Mycobacteriën en Tuberculose

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een belangrijk gevolg van het behandelen met minder middelen tegen tuberculose?

Vergrote kans op resistentie (correct)

Verhoogde bijwerkingen

Lagere kosten

Snellere genezing

Welke van de volgende middelen worden gebruikt in de eerstelijnsbehandeling van tuberculose?

Pyrazinamide en Amoxicilline

Isoniazide en Rifampicine (correct)

Isoniazide en Ethambutol

Rifampicine en Pyrazinamide

Wat vormt een belangrijk risicofactor voor tuberculose prognose?

Hoge sociale status

Adherentie aan de behandeling (correct)

Goede voeding

Jeugdige leeftijd

Welke bewering is waar omtrent non-tuberculeuze mycobacteriën?

Ze kunnen alleen worden onderscheiden door moleculaire diagnostiek. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van multi drug resistant TB (MDR-TB)?

Het is een wereldwijd toenemend probleem. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van mycobacteriën?

Ze zijn zuurvast Signup and view all the answers

Welke van de volgende mycobacteriën veroorzaakt tuberculose?

Mycobacterium tuberculosis Signup and view all the answers

Hoeveel gevallen van tuberculose waren er wereldwijd in 2015?

10,4 miljoen Signup and view all the answers

Wat is de meest voorkomende manier waarop tuberculose wordt overgedragen?

Inhalatie of ingestie Signup and view all the answers

Wat is een opvallend feit over de wereldwijde prevalentie van tuberculose?

80% van de gevallen komt voor in specifieke landen Signup and view all the answers

Welke bacterie werd in 1882 ontdekt door Robert Koch?

Mycobacterium tuberculosis Signup and view all the answers

Wat is de kans dat een gezonde persoon actieve tuberculose ontwikkelt na infectie?

Ongeveer 11% Signup and view all the answers

Wat is de rol van de non-specifieke afweer bij tuberculose-infecties?

Het onderdrukt de initiële infectie Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke risicofactor voor actieve tuberculose?

Verminderde afweer Signup and view all the answers

Wat zijn de meest voorkomende manifestaties van actieve tuberculose?

Extrapulmonale tuberculose Signup and view all the answers

Welke van de volgende symptomen kan wijzen op longtuberculose?

Matige koorts Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste voordeel van PCR bij de diagnostiek van tuberculose?

Het kan snel aantonen welke mycobacterie aanwezig is Signup and view all the answers

Wat zegt een positieve reactie op de Mantoux-test?

Geeft aan dat er in het verleden contact is geweest met tuberkelbacillen Signup and view all the answers

Hoeveel middelen worden minimaal gebruikt in de behandeling van tuberculose?

Vier Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van miliaire tuberculose?

Het betreft een gedissemineerde infectie Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een toestand die de weerstand kan verminderen?

Diabetes mellitus Signup and view all the answers

Study Notes

Mycobacteriën

Mycobacteriën zijn een genus binnen de familie Mycobacteriaceae
Myco (Grieks) betekent schimmel
De naam is te danken aan de schimmel-achtige groei in kweek
Mycobacteriën hebben een dikke celwand
Zijn noch Gram-positief, noch Gram-negatief
Zijn zuurvast: de kleur blijft behouden tijdens een ontkleuringsbehandeling met zuur
Groeien langzaam: één delingscyclus duurt dagen

Belangrijke mycobacteriën voor de mens

Mycobacterium tuberculosis complex: tuberculose, bovis, africanum, microti
Mycobacterium leprae
Non-tuberculeuze mycobacteriën: marinum, avium, kansasi

Tuberculose

Infectieziekte die al in de oudheid voorkwam
Komt wereldwijd voor
Ontdekt in 1882 door Robert Koch, een Duitse microbioloog die een Nobelprijs ontving voor deze ontdekking
Pott's disease (spondylodiscitis tuberculosa): Deformatie van de thoracale wervelkolom door tuberculose

Voorkomen van tuberculose in de wereld

80% van de tuberculosegevallen komen voor in landen aangegeven in tinten van rood op de kaart

Epidemiologie

In 2015 waren er 10,4 miljoen gevallen van tuberculose
1,7 miljoen mensen stierven aan tuberculose (5000/dag!)
In Suriname zijn er ongeveer 120 gevallen per jaar

Pathogenese van tuberculose

Infectie via inhalatie (aangehoest worden) of ingestie (M.bovis in rauwe koeiemelk)
Vermenigvuldiging in lymfeklieren in de lophilus
Verspreiding van de bacterie via lymfevaten
De initiële infectie wordt meestal onder controle gebracht door de non-specifieke afweer
De bacterie blijft echter leven, meestal in de bovenkwabben van de longen, maar verspreiding naar andere delen van het lichaam is ook mogelijk
Ruim 30% van de wereldbevolking draagt tuberkelbacillen bij zich
Ongeveer 1% van gezonde mensen krijgt actieve TB in aansluiting op de infectie
Bij 10% gebeurt dit veel later in het leven
89% van overigens gezonde geïnfecteerden krijgt geen actieve ziekte, maar 11% is voldoende om transmissie en pathologie gaande te houden
Tuberculose is overwegend een opportunistische infectie
Mensen met een verminderde weerstand hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van actieve TB, bijvoorbeeld bij: ondervoeding, immunsuppressieve therapie, DM, HIV

Risicofactoren voor actieve tuberculose

Verminderde afweer
Slechte voedingstoestand
Overbevolking
'Disadvantaged people'

Manifestaties van actieve tuberculose

Pulmonale (long-) tuberculose: >50% van alle gevallen
Extrapulmonale tuberculose
Miliaire (gedissemineerde) tuberculose: 10%

Symptomatologie van longtuberculose

Vrijwel altijd een sluipend begin
Aanhoudend hoesten, droog of met slijm (soms met bloed)
Matige koorts, nachtzweten
Algemene malaise en vermagering

Diagnostiek van longtuberculose

Sputumonderzoek: zuurvaste kleuring (ZN, Auramine), sputumkweek (Loewenstein), sputum PCR (eerste keus)
Thoraxfoto
Mantoux test

Motivatie voor PCR bij de diagnostiek van tuberculose

Kleuring van het directe preparaat toont slechts zuurvaste staven aan (dus ook non-tuberculeuze mycobacteriën)
De kweek duurt minstens vier weken
Met PCR (Genexpert) kan je aantonen om welke mycobacterie het gaat (en of die gevoelig is voor rifampicine)

De Mantoux test

Reactie van de specifieke cellulaire afweer op tuberculose antigen (tuberculine)
Een positieve Mantouxtest duidt op eerdere blootstelling aan tuberkelbacillen

Wat zegt een positieve reactie van Mantoux?

Bewijst geen actieve tuberculose infectie
Duidt op latente infectie
Een negatieve Mantoux sluit tuberculose niet uit

De behandeling van tuberculose

Tuberculose wordt altijd behandeld met tenminste vier middelen
Behandeling met minder middelen leidt tot resistentie voordat de behandeling is voltooid
Lange behandelingsduur vanwege de langzame delingssnelheid van de bacterie

Eerstelijnsmiddelen bij de behandeling van tuberculose

Isoniazide en Rifampicine gedurende tenminste zes maanden
Pyrazinamide en ethambutol gedurende tenminste twee maanden
Afhankelijk van de therapeutische respons en resistentie, kan de behandeling worden aangepast

Resistentie tegen eerste lijn

Multi drug resistant TB (MDR-TB) is een groeiend probleem wereldwijd
In Suriname vooral resistentie tegen Rifampicine, maar ook enkele gevallen van MDR-TB vastgesteld
Tweedelijnstherapie is gecompliceerder, heeft meer bijwerkingen en een veel hogere prijs

Prognose van tuberculose

Afhankelijk van:
- Tijdige diagnosestelling
- Comorbiditeit (DM, HIV)
- Sociaal-economische omstandigheden
- Adherentie
Resistentie

Preventie van tuberculose

Vroege opsporing: sputumonderzoek (en X Thorax) van mensen die langer dan twee weken hoesten
Contact tracing: alle contacten van pulmonale TB patiënten opsporen en onderzoeken
Screening risicogroepen: gedetineerden, daklozen, drugsgebruikers

Non-tuberculeuze mycobacteriën

Kunnen ook pathologie veroorzaken: longen, lymfeklieren, huid
Microscopisch niet te onderscheiden
Onderscheid middels moleculaire diagnostiek (PCR, sequencing)
Meestal bij immuungecompromitteerden
Belangrijkste: Mycobacterium avium, Mycobacterium abscessus, Mycobacterium kansasii, Mycobacterium marinum
De behandeling verschilt vaak van de behandeling voor TB

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

In deze quiz verken je het genus Mycobacteriën en hun belangrijke rol in de mens. Leer meer over de kenmerken van mycobacteriën, de verschillende soorten en de wereldwijde impact van tuberculose. Test je kennis over deze belangrijke infectieziekten en hun geschiedenis.