Podcast
Questions and Answers
Nhà nước được định nghĩa là gì?
Nhà nước được định nghĩa là gì?
Theo thuyết khế ước xã hội, nguồn gốc của nhà nước là gì?
Theo thuyết khế ước xã hội, nguồn gốc của nhà nước là gì?
Phân công lao động xã hội lần đầu tiên diễn ra khi nào?
Phân công lao động xã hội lần đầu tiên diễn ra khi nào?
Học thuyết Mác - Lênin cho rằng chế độ nào là tổ chức xã hội đầu tiên của loài người?
Học thuyết Mác - Lênin cho rằng chế độ nào là tổ chức xã hội đầu tiên của loài người?
Signup and view all the answers
Thuyết bạo lực cho rằng nhà nước xuất hiện từ điều gì?
Thuyết bạo lực cho rằng nhà nước xuất hiện từ điều gì?
Signup and view all the answers
Quyền lực nhà nước theo quan điểm phi Mác - xít được cho là gì?
Quyền lực nhà nước theo quan điểm phi Mác - xít được cho là gì?
Signup and view all the answers
Hệ thống cơ quan nhà nước được thiết lập ra nhằm mục đích gì?
Hệ thống cơ quan nhà nước được thiết lập ra nhằm mục đích gì?
Signup and view all the answers
Nhận xét chung về quan điểm phi Mác - xít về nhà nước là gì?
Nhận xét chung về quan điểm phi Mác - xít về nhà nước là gì?
Signup and view all the answers
Hình thái kinh tế - xã hội nào là đầu tiên trong lịch sử loài người?
Hình thái kinh tế - xã hội nào là đầu tiên trong lịch sử loài người?
Signup and view all the answers
Nhà nước nào được coi là công cụ của giai cấp địa chủ trong hệ thống phong kiến?
Nhà nước nào được coi là công cụ của giai cấp địa chủ trong hệ thống phong kiến?
Signup and view all the answers
Đặc điểm nào không đúng về nhà nước tư sản?
Đặc điểm nào không đúng về nhà nước tư sản?
Signup and view all the answers
Nhà nước xã hội chủ nghĩa có đặc điểm gì khác biệt so với các kiểu nhà nước trước đó?
Nhà nước xã hội chủ nghĩa có đặc điểm gì khác biệt so với các kiểu nhà nước trước đó?
Signup and view all the answers
Ai là lực lượng chính dẫn dắt cuộc cách mạng để hình thành nhà nước xã hội chủ nghĩa?
Ai là lực lượng chính dẫn dắt cuộc cách mạng để hình thành nhà nước xã hội chủ nghĩa?
Signup and view all the answers
Chế độ sở hữu nào chủ yếu tồn tại trong nhà nước phong kiến?
Chế độ sở hữu nào chủ yếu tồn tại trong nhà nước phong kiến?
Signup and view all the answers
Nhiệm vụ chính của nhà nước xã hội chủ nghĩa là gì?
Nhiệm vụ chính của nhà nước xã hội chủ nghĩa là gì?
Signup and view all the answers
Trong lịch sử, nhà nước nào xuất hiện trong bối cảnh tan rã của chế độ công sản nguyên thủy?
Trong lịch sử, nhà nước nào xuất hiện trong bối cảnh tan rã của chế độ công sản nguyên thủy?
Signup and view all the answers
Quyền và nghĩa vụ của các bên có thể được phân loại dựa trên những căn cứ nào?
Quyền và nghĩa vụ của các bên có thể được phân loại dựa trên những căn cứ nào?
Signup and view all the answers
Chủ thể của quan hệ pháp luật bao gồm ai?
Chủ thể của quan hệ pháp luật bao gồm ai?
Signup and view all the answers
Năng lực pháp luật là gì?
Năng lực pháp luật là gì?
Signup and view all the answers
Khách thể của quan hệ pháp luật được xác định là gì?
Khách thể của quan hệ pháp luật được xác định là gì?
Signup and view all the answers
Thời điểm nào có thể phát sinh hoặc chấm dứt năng lực chủ thể?
Thời điểm nào có thể phát sinh hoặc chấm dứt năng lực chủ thể?
Signup and view all the answers
Vai trò nào của khách thể trong quan hệ pháp luật là chính?
Vai trò nào của khách thể trong quan hệ pháp luật là chính?
Signup and view all the answers
Điều kiện nào là cần thiết để chủ thể tham gia quan hệ pháp luật?
Điều kiện nào là cần thiết để chủ thể tham gia quan hệ pháp luật?
Signup and view all the answers
Phân loại chủ thể dựa trên tiêu chí nào không chính xác?
Phân loại chủ thể dựa trên tiêu chí nào không chính xác?
Signup and view all the answers
Phương pháp nào trong việc tổ chức và thực hiện quyền lực nhà nước được coi là dân chủ?
Phương pháp nào trong việc tổ chức và thực hiện quyền lực nhà nước được coi là dân chủ?
Signup and view all the answers
Đặc trưng của nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam không bao gồm yếu tố nào sau đây?
Đặc trưng của nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam không bao gồm yếu tố nào sau đây?
Signup and view all the answers
Nhà nước Việt Nam có đặc điểm gì nổi bật trong cơ sở xã hội?
Nhà nước Việt Nam có đặc điểm gì nổi bật trong cơ sở xã hội?
Signup and view all the answers
Khái niệm nào sau đây mô tả chính xác bản chất của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Khái niệm nào sau đây mô tả chính xác bản chất của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Signup and view all the answers
Điều nào không đúng về vai trò của nền kinh tế nhà nước trong nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Điều nào không đúng về vai trò của nền kinh tế nhà nước trong nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Signup and view all the answers
Phản ánh nào là chính xác nhất về phương pháp phi dân chủ?
Phản ánh nào là chính xác nhất về phương pháp phi dân chủ?
Signup and view all the answers
Hình thức tổ chức nào là nền tảng cho việc mở rộng khả năng tham gia của người dân vào hoạt động nhà nước?
Hình thức tổ chức nào là nền tảng cho việc mở rộng khả năng tham gia của người dân vào hoạt động nhà nước?
Signup and view all the answers
Quyền lực nhà nước được cấu thành từ yếu tố nào không đúng sau đây?
Quyền lực nhà nước được cấu thành từ yếu tố nào không đúng sau đây?
Signup and view all the answers
Hình thức lỗi nào được coi là quan trọng nhất trong việc vi phạm pháp luật?
Hình thức lỗi nào được coi là quan trọng nhất trong việc vi phạm pháp luật?
Signup and view all the answers
Vi phạm pháp luật hình sự thường xâm hại đối tượng nào sau đây nghiêm trọng nhất?
Vi phạm pháp luật hình sự thường xâm hại đối tượng nào sau đây nghiêm trọng nhất?
Signup and view all the answers
Hành vi nào không thuộc hình thức thực hiện pháp luật?
Hành vi nào không thuộc hình thức thực hiện pháp luật?
Signup and view all the answers
Thực hiện pháp luật bao gồm các hình thức nào sau đây?
Thực hiện pháp luật bao gồm các hình thức nào sau đây?
Signup and view all the answers
Khách thể trong vi phạm pháp luật thường là gì?
Khách thể trong vi phạm pháp luật thường là gì?
Signup and view all the answers
Động cơ của hành vi vi phạm pháp luật chỉ tồn tại trong trường hợp nào?
Động cơ của hành vi vi phạm pháp luật chỉ tồn tại trong trường hợp nào?
Signup and view all the answers
Tuân thủ pháp luật có đặc điểm nào nổi bật?
Tuân thủ pháp luật có đặc điểm nào nổi bật?
Signup and view all the answers
Vi phạm pháp luật kỷ luật thường xâm hại điều gì?
Vi phạm pháp luật kỷ luật thường xâm hại điều gì?
Signup and view all the answers
Hình thức thi hành pháp luật có đặc điểm như thế nào?
Hình thức thi hành pháp luật có đặc điểm như thế nào?
Signup and view all the answers
Nội dung nào không phải là một ý nghĩa của việc thực hiện pháp luật?
Nội dung nào không phải là một ý nghĩa của việc thực hiện pháp luật?
Signup and view all the answers
Study Notes
Nguồn gốc và bản chất của nhà nước
- Nhà nước là tổ chức quyền lực đặc biệt của xã hội, gồm một lớp người tách ra từ xã hội để thực thi quyền lực, nhằm tổ chức và quản lý xã hội, phục vụ lợi ích chung và lợi ích của lực lượng cầm quyền.
- Nhà nước xuất hiện do sự phát triển của xã hội, từ xã hội nguyên thủy đến xã hội có giai cấp, nhu cầu quản lý xã hội ngày càng phức tạp.
Quan điểm phi Mác-xít về nguồn gốc nhà nước
- Thuyết thần học: Nhà nước là lực lượng siêu nhiên, do thượng đế tạo ra, quyền lực nhà nước bất biến và tồn tại vĩnh cửu, con người có nghĩa vụ phục tùng vô hạn.
- Thuyết gia trưởng: Nhà nước là sự phát triển tự nhiên của gia đình, quyền lực nhà nước giống như quyền của gia trưởng.
- Thuyết bạo lực: Nhà nước xuất hiện từ việc sử dụng bạo lực của thị tộc này với thị tộc khác, thị tộc thắng cuộc lập ra hệ thống cơ quan để nô dịch kẻ thua cuộc.
- Thuyết khế ước xã hội: Nhà nước là kết quả của khế ước giữa nhân dân và tổ chức được giao quyền lực công, quyền lực thuộc về nhân dân, khế ước sẽ mất hiệu lực nếu nhà nước không giữ vai trò của mình.
Nhận xét chung về quan điểm phi Mác - xít
- Tách rời nhà nước với điều kiện thực tế của xã hội.
- Khẳng định sự tồn tại bất biến của nhà nước.
- Xem xét vai trò nhà nước và sự thay thế nhà nước một cách đơn giản, thiếu thực tế.
Học thuyết Mác - Lênin về nguồn gốc nhà nước
- Chế độ cộng sản nguyên thủy là tổ chức xã hội đầu tiên của loài người, với nguyên tắc "cùng làm cùng hưởng" và bình đẳng tuyệt đối.
- Xã hội nguyên thủy trải qua 3 lần phân công lao động xã hội dẫn đến sự xuất hiện của nền sản xuất hàng hóa và tiền tệ, thương nhân, và cuối cùng là xã hội có giai cấp.
- Trong lịch sử xã hội loài người gồm 4 hình thái kinh tế xã hội có giai cấp và ứng với mỗi hình thái là một kiểu nhà nước:
- Chiếm hữu nô lệ - Nhà nước chủ nô
- Phong kiến - Nhà nước phong kiến
- Tư bản chủ nghĩa - Nhà nước tư sản
- Xã hội chủ nghĩa - Nhà nước xã hội chủ nghĩa
Các kiểu nhà nước
-
Nhà nước chủ nô:
- Kiểu nhà nước đầu tiên trong lịch sử nhân loại, xuất hiện khi chế độ cộng sản nguyên thủy tan rã.
- Quan hệ sản xuất là chiếm hữu nô lệ, chủ nô sở hữu nô lệ (tài sản biết nói).
- Là công cụ của giai cấp chủ nô để thống trị và bóc lột nô lệ.
-
Nhà nước phong kiến:
- Quan hệ sản xuất là phong kiến, dựa trên chế độ sở hữu phong kiến về ruộng đất và tư liệu sản xuất.
- Là công cụ chuyên chế của giai cấp phong kiến để bóc lột nông dân thông qua chế độ tô thuế.
-
Nhà nước tư sản:
- Bản chất là công cụ thiết lập và bảo vệ chế độ dân chủ tư sản.
- Quan hệ sản xuất là tư bản chủ nghĩa, giai cấp tư sản sở hữu tư liệu sản xuất.
- Giai cấp tư sản >< công nhân, vô sản.
- Là công cụ của giai cấp tư sản để bóc lột vô sản.
-
Nhà nước xã hội chủ nghĩa:
- Kiểu nhà nước cuối cùng trong lịch sử, khác với các kiểu nhà nước trước đó.
- Quan hệ sản xuất là xã hội chủ nghĩa, chế độ công hữu về tư liệu sản xuất.
- Nhà nước của giai cấp công nhân và toàn thể nhân dân lao động.
- Nhiệm vụ là thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xóa bỏ giai cấp, áp bức, bóc lột.
Dân chủ và phi dân chủ trong hoạt động nhà nước
- Dân chủ: Là phương pháp tổ chức và thực hiện quyền lực nhà nước tuân theo quy định của pháp luật, các chủ thể pháp luật bình đẳng khi tham gia vào các hoạt động nhà nước.
- Phi dân chủ: Là phương pháp thực thi quyền lực nhà nước, quản lý xã hội theo tư tưởng cực đoan, phản tiến bộ, lạm dụng bạo lực.
Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam
- Bản chất và chức năng:
- Vừa mang đầy đủ yếu tố của nhà nước xã hội chủ nghĩa, vừa mang đặc trưng riêng của Việt Nam dựa trên điều kiện kinh tế - xã hội.
- Cơ sở quyết định bản chất:
- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đa dạng hình thức sở hữu, nhà nước giữ vai trò chủ đạo.
- Liên minh giai cấp công nhân, nông dân, trí thức, dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, do Đảng Cộng sản Việt Nam dẫn dắt.
- Bản chất: Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, nhà nước dân chủ, trực tiếp tổ chức và quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội.
- Quyền và nghĩa vụ được quy định bởi pháp luật với nhiều hình thức khác nhau: bắt buộc, cưỡng chế, cho phép, tùy nghi.
Quan hệ pháp luật
- Phân loại:
- Quan hệ pháp luật dân sự: Quan hệ về tài sản và nhân thân, bình đẳng, tự thỏa thuận.
- Quan hệ pháp luật lao động: Quan hệ giữa người lao động với người sử dụng lao động và các quan hệ phát sinh khác.
- Quan hệ pháp luật hành chính: Quan hệ về trật tự quản lý hành chính nhà nước, bất bình đẳng.
- Quan hệ pháp luật hình sự: Quan hệ giữa nhà nước với người phạm tội, bất bình đẳng.
Cấu thành của quan hệ pháp luật
- Nội dung: Quyền và nghĩa vụ của các chủ thể.
- Chủ thể: Cá nhân (công dân nước sở tại, người nước ngoài, người không quốc tịch), tổ chức (có tư cách pháp nhân thương mại/không thương mại, không có tư cách pháp nhân), nhà nước (chủ thể đặc biệt, tham gia vào các quan hệ pháp luật cơ bản, quan trọng nhất).
- Khách thể: Yếu tố lợi ích làm cho các bên thiết lập quan hệ pháp luật với nhau.
- Vật chất: Quyền sở hữu tài sản, kết quả công việc...
- Tinh thần: Thuần phong mỹ tục, nghệ thuật...
- Vai trò của khách thể: Thúc đẩy sự phát sinh, tồn tại hoặc chấm dứt quan hệ pháp luật.
Năng lực chủ thể
- Năng lực pháp luật: Khả năng của chủ thể được nhà nước quy định có những quyền và nghĩa vụ pháp lý (điều kiện cần, thụ động).
- Năng lực hành vi: Khả năng của chủ thể bằng hành vi của mình có thể xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý (điều kiện đủ, chủ động).
Vi phạm pháp luật
- Hình thức lỗi: Cố ý (trực tiếp/gián tiếp), vô ý (do tự tin, do cẩu thả), trong đó lỗi cố ý là quan trọng nhất.
- Động cơ: Động lực bên trong thúc đẩy chủ thể, chỉ những lỗi cố ý mới có động cơ.
- Mục đích: Kết quả mà chủ thể hướng tới.
Các yếu tố cấu thành vi phạm pháp luật
- Chủ thể: Cá nhân và tổ chức có năng lực chịu trách nhiệm pháp lý, đã có hành vi vi phạm pháp luật.
- Khách thể: Những quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ nhưng bị hành vi vi phạm pháp luật xâm hại.
- Ý nghĩa: Phản ánh tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội.
Phân loại vi phạm pháp luật
- Vi phạm pháp luật hình sự: Xâm hại quan hệ xã hội nghiêm trọng nhất, mức độ nguy hiểm cao nhất.
- Vi phạm pháp luật hành chính: Xâm hại trật tự quản lý hành chính nhà nước, không bị coi là tội phạm.
- Vi phạm pháp luật kỷ luật: Xâm hại nội quy, quy chế trong cơ quan, tổ chức, trường học...
- Vi phạm pháp luật dân sự: Xâm hại quan hệ tài sản và nhân thân.
Thực hiện pháp luật
- Là hành vi thực tế, hợp pháp của chủ thể để hiện thực hóa các quy phạm pháp luật trong đời sống.
- Đặc điểm: Hành vi (hành động, không hành động), hợp pháp (phù hợp pháp luật), chủ thể (nhiều chủ thể, nhiều cách thức thực hiện).
- Ý nghĩa:
- Quy định của pháp luật trở thành hành vi thực tế trong đời sống.
- Phát huy vai trò của pháp luật, tạo điều kiện cho xã hội ổn định và phát triển mạnh mẽ.
- Khắc phục, bổ sung, hoàn thiện pháp luật kịp thời.
Các hình thức thực hiện pháp luật
- Áp dụng pháp luật: Do các chủ thể có thẩm quyền tổ chức cho các chủ thể khác thực hiện pháp luật hoặc ra quyết định làm phát sinh, thay đổi, đình chỉ hoặc chấm dứt quan hệ pháp luật.
- Tuân thủ pháp luật: Chủ thể kiềm chế, không thực hiện những hành vi pháp luật cấm.
- Thi hành pháp luật: Chủ thể thực hiện nghĩa vụ pháp lý bằng hành động tích cực.
- Sử dụng pháp luật: Chủ thể thực hiện hành vi mà pháp luật cho phép.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Khám phá nguồn gốc và bản chất của nhà nước trong xã hội, từ các lý thuyết phi Mác-xít đến quan điểm về sự hình thành quyền lực. Bài quiz giúp bạn hiểu rõ hơn về các thuyết như thuyết thần học, thuyết gia trưởng và thuyết bạo lực. Hãy tham gia để kiểm tra kiến thức của bạn!