Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej

Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej

• Harmonizacja i standaryzacja rewizji finansowej w UE i na świecie
• Struktura i ogólna charakterystyka Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej
• Badania sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania
• Poznanie jednostki i jej środowiska oraz ocena ryzyka badania
• Obowiązki biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotyczące oszustw
• Inne wybrane MSB
• Przeglądy sprawozdań finansowych
• Usługi atestacyjne inne niż badania i przeglądy historycznych informacji finansowych
• Usługi pokrewne
• Standardy zarządzania jakością
• Kodeks etyki zawodowych księgowych IESBA

Regulacje Międzynarodowe (Harmonizacja i Standaryzacja Rewizji Finansowej)

• Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej
• Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczególnych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego
• Kodeks etyki zawodowych księgowych IESBA

Międzynarodowe regulacje prawne w zakresie rewizji finansowej

• Ujednolicenie procedur, technik i metod rewizji finansowej
• Harmonizacja, standaryzacja, unifikacja

Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej

• Najszerszy zbiór procedur, technik i metod wykonywania usług atestacyjnych przez biegłych rewidentów
• Zasady kontroli jakości świadczonych usług

IFAC - Międzynarodowa Federacja Księgowych

• Pozarządowa organizacja non-profit skupiająca 156 organizacji zawodowych księgowych z 114 krajów świata
• Z siedzibą w Nowym Jorku

Międzynarodowa Federacja Księgowych (IFAC)

• Rada Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych (IAASB)
• Opracowywanie i wydawanie standardów rewizji finansowej dla całego świata
• Opracowanie Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej (MSRF) dla biegłych rewidentów

Celem MSRF jest

• Ujednolicenie w zakresie stosowanych określeń (języka) rewizji finansowej
• Ujednolicenie zasad, technik i procedur rewizji finansowej
• Zapewnienie wysokiej jakości usług rewizji finansowej

Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej obejmują

• Międzynarodowe założenia koncepcyjne usług atestacyjnych (International Framework for Assurance Engagements)
• Międzynarodowe Standardy Zarządzania Jakością (International Standards on Quality Control – ISQC) - MSKJ
• Międzynarodowe Standardy Badania (International Standards on Auditing – ISA) - MSB
• Międzynarodowe Standardy Usług Przeglądu (International Standards on Review Engagements) - MSUP, ISRE
• Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych (International Standards on Assurance Engagements Other Than Audits or Reviews of Historical Financial Information) - MSUA, ISAE
• Międzynarodowe Standardy Usług Pokrewnych (International Standards on Related Services) - MSUPo, ISRS

Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej obowiązują w Polsce

• Od 01 stycznia 2018 r.
• Obowiązki i cele biegłego rewidenta

Międzynarodowe Założenia Koncepcyjne Usług Atestacyjnych (IAASB)

• Definicja i cel usługi atestacyjnej
• Zakres założeń koncepcyjnych
• Podjęcie się wykonania usługi
• Elementy usługi atestacyjnej
• Usługi atestacyjne dające wystarczającą pewność
• Usługi atestacyjne dające ograniczoną pewność

Zagadnienia będące przedmiotem usługi atestacyjnej

• Wyniki działalności finansowej
• Wyniki pozafinansowe
• Kluczowe wskaźniki wydajności i skuteczności

Podjęcie się wykonania usługi

• Biegły rewident podejmuje się zlecenia, gdy zostaną spełnione wymogi etyczne, takie jak niezależność i kompetencje zawodowe
• Zlecenie obejmujące odpowiednie zagadnienie, właściwe kryteria i wystarczające dowody
• W sprawozdaniu zawarty jest wniosek biegłego rewidenta

Kryteria są to

• Wzorce stosowane do oceny lub pomiaru zagadnienia
• Mogą być formalne (np. przepisy prawa, standardy) lub mniej formalne (np. wewnętrzne kodeksy postępowania)
• Kryteria powinny być udostępnione zamierzonym użytkownikom

Dowody

• Biegły rewident planuje i wykonuje usługę, kierując się zawodowym sceptycyzmem
• Wykorzystuje wystarczające i odpowiednie dowody, aby ustalić czy informacje na temat danego zagadnienia nie zawierają istotnych nieprawidłowości

Kierowanie się zawodowym sceptycyzmem

• Biegli rewidenci mają obowiązek, z dociekliwością i krytycyzmem oceniać zasadność uzyskanych dowodów
• Rozważana jest możliwość pojawienia się dowodów zaprzeczających lub kwestionujących rzetelność dokumentów

Planowanie i wykonywanie usługi

• Biegli rewidenci analizują istotność, ryzyko usługi oraz dostępnych dowodów

Analizując istotność

• Biegli muszą zrozumieć i ocenić czynniki, które mogą wpływać na decyzje podejmowane przez zamierzonych użytkowników
• Istotność analizowana jest w kontekście czynników ilościowych i jakościowych, ich wagi, rodzaju i zakres
• Istotność uwzględnia też zainteresowanie zamierzonych użytkowników

Ryzyko usługi atestacyjnej

• Ryzyko sformułowania przez praktyka niewłaściwego wniosku w przypadku błędnych lub istotnych nieprawidłowości
• Składowe ryzyka: RN, RK, RP

Biegły rewident przedstawia raport

• Zawierający wniosek i wyrażą pewność co do informacji na temat zagadnienia

Różnice między usługami atestacyjnymi dającymi wystarczającą pewność a usługami atestacyjnymi dającymi ograniczoną pewność

• Różnice w celu, procedurach, sprawozdaniach

Struktura i ogólna charakterystyka MSRF

• Zawiera międzynarodowe założenia koncepcyjne usług atestacyjnych, standardy zarządzania jakością, standardy badania, standardy usług przeglądu, standardy usług atestacyjnych innych niż badanie sprawozdań i standardy usług pokrewnych

Dowody

• Biegły rewident analizuje istotność, ryzyko i dostępność dowodów, aby upewnić się, czy informacje na temat zagadnienia nie zawierają istotnych nieprawidłowości.

MSRF 315

• Identyfikacja i ocena ryzyka istotnego zniekształcenia sprawozdania finansowego

MSRF 240

• Odpowiedzialność biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotyczące oszustw

Procedury oceny ryzyka istotnego zniekształcenia

• Zapytania do kierownictwa i innych osób w jednostce
• Procedury analityczne
• Obserwacje i inspekcje

Typowe zniekształcenia

• Błędy i oszustwa zidentyfikowane podczas sporządzania sprawozdań finansowych, niezgodność z założeniami
• Oszustwa popełniane przez pracowników lub kierownictwo
• Błędy kierownictwa
• Oszacowania niedokładne lub niewłaściwe
• Niekompletne lub niewłaściwe opisy zasad rachunkowości

Czynniki ryzyka oszustwa

• Zachęty lub naciski na popełnienie oszustwa, a także możliwości jego popełnienia

Obowiązki biegłego rewidenta

• Identyfikacja i ocena ryzyka istotnego zniekształcenia sprawozdań finansowych
• Uzyskanie wystarczających i odpowiednich dowodów badania
• Właściwa reakcja na wykryte lub domniemane oszustwa

Zniekształcenia spowodowane zawłaszczeniem majątku

• Presja (osobiste zobowiązania finansowe, negatywne relacje z pracownikami)
• Okazja (dostęp do gotówki, złej kontroli wewnętrznej)
• Postawa (lekceważenie potrzeby nadzoru, zachowanie wskazujące na niezadowolenie lub brak satysfakcji)

Odpowiedzialność

• Spoczywa na kierownictwie i osobach sprawujących nadzór nad jednostką
• Biegły rewident ma obowiązek uzyskać wystarczającą pewność, że sprawozdanie nie zawiera istotnego zniekształcenia ze względu na oszustwo

Ryzyko niewykrycia przez biegłego rewidenta istotnego zniekształcenia

• Większe w przypadku oszustwa kierownictwa niż pracownika, z powodu większych możliwości manipulowania dokumentacją księgową

Zachowanie zawodowego sceptycyzmu

• Rozważenie możliwości obejścia kontroli i wykrywania błędów oraz oszustw

Sprawozdania z badania

• Biegły rewident informuje osoby sprawujące nadzór o swoich podejrzeniach odnośnie oszustw
• Jeżeli sprawozdania finansowe zawierają istotne zniekształcenie wywołane oszustwem, biegły rewident wydaje opinię z zastrzeżeniem lub opinię negatywną

Przegląd pozostałych wybranych MSB

• Rozważenie przepisów prawa i regulacji w badaniu sprawozdania finansowego
• Zlecenia badania po raz pierwszy (stany początkowe)
• Badanie szacunków księgowych i powiązanych ujawnień
• Późniejsze zdarzenia wykorzystanie pracy audytorów wewnętrznych, wykorzystanie pracy eksperta

Procedury oceny ryzyka istotnego zniekształcenia

• Zapytania, procedury analityczne, obserwacje i inspekcje

Procedury identyfikacji ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem

• Ocena nietypowych lub nieoczekiwanych powiązań,
• Rozważenie czy informacje z innych procedur wskazują na ryzyka oszustwa,
• Ocena czynników ryzyka oszustwa.

Usługi przeglądu

• Ustalenie akceptowalności zlecenia
• Uzyskanie zrozumienia jednostki
• Zwrócenie się z zapytaniami
• Zastosowanie procedur analitycznych
• Zaprojektowanie i przeprowadzenie dodatkowych procedur
• Ocena dowodów
• Opracowanie wniosków i raportu
• Występowanie ograniczeń w przeglądzie sprawozdania

Techniki przeglądu

• Analiza i ocena danych sprawozdania
• Wgląd w zapisy ksiąg rachunkowych
• Zapoznanie się z protokołami posiedzeń
• Zapytania i rozmowy z kierownictwem
• Omówienie wyników pracy

Ostatnim etapem przeglądu jest

• Ocena uzyskanych dowodów
• Ustalenie, czy są wystarczające i odpowiednie
• Zmiana oszacowania poziomu ryzyka
• Zbieganie się wywiadówek z faktyczną sytuacją

Sprawozdania z badania, gdy biegły rewident zidentyfikował oszustwo

• Jeżeli biegły rewident stwierdzi naruszenie prawa lub regulacji, które istotnie wpływają na sprawozdanie finansowe
• Jeżeli kierownictwo utrudnia biegłemu uzyskanie wystarczających dowodów, wtedy opinia z zastrzeżeniem lub odmowa wyrażenia opinii

Standard ten obejmuje

• Wniosek dla stron, zarówno dla biegłego rewidenta, jak i klienta.
• Minimalizuj pracę związana z identyfikacją, oceną i możliwymi późniejszymi zdarzeniami

MSUPo 4400 i 4410

• Celem MSUPo 4400 jest ustalenie standardów i dostarczenie wytycznych dotyczących obowiązków zawodowych biegłego rewidenta, w przypadku podjęcia się wykonania usługi uzgodnionych procedur dotyczących informacji finansowych.
• Celem MSUPo 4410 jest jasne poinformowanie o charakterze usługi kompilacji, odpowiedzialności i roli biegłego rewidenta w zleceniu

Inne usługi atestacyjne

• Usługi poświadczające
• Usługi bezpośrednie

Przykład usługi zaświadczającej

• Zrównoważony rozwój, zgodność z przepisami, relacja ceny do jakości

Istota innych usług atestacyjnych

• Polega na wydaniu wniosku, raportu po odpowiednich procedurach
• Dotyczących informacji finansowych i pozasprawowych lub potwierdzenie stanu np. na koniec roku

Inne usługi atestacyjne wg KSH

• Wycena akcji w spółce akcyjnej, badanie rachunkowości spółki z o.o. na żądanie wspólników, inne w zależności od KSH

Nie wszystkie zlecenia są usługami atestacyjnymi

• Usługi objęte Międzynarodowymi Standardami Usług Pokrewnych (MSUPo)
• Sprawozdania podatkowe bez formułowania wniosków atestacyjnych
• Usługi konsultingowe