Moliyaviy tahlil kursi

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Moliyaviy tahlilning vazifalari qaysilaridan iborat emas?

Xususiy sektorda moliyaviy hisobotlarni tahlil qilish

Davlat qarzlarini nazorat qilish (correct)

Mahsulot narxlarini belgilash

Investitsiya qarorlarini shakllantirish

Iqtisodiy matematik usullar qaysi quyidagi jarayonda qo’llanilmaydi?

Chiziqli dasturlash

Balans tahlili (correct)

Farqli ko’rsatkich tahlili

Korelyatsiya va regressiya

Moliyaviy tahlil sub'ektlaridan kimlar mavjud emas?

Mahsulot yetkazib beruvchilar

Haqiqiy investorlar

Ommaviy axborot vositalari (correct)

Kreditorlar

Moliyaviy tahlilning bosqichlari qaysi jarayonni o’z ichiga olmaydi?

Mavjud qarzlarni to'lash Signup and view all the answers

Moliyaviy tahlilni tashkil etishda qaysi jihatga e'tibor berilmaydi?

Xodimlarning ish haqi Signup and view all the answers

Moliyaviy tahlilning maxsus usullaridan biri qaysidir?

Gorizontal tahlil Signup and view all the answers

Moliyaviy tahlilning axborot bazasi qaysi xususiyatga ega bo'lishi kerak?

Ochiqlik va oshkoralik Signup and view all the answers

Moliyaviy hisobotlarni tayyorlashda qaysi standartlarning roli muhim emas?

Rejalar va strategiyalar Signup and view all the answers

Korxona faoliyatining qaysi turi moliyaviy faoliyatga kirmaydi?

Marketing faoliyati Signup and view all the answers

O'zgaruvchan xarajatlar nimalardan iborat?

Ishlab chiqarish jarayonida yuzaga keladigan xarajatlar Signup and view all the answers

CVP tahlilining asosiy maqsadi nima?

Daromad va xarajatlar o'rtasidagi bog'liqlikni aniqlash Signup and view all the answers

Kritik hajm darajasi tahlilida qaysi omil e'tiborga olinmaydi?

Mahsulot ishlab chiqarish texnologiyasi Signup and view all the answers

Moliyaviy salohiyat nima uchun tahlil qilinadi?

Moliya boshqaruvining samaradorligini aniqlash Signup and view all the answers

Bozor harakatlarining ta'sirini baholash uchun qanday tahlil o'tkaziladi?

Sotish hajmini tahlili Signup and view all the answers

Buxgalteriya balansining tarkibiy tuzilishi nima?

Aktivlar, kapital va majburiyatlar Signup and view all the answers

Davr xarajatlari tahlilida qaysi elementlar o'rganilmaydi?

Uzoq muddatli investitsiyalar Signup and view all the answers

Moliyaviy barqarorlikni qanday turlarga ajratish mumkin?

Mutlaq, me’yoriy va nobarqarorlik Signup and view all the answers

Korxonaning likvidligini tahlil qilishda qaysi koeffitsentlar ahamiyatlidir?

Moliyaviy mustaqillik va o’z mablag’lari bilan ta’minlanganlik Signup and view all the answers

Kreditga layoqatlikni baholashda qaysi usullar qo'llaniladi?

Ekspert baholash va ballik baholash tizimi Signup and view all the answers

Korxonaning ishonchligini baholashda nimalar hisobga olinadi?

Debitorlik qarzlari va likvidlik koeffitsentlari Signup and view all the answers

Moliyaviy barqarorlikni mustahkamlash uchun qanday chora-tadbirlar ko’riladi?

Ichki imkoniyatlarni aniqlash va tashqi manbalarni izlash Signup and view all the answers

Debitorlik va kreditorlik qarzlari tahlilida qanday ko'rsatkichlar muhim?

Aylanuvchanlik va qoplanuvchanlik ko’rsatkichlari Signup and view all the answers

Qarzlar dinamikasini tahlil qilishda qaysi ko'rsatkichlar qo'llaniladi?

Qarz aylanishlari va to'lov muddatlari Signup and view all the answers

Kreditga layoqatlikning baholanishida qaysi ko'rsatkichlar analiza qilinadi?

Moliyaviy va moliyaviy bo'lmagan ko'rsatkichlar Signup and view all the answers

Study Notes

Moliyaviy tahlil fanining o`rni va ahamiyati

Zamonaviy boshqaruvda moliyaviy tahlil korxona faoliyatini samarali boshqarishda muhim rol o`ynaydi.
Moliyaviy tahlil korxona moliyaviy holatini, samaradorligini va rivojlanish istiqbollarini o`rganish, baholash va prognoz qilish imkonini beradi.
Tahlil natijalari asosida maqsadli qarorlar qabul qilinadi va korxona faoliyati optimallashtiriladi.

Moliyaviy tahlil fanining predmeti, ob`ekti va vazifalari

Moliyaviy tahlil fanining predmeti - korxona faoliyatining moliyaviy tomonlari.
Obekti - korxonaning moliyaviy hisobotlari, moliyaviy korsatkichlari, moliyaviy davriylik va boshqa ma`lumotlar.
Moliyaviy tahlilning maqsadi - kompaniya faoliyatini tahlil qilish orqali yaxshilanish yo`llarini aniqlash va strategik qarorlar qabul qilish imkonini yaratish.
Vazifalari:
- Moliyaviy holatni baholash
- Moliyaviy natijalarni tahlil qilish
- Moliyaviy risklarni aniqlash
- Moliyaviy resurslardan samarali foydalanishni ta`minlash
- Moliyaviy rejalashtirish va prognozlash

Moliyaviy tahlilning metodi va xususiyatlari

Moliyaviy tahlil turli usullar va texnikalardan foydalanadi, shu jumladan:
- Ananaviy usullar: qiyoslash, balans, zanjirli almashtirish, indeks, farqli, nisbiy ko`rsatkichli usullar.
- Iqtisodiy matematik usullar: integral, chiziqli va chiziqsiz dasturlash, nazariy o`yin, korelyatsiya va regressiya, determinant, logarifm kabi usullar.
Moliyaviy tahlildagi o`ziga xos xususiyatlar:
- Ob`ektivlik va aniqlik
- Ilmiy asoslanganlik
- Komplekslik
- Dinamiklik

Moliyaviy tahlil turlari

Ichki moliyaviy tahlil - xorijiy manfaatdorlar emas, balki korxonaning ichki foydalanuvchilari tomonidan amalga oshiriladi. Bu xodimning ish sifatini baholashda yoki boshqaruv qarorlarini qabul qilishda foydalaniladi
Tashqi moliyaviy tahlil - investorlar, kreditorlar, kreditorlar, xaridorlar hamda boshqa manfaatdor tomonlar tomonidan bajariladi

Moliyaviy tahlil usullari va texnikalari

Ananaviy usullar:
- Qiyoslash usuli: vaqt o`tishi bilan yoki boshqa korxonalar bilan taqqoslash
- Balans usuli: aktivlar, kapital va qarzlar bo`yicha taqqoslamalar
- Zanjirli almashtirish usuli: bir yonalishli ozgarishlarni aniqlash
- Indeks usuli: bir nechta elementlarning ozgarishlarini korsatish
- Farqli usuli: korsatkichlar ortasidagi farqlarni aniqlash
- Nisbiy ko`rsatkichli usuli: nisbatlarni hisoblash va tahlil qilish
Iqtisodiy matematik usullar:
- Integral usuli: korxona faoliyatining umumiy holatini ko`rsatish
- Chiziqli va chiziqsiz dasturlash usullari: resurslarni optimallashtirish
- Nazariy o`yin usuli: raqobatni tahlil qilish
- Korelyatsiya va regressiya usullari: bogliqlikni organish
- Determinant va logarifm usullari: murakkab hisoblar uchun

Moliyaviy tahlilning maxsus usullari

Moliyaviy hisobotni oqish: moliyaviy hisobotdagi malumotlarni tushunish
Gorizontal tahlil: vaqt otishi bilan bir xil korsatkichlarning o`zgarishini tahlil qilish
Vertikal tahlil: moliyaviy hisobot elementlarining bir-biriga nisbatini tahlil qilish
Trend tahlili: vaqt otishi bilan bolgan ozgarishlarning yonalishini aniqlash
Qiyoslash tahlili: boshqa korxonalar bilan taqqoslash orqali foyda va nuqsonlarni aniqlash
Omilli tahlil: murakkab korsatkichlarning tarkibiy qismlarini organish
Koeffitsiyentlar tahlili: moliyaviy nisbatlarni hisoblash va tahlil qilish

Moliyaviy tahlilning boshqa fanlar bilan aloqasi

Moliyaviy tahlil iqtisodiyot, buxgalteriya hisobi, statistika, moliya, iqtisodiyot kabi fanlar bilan chambarchas bog`liq.

Moliyaviy tahlilning sub`ektlari

Haqiqiy va bolgusi investorlar: investitsion xavfni baholash, rentabellikni aniqlash
Kreditorlar: korxonaning to`lov layoqatini baholash, qarzni qaytarish imkoniyatini aniqlash
Mahsulot yetkazib beruvchilar: korxonaning to`lov qobiliyatini baholash, yetkazib berish shartnomalarini tuzish
Xaridorlar: korxonaning uzoq muddatli barqarorligini baholash
Xodimlar: ishlab chiqarishda o`z hissalarini oshirish, daromadlarini oshirish
Hukumat muassasalari, vazirliklar, idoralar: soliqlarni tolash, iqtisodiy rivojlanishga hissa qoshish
Jamoatchilik va boshqa manfaatdor foydalanuvchilar: korxonaning ekologik va ijtimoiy mas`uliyatliligi

Moliyaviy tahlilni tashkil etish va yuritish

Moliyaviy tahlilni tashkil etishda korxonaning tarmoq xususiyati, faoliyat kolami, raqobatdagi orni kabi jihatlar hisobga olinadi.
Normativ bazasi: Moliyaviy hisobotni tuzish standartlari, moliyaviy tahlilning qonun hujjatlari.

Moliyaviy tahlilning asosiy bo`limlari

Moliyaviy hisobot tahlili: moliyaviy hisobotlarni tahlil qilish
Investitsion tahlil: investitsion loyihalarning rentabelligini baholash
Qimmatli qogozlar bozoridagi jarayonlar tahlili: qimmatli qogozlarning narxlari, bozorning holatini baholash
Moliyaviy hisobotni bashoratlash: kelajakdagi moliyaviy natijalarni prognoz qilish

Moliyaviy tahlil bosqichlari

Maqsadni belgilash
Tahlil obyektini tanlash
Axborot bazasini to`plash
Ma`lumotlarni tahlil qilish
Xulosalar chiqarish va tavsiyalar berish

Moliyaviy tahlilning axborot bazasi

Moliyaviy hisobotlar: balans, foyda va zarar hisobi, pul oqimi hisobi.
Boshqa malumotlar: statistika malumotlari, iqtisodiy korsatkichlar, soha malumotlari, tashqi audit hisobotlari.
Axborotning ochiqligi va oshkoraligi juda muhim.

Moliyaviy hisobotlar shakllari

Balans: aktivlar, kapital va majburiyatlar togrisida ma`lumot beradi.
Foyda va zarar hisobi: daromadlar, xarajatlar va sof foyda togrisida ma`lumot beradi.
Pul oqimi hisobi: pul mablaglarining kelib chiqishi va sarflanishi togrisida malumot beradi.

Jamlangan moliyaviy hisobotlarni tahlil qilish

Jamlangan moliyaviy hisobotlar bir necha davr uchun ma`lumotlarni taqqoslash imkonini beradi.
Ular yordamida trendlar, o`zgarishlar va farqlarni tahlil qilish mumkin.

Moliyaviy hisobotni tuzishda milliy va xalqaro standartlarning ta`siri

Milliy va xalqaro standartlar moliyaviy hisobotning mazmuniga ta`sir qiladi.
Standartlar moliyaviy malumotlarning ozaro taqqoslanishini ta`minlashga yordam beradi.

Moliyaviy tahlilda muammoli jihatlar

Davriy oraliqdagi qiyosiylik: turli davrlar uchun moliyaviy hisobotlarni taqqoslashda qiyinchiliklar
Turli korxonalar ortasidagi qiyosiylik: turli sohalar va hajmdagi korxonalar ortasidagi qiyosiylikda qiyinchiliklar
Axborot operativligida muammolar: moliyaviy ma`lumotlarning kechikish holatlari

Auditor xulosalarini ko`rib chiqish

Auditorlar moliyaviy hisobotlarning togriligini tekshiradilar.
Auditdan o`tkazilmagan hisobotlar tahlilga mos kelmasligi mumkin.

Moliyaviy tahlilda boshqa axborotlar

Iqtisodiy ma`lumotlar
Soha ma`lumotlari
Raqobat ma`lumotlari
Marketing ma`lumotlari

Moliyaviy tahlilda kompyuter texnologiyalari va dasturiy ta`minotlar

Kompyuter texnologiyalari va dasturiy ta`minotlar moliyaviy tahlilni avtomatlashtirishga yordam beradi.
Bu vaqt va resurslarni tejashga imkon beradi.

Operatsion faoliyat tahlilining mazmuni va vazifalari

Operatsion faoliyat tahlili - korxonaning ishlab chiqarish va sotish faoliyatini baholash.
Vazifalari:
- Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish
- Xarajatlarni kamaytirish
- Sotish hajmini oshirish
- Rivojlanish yo`llarini aniqlash

Mehnat vositalarini tahlili

Mehnat vositalarining samaradorligini tahlil qilish
Faoliyatni optimallashtirish

Mehnat resurslari tahlili

Ishchi kuchi samaradorligini tahlil qilish
Mehnatga to`lash tizimini optimallashtirish

Mahsulot ishlab chiqarish va sotishni tahlili

Ishlab chiqarish hajmini tahlil qilish
Sotish hajmi va daromadi tahlili
Xarajatlar va foyda tahlili

Korxona faoliyatining turlari

Operatsion faoliyat
Investitsion faoliyat
Moliyaviy faoliyat

Operatsion faoliyat tahlilining jihatlari

Mahsulot (ish, xizmat)larning tarmoq va faoliyat tavsifi
Mahsulot ishlab chiqarish hajmi, xarajat va foyda aloqadorligini tahlili (CVP tahlil)
Mahsulot (ish, xizmat)larning kritik hajm darajasi va uning omilli tahlili
Mahsulot (ish, xizmatlar) ishlab chiqarish hajmini tahlili
Mahsulot assortimentini boshqarish
Sotish hajmini tahlili
Korxona operatsion faoliyati samaradorligini baholash
- Mehnat unumdorligi
- Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish
- Innovatsion mahsulot
- Eksport hajmi ko`rsatkichlarini
Operatsion leverij tahlili
Operatsion risklar va ularni boshqarish

Xarajatlar tahlili maqsadi, mazmuni va vazifalari

Xarajatlarni umumiy hajmi va ularni asosiy elementlar bo`yicha baholash, tahlil qilish.
Xarajat elementlari va kalkulyatsiya moddalari, faoliyat turlari hamda javobgarlik markazlari bo`yicha xarajatlar tahlili.
Moddiy, mehnat haqi va amortizatsiya xarajatlari tahlili.
Mahsulot ishlab chiqarish tannarxini tahlili.
Maxsulot (ish, xizmat)larning xarajat sig`imini tahlili.
Davr xarajatlari tahlili.
Xarajatlarni maqbullashtirish va samaradorlikni oshirish yo`llari.

Buxgalteriya balansi tahlili mazmuni va vazifalari

Buxgalteriya balansi va uning tarkibiy tuzilishi: aktivlar, kapital va majburiyatlar.
Balans moddalari va uning boshqa moliyaviy hisobotlar ma`lumotlariga mosligi.
Korxona moliyaviy holatining tahlili.
Buxgalteriya balansini “o`qish”.
Buxgalteriya balansining gorizontal (davriy) tahlili.
Buxgalteriya balansining vertikal (tarkibiy) tahlili.
Korxonalar iqtisodiy salohiyatini tahlili.
Korxonalar moliyaviy salohiyatini tahlili.
Buxgalteriya balansining likvidliligi tahlili.
Korxona to`lov layoqatining tahlili.
Moliyaviy barqarorlik tahlilining mazmuni, maqsadi va vazifalari.
Korxonaning iqtisodiy resurslari, uning moliyaviy tuzilmasi, likvidligi, tolovga qobiliyatini moliyaviy ahvol va barqarorlikka tasiri.
Moliyaviy barqarorlik va uning tiplari: mutlaq va me`yoriy barqarorlik, nobarqaror va inqirozli holatlar.
Korxonaning oz oborot mablaglari bilan ta`minlanganligi tahlili.
Moliyaviy barqarorlik bilan bogliq koeffitsiyentlarni (moliyaviy mustaqillik(avtonomiya), moliyaviy qaramlik, oz va qarz mablaglarining nisbati, oz mablaglari bilan taminlanganlik, oz aylanma mablaglarining to`planish koeffitsenti) tahlili.
Moliyaviy barqarorlikni dinamik tahlili.
Moliyaviy barqarorlikni mustahkamlash bo`yicha ichki imkoniyatlarni aniqlash va chora tadbirlarini belgilash.

Kreditga layoqatlik tahlilining mazmuni, maqsadi va vazifalari

Kreditga layoqatlikning tavsifi.
Kreditga layoqatlikni baholash va tahlil qilishning asosiy usullari: ekspert baholash va ballik (skoring)baholash tizimi.
Tijorat banklarining kredit siyosatining o`ziga xos jihatlari.
Moliyaviy va moliyaviy bolmagan korsatkichlarning tahlili.
Korxonaning ishonchligini baholash.
Daromad tahlili.
Kreditlarning muddatligi va maqsadligi bo`yicha ishlatilishi tahlili.
Risklar tahlili.
Kreditga layoqatlikni baholashda nazoratning davomiyligi.

Debitorlik va kreditorlik qarzlari tahlili

Debitorlik va kreditorlik qarzlarining shakllanishi, tarkibi va muddati bo`yicha tahlili.
Qarzlar dinamikasining natijaviy va samaradorlik ko`rsatkichlari bilan qiyosiy tahlili (qarzlarning aylanuvchanligi va qoplanuvchanligi tahlili).
Tegishli boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun mexanizmlar.
Muddati o`tgan debitorlik va kreditorlik qarzlari tahlili.
Debitorlik va kreditorlik qarzlari yuzasidan rezervlar tahlili.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Ushbu kviz moliyaviy tahlil haqida muhim tushunchalarni o'z ichiga oladi. O'zgaruvchan xarajatlar, tahlil bosqichlari va axborot bazalari kabi mavzular orqali moliyaviy tahlilni chuqur o'rganasiz. Qiziqarli savollar bilan moliyaviy nazariyangizni sinab ko'ring!