مروری بر هماتولوژی

Study Notes

کازم غفاری، دانشجوی دکترای هماتولوژی در دانشگاه علوم پزشکی تهران (TUMS) است.
آزمایش‌های پایه هماتولوژی، موضوع مطالعه هستند.
هماتولوژی مطالعه اجزای خون، چگونگی تولید، ساختار، عملکرد و اختلالات مرتبط با خون است.
خون بافت زنده و سیالی است که شامل سلول‌های معلق (اجزای سلولی) در مایع پایه (پلاسما) است.
پلاسما شامل آب، پروتئین‌ها، الکترولیت‌ها، مواد مغذی، مواد زائد، گازها و مواد تنظیمی است.
اجزای سلولی خون شامل گلبول‌های قرمز (RBC)، گلبول‌های سفید (WBC) و پلاکت‌ها هستند.

EDTA، اکسالات دوگانه، سیترات سدیم، فلورید سدیم، هپارین، ACD، CPD و CPDA آنتی‌کوآگولانت‌های رایج هستند.

خون از پلاسما (حدود 55٪) و اجزای شکل‌داده (حدود 45٪) تشکیل شده است.
مقادیر پروتئین‌ها (آلبومین، گلوبولین، فیبرینوژن، پروترومبین)، آب، الکترولیت‌ها، مواد مغذی، مواد زائد، گازها و مواد تنظیمی در پلاسما مشخص شده است.
اجزای شکل‌داده، گلبول‌های قرمز (RBC)، گلبول‌های سفید (WBC) و پلاکت‌ها هستند و تعداد آن‌ها بر حسب میکرولیتر خون محاسبه می‌شود.

هماتولوژی شامل مطالعه گلبول‌های قرمز (RBC)، گلبول‌های سفید (WBC) و پلاکت‌ها است.
WBC شامل نوروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، مونوسیت‌ها، ائوزینوفیل‌ها و بازوفیل‌ها است.
اندازه، شکل، رنگ، تعداد و نوع سلول‌ها در آزمایشات مورد توجه است.

HCT (هماتوکریت)، نسبت حجم گلبول‌های قرمز به کل حجم خون است و برای ارزیابی کم‌خونی استفاده می‌شود.
MCV (میانگین حجم سلولی)، میانگین حجم گلبول‌های قرمز خون است و برای تشخیص کم‌خونی استفاده می‌شود.
MCH (میانگین هموگلوبین سلولی)، میانگین مقدار هموگلوبین در هر گلبول قرمز خون است و برای ارزیابی کم‌خونی استفاده می‌شود.
MCHC (میانگین غلظت هموگلوبین سلولی)، میانگین غلظت هموگلوبین در حجم داخل گلبول قرمز خون است.
RDW (تنوع اندازه گلبول‌های قرمز) تنوع در اندازه گلبول‌های قرمز است.

گروهی از سلول‌ها با عملکرد در پاسخ سیستم ایمنی هستند.
این سلول‌ها انواع مختلفی دارند به طور مثال گرانولوسیت‌ها شامل: نوتروفیل‌ها، ائوزینوفیل‌ها، بازوفیل‌ها و آگرانولوسیت‌ها شامل لنفوسیت‌ها و مونوسیت‌ها هستند.