میتوز و چرخه سلولی

میتوز

• میتوز مرحله‌ای از چرخه سلولی است که در آن DNA سلول دو برابر شده و به دو سلول جدید تقسیم می‌شود.
• این فرآیند برای تک سلولی‌ها تولید مثل غیرجنسی و برای چند سلولی‌ها، رشد و شکل‌گیری ارگانیسم را فراهم می‌کند.
• مراحل دیگر چرخه سلولی شامل رشد و تکثیر DNA است که برای میتوز ضروری‌اند.

عملکردهای میتوز

• رشد:

  • میتوز برای تولید سلول‌های بیشتر در سازمان‌های چند سلولی ضروری است.
  • تقسیم میتوز از یک سلول زیگوت آغاز شده و به شکل‌گیری بلاستولا که حاوی توده‌ای از سلول‌ها است، منتهی می‌شود.
  • سلول‌ها تمایز یافته و به سلول‌های تخصصی با وظایف خاص تبدیل می‌شوند.

• ترمیم بافت‌های آسیب دیده:

  • میتوز به ترمیم و جایگزینی سلول‌های آسیب‌دیده در صورت جراحت کمک می‌کند.
  • سلول‌های جدید با فعال‌سازی مسیرهای میتوز، در ناحیه آسیب‌دیده تولید و جایگزین سلول‌های آسیب‌دیده می‌شوند.
  • برخی ارگانیسم‌ها می‌توانند اندام‌های خود را بازسازی کنند، مانند مارمولک‌ها و خرچنگ‌ها.

مراحل تقسیم میتوز

• اینترفاز:

  • مرحله‌ای کلیدی که قبل از میتوز واقع شده و شامل رشد و تکثیر DNA است.
  • به عنوان مرحله ابتدایی میتوز به شمار نمی‌آید، اما ضروری برای شروع فرآیند تقسیم است.

• پروفاز:

  • اولین مرحله در تقسیم میتوز که در آن DNA متراکم می‌شود.
  • DNA در اطراف پروتئین‌های هیستون بسته‌بندی و آماده جابجایی می‌گردد.
  • سانتریول‌ها ظاهر شده و میکروتوبول‌ها را سازماندهی می‌کنند که به کروموزوم‌های DNA متصل می‌شوند.

• پرومتافاز:

  • ادامه فرآیند پروفاز و تکمیل تغییرات لازم در کروموزوم‌ها جهت آماده‌سازی برای تقسیم.

اصطلاحات مرتبط

• زیگوت: سلول اولیه که پس از ترکیب دو سلول گامت ایجاد می‌شود.
• بلاستولا: مجموعه‌ای از سلول‌ها که در اثر تقسیم میتوز تشکیل می‌شود و مرحله‌ی اولیه یک ارگانیسم کامل را تشکیل می‌دهد.
• دیپلوئید و هاپلوئید: موجودات دیپلوئید دو مجموعه از DNA و هاپلوئید فقط یک مجموعه از DNA دارند.

اهمیت میتوز

• میتوز نه تنها برای تولید مثل و رشد ضروری است بلکه برای ترمیم آسیب‌ها و حفظ تعادل در سلول‌ها نیز اهمیت دارد.