Podcast
Questions and Answers
Keuzes zijn altijd ingegeven door ______ elementen.
Keuzes zijn altijd ingegeven door ______ elementen.
subjectieve
De ______ van het verleden heeft vele gezichten.
De ______ van het verleden heeft vele gezichten.
geschiedenis
Erfgoed is geschiedenis gefilterd door ______ geheugen.
Erfgoed is geschiedenis gefilterd door ______ geheugen.
collectief
De postmoderne uitdaging stelt dat geschiedenis meer vertelt over het ______ dan over het verleden.
De postmoderne uitdaging stelt dat geschiedenis meer vertelt over het ______ dan over het verleden.
Signup and view all the answers
Peter Burke gelooft dat een historicus niet per se een ______ historicus is.
Peter Burke gelooft dat een historicus niet per se een ______ historicus is.
Signup and view all the answers
Alle groepen hebben een idee over hun ______.
Alle groepen hebben een idee over hun ______.
Signup and view all the answers
Social memory wordt ook wel ______ genoemd.
Social memory wordt ook wel ______ genoemd.
Signup and view all the answers
De nationale identiteit is de krachtigste vorm van ______.
De nationale identiteit is de krachtigste vorm van ______.
Signup and view all the answers
Heroïsche momenten en oorsprongsmythes zijn onderdeel van de nationale ______.
Heroïsche momenten en oorsprongsmythes zijn onderdeel van de nationale ______.
Signup and view all the answers
Nationale identiteit is politiek ______.
Nationale identiteit is politiek ______.
Signup and view all the answers
De ______ wordt vaak geïnterpreteerd door middel van verhalen en rituelen.
De ______ wordt vaak geïnterpreteerd door middel van verhalen en rituelen.
Signup and view all the answers
De term 'imagined community' werd geïntroduceerd door ______.
De term 'imagined community' werd geïntroduceerd door ______.
Signup and view all the answers
Essentieel gedachtegangen kunnen leiden tot ______ in de maatschappij.
Essentieel gedachtegangen kunnen leiden tot ______ in de maatschappij.
Signup and view all the answers
De vooruitgangsfilosofie stelt dat 'het wordt altijd ______'
De vooruitgangsfilosofie stelt dat 'het wordt altijd ______'
Signup and view all the answers
Het moderniteitsparadigma omvat economische, sociaal-culturele en ______ aspecten.
Het moderniteitsparadigma omvat economische, sociaal-culturele en ______ aspecten.
Signup and view all the answers
Volgens Francis Fukuyama is er gesproken over 'The end of ______'.
Volgens Francis Fukuyama is er gesproken over 'The end of ______'.
Signup and view all the answers
De industrialisering heeft geleid tot ongekende ______ sinds de industriële revolutie.
De industrialisering heeft geleid tot ongekende ______ sinds de industriële revolutie.
Signup and view all the answers
De teleologie omvat zowel christelijke als ______ heilsgedachten.
De teleologie omvat zowel christelijke als ______ heilsgedachten.
Signup and view all the answers
Het vooruitgangsoptimisme doorkruist de ______-rechts tegenstelling.
Het vooruitgangsoptimisme doorkruist de ______-rechts tegenstelling.
Signup and view all the answers
James Scott stelt dat de Neolitische revolutie ook leidt tot ______ binnen vroege staten.
James Scott stelt dat de Neolitische revolutie ook leidt tot ______ binnen vroege staten.
Signup and view all the answers
Vooruitgangsideeën beïnvloeden hoe we ______ kijken naar het verleden.
Vooruitgangsideeën beïnvloeden hoe we ______ kijken naar het verleden.
Signup and view all the answers
Nostalgie bepaalt ook de visie op het ______
Nostalgie bepaalt ook de visie op het ______
Signup and view all the answers
Het ______-syndroom verwijst naar de VOC mentaliteit in Nederland.
Het ______-syndroom verwijst naar de VOC mentaliteit in Nederland.
Signup and view all the answers
De Gouden Eeuw zorgde ervoor dat de Nederlandse cultuur wereldwijd ______ raakte.
De Gouden Eeuw zorgde ervoor dat de Nederlandse cultuur wereldwijd ______ raakte.
Signup and view all the answers
Slavernij wordt vaak gezien als een ______ onderdeel van de vooruitgang in de Gouden Eeuw.
Slavernij wordt vaak gezien als een ______ onderdeel van de vooruitgang in de Gouden Eeuw.
Signup and view all the answers
Klimaatstress in de middeleeuwen werd vaak toegeschreven aan de ______ van God.
Klimaatstress in de middeleeuwen werd vaak toegeschreven aan de ______ van God.
Signup and view all the answers
Traditie en ______ zijn drijvende krachten in de geschiedenis.
Traditie en ______ zijn drijvende krachten in de geschiedenis.
Signup and view all the answers
Erfgoeddilemma’s hebben vaak te maken met ______ en nostalgie.
Erfgoeddilemma’s hebben vaak te maken met ______ en nostalgie.
Signup and view all the answers
Nostalgie naar het verleden kan leiden tot ______ dissonantie.
Nostalgie naar het verleden kan leiden tot ______ dissonantie.
Signup and view all the answers
De Canon zal gaan over de geschiedenis en de cultuur van de regio die vandaag ______ is.
De Canon zal gaan over de geschiedenis en de cultuur van de regio die vandaag ______ is.
Signup and view all the answers
De Canon zal werken met thematische ______ die telkens een stukje van onze geschiedenis openbaren.
De Canon zal werken met thematische ______ die telkens een stukje van onze geschiedenis openbaren.
Signup and view all the answers
Heritage is what we have inherited from our ______.
Heritage is what we have inherited from our ______.
Signup and view all the answers
Het Onroerend Erfgoeddecreet stelt dat de ______ van een monument belangrijk is.
Het Onroerend Erfgoeddecreet stelt dat de ______ van een monument belangrijk is.
Signup and view all the answers
Bij het evalueren van erfgoed kan blijken dat sommige monumenten hun ______ waarde verloren hebben.
Bij het evalueren van erfgoed kan blijken dat sommige monumenten hun ______ waarde verloren hebben.
Signup and view all the answers
De Sint-Baafskathedraal gaan we niet aan ______ geven.
De Sint-Baafskathedraal gaan we niet aan ______ geven.
Signup and view all the answers
Waaronder ______, representativiteit, coherentie, zeldzaamheid zijn ook selectiecriteria.
Waaronder ______, representativiteit, coherentie, zeldzaamheid zijn ook selectiecriteria.
Signup and view all the answers
Erfgoedbeleid gaat over bewaren, conserveren, en ______.
Erfgoedbeleid gaat over bewaren, conserveren, en ______.
Signup and view all the answers
In 2019 werd de ______ van Noord-Macedonië informeel nog steeds Macedonië genoemd.
In 2019 werd de ______ van Noord-Macedonië informeel nog steeds Macedonië genoemd.
Signup and view all the answers
Het ______ van Prespa 2018 leidde tot erkenning van elkaars claims op de Macedonische erfenis.
Het ______ van Prespa 2018 leidde tot erkenning van elkaars claims op de Macedonische erfenis.
Signup and view all the answers
De ______ in de politiek omtrent het Verdrag van Prespa was groot aan beide kanten.
De ______ in de politiek omtrent het Verdrag van Prespa was groot aan beide kanten.
Signup and view all the answers
Historici discussiëren over de ______ van Vlaanderen en de canon van Vlaanderen.
Historici discussiëren over de ______ van Vlaanderen en de canon van Vlaanderen.
Signup and view all the answers
De Vlaamse Meesters zoals Van Eyck, Rubens en ______ zijn wereldbekend.
De Vlaamse Meesters zoals Van Eyck, Rubens en ______ zijn wereldbekend.
Signup and view all the answers
De eerste beurs ter wereld staat in ______.
De eerste beurs ter wereld staat in ______.
Signup and view all the answers
De Vlaamse Regering startte op 18/09/2020 de ______ voor een gedeelde samenleving.
De Vlaamse Regering startte op 18/09/2020 de ______ voor een gedeelde samenleving.
Signup and view all the answers
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts stelde dat een gedeelde samenleving alleen maar mogelijk is als iedereen beseft wie we zijn en waar we ______ komen.
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts stelde dat een gedeelde samenleving alleen maar mogelijk is als iedereen beseft wie we zijn en waar we ______ komen.
Signup and view all the answers
Study Notes
Historische methode 1.2
- Geschiedenis en het verleden: discussie over geschiedenis in het publieke domein.
Kijk op het verleden
- Negatieve, positieve of neutrale kijk op het verleden
- Vooruitgang: geschiedenis als verbeteringstraject
- Nostalgie: vroeger was alles beter
- Traditie: continuïteit met het verleden
- Historisme: geschiedenis voor de geschiedenis - telkens anders
1. Vooruitgang en moderniteit
- Vooruitgangsfilosofie: "het wordt altijd beter"
- Moderniteitsparadigma
- Economisch: industrieel en stedelijk
- Sociaal-cultureel: van 'burgerlijk' naar 'massa'
- Politiek: parlementaire democratie
- Natuur en mens: controle door wetenschap en techniek
- Teleologie
- Christelijke/islamitische heilsgedachte
- Smithiaanse liberalisme
- Marxisme en het dialectisch proces in het verleden
Vooruitgang
- "De idealen van de verlichting"
- Menselijke rede zegeviert
- Overbodigheid van het verleden onder het mom van vooruitgangsideologie
- Francis Fukuyama: "The end of history"
- Verlichtingsideaal in de Westerse wereld, niet in de islamitische gemeenschap - waardenoordeel
Hockeystick groei
- Vooruitgang is een relatief begrip.
- Industrialisering in het Westen
- Ongekende groei sinds de industriële revolutie tot klimaatverandering
Vooruitgangsoptimisme
- Doorkruist links-rechts tegenstelling
- Bijvoorbeeld: hoe noodzakelijk is economische groei voor welvaart?
Nostalgie
- Positieve appreciatie, maar heden is 'anders'.
- Gouden-Tijdenverhalen: vroegere glorieperiodes krijgen mythische proporties.
Alternatieven
- Evidenties in vraag gesteld
- Bijvoorbeeld: winst van de Neolithische revolutie (landbouw)
- James Scott: vroege staten/graanbouw, kwetsbaarheid
- Jagern-verzamelaars versus specialisten
- Een succesvol paleo dieet.
Vooruitgang en moderniteit
- Wat doen vooruitgangsideeën en moderniteit met het verleden?
- Voor wie, door wie, met welke bedoeling?
- Is geschiedenis mogelijk zonder ideologische achtergrond?
- Wat kan de historicus als maker van het verleden en de gebruiker van het verleden daarmee aan?
4. Historisme
- Verleden is anders (cfr. nostalgie), maar ook neutrale appreciatie.
- Historisme = "History for its own sake":
- Autonomie geschiedenis respecteren
- Geen waardeoordeel, weg van anachronismen
- Meer respect voor de "geest van de tijd"
- Ranke: (Geschichte) wie es eigentlich gewesen [ist]
- Geen maatschappelijke relevantie?
- Minder geneigd om hedendaagse maatschappelijke mythes te doorprikken
- Minder geneigd om alternatieven voor huidige toestanden te suggereren
Historici tussen heden en verleden
- Historici zijn bekneld tussen heden en verleden.
- Maar wat met objectiviteit?
Historisch besef en collectief geheugen
- Menselijke ervaring als basis voor menselijk handelen (instinct).
- Menselijk handelen: continuüm van ervaringen uit het verleden (en wensen voor de toekomst).
- Maakt sociaal handelen mogelijk.
- Alles is geschiedenis
Collectief geheugen
- Individueel geheugen
- Collectief geheugen ("social memory")
- Groepsgeheugen - Alle groepen hebben een idee over (hun) geschiedenis.
- Groepsversterkend
- Maatschappijbevestigend of omgekeerd.
Collectief geheugen
- Identiteit, maakbaar.
- Gemeenschappelijke interpretatie van ervaringen die de groep gevormd hebben.
- Arbeidersbeweging, Gender-gelijkheid/LGBT, Black Lives Matter
Opinievorming
- Opinievorming over de historische plaats van Oekraïne
- Oekraïne?
- Russische Federatie?
- Europa/VS?
(Inventade tradities)
Natie = politieke invulling van 'volk'.
- Volk = gemeenschap met gedeelde geschiedenis.
- Volk = een 'verbeelde' gemeenschap ("imagined community", Anderson).
- Gevaar voor 'essentialisme' (Tosh 14).
- Wij, Vlamingen zijn altijd......
- Bepaalde kenmerken bepalen of je erbij hoort of niet
- Nadruk op "eigen waarden"
- Ook omgekeerd (Woke Cancel Culture)?
Geheugen per definitie
- Voortdurend in verandering
- Flexibel en aanpasbaar
- Niet objectief
- Selectie uit het verleden • bepaald door traditie
- nostalgie naar verleden • verantwoording voor het heden • vooruitgangsidee als motor voor sociaal handelen
Geschiedenis, erfgoed en collectief geheugen
- Gevaar van 'maken van tradities'
- Nostalgie naar verleden
- Romantisering van het verleden
- Essentialisme als basis voor nationalisme.
- Bepaalde kenmerken bepalen of je erbij hoort.
- Nadruk op "eigen waarden".
- Ook omgekeerd (?)
Wie/Welke geschiedenis
- Voorbeeld: Macedonië (een speelbal tussen staten).
- Historisch en archeologisch onderzoek geïnstrumentaliseerd
Grieks Macedonië
- De Macedonische Vergina-zon als Panhelleens symbool.
- Ten koste van andere geschiedenis? (Byzantijns en Ottomaans Thessaloniki).
- Rol van migratie.
- Romeins-Byzantijns, joods, moslim, Klein-Aziatisch, Grieks.
Macedonië in het straatbeeld van Thessaloniki
Een nationale archeologie
- Griekse archeoloog Manolis Andronikos onderzoekt tumuli (1977).
- Macedonische koningen (Philippos II).
- Soort van 'bedevaartsgebied' voor Griekse overheid.
- Recent groots opgezette museale uitwerking.
Aigai en het beeld
Skopje en de Macedonische erfenis
- Het Ottomaanse rijk.
- Vroege 20ste eeuw: geclaimd door Bulgaarse, Griekse en Servische nationalisten.
- 1918: opgeslorpt.
- 1945: zelfstandige deelstaat in communistische Joegoslavië.
- Uiteenvallen Joegoslavië: aparte staat, Republiek Macedonië.
- 1993: na moeilijkheden met Griekenland: "the former Yugoslav Republic of Macedonia" (FYROM).
- 2019: "Republiek van Noord Macedonië".
Diplomatieke oplossing
- Verdrag van Prespa 2018
- Erkenning van elkaars claims op Macedonische erfenis.
- Vergina-Zon als politiek symbool/niet langer officieel symbool.
- Grote weerstand aan beide kanten (links-rechts).
- Instrumentalisering door vooral extreem-rechtse bewegingen (mobilisatie).
Kriva Palanka, Noord-Macedonië
Debatten over het Verhaal van Vlaanderen en Canon van Vlaanderen
- Wat?
- Waarom en waarom niet?
- Hoe?
- Gevaren en voordelen?
Historici en het collectief geheugen: de canondiscussie
Startnota Vlaamse
Historici en het collectief geheugen: de canon
- Vlaamse Regering 18/09/2020: opstart CANON.
- "Een gedeelde samenleving..."
- "De Canon zal gaan over de geschiedenis..."
- "de Canon als een open aanbod..." " aspecten van ons verleden.. hebben bijgedragen aan wie we vandaag zijn".
Maar ook wetenschappelijke geschiedenis maakt keuzes!
Geschiedenis en erfgoed
- "Heritage is what we have inherited..."
- Geschiedenis is wat er gebeurd is in het verleden
- Erfgoed is wat van het verleden overbleef en belangrijk is in de moderne samenleving.
Erfgoed
- Open Monumentendag 2020
- Interviews met minister Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele.
- Wat moeten we beschermen? (De Standaard)
Erfgoed
- Waarom beschermen? Onroerend Erfgoeddecreet
- Waarde (als vertegenwoordiger van iets, herinnering, studieobject)
- Basiscriteria: historisch, archeologisch, esthetisch, landschappelijk, maatschappelijk, technisch.
- Selectiecriteria: zeldzaamheid, representativiteit, coherentie.
- Probleem: criteria zijn tijdsgebonden en heterogeen.
- Erfgoedbeleid: bewaren, conserveren, informeren.
- Keuzes: altijd subjectief, door ideologie, politiek.
- Erfgoed = geschiedenis gefilterd door collectief geheugen
Geschiedenis, erfgoed en collectief geheugen
- In theorie
- Historische wetenschap: brede interesse, bronnenanalyse, historische empathie, kennis van verleden en achtergronden van processen.
- Erfgoed – collectief geheugen
- Veel selectiever in aanpak van beperkt aantal processen of zaken, sfeerschepping en inleving, andere finaliteit (conservatie, maar wat bewaren?).
Geschiedenis, erfgoed en collectief geheugen
- Twijfels
- "Geschiedenis vertelt meer over het heden dan over het verleden"
- "Reconstructie van verleden is een illusie".
- Twijfel over boodschap, dragers, zender en ontvanger (geschiedenis niets meer dan fictie).
Geschiedenis, erfgoed en collectief geheugen
- Twijfels...
- De neutraliteit van de historicus
- Peter Burke: "Although I consider myself a socialist and a historian, I'm not a socialist historian"
Geschiedenis, erfgoed en collectief geheugen
- Twijfels...: De relevantie van geschiedenis
- Kunnen we wel lessen uit het verleden trekken?
- En indien niet: waarom dan nog bewaren?
- Verschillende functionaliteit van lokale archieven (bv. Christelijk Europa vs. Midden-Oosten).
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Deze quiz onderzoekt de complexe relatie tussen nationale identiteit en geschiedenis. Aan de hand van diverse stellingen en vragen komt de rol van herinnering en erfgoed aan bod. Test jouw kennis over hoe geschiedenis wordt geïnterpreteerd en welke invloed dit heeft op samenlevingen.
