowej?

<p>Klasa, która organizuje się dla obrony swoich interesów. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko związane jest z 'endogamią klasową'?

<p>Separacja i interakcja w obrębie własnej klasy. (C)</p> Signup and view all the answers

Jak różnice płci są interpretowane w kontekście społecznym?

<p>Jako różnice wynikające z kulturowych definicji męskości i kobiecości. (D)</p> Signup and view all the answers

Czym jest 'walka klasowa' w kontekście interakcji społecznych?

<p>Zbiorem działań mających na celu obronę interesów jednej klasy. (B)</p> Signup and view all the answers

Jak koncepcja klas Marksa odnosi się do stratyfikacji społecznej?

<p>Są to koncepcje komplementarne, które wzajemnie się uzupełniają. (D)</p> Signup and view all the answers

Jak kultura wpływa na pojmowanie różnicy płci?

<p>Kultura kształtuje idee i reguły dotyczące męskości i kobiecości. (C)</p> Signup and view all the answers

Czym skutkuje biologiczna różnica płci w kontekście społecznym?

<p>Implicacją wymaganych, kulturowo zdefiniowanych sposobów myślenia. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie skutki dla społeczeństwa mogą wynikać z różnic klasowych?

<p>Pojawienie się konfliktów i antagonizmu. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne interesy pracodawcy i pracownika w relacji pracy?

<p>Pracodawca dąży do jak najniższych kosztów pracy, a pracownik do jak najwyższej płacy. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie pojęcie opisuje relację wyzysku między klasą właścicieli a klasą pracowniczą?

<p>Exploitation (D)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'świadomość klasowa' w kontekście omawianych relacji społecznych?

<p>Uznanie wspólnych interesów i jednoczesne dostrzeganie różnic między klasami. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są skutki różnic w pozycjach przetargowych pracodawcy i pracownika?

<p>Pracodawca może narzucać gorsze warunki pracy pracownikom. (C)</p> Signup and view all the answers

Co jest podstawową różnicą między klasą właścicieli a klasą pracowniczą w kontekście dostępu do dóbr społecznych?

<p>Klasa właścicieli ma większy dostęp do edukacji i zdrowia. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie wpływa na umacnianie pozycji klasy właścicieli?

<p>Tworzenie regulacji chroniących własność prywatną. (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza pojęcie 'wartość dodatkowa' w kontekście pracy?

<p>Zysk uzyskany przez pracodawcę ponad wartość stworzoną przez pracowników. (A)</p> Signup and view all the answers

W jaki sposób klasy społeczne wpływają na dystrybucję dóbr i wpływów w społeczeństwie?

<p>Klasa właścicieli posiada monopol na dostęp do dóbr społecznie pożądanych. (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Kompensacja w hierarchii

Pojęcie opisujące sytuację, w której ludzie z wyższym miejscem na drabinie społecznej rekompensują sobie niższe miejsce w innych aspektach życia, np. profesor z niższym wynagrodzeniem, ale wysokim prestiżem.

Podobieństwo w warstwach społecznych

Wskazuje na podobieństwa w stylu życia, gustach, zwyczajach, poglądach i innych cechach ludzi znajdujących się na podobnym poziomie w hierarchii społecznej.

Położenie rynkowe

Max Weber używał tego terminu, aby opisać podobieństwo sytuacji ekonomicznej poszczególnych grup społecznych. Ludzie z podobnym „położeniem rynkowym" często mają te same interesy.

Grupy społeczne oparte na bogactwie

Tworzenie więzi społecznych i kontaktów między ludźmi z podobnym poziomem bogactwa, stylu życia i interesów wynikających z podobnego „położenia rynkowego".

Signup and view all the flashcards

Solidarność mechaniczna

Odwołuje się do teorii Emile Durkheima, która mówi o wzmacnianiu więzi społecznych w społecznościach o podobnym poziomie życia.

Signup and view all the flashcards

Kontakty instrumentalne

Rodzaj interakcji społecznych opartych na wzajemnej korzyści, np. załatwianie interesów w ramach wspólnoty o podobnym poziomie bogactwa.

Signup and view all the flashcards

Środowisko społeczne bogatych

Tworzenie rzeczywistego środowiska społecznego przez ludzi z podobnym stylem życia, np. bogaci, którzy tworzą wspólną przestrzeń za pomocą swoich rezydencji, wydarzeń itp.

Signup and view all the flashcards

Środowiska społeczne o specyficznych cechach

Społeczności o podobnych cechach i wartościach, często związane z określonym stylem życia, np. społeczność menedżerów.

Signup and view all the flashcards

Dyskryminacja edukacyjna

Ograniczanie możliwości edukacyjnych jako forma dyskryminacji, która pogłębia nierówności międzyludzkie.

Signup and view all the flashcards

Wpływ zniesienia afirmatywnej akcji

Gwałtowny spadek udziału przedstawicieli mniejszości etnicznych na uniwersytetach po zniesieniu preferencji dla nich w procesie rekrutacji na uczelnie.

Signup and view all the flashcards

Alternatywne ścieżki awansu

Poszukiwanie alternatywnych dróg rozwoju osobistego i osiągnięcia sukcesu przez osoby dyskryminowane, które nie mają równego dostępu do tradycyjnych ścieżek awansu.

Signup and view all the flashcards

Dyskryminacja a sukces w sporcie i kulturze

Zdominowanie niektórych dziedzin sportu i kultury przez osoby z mniejszości etnicznych, co stanowi przykład adaptacji do nierówności.

Signup and view all the flashcards

Nielegalne metody awansu

Nielegalne i społecznie odrzucane metody osiągnięcia sukcesu przez osoby zmarginalizowane.

Signup and view all the flashcards

Praca jako element kluczowy w społeczeństwie

Główny element analizy Marksa, który podkreśla wagę pracy w kształtowaniu społeczeństwa i jego rozwoju.

Signup and view all the flashcards

Ekonomia w teorii Marksa

Koncepcja wyjaśniająca budowę i rozwój społeczeństwa w oparciu o analizę procesów produkcyjnych i dystrybucyjnych.

Signup and view all the flashcards

Kluczowe dzieła Marksa

Prace Marksa charakteryzujące się kompleksową analizą społeczeństwa i jego rozwoju.

Signup and view all the flashcards

Względne uzależnienie między pracodawcą i pracownikiem

Pracodawca jest zmuszony płacić pracownikom za pracę, żeby odnieść zysk z produkcji. Pracownicy z kolei potrzebują pracy, żeby utrzymać siebie i rodziny.

Signup and view all the flashcards

Przeciwstawne interesy pracodawcy i pracownika

Pracodawca chce uzyskać maksymalny zysk, zatrudniając pracowników na jak najgorszych warunkach i minimalizując ich wynagrodzenie.

Signup and view all the flashcards

Wartość dodatkowa

Różnica między wartością, którą wytwarza pracownik, a tym, co otrzymuje w postaci wynagrodzenia.

Signup and view all the flashcards

Dyscyplina głodu

Pracownicy są bardziej skłonni do akceptacji niskich wynagrodzeń, ponieważ potrzebują pracy, aby przetrwać.

Signup and view all the flashcards

Eksploatacja

Relacja o charakterze wyzysku, w której właściciele środków produkcji (pracodawcy) czerpią korzyści z pracy najemnych pracowników (pracowników).

Signup and view all the flashcards

Własność

Posiadanie środków produkcji, w tym kapitału, ziemi i technologii, które dają właścicielom większą władzę i możliwości.

Signup and view all the flashcards

Nierówny dostęp do dóbr

Dostęp do dóbr społecznie pożądanych, takich jak bogactwo, władza, prestiż, wykształcenie i zdrowie, jest nierówny i faworyzuje właścicieli środków produkcji.

Signup and view all the flashcards

Świadomość klasowa

Świadomość wspólnych interesów klasy pracowniczej i ich sprzeczności z interesami klasy właścicieli.

Signup and view all the flashcards

Pułap awansu

Oznacza to, że osoby z pewnych grup społecznych mają utrudniony dostęp do najwyższych pozycji społecznych, niezależnie od dziedziny, w której działają. Pomimo możliwości rozwoju, istnieje ograniczenie, które uniemożliwia im osiągnięcie pełnego potencjału.

Signup and view all the flashcards

Stróże bramy (gate-keepers)

Są to grupy lub organizacje kontrolujące dostęp do elitarnych warstw społeczeństwa i decydujące o awansach. Stosują złożone procedury egzaminacyjne, aby wybrać odpowiednich kandydatów.

Signup and view all the flashcards

Ruchliwość społeczna

Oznacza to, że społeczeństwo jest otwarte na zmiany pozycji społecznej, a ludzie mogą awansować z niższych warstw do wyższych.

Signup and view all the flashcards

Segregacja zawodowa

Dotyczy to sytuacji, gdy niektórym grupom społecznym uniemożliwiony jest dostęp do niektórych zawodów. Na przykład kobiety mogą mieć utrudniony dostęp do niektórych stanowisk w biznesie.

Signup and view all the flashcards

Stereotypy i praktyki dyskryminacyjne w ruchliwości społecznej

Są to uprzedzenia i stereotypy dotyczące różnych grup społecznych, które mogą prowadzić do dyskryminacji w procesie ruchliwości społecznej.

Signup and view all the flashcards

Zamknięte kanały ruchliwości

Oznacza to, że niektórym grupom społecznym zamknięte są pewne sposoby awansu, na przykład edukacja. Mimo otwartości społeczeństwa, nie wszyscy mają równe szanse.

Signup and view all the flashcards

Wybory prowadzą do elity politycznej

Proces wyborczy w demokracji jest głównym mechanizmem selekcji do elity politycznej. Głosowanie obywatelskie decyduje o tym, kto  zajmie wysokie stanowiska.

Signup and view all the flashcards

Skomplikowane procedury selekcji

Proces wyboru kandydatów do ważnych stanowisk jest często skomplikowany i obwarowany wieloma wymaganiami. Proces ten może być wykorzystywany do dyskryminacji pewnych grup społecznych.

Signup and view all the flashcards

Krystalizacja klasowa

Proces, w którym ludzie o podobnych cechach zbierają się w grupy i tworzą wspólnotę, dzieląc się wartościami i poglądami.

Signup and view all the flashcards

Klasa dla siebie

Stan, w którym klasa społeczna staje się świadomą swojej unikalnej pozycji i interesów, rozpoczyna działać w sposób zorganizowany.

Signup and view all the flashcards

Interakcje klasowe

Wzajemne oddziaływania między klasami społecznymi, np. konkurowanie o zasoby lub idee.

Signup and view all the flashcards

Walka klasowa

Konflikt między klasami społecznymi o władzę, zasoby, wartości lub status.

Signup and view all the flashcards

Role płciowe

Tradycyjne poglądy na role społeczne kobiet i mężczyzn, ukształtowane przez kulturę i oczekiwania społeczne.

Signup and view all the flashcards

Gender

Społeczne konstruowanie płci, które wykracza poza biologiczne różnice i narzuca różne role i oczekiwania.

Signup and view all the flashcards

Nierówność płciowa

Nierówności społeczne wynikające z przypisania różnym płciom odmiennych ról i wartości.

Signup and view all the flashcards

Zawody "różowych kołnierzyków"

Termin używany do opisania zawodów tradycyjnie wykonywanych przez kobiety, charakteryzujący się niższym wykształceniem, niższym wynagrodzeniem, mniejszym prestiżem i brakiem władzy.

Signup and view all the flashcards

Efekt "samorealizującej się prognozy"

Mechanizm, w którym uprzedzenia dotyczące płci i role społeczne prowadzą do samospełniającej się przepowiedni - jeśli kobiety są uważane za mniej zdolne do pewnych zawodów, to częściej same rezygnują z ich podejmowania, co z kolei wzmacnia stereotyp.

Signup and view all the flashcards

Zawody "męskie"

Określenie zawodów uważanych za typowo męskie, np. prawnicze, medyczne, naukowe, wojskowe, inżynierskie.

Signup and view all the flashcards

Zawody "kobiece"

Określenie zawodów uważanych za typowo kobiece, np. nauczycielskie, urzędnicze, pielęgniarskie, sekretarskie.

Signup and view all the flashcards

Rozwijanie kariery w „zawodach męskich" przez kobiety

Zjawisko, w którym kobiety podejmują zawody, które kiedyś były uznawane za wyłącznie męskie.

Signup and view all the flashcards

Dyskryminacja kobiet w sferze zawodowej

Ograniczanie możliwości rozwoju zawodowego dla kobiet ze względu na ich płeć.

Signup and view all the flashcards

Stereotyp kobiecej słabości w sferze władzy

Tradycyjne spojrzenie na kobiety jako mniej zdolne do pełnienia funkcji kierowniczych, politycznych, wojskowych i innych wymagających władzy lub autorytetu.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Nierówności Społeczne

  • Nierówności społeczne to zjawisko powszechne, ludzie od dawna dostrzegają i przeżywają różnice między sobą.
  • Nierówności wyrażają się w różnych sposobach np. definiowaniu różnic, ideologiach, doktrynach czy programach politycznych.
  • Nierówności społeczne dotyczą cech społecznych a nie indywidualnych.
  • Najważniejsze cechy społeczne człowieka to przynależność do grup i zajmowana pozycja (status).
  • Nierówności dotyczą nierównych szans, a nie tylko różnic międzyludzkich.
  • Nierówności społeczne to temat kluczowy i istotny dla społeczeństwa.

Dobra generujące nierówności społeczne

  • Społecznie cenione dobra to takie, których chcą ludzie i są one trudne do zdobycia.
  • Do najważniejszych dóbr należą: bogactwo, władza i prestiż.
  • Bogactwo jest cenione ze względu na zaspokojenie potrzeb i kulturę.
  • Władza przynosi korzyści, jest dobrem rzadkim i kluczowym dla społeczeństwa.
  • Prestiż to szacunek, uznanie i popularność, jest cenione ze względu na powyższenie własnej pozycji.
  • Dostęp do dóbr jest ograniczony.

Stratyfikacja społeczna

  • Nierówności są stopniowalne, można je posiadać w mniejszym lub większym stopniu.
  • Istnieją hierarchie np bogactwa, władzy, prestiżu i wykształcenia.
  • Można uporządkować jednostki społeczne wg tych hierarchii, tworząc kategorie statystyczne.
  • Ujęcie stratyfikacji społecznej w kontekście warstw społecznych.
  • Nierówności decydują o szansach życiowych.

Ruchliwość społeczna

  • Ruchliwość społeczna to przemieszczanie się między różnymi pozycjami społecznymi.
  • Ruchliwość pionowa to przemieszczanie się między różnymi szczeblami społecznymi.
  • Nierówności społeczne wpływają na szanse i możliwości rozwoju społecznego.
  • Ruchliwość pozioma to przemieszczanie się w obrębie swojej pozycji.
  • Ruchliwość społeczna może wynikać z awansów zawodowych, zmian selekcji kandydatów lub innych przełomowych zmian.

Dyskryminacja

  • Dyskryminacja to nierówne traktowanie części społeczeństwa.
  • Dyskryminacja może dotyczyć grup mniejszościowych na różnych szczeblach społecznych.
  • Dyskryminacja może wynikać z różnic kulturowych, rasowych lub religijnych.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Social Class in Canada Flashcards
32 questions

Social Class in Canada Flashcards

SustainableAntigorite1088 avatar
SustainableAntigorite1088
Social Class Inequality Flashcards
20 questions
Caste and Economic Status in India
45 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser