Podcast
Questions and Answers
De Olduvai-kloof is een bekende vindplaats in Zuid-Afrika.
De Olduvai-kloof is een bekende vindplaats in Zuid-Afrika.
False
De Australopithecus liep rechtop, net als de Homo.
De Australopithecus liep rechtop, net als de Homo.
True
Homo erectus was de eerste hominide die het Afrikaanse continent verliet.
Homo erectus was de eerste hominide die het Afrikaanse continent verliet.
True
Werktuigproductie bij Australopithecus wordt vaak toegeschreven aan de Homo-soort.
Werktuigproductie bij Australopithecus wordt vaak toegeschreven aan de Homo-soort.
Signup and view all the answers
De stijging van het dieet met vlees is de reden waarom Homo erectus in de winter kon overleven.
De stijging van het dieet met vlees is de reden waarom Homo erectus in de winter kon overleven.
Signup and view all the answers
De bosgebieden waren tijdens de ijstijden alleen te vinden in het noorden van Europa.
De bosgebieden waren tijdens de ijstijden alleen te vinden in het noorden van Europa.
Signup and view all the answers
Vele soorten hebben de Zuid-Noord migratie over de Oost-West georiënteerde Europese bergketens overleefd.
Vele soorten hebben de Zuid-Noord migratie over de Oost-West georiënteerde Europese bergketens overleefd.
Signup and view all the answers
De studie van continentale sequenties en het kwartaire landschap wordt uitgevoerd door middel van geomorfologie.
De studie van continentale sequenties en het kwartaire landschap wordt uitgevoerd door middel van geomorfologie.
Signup and view all the answers
Diepzeesedimenten en ijskernen zijn belangrijk voor het begrijpen van klimaatveranderingen.
Diepzeesedimenten en ijskernen zijn belangrijk voor het begrijpen van klimaatveranderingen.
Signup and view all the answers
Het aantal ijstijden is zeker vastgesteld op precies vier.
Het aantal ijstijden is zeker vastgesteld op precies vier.
Signup and view all the answers
De saale-ijstijd had geen invloed op de Vlaamse Vallei.
De saale-ijstijd had geen invloed op de Vlaamse Vallei.
Signup and view all the answers
Tijdens het eemiaan was de vegetatie vroeger anders dan tegenwoordig.
Tijdens het eemiaan was de vegetatie vroeger anders dan tegenwoordig.
Signup and view all the answers
De ijskap kwam tijdens het weichseliaan maximaal tot in Nederland.
De ijskap kwam tijdens het weichseliaan maximaal tot in Nederland.
Signup and view all the answers
Het vroegpaleolithicum in Afrika wordt gekenmerkt door het ontbreken van bewijs voor de vervaardiging van stenen artefacten door Australopithecus.
Het vroegpaleolithicum in Afrika wordt gekenmerkt door het ontbreken van bewijs voor de vervaardiging van stenen artefacten door Australopithecus.
Signup and view all the answers
De oudste lithische industrieën in Afrika worden Olduvaiaan genoemd en bevatten complexe ontwerpen voor werktuigen.
De oudste lithische industrieën in Afrika worden Olduvaiaan genoemd en bevatten complexe ontwerpen voor werktuigen.
Signup and view all the answers
De oudste artefacten in Afrika zijn ongeveer 2.5 miljoen jaar oud en gevonden in de Afar-depressie in Ethiopië.
De oudste artefacten in Afrika zijn ongeveer 2.5 miljoen jaar oud en gevonden in de Afar-depressie in Ethiopië.
Signup and view all the answers
Planning van activiteiten wordt niet gesuggereerd door het bewijs van intentioneel transport van lithische grondstof over afstand.
Planning van activiteiten wordt niet gesuggereerd door het bewijs van intentioneel transport van lithische grondstof over afstand.
Signup and view all the answers
Choppers zijn een type lithische werktuigen dat wordt gekenmerkt door bewerking aan twee zijden.
Choppers zijn een type lithische werktuigen dat wordt gekenmerkt door bewerking aan twee zijden.
Signup and view all the answers
Het laatglaciaal kende een stabiel klimaat zonder grote veranderingen.
Het laatglaciaal kende een stabiel klimaat zonder grote veranderingen.
Signup and view all the answers
Gedurende de interstadialen was de gemiddelde zomertemperatuur vergelijkbaar met vandaag.
Gedurende de interstadialen was de gemiddelde zomertemperatuur vergelijkbaar met vandaag.
Signup and view all the answers
De rivieren tijdens het holoceen waren veel breder dan in eerdere periodes.
De rivieren tijdens het holoceen waren veel breder dan in eerdere periodes.
Signup and view all the answers
De biostratigrafische indeling van het holoceen is gebaseerd op vegetatietypes.
De biostratigrafische indeling van het holoceen is gebaseerd op vegetatietypes.
Signup and view all the answers
De hazelaar maakte snel deel uit van de vegetatie tijdens het boreaal.
De hazelaar maakte snel deel uit van de vegetatie tijdens het boreaal.
Signup and view all the answers
Het holoceen begon rond 20.000 BP.
Het holoceen begon rond 20.000 BP.
Signup and view all the answers
Tijdens de jonge dryas was er vooral boomvegetatie aanwezig.
Tijdens de jonge dryas was er vooral boomvegetatie aanwezig.
Signup and view all the answers
De dekzandrug tussen Maldegem en Stekene was tot 4 meter hoog.
De dekzandrug tussen Maldegem en Stekene was tot 4 meter hoog.
Signup and view all the answers
In de Nijlvallei werd in het middenpaleolithicum vuursteenknollen gewonnen voor plaatselijke verwerking.
In de Nijlvallei werd in het middenpaleolithicum vuursteenknollen gewonnen voor plaatselijke verwerking.
Signup and view all the answers
Neanderthalers zijn overtuigend geassocieerd met gespecialiseerde ontginning van lithische grondstoffen in het middenpaleolithicum.
Neanderthalers zijn overtuigend geassocieerd met gespecialiseerde ontginning van lithische grondstoffen in het middenpaleolithicum.
Signup and view all the answers
Homo sapiens werd door de co-evolutie alleen in Europa geassocieerd met het laatpaleolithicum.
Homo sapiens werd door de co-evolutie alleen in Europa geassocieerd met het laatpaleolithicum.
Signup and view all the answers
Het laatpaleolithicum in NW-Europa gebeurde tussen 40 ka en 10 ka.
Het laatpaleolithicum in NW-Europa gebeurde tussen 40 ka en 10 ka.
Signup and view all the answers
De mens arriveerde op het Amerikaanse continent via de Beringenstraat aan het einde van de laatste ijstijd.
De mens arriveerde op het Amerikaanse continent via de Beringenstraat aan het einde van de laatste ijstijd.
Signup and view all the answers
Het milieu van NW-Europa tijdens het laatpaleolithicum was vergelijkbaar met hoe het er nu uitziet.
Het milieu van NW-Europa tijdens het laatpaleolithicum was vergelijkbaar met hoe het er nu uitziet.
Signup and view all the answers
De anatomisch moderne mens verscheen gelijktijdig met de Neanderthaler in Europa.
De anatomisch moderne mens verscheen gelijktijdig met de Neanderthaler in Europa.
Signup and view all the answers
De bevolkingskolonisatie van het Amerikaanse continent gebeurde zeer langzaam gedurende duizenden jaren.
De bevolkingskolonisatie van het Amerikaanse continent gebeurde zeer langzaam gedurende duizenden jaren.
Signup and view all the answers
In de oudere sedimenten uit de regio zijn artefacten aangetroffen.
In de oudere sedimenten uit de regio zijn artefacten aangetroffen.
Signup and view all the answers
Louis Leakey suggereerde het gebruik van een bola als jachtwapen.
Louis Leakey suggereerde het gebruik van een bola als jachtwapen.
Signup and view all the answers
De vroegste hominiden leefden uitsluitend van vlees.
De vroegste hominiden leefden uitsluitend van vlees.
Signup and view all the answers
Het dieet van de vroegste hominiden bevatte ook insecten, zoals termieten.
Het dieet van de vroegste hominiden bevatte ook insecten, zoals termieten.
Signup and view all the answers
De slachtplaats te Olduvai heeft enkel choppers als artefacten opgeleverd.
De slachtplaats te Olduvai heeft enkel choppers als artefacten opgeleverd.
Signup and view all the answers
De vroegste hominiden waren vooral jagers en ook aaseters.
De vroegste hominiden waren vooral jagers en ook aaseters.
Signup and view all the answers
De vindplaatsen in Noord-Afrika hebben artefacten van het Olduvaiaan.
De vindplaatsen in Noord-Afrika hebben artefacten van het Olduvaiaan.
Signup and view all the answers
Er zijn aanwijzingen voor een taakverdeling bij de vroegste hominiden.
Er zijn aanwijzingen voor een taakverdeling bij de vroegste hominiden.
Signup and view all the answers
Study Notes
Pre- en protohistorie - Samenvatting
- De termen pre- en protohistorie verwijzen naar een periode in het verleden van de mensheid waaruit geen geschreven bronnen beschikbaar zijn.
- De wetenschappelijke discipline bestudeert menselijk gedrag en samenlevingen in deze periodes, gebaseerd op archeologisch onderzoek.
- Er worden periodes omschreven aan de hand van hun culturele kenmerken, zoals de 'klokbekercultuur' of 'bronstijd'.
- De periodes en samenlevingen worden aangeduid met plaatsnamen van opgravingslocaties waarover geschreven bronnen beschikbaar zijn.
- Pas vanaf de ijzertijd kunnen historische namen aan de groepen worden toegekend.
Geschiedenis van de (prehistorische) archeologie
- Impulsen voor het ontstaan van de prehistorie als wetenschap kwamen vanuit de geologie, de biologie, en ontwikkeling van een nationale identiteit.
- Christian Thomsen introduceerde een driedeling van voorwerpen op basis van hun materiaal: stenen, bronzen en ijzeren items.
- Jens Worsaae ontwikkelde een archeologische stratigrafiemethode, om de driedeling van Thomsen te bevestigen.
- Oscar Montelius introduceerde een typologische methode in de 19de eeuw.
- Deze methoden/impulsen gaven archeologen de mogelijkheid hun vondsten chronologisch te ordenen.
Cultuurhistorische benadering
- Een archeologische cultuur wordt gevormd door artefacten die in een gebied voorkomen, gekenmerkt door dezelfde traditie of stijl en uit dezelfde periode.
- De studie concentreert zich op de verbindingen, de verspreiding en ontstaan van culturen.
Processuele archeologie (New Archeology)
- Een denkparadigma dat na de Tweede Wereldoorlog is ontstaan als reactie op voorgaande paradigma's.
- Het creëren van een model om de aanpassingen van de mens aan de omgeving te verklaren.
- De focus ligt op het reconstrueren en verklaren van processen en wetmatigheden.
- Er is een shift in the focus from describing objects to explaining processes.
- In deze benadering moet het sociale, technische, economische en ideologische systeem beschreven worden van een cultuur en hoe deze aan hun omgeving is aangepast.
Post-processuele benadering
- Een reactie op de processuele benadering.
- De focus is terug op de individuele mens en de historische context.
- Nieuwe paradigma's kijken naar de materiële cultuur als een culturele expressie van de samenleving.
- De materiële cultuur als een uiting van ideeën en overtuigingen.
Overzicht van bronnenmateriaal en bewaringstoestanden
- Archeologische sites (abris-sous-roche en grotsites)
- Openluchtnederzettingen
- Afvalhopen
- Begraafplaatsen
- Depots
Artefacten
- Lithische artefacten
- Organische artefacten (been, ivoor, gewei)
- Ceramiek
- Glas
- Metalen voorwerpen
Datering
- Relatieve datering
- Stratigrafie
- Seriatie
- Kruisdatering
- Absolute datering (dendrochronologie, 14C-methode)
Mens en natuur
- Evolutie van het milieu
- Pleistoceen en Holoceen
- Flora en fauna
- Opvallende klimaatveranderingen
- Aanpassing van de mens aan klimaatveranderingen
Anatomische evolutie van de mens
- Plaats van de mens in het dierenrijk.
- Paleontropologie (de wetenschap die de menselijke evolutie bestudeert).
- Voorlopers van het geslacht Homo.
- Homo-soorten (Homo habilis, Homo erectus, Homo neanderthalensis, Homo sapiens)
- Verplaatsing van mensachtigen uit Afrika naar andere delen van de wereld.
Verschillende culturen (laatpaleolithicum)
- Châtelperroniaan
- Aurignaciaan
- Gravettiaan
- Solutreaan
- Magdaleniaan
Middenneolithicum
- De belangrijkste vindplaatsen in België
- Karakteristieke werktuigen, keramiek en begravingsrituelen.
- Ontwikkelingen die verband houden met sociaal-economische en technologische veranderingen.
Laatneolithicum
- De belangrijkste culturen
- Karakteristieke werktuigen, keramiek en begravingsriten
- Ontwikkelingen die verband houden met sociaal-economische en technologische veranderingen.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Deze quiz behandelt belangrijke aspecten van menselijke evolutie, met een focus op de Australopithecus en Homo erectus. Daarnaast worden de effecten van klimaatverandering en ijstijden op de ontwikkeling van het landschap en het dieet van vroege mensen besproken. Test je kennis over deze fascinerende onderwerpen die onze geschiedenis vormden.
