Nasyonalismo at Sikolohiyang Pilipino Quiz

Batayang Kaalaman sa Mga Teorya sa Pananaliksik na Akma o Mula sa Lipunang Pilipino

• Ang paksa ay tungkol sa mga batayang kaalaman hinggil sa mga teorya na ginagamit sa pananaliksik na nauugnay sa lipunang Pilipino.

Mga Paksa

• Mga Diskurso sa Nasyonalismo
• Marxismo at Kritikal na Diskurso sa Globalisasyon
• Teoryang Dependensiya
• Pantayong Pananaw
• Pantawang Pananaw
• Teorya ng Banga
• Bakod, Bukod, Buklod
• Sikolohiyang Pilipino

Teorya

• Ang teorya ay maihahalintulad sa mga prinsipyo, batas, at doktrina.
• Kasama dito ang mga ideya, mga nosyon, hipotesis, at postulado.
• Sa larangan ng matematika, binubuo ito ng mga prinsipyo at mga teorama na bahagi ng isang paksa.

Abend (2013)

• Ang mga teorya ay binuo upang ipaliwanag, magbigay ng mga hula, at makatulong sa pag-unawa ng fenomeno.
• Malawak ang saklaw ng mga teorya, na naglalayon suriin ang kahalagahan at palawakin ang kaalaman.

Torraco (1997)

• May tatlong bagay na dapat isaalang-alang sa pagpili ng teorya para sa pananaliksik:
  • Pagiging akma sa pananaliksik
  • Kadalian ng pag-aaply sa pananaliksik
  • Kapakinabangan ng teorya sa pagpapaliwanag at paghahanap ng sagot sa mga katanungan ng pananaliksik.

Batayang Teoretikal

• Ayon kay Adom (2018), ang batayang teoretikal ay nakabatay sa mga umiiral na teorya sa iba't ibang larangan na may kaugnayan sa layunin ng pananaliksik.
• Tumutukoy ito sa isang set ng magkakaugnay na konsepto, teorya, at kahulugan na nagpapakita ng sistematikong pananaw ng isang penomeno.
• Ito ay naglalarawan ng relasyon o kaugnayan ng mga variable sa isang partikular na paksa.
• Nakasaad dito ang proseso at mga batayan para sa isang pananaliksik. Sinasaliksik nito kung paano nakabatay at naaapektuhan ang isang pananaliksik ng teoretikal na batayan, at isang mabisang pundasyon para sa pag-aaral ng paksa.

Apat na paraan kung paano mapatitibay ng batayang teoretikal ang pananaliksik (Torraco 1997)

• Tinutulungan nito ang mambabasa na suriin nang mabuti ang pananaliksik na binabasa.
• Iniuugnay nito ang pananaliksik sa mga umiiral na kaalaman at bahagi ng pagbabatayan ng mga paliwanag at pagsusuri sa mga natipong datos at mga sagot sa mga tanong ng pananaliksik.
• Tinutulungan nito ang mananaliksik na malinaw at hakbang-hakbang na sagutin ang mga tanong ng pananaliksik sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga transisyon mula sa simpleng paglalarawan ng penomeno at obserbasyon hanggang sa pagbuo ng mga malawak na kaisipan o mga teorya na maaaring gamitin sa pagsusuri sa iba pang mga kaugnay na penomena, sitwasyon, at iba pa.
• Nililinaw nito ang saklaw at limitasyon ng pagsusuri sa datos at/o pagbubuo ng mga kaisipan at/o teorya na isasagawa ng mananaliksik.

Mga Layunin

• Kilalanin ang mga makabuluhan at kapaki-pakinabang na sanggunian para sa pananaliksik.
• Palalimin ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba't ibang larangan.

Mga Diskurso sa Nasyonalismo

• Ayon sa Philippine Cultural Education, ang nasyonalismo ay isang ideyolohiyang pampulitika na nagpapakita ng pagmamahal sa bansa, katapatan sa interes ng bansa, at pagmamalaki sa kultura at tradisyon nito.
• Ayon kay Lichauco (1968), kinabibilangan ito ng soberanya ng bansa, kalayaan, at pag-asa sa sariling kakayahan.
• Ayon kay Abueva (1999), kaugnay ng nasyonalismo ang katapatan sa mga institusyon, tradisyon, at pagpapahalaga sa kasaysayan.
• Ayon kay Anthony Smith (2009), ang nasyonalismo ay may dalawang uri ng interpretasyon:
  • Objective factors (Materyal na batayan)
  • Subjective factors (Saloobin at damdamin)

 Mga Uri ng Nasyonalismo (Objective Factors)

• Kahulugan na nakabatay sa wika, relihiyon, asal, teritoryo at institusyon.
• Halimbawa: Pagsasama-sama ng mga tao sa isang teritoryal na lugar.

Mga Uri ng Nasyonalismo (Subjective Factors)

• Nakasentro sa mga saloobin, pang-unawa at sentimyento ng mamamayan.

Perspektiba ng Politika at Sosyolohiya

• Tatalakayin ang tatlong paradigms ng primordialism (perennialism), ethnosymbolism, at modernism.
• Primordialism (perennialism): Ang nasyonalismo ay likas na penomena ng bawat bansa.
• Ethnosymbolism: Ang nasyonalismo ay dinamiko at ebolusyonaryong penomena na isinasama ang historical na kahulugan, subhektibong ugnayan ng bansa sa mga simbolo nito.
• Modernism: Ang nasyonalismo ay itinuturing bilang pinakabagong penomena sa lipunan na nangangailangan ng istrukturang sosyo-ekonomiko ng isang modernong lipunan.

Halimbawa ng Akda na Tungkol sa Nasyonalismo

• Kartilya ng Katipunan ni Emilio Jacinto
• Ningning at Liwanag ni Emilio Jacinto
• Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio
• Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog ni Andres Bonifacio

Teoryang Dependensiya

• Pinaniniwalaan na ang yaman ay dumadaloy mula sa mahihirap na lugar tungo sa mayayamang bansa.
• Ang pagsulong ng industriyalisadong bansa ay dahil sa pagsasamantala sa mga mahihirap.
• Mga teorista mula sa Latin America:
  • Raul Prebisch
  • Theofinio dos Santos

Neokolonyalismo

• Isang makabagong uri ng pananakop na ginaganap sa paraang di-tuwiran.
• Nakakaapekto ito sa ekonomiya, politika, at kultura ng isang bansa na may mahihinang ekonomiya.
• Tatlong Anyo ng Neokolonyalismo:
  • Politikal
  • Pangkultural
  • Pang-ekonomiya (kabilang ang pagmimina at agrikultura)

Ang mga Anyo ng Neokolonyalismo

• Politikal: Ang dating kolonya ay may kalayaan political, ngunit mayroon pa rin impluwensya ng dating mananakop, kontrol sa pamahalaan at pagbabatas.
• Pangmilitar: Maaaring pagtatayo ng mga base militar ng ibang bansa.
• Pangkabuhayan: Ang mananakop ay nakikipag-ayos muna sa ekonomiya para makabangon ang kabuhayan ng bansa ng dating kolonya bago ipagkaloob ang kalayaan.
• Pangkultural: Ang makapangyarihang bansa ay nagpapatupad ng kultura sa mahihinang bansa, sa paraan ng pananamit, musika, sayaw, libangan at pagdiriwang.

Marxismo

• Isang metodo ng sosyo-ekonomikong pagsusuri ng lipunan.
• Nakatuon sa mga klase at mga tunggalian sa pagitan ng mga ito na nakabatay sa materyalista na interpretasyon.
• Isang paraan ng pilosopikal at panghimagsikang pananaw para sa pagbabago ng lipunan.
• Mga tagapagtatag: Karl Marx at Friedrich Engels.

Marxista na Analisis

• Ang tunggalian ng mga uri ay nagaganap sa kapitalismo dahil sa kakulangan ng mga produkto at pag-aari, at ang labis na halaga o kita ng iilan.

Pantayong Pananaw

• "PANTAYO" ay binuo sa pamamagitan ng pagsasama ng salitang 'TAYO' at unlaping ‘pan'. Ang resulta ay 'mula sa amin' para sa 'amin'.
• Ipinaliliwanag nito ang konsepto ng “pangkami” na ang pokus ay sa nagsasalita at isinasalaysay, at konsepto ng “kami” na naglalayong mapag-isa at makilala ang mga kalipunan.
• Ang mga sangkap nito ay Dulog etic at emic, Pag-unawa at Pagpapaliwanag, at Suliranin ng ideolohiya.

Pantawang Pananaw

• Hinahangaan ang mga Pilipino sa kabila ng kanilang mga problema.
• Nakakamit nila ang pagiging masayahin sa kabila ng mga paghihirap.
• Pamantayan sa pagpili ng masayahin at maunlad na bansa ay ang matiwasay at maunlad na ekonomiya, pagiging malaya, suporta ng lipunan at pangangalaga sa kalusugan ng tao.
• Depinisyon ayon sa mga kaisipan: Faith (pananalig), Family (pamilya), at Friends (mga kaibigan).

Pagtawa

• Tumutukoy sa isang pisikal na pagpapakita ng kaligayahan ng isang tao.
• Isa itong mabuting medisina dahil ito ay nakahahawa sa kapaligiran.
• Ang epekto ng endorphins ang nagpapaliwanag kung bakit nakahahawa ang pagtawa sa ibang tao.
• Ang pagpapakalat ng endorphins sa isang pangkat ay nagpapakita ng kahalagahan ng samahan at pagkakaisa.

Elemento ng Pantawang Pananaw

• Midyum: Ang lugar o paraan kung saan nagiging malawakan at tanyag ang panatawang pananaw.
• Konteksto: Ang isyu sa lipunan at kalagayang pampulitika ng bansa ang bumubuo sa pantawang pananaw.
• Konektong Anyo: Ang iba't ibang anyo ng pagpapatawa: kwentong bayan, entremes, saynete, drama, bodabil, dulang panradyo at impersonasyon bilang palabas sa telebisyon.
• Aktor: Ang mga artista na nagsisiganap o mga tauhan na mga tagatupad ng pagpapatawa.
• Manonood: Ang mga nagsisilibing kapwa kritiko.

Sikolohiyang Pilipino

• Pag-aaral ng isip, diwa at asal ng mga Pilipino na may kinalaman sa kanilang mga kilos.
• Siyentipikong pag-aaral ng kanilang kamalayan.
• Ito ay tungkol sa mga pananaw, kultura at karunungan na naka-ugat sa etno-pamanang Pilipino.
• May tatlong anyo ayon kay Virgilio Enriquez:
  • Sikolohiya sa Pilipinas
  • Sikolohiya ng Pilipino
  • Sikolohiyang Pilipino

Suriin ang iyong kaalaman tungkol sa nasyonalismo at sikolohiyang Pilipino sa pamamagitan ng quiz na ito. Alamin ang mga pangunahing konsepto, akda, at pananaw ng mga pangunahing manunulat. Magsagot ng mga tanong ukol sa iba't ibang teorya at layunin ng mga akdaff.