Podcast
Questions and Answers
Ang mga barayti ng wika ay sanhi ng pakikipag-ugnayan ng mga tao sa mga taong may iba't ibang kultura at wika.
Ang mga barayti ng wika ay sanhi ng pakikipag-ugnayan ng mga tao sa mga taong may iba't ibang kultura at wika.
True
Ano ang tawag sa uri ng wikang ginagamit ng isang partikular na pangkat ng mga tao sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon, o bayan?
Ano ang tawag sa uri ng wikang ginagamit ng isang partikular na pangkat ng mga tao sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon, o bayan?
Dayalek
Ano ang tawag sa personal na istilo o paraan ng pagsasalita ng isang indibidwal?
Ano ang tawag sa personal na istilo o paraan ng pagsasalita ng isang indibidwal?
Idyolek
Anong uri ng barayti ng wika ang umuusbong kapag may dalawang taong nagsisikap na makipag-usap ngunit magkaiba ang kanilang mga wika?
Anong uri ng barayti ng wika ang umuusbong kapag may dalawang taong nagsisikap na makipag-usap ngunit magkaiba ang kanilang mga wika?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa wikang nagmula sa isang pidgin at naging unang wika sa isang lugar?
Ano ang tawag sa wikang nagmula sa isang pidgin at naging unang wika sa isang lugar?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa barayti ng wika na nag-aangkop sa antas o katayuan panlipunan ng nagsasalita?
Ano ang tawag sa barayti ng wika na nag-aangkop sa antas o katayuan panlipunan ng nagsasalita?
Signup and view all the answers
Ang “jejemon” ay isang sosyolek ng mga kabataang "sosyal" o "pasosyal".
Ang “jejemon” ay isang sosyolek ng mga kabataang "sosyal" o "pasosyal".
Signup and view all the answers
Ang "coño" ay isang barayti ng sosyolek na karaniwang ginagamit ng mga kabataang may kaya at nag-aaral sa mga ekslusibong paaralan.
Ang "coño" ay isang barayti ng sosyolek na karaniwang ginagamit ng mga kabataang may kaya at nag-aaral sa mga ekslusibong paaralan.
Signup and view all the answers
Ang "pidgin" ay isang katutubong wika.
Ang "pidgin" ay isang katutubong wika.
Signup and view all the answers
Ang "creole" ay isang wika na nagbago mula sa pidgin at naging unang wika sa isang lugar.
Ang "creole" ay isang wika na nagbago mula sa pidgin at naging unang wika sa isang lugar.
Signup and view all the answers
Ang "register" ay ang barayti ng wika na naiaangkop sa sitwasyon at kausap ng nagsasalita.
Ang "register" ay ang barayti ng wika na naiaangkop sa sitwasyon at kausap ng nagsasalita.
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng pormal na "register" ng wika?
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng pormal na "register" ng wika?
Signup and view all the answers
Study Notes
Mga Barayti ng Wika
- Iba't ibang uri ng wika batay sa pakikipag-ugnayan at kaugalian ng mga nagsasalita.
- May pagkakaiba sa orihinal o istandard na wika.
- May pag-aaral sa pagkakaroon ng iba't ibang barayti ng wika, simula noon hanggang ngayon.
- Halimbawa, ang kuwento ng Tore ng Babel sa Genesis, na naglalarawan kung paano nagkaroon ng iba't ibang wika dahil sa pagpaparusa ng Diyos.
- Ang pag-aaral ngayon ay nakatuon sa wika sa loob ng kapaligiran at karanasan ng mga nagsasalita.
- Ang divergence, ang dahilan ng iba't ibang barayti ng wika.
Dayalek
- Isang barayti ng wika na ginagamit ng isang partikular na pangkat, lalawigan, rehiyon, o bayan.
- May pagkakaiba sa punto, tono, bokabularyo, at pagbuo ng mga pangungusap.
- Bagama't may pagkakaiba, nagkakaintindihan pa rin ang mga nagsasalita ng iba't ibang dayalek.
- Halimbawa, ang iba't ibang barayti ng Tagalog sa iba't ibang lugar. (Morong, Maynila, Bisaya)
- May paghahalo ng mga leksikon ng ibang wika. (Tagalog at Bisaya).
- Pagpapalit ng panlapi (halimbawa, um-mag).
Idyolek
- Pansariling paraan ng pagsasalita ng isang tao, kahit pareho ang ginagamit na dayalek ng pangkat.
- Natatangi ang katangian at kakanyahan ng isang tao sa pagsasalita.
- Walang dalawang taong nagsasalita ng iisang wika ang may ganap na magkaparehong pagsasalita.
- Mas malinaw na nagpapakita ng pagkakaiba-iba ng wika.
- Ang idyolek ni Marc Logan, kilala sa paggamit ng mga magkakatugmang salita para sa nakatatawang mga pahayag, ay naging viral.
Sosyolek
- Barayti ng wika na nakabatay sa katayuan, antas panlipunan, at dimensiyong sosyal ng mga nagsasalita.
- Ipinapakita ang mga pangkat sa lipunan batay sa kanilang kalagayang panlipunan, paniniwala, oportunidad, kasarian, edad, at iba pa.
- Iba't ibang barayti batay sa katayuan (may kaya, mahihirap, estudyante, mamamayan).
- Iba't ibang barayti batay sa mga propesyon, kultura, at iba pang aspetong panlipunan
- Halimbawa: wika ng mga beki (gay lingo), ang wikang ginagamit ng mga kabataan (jejemon), o ang wika ng mga matatanda (mas pormal na wika)
Pidgin at Creole
- Pidgin: Isang wikang hindi katutubo sa sinuman, nabuo sa pag-uusap ng dalawang taong may magkaibang wika. Pormal na estruktura kaya't nadebelop pa rin.
- Creole: Isang wika na naging unang wika na nadevelop mula sa pidgin. Hindi pa ito naging matatag na wika
- Halimbawa, ang pidgin na nabuo ng mga taga-Zamboanga sa paguusap sa mga Espanyol.
- Mahalaga dahil ipinapakita nito ang pagiging malikhain at pag-aangkop ng wika sa iba't ibang sitwasyon.
Register
- Pagbabago ng wika batay sa sitwasyon at kausap.
- Pormal na wika sa pormal na okasyon/kausap.
- Di-pormal na wika para sa mga taong malapit.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Tuklasin ang iba't ibang uri ng wika at dayalek sa ating lipunan. Alamin ang mga pagkakaiba at pagkakatulad ng wika batay sa kultura at heograpiya. Sa pagsusuring ito, titingnan natin ang mga halimbawa at ang mga dahilan kung bakit may mga barayti ng wika. Halina't suriin ang mahalagang papel ng wika sa pakikipag-ugnayan ng mga tao.
