Module 2: Consumenten - Consumptie en Keuze

De Keuze van de Consument

• Consumenten worden geconfronteerd met een keuzeprobleem: oneindig veel behoeften, maar beperkte middelen.
• Elementen die een rol spelen bij het maken van de optimale keuze:
  • Voorkeuren of preferenties van de consument → indifferentiecurve
  • Prijzen van de goederen → budgetlijn
  • Beschikbaar inkomen of budget → budgetlijn

Preferenties of Voorkeuren

• Preferenties of voorkeuren worden beschreven aan de hand van vergelijkingen tussen allerhande goederenkorven.
• De eerste wet van Gossen: het nut van de laatst geconsumeerde eenheid (marginaal nut) daalt, als je meer van een goed consumeert.
• Voorkeuren kunnen afhankelijk zijn van omgeving, gezinssamenstelling, leeftijd, diploma, achtergrond, etc.

Prijzen en Budget

• Het gedrag van een consument wordt bepaald door zijn wensen (voorkeuren) en zijn mogelijkheden (beperkingen).
• De budgetlijn (ook wel de 'lijn der mogelijkheden' genoemd) stelt de combinaties voor van twee goederen die de consument met een bepaald inkomen of budget kan kopen, rekening houdend met de prijzen van de goederen.

Vraagverschuiving

• Substitutiegoederen: goederen die elkaar kunnen vervangen; de goederen kunnen elkaar substitueren.
• Complementaire goederen: goederen die samen gebruikt worden.
• Een wijziging in het aantal consumenten (vragers) kan ook voor een verschuiving van de collectieve vraagcurve zorgen.

Elasticiteit van de Vraag

• De elasticiteit van de vraag geeft aan hoe sterk de vraag reageert op een verandering in de prijs.
• Kruiselingse prijselasticiteit van de vraag: geeft aan hoe sterk de vraag naar een goed reageert op een verandering in de prijs van een ander goed.

Inkomenselasticiteit van de Vraag

• De inkomenselasticiteit van de vraag geeft aan hoe sterk de vraag reageert op een verandering in het inkomen.
• Bij normale goederen is er een positief verband tussen het inkomen en de gevraagde hoeveelheid.
• Inkomenselastische vraag: de gevraagde hoeveelheid neemt sterker toe als het inkomen stijgt.
• Inkomensinelastische vraag: de gevraagde hoeveelheid neemt minder sterk toe als het inkomen stijgt.

Het Bestedingspatroon van de Belgische Gezinnen

• Het bestedingspatroon van de Belgische gezinnen is veranderd over de jaren:
  • Er wordt minder besteed aan primaire uitgaven, zoals voeding.
  • De uitgaven aan vervoer en communicatie zijn sterk toegenomen.
  • De uitgaven voor cultuur en ontspanning zijn eveneens toegenomen.
  • De uitgaven voor persoonlijke verzorging en diensten zijn ook toegenomen.
• De Wet van Engel: naarmate de economische welvaart stijgt, het aandeel van de uitgaven aan primaire goederen daalt, terwijl het aandeel van de uitgaven aan de niet-primaire goederen stijgt.

Het Spaargedrag van de Belgische Gezinnen

• Het deel van het inkomen dat de consument niet consumeert wordt gespaard.
• Sparen is niet-consumeren, het is uitgestelde consumptie.
• Het vermogen bestaat uit alle goederen en financiële middelen die een gezin bezit.
• Consumenten kunnen hun spaargelden aanbieden op de vermogensmarkt.

In deze module wordt de consumentenkeuze, vraagcurve, vraagelasticiteit en het bestedingspatroon van Belgische gezinnen besproken. Leer hoe consumenten hun keuzes maken en hoe dit de economie beïnvloedt.