Mga Impluwensiya ng Pananakop ng Amerikano

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ano ang pangunahing layunin ng pagpapatayo ng mga paaralan sa ilalim ng pananampalataya sa mga Amerikano?

Upang itaguyod ang sistemang edukasyon ng mga Amerikano (correct)

Upang itaguyod ang kulturang Pilipino

Upang pabawasan ang literacy rate sa bansa

Upang mangalap ng buwis sa mga Pilipino

Anong akdang pampanitikan ang isinulat ni Aurelio Tolentino na ipinagbabawal noong panahon ng kolonyalismo?

Walang Sugat

Malaya

Florante at Laura

Kahapon, Ngayon at Bukas (correct)

Sino ang itinuturing na 'Ama ng Balarilang Tagalog'?

Trinidad Pardo de Tavera

Lope K. Santos (correct)

Amado V. Hernandez

Jose Corazon de Jesus

Anong wikang ipinagamit sa mga paaralan sa panahon ng pananakop ng mga Amerikano?

Wikang Ingles Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing tema ng akdang 'Florante at Laura' ni Francisco Balagtas?

Pag-ibig at sakripisyo Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod na pahayagan ang itinatag ni Pascual Poblete?

El Grito del Pueblo Signup and view all the answers

Anong grupo ng mga manunulat ang nakatuon sa pagsulat sa wikang Ingles?

Maka-Ingles Signup and view all the answers

Sino sa mga sumusunod ang unang hari ng panulaan sa Kastila?

Fernando Ma. Guerrero Signup and view all the answers

Sino ang tinutukoy bilang 'Ama ng Dulang Tagalog'?

Severino Reyes Signup and view all the answers

Aling akda ang isinulat ni Jose Garcia Villa?

Doveglion Signup and view all the answers

Ano sa mga sumusunod ang hindi bahagi ng mahalagang sangkap ng tula?

Kahulugan Signup and view all the answers

Anong uri ng tula ang nakatuon sa kalikasan?

Tulang pangkalikasan Signup and view all the answers

Sino ang mas kilala bilang 'Ama ng Panitikang Ilokano'?

Pedro Bukaneg Signup and view all the answers

Anong akda ang kilala bilang obra maestra ni Patricio Mariano?

Ninay Signup and view all the answers

Anong elemento ng tula ang nagsasaad ng pagkakapareho ng tunog sa dulo ng mga linya?

Tugma Signup and view all the answers

Sino ang sumulat ng 'April Morning'?

Angela Manalang Gloria Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing layunin ng mga Thomasites sa Pilipinas?

Magturo at magbigay ng bagong sistema ng edukasyon Signup and view all the answers

Aling katangian ng panitikan ang nagpapakita ng pagmamahal sa bayan?

Marubdob na pagmamahal sa bayan Signup and view all the answers

Ano ang naging epekto ng pagtatayo ng normal schools ng mga Thomasites?

Pagpapalawak ng mga araling hindi binigyang pansin Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing diwa na nanaig sa panahon ng Amerikano?

Kalayaan sa pagpapahayag Signup and view all the answers

Sino ang itinanghal na unang pangulo ng Republika ng Pilipinas?

Emilio Aguinaldo Signup and view all the answers

Anong sistema ang ipinairal matapos paghiwalayin ang simbahan at estado?

Sistemang demokrasya Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing dahilan ng digmaang Pilipino-Amerikano?

Patuloy na pananakop ng mga Amerikano Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga katangian ng panitikan sa panahon ng Amerikano?

Pagkakaroon ng mga bagong teknolohiya Signup and view all the answers

Study Notes

Mga Impluwensiya sa Pananakop ng Amerikano

Pagtatag ng mga paaralan at reporma sa sistema ng edukasyon.
Pagpapaunlad ng kalusugan at kalinisan.
Paggamit ng wikang Ingles.
Pakikilahok ng mga Pilipino sa pamamahala ng pamahalaan.
Kalayaan sa pagpapahayag, na may mga limitasyon.

Mga Pahayagan sa Panahon ng Amerikano

El Grito del Pueblo (Ang Sigaw/Tinig ng Bayan), itinatag ni Pascual Poblete noong 1900.
El Renacimiento (Muling Pagsilang), itinatag ni Rafael Palma noong 1900.
Manila Daily Bulletin, 1900.
El Nuevo Dia (Ang Bagong Araw), itinatag ni Sergio Osmeña noong 1900.

Tatlong Pangkat ng mga Manunulat

Maka-Kastila
Maka-Ingles
Maka-Tagalog

Mga Dulang Ipinagbawal

Kahapon, Ngayon at Bukas, ni Aurelio Tolentino.
Tanikalang Ginto, ni Juan Abad.
Malaya, ni Tomas Remegio.
Walang Sugat, ni Severino Reyes.

Panitikan sa Kastila

Cecilio Apostol: Kilala sa papuring ibinigay kay Jose Rizal; isinulat ang A Rizal.
Fernando Ma. Guerrero: Unang hari ng panulaan sa Kastila; isinulat ang Crisalidas (Mga Higad).
Jesus Balmori: “Batikuling”, tinaguriang “poeta laureado” sa wikang Kastila; isinulat ang El Recuerdo y el Olvido.
Manuel Bernabe: Makata liriko.
Claro M. Recto: Isinulat ang Bajo los cocoteros (Sa lilim ng niyugan).
Trinidad Pardo de Tavera: Nagpasok ng mga titik na W at K sa abakadang Pilipino.

Panitikan sa Tagalog

Florante at Laura ni Francisco Balagtas at Urbana at Feliza ni Modesto Castro ang naging inspirasyon ng mga manunulat sa Tagalog.
Ikinategorya ni Julian Balmaceda ang mga makata ng Tagalog sa tatlo:
- Makata ng Puso: Lope K. Santos, Inigo Ed Regalado, Carlos Gatmaitan, Pedro Gatmaitan, Jose Corazon de Jesus, Cirio H. Panganiban, Deogracias A. Rosario, Ildefonso Santos, Amado V. Hernandez, Nemecio Carabana, Mar Antonio.
- Makata ng Buhay: Lope K. Santos, Jose Corazon de Jesus, Florentino Collantes, Patricio Mariano, Carlos Gatmaitan, Amado V. Hernandez.
- Makata ng Dulaan: Aurelio Tolentino, Patricio Mariano, Severino Reyes, Tomas Remegio.

Mga Kilalang Manunulat sa Tagalog

Lope K. Santos: Ama ng Balarilang Tagalog; isinulat ang Banaag at Sikat.
Jose Corazon de Jesus (Huseng Batute): Isinulat ang Isang Punongkahoy.
Florentino Collantes: Isinulat ang Kuntil Butil at Lumang Simbahan.
Amado V. Hernandez: Makata ng mga manggagawa; isinulat ang Isang Dipang Langit, Mga Ibong Mandaragit, Luha ng Buwaya, Bayang Malaya, at Ang Panday.
Valeriano Hernandez-Pena: Isinulat ang Tandang Anong at Kintin Kulirat at Nena at Neneng.
Inigo Ed Regalado: Isinulat ang Odalager at Damdamin.

Ang Dulang Tagalog

Severino Reyes: Lola Basyan; Ama ng Dulang Tagalog; isinulat ang Walang Sugat.
Aurelio Tolentino: Ipinagmamalaking mandudula ng Kapampangan; isinulat ang Luha ng Tagalog at Kahapon, Ngayon at Bukas.
Hermogenes Ilagan: Nagtayo ng Compana Ilagan, isang samahan na nagtatanghal ng mga dula sa gitnang Luzon.
Patricio Mariano: Sumulat ng Ninay at Anak ng Dagat.
Julian Cruz Balmaceda: Isinulat ang Bunganga ng Pating.

Panitikang Pilipino sa Ingles

Jose Garcia Villa: “Doveglion”; pinakatanyag na Pilipinong manunulat sa Ingles.
Jorge Bacobo: Isinulat ang Filipino Contact with America at A Vision of Beauty.
Zoilo Galang: Sumulat ng kauna-unahang nobelang Pilipino sa Ingles, A Child of Sorrow.
Zulueta De Costa: Nanalo ng unang gantimpala para sa tulang Like the Molave.
NVM Gonzales: May akda ng My Islands at Children of the Ash Covered Loom.

Iba pang Kilalang Manunulat sa Ingles

Angela Manalang Gloria: Sumulat ng April Morning; kilala sa pagsulat ng mga tulang liriko noong panahon ng Komonwelt.
Estrella Alfon: Itinuturing na pinakapangunahing manunulat na babae sa Ingles bago ang digmaan; isinulat ang Magnificence at Gray Confetti.
Arturo Rotor: May akda ng The Wound and the Scar.

Iba Pang Panitikan

Pedro Bukaneg: Ama ng Panitikang Ilokano; Bukanegan – kasingkahulugan ng balagtasan.
Claro Caluya: Prinsipe ng mga Makata ng Ilokano; kilala bilang makata at nobelista.
Leon Pichay: Kinikilalang pinakamabuting Bukanegero.
Juan Crisostomo Soto: Ama ng Panitikang Kapampangan; Crisostan – kasingkahulugan ng Balagtasan.
Eriberto Gumban: Ama ng Panitikang Bisaya.

Panulaan sa Panahon ng Amerikano

Ang tula ay isang masining na paraan ng pagpapahayag na nagpapakita ng damdamin (pagpuri, paghanga, pag-ibig, pakikipagtalo).
Mga sangkap ng tula: tugma, sukat, talinghaga, kariktan.
Apat na uri ng tulang nakilala: tulang pangkalikasan (at isa pang uri na hindi kumpleto sa teksto).

Panitikan sa Panahon ng Amerikano: Kaligirang Kasaysayan

Tagumpay ng mga Pilipino laban sa mga Kastila noong Hunyo 12, 1898.
Pagiging pangulo ni Hen. Emilio Aguinaldo.
Paglusob ng mga Amerikano.
Pagsisimula ng pananakop noong 1899.
Digmaang Pilipino-Amerikano at pagsuko ni Hen. Miguel Malvar noong 1903.
Pagsisimula ng kilusang pangkapayapaan noong 1900.

Mga Thomasites

Grupo ng mga Amerikano na nagturo at nagbigay ng bagong sistema ng edukasyon sa mga Pilipino.
Nagpatayo ng mga "normal schools" upang sanayin ang mga guro.
Nagbigay ng libreng pag-aaral sa high school.
Nagdulot ng pagdami ng babasahin at kalayaan sa pamamahayag.
Naghiwalay ng simbahan at estado, na nagbunga ng malayang at demokratikong sistema.

Mga Katangian ng Panitikan sa Panahon ng Amerikano

Hangaring makamit ang kalayaan.
Marubdob na pagmamahal sa bayan.
Pagtutol sa kolonyalismo at imperyalismo.

Diwang Nanaig sa Panahon ng Amerikano

Nasyonalismo.
Kalayaan sa pagpapahayag.
Paglawak ng karanasan. (Isang punto ang hindi kumpleto sa teksto)

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Tuklasin ang mga epekto ng pananakop ng Amerikano sa edukasyon, kalusugan, at kulturang Pilipino. Alamin din ang mga mahahalagang pahayagan at mga manunulat sa panahon ito. Suriin ang mga dulang ipinagbawal at ang kontribusyon ng panitikan sa Kastila sa ating kasaysayan.