Неолит дәуірі (Жаңа тас дәуірі) квизі

Неолит - тас дәуірінің ең соңғы кезеңі (б.з.б. 5500-3000 жылдар аралығында). Бұл кезеңде адамзат егіншілік пен мал шаруашылығын игере бастады.

Неолит дәуірі шамамен б.з.б. 5500-3000 жылдарды қамтиды, бірақ оның басталуы мен аяқталуы әртүрлі аймақтарда әр түрлі уақытқа сәйкес келеді.

Неолиттік тұрақтар төрт түрге бөлінеді: бұлақтық, өзендік, көлдік және үңгірлік. Ең көп таралғаны - бұлақтық тұрақтар.

Неолиттік құрал-саймандардың негізгі түрлері - пышақ тәрізді қалақтар және одан жасалған заттар.

Қазақстанның неолиттік ескерткіштері бірнеше аумақтық топ құрайды және олардың мәдениеті әр елдің табиғи ерекшеліктеріне байланысты әр түрлі болады.

Неолиттік революция - бұл адамзат тарихындағы ең маңызды өзгерістердің бірі, егіншілік пен мал шаруашылығы пайда болған кездегі өзгерістер .

Қазақстан аумағында 600-ден аса неолиттік және энеолиттік ескерткіштер бар. Олардың көпшілігі ашық үлгідегі тұрақтар.

Неолиттік құрал-саймандар жергілікті материалдардан, яғни тастан жасалған. Тастың түрлеріне қарай құралдар жасау үшін әр түрлі техникалық тәсілдер қолданылған.

Дала неолитінің хронологиялық шеңбері Ежелгі Шығысқа қарағанда кешірек басталған. Далада неолит б.з.б. VI–IV мыңжылдықтың орта шеніне сәйкес келсе, Алдыңғы Азия үшін б.з.б. VIII–VI мыңжылдықтарды қамтиды.

Неолит дәуірі адамзат тарихында егіншілік пен мал шаруашылығын игерудің басталуымен ерекшеленеді. Бұл адамзаттың өмір салтын түбегейлі өзгертіп, оны қоғамдық дамудың жаңа кезеңіне әкелді.

Адамзат тарихындағы ерекше кезең, онда адам аң аулау мен терімшілікпен айналысатын көшпелі өмір салтынан отырықшылық өмір салтына көшіп, егіншілік пен мал шаруашылығымен айналыса бастады.

Неолиттік революция кезінде адамдар дәнді дақылдарды өсіруді үйренді. Бұл оларға тұрақты тағам көздерін қамтамасыз етті.

Адамдар жануарларды қолға үйретуді үйренді, оны өсіруге және өнімдерін пайдалануға бастады.

Қыш ыдыстардың пайда болуы егіншіліктің дамуына байланысты болды, ол астық пен суды сақтауға мүмкіндік берді.

Неолит дәуіріндегі мәдениеттер егіншілік пен мал шаруашылығын дамытқандар және аңшылық пен балық аулаумен айналысқандар деп екіге бөлінеді.

Неолит дәуіріндегі қоғамы рулық қауым дәуірі болды, тайпалар және тайпалық бірлестіктер құрылды.

Жебе ұштарындағы микролиттер - кішкентай тас фрагменттері, олардың көмегімен жебе ұштары және басқа құралдар жасалды.

Неолит дәуіріндегі тұрақтар бұлақ, өзен, көл және үңгір жанында орналасқан.

Неолиттік дәуірдегі өнерде тас бедерлері, әйелдердің мүсіндері басым болды, бұл жалпы табиғат күштеріне және анаға табынуды көрсетеді.

Г.Чайльдтің «неолиттік төңкеріс» теориясы Неолит дәуіріндегі өзгерістердің адамзат тарихындағы революциялық рөлін көрсетеді. Ол адамның өмір салты, өндірістік қатынастар және технологияның түбегейлі өзгеруін белгіледі.

Қазақстан аумағынан табылған неолиттік қабірлер аңшылықтың, әскери жанжалдардың, жерлеу ғұрыптарының маңызды дәлелдерін береді

Железинка ауылы жанындағы неолиттік мола - рулық ұйымдағы ерекше дәрежелі әйелге жататын мола, онда сәндік заттар, еңбек құралдары және күнге табынуға байланысты ғұрыптар мен элементтер анықталған.

Қазақстан аумағында атбасар, маханжар сияқты бірнеше неолиттік мәдениеттер бар, олар Еуразиядағы тас дәуіріндегі тарихи-мәдени үрдістің аясында дамыған.