Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10

Ang pag-alam sa sariling kilos na dapat panagutan at pagkagawa ng mga paraan upang maging responsable sa mga kilos.

Ang pagiging mabuti o masama ng isang kilos ay nakasalalay sa intensiyon kung bakit ginawa ang kilos.

Ang pagtulong sa kapwa ay mabuti, maliban kung ang intensiyon ay pansariling interes.

Ang obligasyon na gawin ang isang kilos ay nakabatay sa magandang kahihinatatnan nito.

Ang pagtulong ni Ginoong Tang ay Titingnan ang motibo niya kung ito ay mabuti o masama.

Ang pagpili ng mas makabuluhang kabutihan na lampas sa pansariling interes, tulad ng pagtulong sa kapwa.

Isang mahalagang kasanayan sa pag-unawa sa mabuti at masamang kilos, at pagiging responsable dito.

Ang pagiging mapang-akit o pagmamanipula sa ibang tao upang makamit ang sariling kagustuhan, sa kasong ito ay ang pagkapanalo sa paligsahan.

Ang pagkuha ng gamit ng iba nang walang pahintulot o pag-alam sa kanila, kahit na nagdudulot ito ng abala o panganib.

Isang batas na nagbabawal sa mga bata o kabataan na lumabas ng bahay sa takdang oras.

Ang pag-aresto o pagdakip sa mga taong lumalabag sa batas.

Ang pagiging hindi sumusunod sa batas o mga patakaran, sa kasong ito ay ang curfew.

Dahil sa takot o pag-aalala na mapahamak ang kanilang mga anak, lalo na kung sila ay nasa labas ng bahay sa panahon ng curfew.

Ang pagbibigay ng paliwanag o dahilan kung bakit nagawa ang isang bagay.

Isang batas o kautusan na ginawa ng isang lokal na pamahalaan.

Ang kahalagahan ng pagsunod sa batas at mga patakaran, at ang mga kahihinatnan ng paglabag sa mga ito.

Ang pagiging maingat sa oras, pag-alam sa mga batas, at pag-iwas sa mga lugar na nagdudulot ng panganib.

Ang layunin o intensiyon ng isang tao sa paggawa ng isang kilos ang tumutukoy kung ito ay mabuti o masama.

Ang isang tao ay may obligasyon na gawin ang isang kilos kung ang hindi paggawa nito ay magdadala ng masamang epekto.

Ang pagiging masama o mabuti ng kilos ay hindi agad natutukoy, kailangan munang malaman ang layunin kung bakit ginawa ito.

Ang layunin ng pagiging mapanagutan ay maitaguyod ang kabutihan ng sarili at ng kapwa.

Ang "kapwa" ay tumutukoy sa lahat ng tao, kapwa sa ating pamilya, komunidad, at maging sa ibang bansa.

Mahalagang matuto mula sa mga pagkakamali at gawin ang lahat upang maitama ang maling kilos na ginawa.

Ang pagiging mapanagutan ay nagpapakita ng ating pagpapahalaga sa ating kapwa at sa ating lipunan.

Mahalagang maunawaan ang tunay na intensiyon sa likod ng kilos upang matukoy kung ito ba ay para sa sariling kapakanan o para sa kapakanan ng ibang tao.

Mahalagang tanggapin ang pagpuna at makinig sa iba't-ibang pananaw upang matuto mula sa pagkakamali.

Ang isang kilos na may mabuting epekto ay nagdudulot ng positibong kahihinatnan sa sarili, sa kapwa, at sa ating lipunan.

Ang kalayaan o pagkukusa ng tao na gawin ang kilos. Kung mas malawak ang kaalaman at kalayaan, mas mataas ang pananagutan.

Mas malaki ang pananagutan kung mas alam ng tao ang kahihinatnan ng kanyang kilos. Ang kawalan ng kaalaman ay maaaring magpababa ng pananagutan.

Ang antas ng pananagutan ng tao sa kanyang ginawang kilos. Ito ay tumataas o bumababa depende sa kanyang kalayaan o pagkukusa.

Ang kalayaan ng tao na pumili at magsagawa ng isang kilos, na hindi pinilit o napilitan.

Ang kalayaan ng tao ay nagbibigay sa kanya ng kapangyarihan na pumili at gumawa ng mga kilos. Ang pagpili na ito ay nagmumula sa kanyang kagustuhan o pagkukusa, at ito rin ang nagtukoy sa kanyang pananagutan.

Ito ay nangyayari kapag mas mababa ang kaalaman at kalayaan ng tao nang gawin ang kilos. Halimbawa, isang tao na nagkamali dahil sa kawalan ng kaalaman o pilit.

Mahalaga ang pagiging matapat sa sarili at sa iba. Humingi ng tawad kung nagkamali, maging handang magbayad ng multa, at mag-isip ng mga paraan upang maiwasan ang pagkakamali.

Ang kilos na ginawa ng tao nang may kamalayan, kalayaan, at kagustuhan. Hindi ito automatic o walang malay.

Titingnan natin ang lawak ng kaalaman, kalayaan, at kagustuhan ng tao sa paggawa ng kilos. Mas mataas ang pananagutan kung mas malawak ang tatlong ito.

Ang pagtulong na may layuning makuha ang boto ng mga taong tinutulungan, kaysa sa tunay na pagnanais na tumulong, ay nagpapakita ng masamang intensiyon.

Ang mas mataas na kabutihan ay ang pagpili ng isang kilos na nagdudulot ng mabuti sa iba, kahit na hindi kaagad nagreresulta ng personal na pakinabang.

Ang intensiyon ay mahalaga dahil nagpapakita ng tunay na motibo sa pagtulong. Ang mabuting intensiyon ay nagmumula sa tunay na pagnanais na makatulong, samantalang ang masamang intensiyon ay nagmumula sa pansariling interes.

Ang dalawang hakbang na hindi natugunan ng pagkilos ni Ginoong Tang ay ang

1. Pag-iisip ng paraan na makarating sa layunin: hindi niya pinag-isipang mabuti kung paano magbibigay ng tulong na may kabutihan at hindi lamang para sa personal na pakinabang.
2. Pagpili ng pinakamalapit na paraan: ang pagpili ng pera bilang paraan ng pagtulong ay isang mabilis at madaling paraan upang makamit ang layuning manalo sa eleksiyon, ngunit hindi ito ang pinakamalapit na paraan para maghatid ng tunay na tulong.

Ang kaibigan ay dapat panagutan ang kanyang desisyon na umalis sa bahay ng kanyang mga magulang. Mahalagang makipag-usap sa kanyang mga magulang at maintindihan ang kanilang pananaw. Maaari niyang pag-isipan kung paano mas mapapabuti ang kanyang relasyon sa kanyang pamilya.