Mga Karapatan: Kahulugan at mga Uri

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan ng kahulugan ng karapatan?

  • Mga responsibilidad na dapat gampanan ng bawat mamamayan.
  • Mga pribilehiyong ibinibigay ng pamahalaan sa piling indibidwal.
  • Mga bagay, kalagayan, o kondisyon na dapat matamo upang mabuhay nang malaya, masaya, at matiwasay. (correct)
  • Limitasyon sa kapangyarihan ng pamahalaan.

Ano ang pangunahing layunin ng pagkilala sa mga karapatan ng bawat indibidwal?

  • Garantiyahan ang pagiging tapat ng bawat opisyal ng gobyerno.
  • Lumikha ng mas maraming batas at regulasyon para sa ikakaayos ng lipunan.
  • Siguruhin na ang bawat isa ay may pantay na pagkakataon at kalayaan. (correct)
  • Magbigay ng kapangyarihan sa pamahalaan na kontrolin ang buhay ng mga mamamayan.

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga likas na karapatan (natural rights) ng isang tao?

  • Karapatang magmahal
  • Karapatang bumoto (correct)
  • Karapatang mabuhay
  • Karapatang magmay-ari

Saan nakabatay ang karapatang kaloob ng batas (statutory rights)?

<p>Sa mga batas na ipinagtibay ng Kongreso. (D)</p> Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa katipunan ng mga karapatan na nakapaloob sa ating Konstitusyon?

<p>Katipunan ng mga Karapatan (Bill of Rights) (C)</p> Signup and view all the answers

Kung ang isang batas ay sumasalungat sa Konstitusyon, ano ang maaaring gawin ng Kongreso?

<p>Baguhin o ipawalang-bisa ang batas upang umayon sa Konstitusyon. (B)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng paggamit ng karapatang politikal?

<p>Pagboto sa panahon ng eleksyon (B)</p> Signup and view all the answers

Ano ang karapatang sibil?

<p>Karapatang magkaroon ng sariling relihiyon at maglakbay. (A)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng karapatang sosyal?

<p>Karapatang mag-asawa (B)</p> Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing layunin ng karapatang pangkabuhayan (economic rights)?

<p>Siguruhin na ang bawat isa ay may pagkakataong magkaroon ng hanapbuhay. (C)</p> Signup and view all the answers

Kung ikaw ay nasasakdal, ano ang iyong karapatan?

<p>Manahimik at huwag magbigay ng anumang pahayag. (A)</p> Signup and view all the answers

Ano ang ibig sabihin ng Artikulo III ng Saligang Batas 1987?

<p>Mga karapatan ng bawat mamamayang Pilipino. (A)</p> Signup and view all the answers

Si Mayet ay piniling manirahan sa Singapore kasama ang kanyang asawa at anak. Anong seksyon ng karapatan ang kanyang tinatamasa?

<p>Seksyon 6 (B)</p> Signup and view all the answers

Sumali si Lita sa isang organisasyon na nangangalaga sa mga kababaihan. Anong seksyon ng karapatan ang kanyang ginagamit?

<p>Seksyon 8 (B)</p> Signup and view all the answers

Gamit ang telepono, nagkakaroon ng pribadong pag-uusap si Susan at Marko. Anong seksyon ng karapatan ang kanilang tinatamasa?

<p>Seksyon 3 (B)</p> Signup and view all the answers

Bumili si Biboy ng sariling sasakyan, bahay at lupa dito sa Pilipinas. Anong seksyon ng karapatan ang kanyang tinatamasa?

<p>Seksyon 1 (A)</p> Signup and view all the answers

Si Berna ay isang katoliko at ang kanyang asawa naman ay isang Born Again Christian. Anong seksyon ng karapatan ang kanilang tinatamasa?

<p>Seksyon 5 (D)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga karapatan ng isang akusado?

<p>Karapatang gumawa ng sariling batas. (D)</p> Signup and view all the answers

Bakit mahalaga na may kaalaman ang isang mamamayan tungkol sa kanyang mga karapatan?

<p>Upang maprotektahan ang kanyang sarili laban sa pang-aabuso. (C)</p> Signup and view all the answers

Ano ang kahulugan ng 'presumption of innocence' sa konteksto ng mga karapatan ng akusado?

<p>Ang akusado ay dapat ituring na inosente hangga't hindi napapatunayang may sala. (B)</p> Signup and view all the answers

Si Jose ay inaresto dahil sa isang krimen. Anong karapatan niya ang nagsisiguro na hindi siya pipilitin na umamin laban sa kanyang sarili?

<p>Karapatang manahimik. (C)</p> Signup and view all the answers

Kung ang isang tao ay hindi makakuha ng abogado, ano ang dapat gawin ng estado?

<p>Magtalaga ng abogado para sa kanya. (C)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi nagpapakita ng kahalagahan ng karapatang pantao sa isang lipunan?

<p>Pagkakaroon ng pagkakawatak-watak ng mga mamamayan. (D)</p> Signup and view all the answers

May bahagi sa Saligang Batas tungkol sa mga karapatan ng nasasakdal. Bakit isinama ito?

<p>Para protektahan ang mga inosenteng tao. (D)</p> Signup and view all the answers

Kung ang isang nasasakdal ay napawalang sala sa kasong pagnanakaw ng isang cellphone, pwede pa ba siyang kasuhan ulit ng parehong pagnanakaw?

<p>Hindi na, dahil sa karapatang 'double jeopardy'. (C)</p> Signup and view all the answers

Ano ang ibig sabihin ng mabilis, makatarungan, at pampublikong paglilitis?

<p>Ang paglilitis ay dapat maging patas, walang kinikilingan, at bukas sa publiko. (A)</p> Signup and view all the answers

May nakita kang dokumento sa kalsada. Anong karapatan mo ang dapat mong isaalang-alang bago ito basahin?

<p>Karapatang sa privacy. (B)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang nagpapakita ng paglabag sa karapatang pantao?

<p>Paghuli sa isang suspek na walang warrant of arrest. (A)</p> Signup and view all the answers

Bakit mahalaga ang pagiging mulat sa mga karapatang nakapaloob sa Saligang Batas?

<p>Para maprotektahan ang sarili at ang iba laban sa pang-aabuso. (A)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa karapatan na dapat irespeto sa oras ng pag-aresto?

<p>Karapatang magsinungaling (B)</p> Signup and view all the answers

Paano makakatulong ang pag-unawa sa konsepto ng karapatan at tungkulin sa pagpapaunlad ng isang bansa?

<p>Sa pamamagitan ng maayos na pakikipag-ugnayan sa gobyerno. (A)</p> Signup and view all the answers

Si Mario ay sinampahan ng kaso sa korte ngunit hindi siya marunong magbasa at magsulat. Ano ang dapat gawin ng korte upang matiyak na naiintindihan niya ang mga pangyayari?

<p>Bigyan siya ng tagasalin na magpapaliwanag sa kanya sa wikang naiintindihan niya. (A)</p> Signup and view all the answers

Kung ikaw ay nakasaksi ng isang krimen, ano ang iyong tungkulin bilang isang mamamayan?

<p>Magsumbong sa mga awtoridad at magbigay ng iyong pahayag. (D)</p> Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi nagpapakita ng responsableng paggamit ng karapatan sa malayang pamamahayag?

<p>Pagbibigay ng mapanirang kritisismo. (B)</p> Signup and view all the answers

Sino ang may pangunahing responsibilidad na protektahan ang mga karapatan ng mga mamamayan?

<p>Ang pamahalaan. (A)</p> Signup and view all the answers

Sa isang demokratikong bansa, paano nakakatulong ang paggarantiya ng karapatang pantao sa pagpapanatili ng kapayapaan at kaayusan?

<p>Sa pamamagitan ng pagkilala at pagrespeto sa dignidad ng bawat tao. (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ano ang karapatan?

Ang mga karapatan ay mga bagay, kalagayan, o kondisyon na dapat nating matamo para mabuhay nang malaya, masaya, at matiwasay.

Likas na Karapatan

Ang mga angking karapatan na kaloob sa atin ng Diyos upang maging maligaya ang ating pamumuhay.

Karapatang Kaloob ng Batas

Ito ang mga karapatang ipinagkaloob ng mga batas na ipinagtibay ng Sangay Tagapagbatas.

Karapatang Konstitusyonal

Mga karapatang ipinagkaloob at pinangangalagaan ng ating Konstitusyon.

Signup and view all the flashcards

Karapatang Politikal

Karapatan ng bawat mamamayang Pilipino na nasa tamang edad na bumoto at mahalal na pinuno.

Signup and view all the flashcards

Karapatang Sibil

Mga karapatang sibil ay kalayaang maglakbay, bumili ng ari-arian, at pumili ng relihiyon.

Signup and view all the flashcards

Karapatang Sosyal

Kaugnayan sa relasyon o ugnayan ng mga tao sa isa't isa. Halimbawa: mag-asawa at sumali sa organisasyon.

Signup and view all the flashcards

Karapatang Pangkabuhayan

Tungkol sa pagkakaroon ng pagkakakitaan tulad ng paghahanapbuhay o pagtatayo ng negosyo.

Signup and view all the flashcards

Karapatan ng Akusado

Pinangangalagaan nito ang mga karapatan ng mga taong akusado sa paglabag sa batas.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 1 ng Artikulo III

Karapatang mabuhay, maging malaya, at magkaroon ng ari-arian.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 2 ng Artikulo III

Karapatang sa kapanatagan sa kanilang sarili laban sa hindi makatwirang paghahalughog.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 3.1 ng Artikulo III

Karapatang maging pribado ang pakikipag-ugnayan.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 4 ng Artikulo III

Karapatang makapagpahayag o makapagsalita.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 5 ng Artikulo III

Karapatang makapamili ng pananampalataya o relihiyon.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 6 ng Artikulo III

Karapatang manirahan sa iba't-ibang bahagi ng bansa at makapaglakbay.

Signup and view all the flashcards

Seksyon 8 ng Artikulo III

Karapatang magtatag ng mga asosasyon o kapisanan.

Signup and view all the flashcards

Inosente maliban kung mapatunayang nagkasala

Ang nasasakdal ay pinaniniwalaang walang sala hangga't hindi napapatunayan ang kanyang kasalanan.

Signup and view all the flashcards

Ipagtanggol ang sarili

Karapatan niyang humarap at ipagtanggol ang sarili sa mga paglilitis.

Signup and view all the flashcards

Manahimik

Karapatan niyang tumangging maging saksi laban sa sarili.

Signup and view all the flashcards

Mabilis ang paglilitis

Karapatan niyang magkaroon ng mabilis, makatarungan at pampublikong paglilitis.

Signup and view all the flashcards

Double Jeopardy

Hindi dapat mabigyan ng ikalawang masapanganib o double jeopardy ng kaparusahan sa iisang paglabag.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Narito ang iyong study notes:

  • Ang aralin ay tungkol sa mga karapatan.

Kahulugan ng Karapatan

  • Tumutukoy sa mga bagay, kalagayan, o kondisyon na dapat matamo o makuha upang mabuhay nang malaya, masaya, at matiwasay.
  • Bawat isa ay may karapatan.
  • Mahalagang matamasa ang mga karapatan upang mamuhay nang malaya at maligaya.
  • Layunin ng pag-aaral na ito na maunawaan ang konsepto ng karapatan at tungkulin bilang isang mamamayang Pilipino, at magbigay kaalaman tungkol sa kalayaan at pantay na antas ng bawat mamamayan sa mundo.

Tatlong Uri ng Karapatan

  • Mayroong tatlong uri ng karapatan: Likas, Kaloob ng Batas, at Konstitusyonal.

Likas na Karapatan (Natural Rights)

  • Angking karapatan na kaloob ng Diyos upang maging maligaya ang pamumuhay.
  • Halimbawa nito ay ang karapatang mabuhay, maging malaya, magmay-ari, at magmahal.

Karapatang Kaloob ng Batas (Statutory Rights)

  • Ipinagkaloob ng mga batas na ipinagtibay ng Sangay Tagapagbatas ng pamahalaan.
  • Ang Kongreso ay may awtoridad na baguhin o ipawalang-bisa ang mga batas na ito.
  • Kabilang dito ang karapatang tumanggap ng itinakdang pinakamababang sahod, makapag-aral nang libre sa publikong paaralan, karapatan ng mga konsyumer o mamimili, at karapatan ng mga senior citizens.

Karapatang Konstitusyonal (Constitutional Rights)

  • Ipinagkaloob at pinangangalagaan ng Konstitusyon o saligang batas ng bansa.
  • Itinuturing na pinakamataas na batas, kaya't hindi basta-basta maaaring baguhin o alisin.
  • Nakapaloob ito sa Artikulo III, na tinatawag ding Katipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights.

Katipunan ng mga Karapatan (Bill of Rights)

  • Bahagi ng Konstitusyon na naglalaman ng mga batayang karapatan at kalayaan na hindi maaaring labagin ng sinuman.
  • Nagsisilbing batayan o limitasyon ng kapangyarihan ng pamahalaan.

Limang Uri ng Karapatang Konstitusyonal

  • Mayroong limang uri ng karapatang konstitusyonal: Politikal, Sibil, Sosyal, Pangkabuhayan, at Karapatan ng Akusado o Nasasakdal.

Karapatang Politikal (Political Rights)

  • Bawat mamamayang Pilipino na nasa tamang edad (18 gulang) ay may karapatang lumahok sa pagboto ng magiging pinuno at maaaring maging isa sa mga ito.

Karapatang Sibil (Civil Rights)

  • Kabilang dito ang kalayaang maglakbay, bumili at magkaroon ng bahay, lupa at sasakyan, at pumili ng sariling relihiyon.

Karapatang Sosyal (Social Rights)

  • May kaugnayan sa relasyon o ugnayan ng mga tao sa isa't isa, tulad ng karapatang mag-asawa, sumali sa mga organisasyon, at makipagkontrata.

Karapatang Pangkabuhayan (Economic Rights)

  • Tungkol sa pagkakaroon ng pagkakakitaan tulad ng paghahanapbuhay at pagtatayo ng negosyo.

Karapatan ng Akusado o Nasasakdal (Rights of the Accused)

  • Pinangangalagaan ang mga karapatan ng mga taong akusado o nasasakdal sa anumang paglabag sa batas.
  • Halimbawa: karapatan sa pagpapalagay na walang sala, hindi makataong parusa, manahimik, at ipagtanggol ang sarili.

Mga Karapatan ng Bawat Pilipino (Ayon sa Artikulo III ng Saligang Batas 1987)

  • Pinangangalagaan ng pamahalaan ang mga karapatan ng bawat mamamayang Pilipino.
  • Nakatakda sa Artikulo III ng Saligang Batas 1987.
  • Ang sinumang lumabag ay maaaring makulong, maparusahan, o magbayad.

Mga Seksyon ng Artikulo III (Bill of Rights)

  • Seksyon 1: Karapatang mabuhay, maging malaya, magkaroon ng ari-arian, at pantay-pantay sa pangangalaga ng batas.
  • Seksyon 2: Karapatang magkaroon ng kapanatagan sa kanilang sarili, papeles, at mga bagay-bagay laban sa hindi makatwirang paghahalughog.
  • Seksyon 3.1: Karapatang maging pribado ang pakikipag-ugnayan o komunikasyon.
  • Seksyon 4: Karapatang makapagpahayag o makapagsalita, makipagpulong o sumali sa mapayapang pagtitipon.
  • Seksyon 5: Karapatang makapamili ng pananampalataya o relihiyon.
  • Seksyon 6: Karapatang manirahan sa iba't ibang bahagi ng bansa at makapaglakbay.
  • Seksyon 8: Karapatang magtatag ng mga asosasyon, union, o mga kapisanan na may mga layuning hindi lalabag sa batas.

Karapatan ng Nasasakdal

  • May bahagi sa Saligang Batas na tumutukoy sa mga karapatan ng nasasakdal.
  • Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang mangibabaw ang katarungan.

Mga Karapatan ng Nasasakdal

  • Ang nasasakdal ay pinaniniwalaang walang sala hangga't hindi napapatunayan ang kanyang kasalanan.
  • Karapatang humarap at ipagtanggol ang sarili sa paglilitis sa pamamagitan ng pagkakaroon ng abogado.
  • Karapatang maging saksi upang maipagtanggol ang sarili.
  • Karapatang tumangging maging saksi laban sa sarili.
  • Ang kanyang pananahimik ay hindi makapagpapabigat o makapagpapagaan ng kanyang kaso.
  • Karapatan niyang harapin at tanungin ang mga saksi laban sa kanya.
  • Karapatan niyang magkaroon ng sapilitang paraan (compulsory process) upang makakuha ng mga saksi at ebidensiya upang siya ay maipagtanggol.
  • Karapatan niyang mabigyan ng mabilis, makatarungan, at pampublikong paglilitis.
  • Karapatan niyang hindi dapat masapanganib o double jeopardy ng kaparusahan sa iisang paglabag; halimbawa, kung napawalang-sala sa pagnanakaw, hindi na maaaring kasuhan ulit sa parehong krimen.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser