gcxrdthv

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Watter van die volgende stellings definieer magnetisme korrek?

  • Die eienskap van sekere materiale om aantreklike of afstootlike kragte op ander voorwerpe uit te oefen. (correct)
  • Die resultaat van gravitasiekragte tussen voorwerpe.
  • Die vermoë van 'n materiaal om lig uit te straal.
  • Die vermoë van alle materiale om elektrisiteit te gelei.

Waar ontstaan magnetisme op atomiese vlak?

  • Van die beweging van elektrone om die kern en die spin van elektrone om hul eie as. (correct)
  • Slegs van die beweging van die atoomkern.
  • Slegs van die gravitasie-interaksie tussen atome.
  • Slegs van die spin van elektrone om hul eie as.

Watter van die volgende materiale is voorbeelde van ferromagnetiese materiale?

  • Yster, kobalt, nikkel (correct)
  • Glas, hout, aluminium
  • Koper, silwer, goud
  • Plastiek, rubber, keramiek

Wat gebeur met magnetiese domeine in 'n ferromagnetiese materiaal wanneer dit gemagnetiseer word?

<p>Hulle belyn in dieselfde rigting. (B)</p> Signup and view all the answers

Waar is die sterkste magnetiese effekte op 'n magneet?

<p>By die pole van die magneet. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur as jy 'n staafmagneet in die helfte sny?

<p>Jy kry twee magnete, elk met 'n noord- en suidpool. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe sal twee noordpole (N-N) op mekaar inwerk?

<p>Hulle stoot mekaar af. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter materiale word tipies deur 'n magneet aangetrek?

<p>Yster, kobalt, nikkel (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'n magnetiese veld?

<p>Die onsigbare streek rondom 'n magneet waar magnetiese kragte waargeneem kan word. (C)</p> Signup and view all the answers

Waar begin en eindig magnetiese veldlyne buite 'n magneet?

<p>Veldlyne begin by die noordpool en eindig by die suidpool. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat dui die digtheid van magnetiese veldlyne aan?

<p>Die sterkte van die magnetiese veld. (A)</p> Signup and view all the answers

Waarom kruis magnetiese veldlyne nooit?

<p>Omdat dit teenstrydig sou wees met die rigting van die magnetiese krag. (A)</p> Signup and view all the answers

Waarom vertoon ystervylsels die vorm van 'n magnetiese veld?

<p>Omdat die ystervylsels self magneties word en langs die veldlyne belyn. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoekverskil tussen die Aarde se magnetiese noordpool en geografiese noordpool?

<p>11.5 grade (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoofoorsaak van die Aarde se magnetiese veld?

<p>Molten yster en nikkel beweging in die Aarde se buitenste kern. (A)</p> Signup and view all the answers

Na watter pool wys die noord-soekende punt van 'n kompasnaald?

<p>Aarde se magnetiese noordpool (wat eintlik 'n suid-magnetiese polariteit is). (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom is die Aarde se magnetiese veld belangrik?

<p>Dit beskerm die planeet teen gelaaide sonpartikels (sonwind). (B)</p> Signup and view all the answers

Wat veroorsaak auroras (Noorder- en Suiderligte)?

<p>Interaksie van gelaaide partikels met gasse in die boonste atmosfeer. (A)</p> Signup and view all the answers

Wie het ontdek dat elektriese stroom 'n kompasnaald beïnvloed?

<p>Hans Christian Oersted (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die regterhandreël se doel in elektromagnetisme?

<p>Om die rigting van die magnetiese veld rondom 'n stroomdraende draad te voorspel. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe word 'n elektromagneet gemaak?

<p>Deur 'n draadspoel (solenoïde) om 'n ysterkern te draai en elektriese stroom deur die draad te stuur. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe kan die sterkte van 'n elektromagneet verhoog word?

<p>Deur die stroom te verhoog of die aantal spoeldraaie te verhoog. (B)</p> Signup and view all the answers

Noem 'n paar toepassings van elektromagnete.

<p>Elektriese klokke, relais, motors (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die fundamentele verskil tussen geïsoleerde statiese ladings en bewegende ladings met betrekking tot hul gepaardgaande velde?

<p>Geïsoleerde statiese ladings skep 'n elektriese veld, terwyl bewegende ladings elektriese en magneetvelde skep, albei loodreg op die rigting van die lading se beweging. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoeveel tipes elektriese lading bestaan daar?

<p>Twee: positiewe en negatiewe lading (D)</p> Signup and view all the answers

Watter deeltjies dra positiewe en negatiewe ladings?

<p>Protone dra positiewe ladings, en elektrone dra negatiewe ladings. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe kan 'n voorwerp positief gelaai word?

<p>Deur elektrone te verwyder (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is tribo-elektriese lading?

<p>Oordrag van elektrone tussen materiale deur kontak of wrywing (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe tree gelyke ladings (both positive or both negative) op mekaar in?

<p>Hulle stoot mekaar af (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe affekteer die afstand tussen ladings die sterkte van die elektrostatiese krag?

<p>Krag neem af soos afstand toeneem (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die beginsel van behoud van lading?

<p>Die totale lading bly konstant in 'n geïsoleerde stelsel. (C)</p> Signup and view all the answers

Gee voorbeelde van geleiers en isolators.

<p>Geleiers: metale, menslike liggaam; Isolators: plastiek, glas (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe word lading versprei op die oppervlak van 'n sferiese geleier?

<p>Dit versprei eenvormig oor die oppervlak. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur as twee identiese geleidende sfere in kontak gebring word?

<p>Hulle deel die totale lading gelykop. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die elementêre lading?

<p>Die kleinste gemete eenheid van lading, ongeveer gelyk aan die lading van 'n enkele elektron of proton. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die kwantisering van ladings wiskundig uitgedruk?

<p>$Q = n \cdot q_e$ (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is polarisasie?

<p>Verskuiwing in die posisies van elektrone en kerne in 'n atoom of molekule van 'n isolator in die teenwoordigheid van 'n gelaaide voorwerp (D)</p> Signup and view all the answers

In 'n geïsoleerde stelsel wat twee gelaaide geleidende sfere bevat wat met verskillende radiusse geskei word, watter vergelyking beskryf die verspreiding van ladings ($Q_1$ en $Q_2$) en potensiale ($V_1$ en $V_2$) korrek wanneer hulle met 'n geleidende draad verbind word, en ewewig bereik word?

<p>$Q_1/r_1 = Q_2/r_2$ en $V_1 = V_2$ (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is potensiaalverskil?

<p>Die werk wat per eenheidslading verrig word om 'n lading tussen twee punte in 'n elektriese veld te beweeg (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe word potensiaalverskil gemeet?

<p>Met 'n voltmeter in parallel (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is elektromotoriese krag (EMK)?

<p>Die dryfkrag wat laai om die stroombaan beweeg, wat stroomvloei moontlik maak. (C), Die maksimum potensiaalverskil oor die pole van 'n battery wanneer geen stroom vloei nie (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is elektriese stroom?

<p>Die vloei van elektriese lading in 'n stroombaan (A)</p> Signup and view all the answers

In watter eenheid word elektriese stroom gemeet?

<p>Ampere (A) (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is nie 'n voorbeeld van 'n ferromagnetiese materiaal nie?

<p>Koper (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die korrekte beskrywing van die interaksie tussen twee suidpole (S-S) van magnete?

<p>Hulle stoot mekaar af (D)</p> Signup and view all the answers

In watter rigting loop magnetiese veldlyne buite 'n magneet?

<p>Van noord na suid (C)</p> Signup and view all the answers

Watter effek het die Aarde se magnetiese veld?

<p>Dit beskerm die planeet teen sonwind (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe word 'n materiaal gemagnetiseer in terme van magnetiese domeine?

<p>Domeine word in dieselfde rigting in lyn gebring (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe benvloed die afstand tussen magnetiese veldlyne die sterkte van die magnetiese veld?

<p>Hoe nader die lyne, hoe sterker die veld (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoofoorsaak van auroras (Noorder- en Suiderligte)?

<p>Die interaksie van gelaaide partikels met atmosferiese gasse (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende stellings beskryf die beginsel van behoud van lading die beste?

<p>Die totale lading in 'n gesoleerde sisteem bly konstant (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende faktore benvloed die elektrostatiese krag tussen twee gelaaide voorwerpe?

<p>Beide die grootte van die ladings en die afstand tussen hulle (D)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur wanneer 'n gelaaide voorwerp naby 'n neutrale isoleerder geplaas word?

<p>Polarisasie vind plaas in die isoleerder (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe moet 'n ammeter gekoppel word om die stroom deur 'n komponent te meet?

<p>In serie met die komponent (C)</p> Signup and view all the answers

Twee identiese geleidende sfere, A en B, het ladings van +4Q en -2Q onderskeidelik. Hulle word in kontak gebring en dan geskei. Wat is die lading op elke sfeer?

<p>A: +Q, B: +Q (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n voorbeeld van 'n materiaal met molekules wat natuurlik gepolariseerd is?

<p>Water (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe benvloed die lengte van 'n geleier sy weerstand?

<p>Hoe langer, hoe hor die weerstand (A)</p> Signup and view all the answers

Vir hoekom loop batterye pap?

<p>Omdat hulle al hul chemiese potensiele energie opgebruik het (B)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur met die totale weerstand wanneer resistors in serie gekoppel is?

<p>Dit verhoog (D)</p> Signup and view all the answers

Wat bly konstant oor al die resistors in 'n parallelle skakeling?

<p>Spanning (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die totale weerstand van verskeie resistors in serie bereken?

<p>Deur hulle individuele weerstande bymekaar te tel (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die verwantskap tussen die lengte (L) en deursnee-area (A) van 'n geleier en sy weerstand (R)?

<p>$R \propto \frac{L}{A}$ (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende stellings is waar vir resistors wat parallel gekoppel is?

<p>Die spanning is dieselfde oor elke resistor (A)</p> Signup and view all the answers

Twee geleiersfeer, een met radius $r$ en lading $+q$, en die ander met radius $2r$ en lading $-2q$, word tot in kontakt gebring en dan geskei. Wat is die lading op die kleiner sfeer na skeiding?

<p>$-\frac{q}{3}$ (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende beskryf die korrekte installasie en meting van potensiaalverskil in 'n stroombaan?

<p>'n Voltmeter word parallel met die komponent verbind om die potensiaalverskil te meet. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die korrekte formule vir die berekening van die totale weerstand ($R_T$) van drie resistors ($R_1$, $R_2$, $R_3$) wat parallel verbind is?

<p>$R_T = \frac{1}{\frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \frac{1}{R_3}}$ (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou drie resistors met weerstande ( R_1 = 10 , \Omega ), ( R_2 = 20 , \Omega ), en ( R_3 = 30 , \Omega ) wat in serie verbind is aan 'n 12V-battery. Wat is die potensiaalverskil oor die ( R_2 ) resistor?

<p>4V (C)</p> Signup and view all the answers

Twee identiese geleidende sfere, A en B, dra ladings van +5q en -3q onderskeidelik. Hulle word in kontak gebring en dan geskei. Wat is die lading op sfeer A na skeiding?

<p>+q (D)</p> Signup and view all the answers

Watter effekt het die verhoging van die temperatuur van 'n metaalgeleier op sy weerstand, en hoekom?

<p>Verhoog die weerstand, omdat die roostervibrasies verhoog (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan met 'n 100 resistor wat in serie gekoppel is aan 'n parallelle kombinasie van twee 200 resistors. Wat is die totale ekwivalente weerstand van die stroombaan?

<p>200 (C)</p> Signup and view all the answers

In 'n stroombaan, as 'n stuk draad met 'n spesifieke weerstand in 'n sirkel gebuig word om 'n lus te vorm en dan oor sy deursnee gekoppel is, wat is die effektiewe weerstand tussen die verbindingspunte relatief tot die oorspronklike weerstand?

<p>1/4 van die oorspronklike weerstand (B)</p> Signup and view all the answers

Gegee drie resistors met weerstande (R), (2R), en (3R). Watter kombinasion sal die laagste ekwivalente weerstand genereer?

<p>Almal in parallel (A)</p> Signup and view all the answers

Drie identiese resistors is parallel gekoppel. Indien een van die resistors loskom, wat gebeur dan met die totale stroom wat van die battery getrek word?

<p>Verminder met 33.3% (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe affekteer verskillende materialen die weerstands eienskappe van 'n geleier en onder watter faktor word dit gegroepeer?

<p>Materiaal (C)</p> Signup and view all the answers

Drie resistors van 2, 4 en 6 is in parallel geskakel. Wat is die ekwivalente weerstand van die kombinasie?

<p>1.09 (D)</p> Signup and view all the answers

Watter praktiese toepassing benut die verspreiding van elektriese lading op skerp punte van geleiers?

<p>Bliksemafleiers (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende uitdrukkings beskryf die elektriese stroom (I) korrek in eenhede van die elementre lading (e) en die aantal elektrone (n) wat gedurende 'n tydsinterval (t) verbygaan?

<p>${I = \frac{ne}{t}}$ (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende faktore dra nie by tot magnetisme op atomiese vlak nie?

<p>Die swaartekraginteraksie tussen atome. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die Aarde se magnetiese veld op gelaaide partikels van die Son?

<p>Dit stoot die partikels weg en beskerm die atmosfeer. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe kan 'n elektromagneet se magnetiese veld beheer word?

<p>Deur die stroom aan en af te skakel of die stroomsterkte te verander. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter fisiese hoeveelheid word gemeet in Coulomb?

<p>Elektriese lading (C)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur wanneer 'n positief gelaaide voorwerp naby 'n neutrale isoleerder geplaas word?

<p>Die isoleerder polariseer. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter faktor benvloed die sterkte van die elektrostatiese krag tussen twee gelaaide voorwerpe die meeste?

<p>Die afstand tussen die ladings. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die resultaat wanneer 'n glasstaaf met sy vryf?

<p>Die sy word negatief gelaai en die glasstaaf positief. (D)</p> Signup and view all the answers

In 'n stroombaan, wat is die definisie van potensiaalverskil (spanning)?

<p>Die werk verrig per eenheidslading om 'n lading tussen twee punte te beweeg. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende beskryf Elektromotoriese krag (EMK)?

<p>Die dryfkrag wat die stroom in 'n stroombaan handhaaf. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die verhoging van die lengte van 'n geleidende draad op sy weerstand?

<p>Dit verhoog die weerstand. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is weerstand?

<p>Die opposisie teen die vloei van elektriese stroom. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoofrede waarom batterye pap word?

<p>Die chemiese potensiaal-energie word opgebruik. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die totale weerstand bereken wanneer resistors in serie gekoppel is?

<p>Die som van die weerstande. (C)</p> Signup and view all the answers

In watter van die volgende mediums kan 'n elektrostatiese krag uitgeoefen word?

<p>In vakuum, geleiers en isolators (D)</p> Signup and view all the answers

As die afstand tussen twee elektriese ladings verdubbel word, wat gebeur met die elektrostatiese krag tussen hulle?

<p>Dit word vier keer kleiner (A)</p> Signup and view all the answers

Watter volgende uitdrukkings beskryf hoe tribo-elektriese ladings ontstaan?

<p>As gevolg van wrywing tussen twee oppervlaktes. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan met twee resistors, (R_1 = 10 \Omega) en (R_2 = 20 \Omega), wat in serie verbind is aan 'n 12V-battery. Wat is die stroom deur die stroombaan?

<p>0.4 A (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou drie resistors, (R_1 = 6 \Omega), (R_2 = 12 \Omega), en (R_3 = 4 \Omega), wat parallel verbind is. Wat is die totale ekwivalente weerstand van die stroombaan?

<p>2 (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die fundamentele oorsprong van magnetisme op atomiese vlak?

<p>Die beweging en spin van elektrone. (D)</p> Signup and view all the answers

In watter toestand is die magnetiese domeine in 'n ferromagnetiese materiaal wanneer dit ongemagnetiseerd is?

<p>Hulle is lukraak georinteerd. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die sny van 'n staafmagneet in twee stukke?

<p>Elke stuk het steeds 'n noord- en suidpool. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende materiale word oor die algemeen nie deur 'n magneet aangetrek nie?

<p>Aluminium (B)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur met die magnetiese veldsterkte soos die digtheid van die magnetiese veldlyne toeneem?

<p>Dit neem toe (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die ongeveerde hoekverskil tussen die Aarde se magnetiese en geografiese noordpole?

<p>11.5 grade (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom is die Aarde se magnetiese veld belangrik vir die lewe op Aarde?

<p>Dit beskerm die planeet teen skadelike gelaaide partikels van die son (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die naam van die verskynsel wat voorkom wanneer gelaaide deeltjies interaksie het met gasse in die boonste atmosfeer, wat kleurvolle ligvertonings produseer?

<p>Auroras (Noorder- en Suiderligte) (A)</p> Signup and view all the answers

Wat voorspel die regterhandrel in elektromagnetisme?

<p>Die rigting van die magnetiese veld rondom 'n stroomdraende draad (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'n fundamentele verskil tussen statiese elektriese ladings en bewegende elektriese ladings?

<p>Statiese ladings produseer 'n elektriese veld, maar geen magnetiese veld, terwyl bewegende ladings beide elektriese en magnetiese velde produseer (B)</p> Signup and view all the answers

Watter deeltjies dra positiewe en negatiewe elektriese ladings in 'n atoom?

<p>Protone dra positiewe ladings, en elektrone dra negatiewe ladings (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe word 'n voorwerp positief gelaai?

<p>Deur elektrone te verwyder (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe tree gelyke elektriese ladings (positief-positief of negatief-negatief) op mekaar in?

<p>Hulle stoot mekaar af (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die verhouding tussen die afstand tussen twee elektriese ladings en die elektrostatiese krag tussen hulle?

<p>Die krag is omgekeerd eweredig aan die kwadraat van die afstand (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n voorbeeld van 'n geleier?

<p>Koper (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe word elektriese lading versprei op die oppervlak van 'n sferiese geleier?

<p>Dit is eweredig versprei oor die oppervlak (B)</p> Signup and view all the answers

Wat meet 'n voltmeter?

<p>Potensiaalverskil (D)</p> Signup and view all the answers

Wat verteenwoordig elektromotoriese krag (EMK)?

<p>Die maksimum potensiaalverskil wat 'n battery kan verskaf (C)</p> Signup and view all the answers

Watter effek het die verhoging van die temperatuur van 'n geleidende draad op sy weerstand?

<p>Verhoog die weerstand (A)</p> Signup and view all the answers

Watter praktiese toepassing maak gebruik van die verspreiding van elektriese lading op skerp punte van geleiers?

<p>Bliksemafleiers (B)</p> Signup and view all the answers

Watter fisiese grootheid word in Coulomb gemeet?

<p>Lading (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die resultaat wanneer 'n glasstaaf met sy gevryf word?

<p>Die glasstaaf word positief gelaai, en die sy word negatief gelaai (C)</p> Signup and view all the answers

As die afstand tussen twee elektriese ladings verdubbel word, wat gebeur met die elektrostatiese krag tussen hulle volgens Coulomb se wet?

<p>Dit verminder met 'n Faktor van 4 (B)</p> Signup and view all the answers

Hoekom is weerstand nodig in elektriese stroombane?

<p>Om die stroom te beheer en te beperk (B)</p> Signup and view all the answers

Wat kan jy lei as jy 'n materiaal neem met 'n bekende weerstand en die lengte word verdubbel en die deursnit word ook verdubbel?

<p>Die weerstand sal dieselfde bly (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die impak op 'n stroombaan se totale weerstand indien die weerstande wat daarvoor gebruik word parallel geskakel is?

<p>Verlaag (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die fundamentele oorsaak van magnetisme in materiale?

<p>Die beweging en spin van elektrone in atome (C)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur met die magnetiese domeine in 'n ferromagnetiese materiaal wanneer dit nie gemagnetiseer is nie?

<p>Hulle is lukraak georiënteerd (A)</p> Signup and view all the answers

Waarom kom magnetiese pole altyd in pare voor?

<p>Magnetiese monopool (enkelpole) is nog nie ontdek nie (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende beskryf die beste hoe magnetiese krag op 'n afstand werk?

<p>Werk deur die magnetiese veld wat die magneet omring (D)</p> Signup and view all the answers

Wat word bedoel met 'n 'magnetiese veld'?

<p>'n Onsigbare gebied waar magnetiese kragte uitgeoefen word (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die sterkte van 'n magnetiese veld voorgestel deur magnetiese veldlyne?

<p>Deur die digtheid van die lyne (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom is die Aarde se magnetiese veld nuttig vir die lewe op aarde?

<p>Dit beskerm teen skadelike sonwind (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die wetenskaplike verklaring vir die ontstaan van die Aarde se magnetiese veld?

<p>Beweging van gesmelte yster in die aardkern (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die funksie van die regterhandreël in elektromagnetisme?

<p>Om die rigting van die magnetiese veld rondom 'n stroomdraende draad te bepaal (A)</p> Signup and view all the answers

Watter deeltjie dra 'n positiewe lading?

<p>Proton (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe tree twee positiewe ladings op mekaar in?

<p>Hulle stoot af (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die afstand tussen twee ladings op die sterkte van die elektrostatiese krag?

<p>Hoe groter die afstand, hoe swakker die krag (A)</p> Signup and view all the answers

Volgens die wet van behoud van lading, wat is waar van die totale lading in 'n geïsoleerde stelsel?

<p>Dit bly konstant (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n goeie geleier van elektrisiteit?

<p>Koper (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe word 'n oormaat lading versprei op die oppervlak van 'n sferiese geleier?

<p>Versprei eweredig (C)</p> Signup and view all the answers

Jy het twee identiese geleidende sfere. Sfeer A het 'n lading van +5 C en Sfeer B is neutraal. As jy hulle in kontak bring en dan skei, wat is die lading op Sfeer A?

<p>+2.5 C (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die basiese eenheid van elektriese lading?

<p>Coulomb (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'polarisasie' in die konteks van elektrostatika?

<p>Die skeiding van positiewe en negatiewe ladings binne 'n molekule of voorwerp (A)</p> Signup and view all the answers

Wat word die werk per eenheidslading genoem?

<p>Potensiaalverskil (C)</p> Signup and view all the answers

Watter instrument word gebruik om die potensiaalverskil tussen twee punte in 'n stroombaan te meet?

<p>Voltmeter (D)</p> Signup and view all the answers

Die hoeveelheid energie wat nodig is om 'n eenheidslading van een punt na 'n ander te verskuif staan bekend as:

<p>Elektriese potensiaalverskil (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende toestelle word gebruik om die elektriese potensiaalverskil in 'n stroombaan te meet?

<p>Voltmeter (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende stellings definieer Elektromotoriese krag (EMK) akkuraat?

<p>Die maksimum potensiaalverskil oor 'n battery wanneer die stroombaan oop is. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat verstaan jy onder 'Elektriese stroom'?

<p>Die tempo van die vloei van elektriese lading deur 'n stroombaan. (A)</p> Signup and view all the answers

Die teenkanting teen die vloei van elektriese stroom in 'n stroombaan staan bekend as:

<p>Weerstand (B)</p> Signup and view all the answers

Watter fisiese eienskap van 'n geleier direk eweredig is aan sy weerstand?

<p>Lengte (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die verhouding tussen die dwarssnitarea van 'n geleier en sy weerstand?

<p>Weerstand is omgekeerd eweredig aan die dwarssnitarea (B)</p> Signup and view all the answers

Teen watter tempo gaan die stelsel se chemiese potensiële energie verlore?

<p>Verbruik van sy chemiese potensiële energie (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die totale weerstand bereken wanneer resistors in 'n stroombaan in serie geskakel is?

<p>Deur die waardes van alle weerstande bymekaar te tel (C)</p> Signup and view all the answers

Jy verdeel 'n weerstandsdraad in n gelyke dele. Wat is die effektiewe weerstand as hierdie parallel verbind is?

<p>$R/n^2$ (B)</p> Signup and view all the answers

’n Ingenieur ontwerp ’n elektriese stroombaan met parallelle resistors omdat hulle weet dié konfigurasie waarborg watter elektriese eienskap bly dieselfde oor elke resistor?

<p>Spanning (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die byvoeging van meer resistors in parallel in 'n elektriese stroombaan?

<p>Verminder die totale weerstand (C)</p> Signup and view all the answers

Drie identiese resistors is parallel geskakel in 'n stroombaan. As die resulterende stroom in die stroombaan 12A is, wat is die stroom deur elk van die resistors?

<p>4 A (A)</p> Signup and view all the answers

Hoekom is dit noodsaaklik om begrip te hê van weerstand in elektriese stroombane?

<p>Om die vloei van elektriese stroom te beheer en die prestasie van elektriese stelsels te ontleed. (C)</p> Signup and view all the answers

Waarom is geleiders met skerp punte meer geneig om charge te verloor?

<p>Die elektriese veld is sterker om skerp punte (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe verskil geleiders van isoleerders in terme van beweging van elektrone?

Signup and view all the answers

Watter van die volgende is nie 'n eienskap van magnetiese veldlyne nie?

<p>Hulle loop van die suidpool na die noordpool buite 'n magneet. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende stellings beskryf die beste hoe die Aarde se magnetiese veld ontstaan?

<p>Deur die beweging van gesmelte yster en nikkel in die Aarde se buitenste kern. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe kan die rigting van die magnetiese veld om 'n stroomdraende draad bepaal word?

<p>Deur die regterhandrel te gebruik. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is die korrekte manier om 'n voorwerp negatief te laai?

<p>Deur elektrone by te voeg. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur tipies wanneer 'n glasstaaf met sy gevryf word?

<p>Die glasstaaf word positief gelaai. (C)</p> Signup and view all the answers

Volgens Coulomb se wet, wat gebeur met die elektrostatiese krag tussen twee ladings as die afstand tussen hulle verdriedubbel word?

<p>Die krag word gedeel deur nege. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die funksie van 'n voltmeter in 'n elektriese stroombaan?

<p>Om potensiaalverskil te meet. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die basiese beginsel agter die werking van 'n battery?

<p>Om chemiese energie in elektriese energie om te sit. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat sal die resultaat wees as jy 'n materiaal neem met 'n bekende weerstand en die lengte word verdubbel en die deursnit word ook verdubbel?

<p>Die weerstand bly dieselfde. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter faktor dra nie by tot magnetisme op atomiese vlak nie?

<p>Neutronspin. (A)</p> Signup and view all the answers

In 'n stroombaan wat in serie geskakel is, is daar drie resistors met weerstand van (R_1 = 10 \Omega), (R_2 = 20 \Omega), en (R_3 = 30 \Omega) en is aan 'n 12V-battery geskakel. Wat is die potensiaalverskil oor die (R_2)-resistor?

<p>4 V (B)</p> Signup and view all the answers

Watter bewering beskryf die beste die konsept van Elektromotoriese Krag (EMK)?

<p>Die hoeveelheid energie per ladingseenheid wat deur 'n battery gelewer word. (C)</p> Signup and view all the answers

Gestel drie resistors, elk met 'n weerstand van R, word in 'n parallelle konfigurasie verbind. As een van die resistors van die stroombaan loskom, wat is die effek op die totale stroom wat deur die battery getrek word?

<p>Die totale stroom neem af. (C)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n stukkie draad met 'n spesifieke weerstand is in 'n sirkel gebuig om 'n lus te vorm, en dan verbind oor sy deursnee. Wat is die effektiewe weerstand tussen die verbindingspunte in vergelyking met die oorspronklike weerstand $R$?

<p>$R/4$ (B)</p> Signup and view all the answers

Drie resistors het weerstande van $2\Omega$, $4\Omega$, en $6\Omega$ en hulle is in parallel geskakel. Wat is die ekwivalente weerstand van die kombinasie?

<p>\frac{12}{11} \Omega (C)</p> Signup and view all the answers

Elektrostatiese ladings versprei op skerp punte van geleiers. Watter tegnologiese toepassing gebruik daardie konsep?

<p>Gebruik dit in weerligafleiers. (B)</p> Signup and view all the answers

As 'n stroombaan se weerstand konstant bly, maar die spanning wat daaraan toegepas word, verdubbel, wat gebeur met die stroom?

<p>Die stroom verdubbel. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die fundamentele oorsaak van magnetisme in materiale soos yster?

<p>Die beweging en spin van elektrone op atomiese vlak. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n voorbeeld van 'n ferromagnetiese materiaal?

<p>Yster (B)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur met die magnetiese domeine in 'n ferromagnetiese materiaal wanneer 'n eksterne magneetveld verwyder word as die materiaal 'n permanente magneet word?

<p>Hulle bly in lyn, wat 'n netto magnetiese veld behou. (D)</p> Signup and view all the answers

Waar is die magnetiese effek van 'n staafmagneet die sterkste?

<p>By die magnetiese pole. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe sal 'n noordpool en 'n suidpool (N-S) van twee magnete op mekaar inwerk?

<p>Hulle trek mekaar aan. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat dui 'n hor digtheid van magnetiese veldlyne in 'n sekere gebied aan?

<p>'n Sterker magnetiese veld. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die ongeveer hoekverskil tussen die Aarde se magnetiese noordpool en geografiese noordpool?

<p>11.5 (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende stellings oor elektriese lading is korrek?

<p>Positiewe ladings word deur protone gedra, en negatiewe ladings deur elektrone. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe word 'n voorwerp tipies positief gelaai?

<p>Deur elektrone te verwyder. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende materiale is 'n goeie geleier van elektrisiteit?

<p>Koper (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is potensiaalverskil (spanning)?

<p>Die werk per eenheidslading wat nodig is om 'n lading tussen twee punte in 'n elektriese veld te beweeg. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die korrekte manier om 'n ammeter in 'n stroombaan te koppel om stroom te meet?

<p>In serie met die komponent. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die lengte van 'n geleier op sy weerstand?

<p>Weerstand neem toe met toename in lengte. (B)</p> Signup and view all the answers

Twee identiese geleidende sfere, A en B, het ladings van +4Q en -2Q onderskeidelik. Hulle word in kontak gebring en dan geskei. Wat is die lading op elke sfeer na skeiding?

<p>Sfeer A: +Q, Sfeer B: +Q (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou drie resistors met weerstande $R_1 = 10 , \Omega$, $R_2 = 20 , \Omega$, en $R_3 = 30 , \Omega$ wat in serie verbind is aan 'n 12V-battery. Wat is die potensiaalverskil oor die $R_2$ resistor?

<p>4V (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan met 'n $100 , \Omega$ resistor wat in serie gekoppel is aan 'n parallelle kombinasie van twee $200 , \Omega$ resistors. Wat is die totale ekwivalente weerstand van die stroombaan?

<p>200 $\Omega$ (B)</p> Signup and view all the answers

Drie resistors van 2 $\Omega$, 4 $\Omega$ en 6 $\Omega$ is in parallel geskakel. Wat is die ekwivalente weerstand van die kombinasie?

<p>$ rac{12}{11}$ $\Omega$ (A)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n staafmagneet word in 'n vakuum geplaas met geen eksterne velde wat daarop inwerk nie. Watter proses beskryf die akkuraatste die langtermyn-evolusie van die magneet se magnetiese dipoolmoment as gevolg van kwantumfluktuasies?

<p>Die magnetiese dipoolmoment sal konstant bly, aangesien kwantumfluktuasies geen netto-effek op 'n makroskopiese magneet het nie. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die magnetiese histerese lus van 'n ferromagnetiese materiaal teoreties gemodifiseer wanneer dit aan 'n eksterne druk onderworpe word wat die magneto-elastiese anisotropie aansienlik verander?

<p>Die histerese lus wys 'n rotasie, wat dui op 'n verandering in die voorkeur magnetiseringsrigting. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n scenario waar 'n hipotetiese monopole ontdek word wat teen konstante snelheid deur 'n homogene magnetiese veld beweeg. Watter bewaring wette word geskend as gevolg van hierdie waarneming?

<p>Behoud van magnetiese vloed en behoud van energie word albei gescend. (C)</p> Signup and view all the answers

In die konteks van die Aarde se geomagnetiese veld, wat is die diepgaande implikasie van die feit dat magnetiese veldlyne wat die geografiese pole nader, 'n aansienlike vertikale komponent het met betrekking tot die atmosferiese verlies van neutrale spesies?

<p>Die vertikale magnetiese veld lei tot verhoogde Joule-verhitting in die boonste atmosfeer, wat die termiese ontsnapping van ligte neutrale spesies aanhelp. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed die inkorporering van 'n hoë-permeabiliteitkern in 'n solenoïde wat aan 'n wisselstroombron gekoppel is, die ruimtelike verspreiding van die magnetiese veld wat buite die solenoïde geproduseer word, in vergelyking met 'n lugkern-solenoïde, gegewe alle ander parameters gelyk bly?

<p>Die magnetiese veld word meer homogeen binne die solenoïde, maar die eksterne veld verminder as gevolg van verhoogde vloedinsluiting. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die implikasie van die toepassing van gauge teorie op elektromagnetisme ten opsigte van die fisiese meetbaarheid van die elektromagnetiese potensiale (die vektor potensiaal (\vec{A}) en die skalaar potensiaal (\phi))?

<p>Slegs gauge-invariant hoeveelhede soos die elektriese en magnetiese velde is fisies meetbaar; die potensiale self is nie fisies betekenisvol nie, maar is wiskundige gerief. (B)</p> Signup and view all the answers

Gestel jy het 'n perfekte diëlektriese sfeer met 'n ingeboude elektriese dipoolmoment (\vec{p}) wat in 'n aanvanklik eenvormige elektriese veld (\vec{E}_0) geplaas word. Hoe manifesteer die depolariserende veld binne die diëlektriese as 'n funksie van die diëlektriese konstante (\epsilon_r)?

<p>Die depolariserende veld is uniform en antiparallel aan (\vec{E}_0), met 'n grootte wat omgekeerd eweredig is aan (\epsilon_r). (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe sal 'n ideale geleier reageer wanneer dit onderworpe word aan 'n skielike verandering in 'n eksterne magnetiese veld?

<p>'n Transient elektriese veld word opgewek om die skielike verandering in die eksterne magnetiese veld teë te werk, wat 'n 'skin effect' tot gevolg het wat die veld uitsluit. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n eksperiment waarin 'n klein gelaaide sfeer met massa $m$ en lading $q$ in 'n konstante uniforme gravitasieveld $g$ geplaas word. Om die sfeer in ewewig te hou, word 'n elektriese veld toegepas. As die sfeer nou in 'n medium gedompel word met 'n diëlektriese konstante $\kappa > 1$, hoe moet die elektriese veld verander om die sfeer steeds in ewewig te hou?

<p>Die elektriese veld moet onveranderd bly omdat die gravitasie- en elektrostatiese kragte onafhanklik is van die medium. (D)</p> Signup and view all the answers

In 'n homogene diëlektriese medium word twee puntladings $+q$ en $-q$ 'n afstand $d$ vanmekaar geplaas. Wat is die kwalitatiewe effek van die diëlektriese medium op die elektrostatiese krag tussen die ladings in vergelyking met die krag in 'n vakuum?

<p>Die diëlektriese medium verminder die elektrostatiese krag, omdat die geïnduseerde polarisasie die elektriese veld verswak. (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n geïsoleerde geleidende sfeer wat 'n netto positiewe lading dra. Hoe verander die elektriese potensiaal binne die sfeer met toenemende afstand vanaf die sfer se middelpunt?

<p>Die elektriese potensiaal is konstant oral binne die sfeer. (C)</p> Signup and view all the answers

Twee identiese geleidende sfere, A en B, dra ladings van $+5q$ en $-3q$ onderskeidelik. Hulle word tot in kontak gebring en dan geskei. Wat is die lading op sfeer A na skeiding?

<p>+q (B)</p> Signup and view all the answers

As 'n elektries gelaaide voorwerp naby 'n neutrale isoleerder geplaas word, wat gebeur op die atomiese vlak binne die isoleerder?

<p>Molekules polariseer, wat 'n klein skeiding van ladings binne die molekules veroorsaak. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou twee identiese gelaaide sfere wat 'n sekere afstand van mekaar geplaas word. Indien die lading op elk van die sfere verdubbel word en die afstand tussen hulle gehalveer word, hoe verander die elektrostatiese krag tussen hulle?

<p>Die krag word vermenigvuldig met 16. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat beskryf die korrekte installasie en meting van potensiaalverskil in 'n stroombaan?

<p>Die voltmeter moet in parallel gekoppel word om die potensiaalverskil te meet, en die lesing sal die spanning oor die komponent aandui. (A)</p> Signup and view all the answers

Oorweeg 'n stroombaan met 'n 100 $\Omega$ resistor wat in serie gekoppel is aan 'n parallelle kombinasie van twee 200 $\Omega$ resistors. Wat is die totale ekwivalente weerstand van die stroombaan?

<p>200 $\Omega$ (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou drie resistors met weerstande $R_1 = 10 \Omega$, $R_2 = 20 \Omega$, en $R_3 = 30 \Omega$ wat in serie verbind is aan 'n 12V-battery. Wat is die potensiaalverskil oor die $R_2$ resistor?

<p>4V (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan waarin 'n draad met 'n eenparige weerstand in 'n sirkel gebuig word en sy punte aan teenoorgestelde punte van dieselfde sirkel verbind word. Wat is die ekwivalente weerstand van hierdie opset?

<p>Die ekwivalente weerstand is een-kwart van die oorspronklike weerstand. (B)</p> Signup and view all the answers

Gestel jy neem 'n draad en buig dit in 'n sirkel en koppel dit aan 'n battery. Indien jy dan dieselfde draad neem en dit in twee gelyke lengtes vou en dit weer aan dieselfde battery koppel, hoe sal die stroom verander?

<p>Die stroom sal vierdubbel word. (A)</p> Signup and view all the answers

Veronderstel 'n stroombaan bestaande uit twee parallelle resistors, $R_1$ en $R_2$. As resistor $R_2$ skielik oopgaan (d.w.s., oneindige weerstand bereik), wat gebeur met die stroom deur resistor $R_1$?

<p>Die stroom deur $R_1$ bly onveranderd. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan met 'n 12V-battery en drie identiese resistors parallel geskakel. As die totale stroom wat deur die battery gelewer word, 3A is, wat is die weerstand van elke individuele resistor?

<p>12 $\Omega$ (C)</p> Signup and view all the answers

Drie gelyke resistors is parallel verbind. Indien een van die resistors verwyder word, wat gebeur met die totale stroom wat deur die battery onttrek word?

<p>Die totale stroom verminder. (A)</p> Signup and view all the answers

Indien die temperatuur van 'n metaalgeleier verhoog word, wat is die effek op sy weerstand, en wat is die oorsaak van hierdie effek?

<p>Die weerstand vermeerder, as gevolg van die vermeerdering van botsings tussen elektrone en atome. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n resistor met 'n spesifieke weerstand. As die resistor se lengte verdubbel word en sy deursnit halveer word, wat gebeur met die weerstand?

<p>Dit word vervierdubbel. (A)</p> Signup and view all the answers

Waar ontstaan die aantrekkings- of afstootkragte wat ons as magnetisme ken?

<p>Deur die beweging van elektriese ladings, hoofsaaklik elektrone, in atome. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeur in 'n ferromagnetiese materiaal soos yster wanneer dit aan 'n eksterne magneetveld blootgestel word?

<p>Die magnetiese domeine belyn en versterk die magneetveld. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die gevolg wanneer 'n staafmagneet in verskeie kleiner stukkies gesny word?

<p>Elke stuk het 'n noord- en 'n suidpool. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die korrekte rigting van magnetiese veldlyne buite 'n magneet?

<p>Vanaf die noordpool na die suidpool. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die betekenis van die digtheid van magnetiese veldlyne?

<p>Dit dui die sterkte van die magnetiese veld aan. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter rigting wys die noord-soekende punt van 'n kompasnaald?

<p>Na die magnetiese noordpool. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die primêre voordeel van die Aarde se magnetiese veld?

<p>Dit beskerm die planeet teen skadelike gelaaide partikels van die Son. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die naam van die verskynsel wat veroorsaak word deur gelaaide partikels wat met gasse in die boonste atmosfeer interaksie het?

<p>Auroras (Noorder- en Suiderligte). (A)</p> Signup and view all the answers

Wie het die verband tussen elektrisiteit en magnetisme ontdek?

<p>Hans Christian Oersted. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die doel van die regterhandreël in elektromagnetisme?

<p>Om die rigting van die magnetiese veld rondom 'n stroomdraende draad te voorspel. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe kan 'n elektromagneet sterker gemaak word?

<p>Deur die stroom te verhoog of meer windings om die kern te draai. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter partikels dra positiewe en negatiewe ladings in 'n atoom?

<p>Protone en elektrone. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die naam vir die proses waar ladings oorgedra word deur wrywing?

<p>Tribo-elektriese lading. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die invloed van afstand tussen ladings op die elektrostatiese krag?

<p>Die krag neem af soos die afstand toeneem. (C)</p> Signup and view all the answers

Volgens die beginsel van behoud van lading, wat is waar van die totale lading in 'n geïsoleerde stelsel?

<p>Dit bly konstant. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter materiaal laat elektrone vrylik beweeg?

<p>Geleier. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe word oortollige lading versprei op die oppervlak van 'n sferiese geleier?

<p>Gelykmatig versprei oor die oppervlak. (B)</p> Signup and view all the answers

In watter eenheid word potensiaalverskil gemeet?

<p>Volt. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is die korrekte voorstelling van die interaksie tussen magnetiese pole?

<p>Gelyke pole stoot af; ongelyke pole trek aan. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die rigting van die magnetiese veldlyne buite 'n magneet beskryf?

<p>Vanaf die noordpool na die suidpool (D)</p> Signup and view all the answers

Wat word die verskynsel genoem waar 'n elektries gelaaide voorwerp 'n aantrekkingskrag uitoefen op 'n neutrale isoleerder?

<p>Polarisasie (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed die lengte van 'n geleidende draad die weerstand daarvan, as alle ander faktore konstant bly?

<p>Weerstand neem toe soos die lengte toeneem. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die funksie van 'n battery in 'n elektriese stroombaan?

<p>Om 'n potensiaalverskil te verskaf (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe sal die totale weerstand verander as 'n resistor in serie by 'n bestaande serie-stroombaan gevoeg word?

<p>Die totale weerstand sal toeneem. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter eienskap bly konstant oor al die resistors wanneer hulle parallel in 'n stroombaan geskakel is?

<p>Spanning (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die totale weerstand van resistors wat in serie geskakel is, bereken?

<p>Deur die som van die weerstande te neem (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende faktore het die grootste invloed op die weerstand van 'n geleier?

<p>Die temperatuur van die geleier (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe is die weerstand (R) van 'n geleier verwant aan sy lengte (L) en deursnee-area (A)?

<p>$R \propto \frac{L}{A}$ (B)</p> Signup and view all the answers

Watter stelling is waar vir resistors wat parallel gekoppel is?

<p>Die spanning is dieselfde oor elke resistor. (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou die situasie waar 'n positief gelaaide staaf naby 'n neutrale isoleerder gebring word. Wat is die gevolg hiervan?

<p>Die isoleerder raak gepolariseerd. (C)</p> Signup and view all the answers

Waarom word 'n ammeter in serie met 'n stroombaankomponent geskakel?

<p>Om die stroom deur die komponent te meet sonder om dit te beïnvloed (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende staan die naaste aan die waarheid oor die rede waarom batterye pap word?

<p>Die chemiese reaksies in die battery bereik ewewig. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die effek van die verhoging van die temperatuur van 'n metaalgeleier op sy weerstand, en hoekom?

<p>Verhoog die weerstand, omdat die atome meer vibreer en elektrone se beweging belemmer. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan met drie resistors, $R_1$, $R_2$ en $R_3$, in serie geskakel. As die stroom deur $R_1$ 2A is, wat is die stroom deur $R_2$ en $R_3$?

<p>Die stroom deur $R_2$ en $R_3$ is ook 2A. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die invloed van die byvoeging van nog 'n resistor in 'n parallelle stroombaan?

<p>Dit verlaag die totale weerstand van die stroombaan. (D)</p> Signup and view all the answers

Gestel jy het 'n weerstandsdraad. Wat sal die effek van die volgende aksies op die weerstand van die draad wees: (1) die lengte van die draad verdubbel; (2) die radius van die draad verdubbel?

<p>(1) verhoog weerstand; (2) verlaag weerstand (D)</p> Signup and view all the answers

’n Stroombaan het drie identiese resistors wat parallel geskakel is. Wat gebeur met die stroomverbruik van die bron as een van die resistors verwyder word?

<p>Die stroom vanaf die bron sal verminder. (D)</p> Signup and view all the answers

Veronderstel 'n materiaal vertoon anti-ferromagnetiese gedrag by kamertemperatuur. Indien 'n sterk eksterne magnetiese veld toegepas word, wat is die waarskynlike herrangskikking van die atomiese magnetiese momente en hoe beïnvloed dit die makroskopiese magnetiese eienskappe?

<p>Atomiese momente sal gedeeltelik aanlyn in die rigting van die veld, wat 'n netto magnetiese moment tot gevolg het, maar minder as ferromagnetisme. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe sal die magnetiese veldpatrone verskil tussen 'n ideale solenoïde met oneindige lengte teenoor 'n Toroidale solenoïde met 'n soortgelyke aantal windings en stroom, en hoekom?

<p>Die ideale solenoïde sal 'n eksterne magnetiese veld hê, terwyl die toroidale solenoïde geen eksterne veld sal hê nie as gevolg van sy geslote lus konfigurering. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n scenario waar 'n perfek geleidende sfeer in 'n aanvanklik eenvormige magnetiese veld geplaas word. As die eksterne magnetiese veld dan skielik tot nul verminder word, wat is die aard van die stroom wat in die sfeer geïnduseer word en hoe ontwikkel dit met tyd?

<p>Die geïnduseerde stroom sal voortduur vir 'n oneindige tyd, wat 'n presiese replika van die oorspronklike eksterne veld in die sfeer onderhou. (D)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n sferiese geleier met radius 'r' en 'n netto lading 'Q' is in elektrostatiese ewewig. Wat is die kwantitatiewe aard van die elektriese veld en potensiële verspreiding beide binne en buite die sfeer?

<p>Die elektriese veld is nul binne die sfeer, en die potensiaal is konstant, terwyl die elektriese veld en potensiaal buite verval as onderskeidelik $1/r^2$ en $1/r$. (A)</p> Signup and view all the answers

In die konteks van 'n onvolmaakte diëlektrikum wat aan 'n wisselstroom elektriese veld onderwerp word, watter mikroskopiese meganismes dra by tot die diëlektriese verlies, en hoe word die faseverwantskap tussen die toegepaste veld en die resulterende polarisasie geaffekteer?

<p>Diëlektriese verlies is hoofsaaklik as gevolg van dipoolrotasie en ioniese geleiding, wat lei tot 'n polarisasie wat 'n fasevertraging toon in verhouding tot die toegepaste veld. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan wat 'n kapasitor met 'n diëlektriese materiaal tussen sy plate insluit. Hoe beïnvloed die diëlektriese konstante die kapasitansie en die maksimum spanning wat oor die kapasitor toegepas kan word voordat diëlektriese afbreking plaasvind?

<p>Verhoog die diëlektriese konstante die kapasitansie en verhoog die maksimum spanning. (D)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n geleidende lus beweeg teen 'n konstante snelheid deur 'n streek waar 'n ruimtelik wisselende magnetiese veld bestaan. Watter stel parameters sal die magnitude van die geïnduseerde elektromotoriese krag (EMK) in die lus beïnvloed?

<p>Die geïnduceerde EMK hang af van die snelheid, die area van die lus, en die ruimtelike gradiënt van die magnetiese veld. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n dubbelspleet-interferensie-eksperiment met elektrone in plaas van lig. Hoe beïnvloed die verhoging van die elektron se kinetiese energie die interferensiepatroon?

<p>Verhoog die kinetiese energie verminder die skeiding van die interferensie-franjes. (B)</p> Signup and view all the answers

Gestel verskeie kapasitors met verskillende diëlektriese konstantes is in serie gekoppel. Onder watter omstandighede verdeel hulle die totale toegepaste spanning eweredig aan hul kapasitansies?

<p>Die spanning verdeel slegs eweredig aan hul kapasitansies wanneer hul ladings gelyk is. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die korrekte beskrywing van hoe 'n ideale transformator met 'n stap-op konfigurasie werk, in terme van die spannings-, stroom- en kragnetlimiete?

<p>'n Stap-op transformator verhoog die spanning in die sekondêre wikkeling, verminder die stroom dienooreenkomstig en die kraglewering aan die las bly dieselfde, min interne verliese. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n situasie waar 'n geleidende sfeer aanvanklik ongelade is en in 'n eenvormige eksterne elektriese veld geplaas word. Hoe herrangskik die ladings op die sfeer se oppervlak, en wat is die gevolglike elektriese veld binne die sfeer?

<p>Ladings migreer om die eksterne elektriese veld teë te werk, wat 'n netto nul elektriese veld binne die sfeer skep. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die langtermynimplikasie op die verspreiding van die magnetiese veld as 'n hoogs geleidende metaalomhulsel om 'n statiese magneet geplaas word, met inagneming van die effekte van stroominduksie en Lenz se wet?

<p>Die metaalomhulsel sal die magnetiese veld effektief buite die omhulsel afskerm, en lei daartoe dat die veld mettertyd tot nul verval. (C)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n klein geleidende lus word naby 'n lang, reguit stroomdraende draad geplaas. Hoe beïnvloed die oriëntasie van die lus (parallel teenoor loodreg op die draad) die grootte van die magnetiese fluks wat daardeur gaan, en watter oriëntasie sal die grootste geïnduseerde EMK lewer as die stroom in die draad mettertyd varieer?

<p>Die lus, wat loodreg op die draad georiënteer is, ondergaan 'n hoër magnetiese fluks, wat 'n groter geïnduseerde EMK genereer. (B)</p> Signup and view all the answers

Die klassieke wet van Coulomb beskryf die elektrostatiese krag tussen twee puntladings. Hoe word hierdie wet gewysig in kwantumelektrodinamika (QED) om die kwantumfluktuasies van die vakuum te verduidelik?

<p>QED verander die kragwet deur 'n skermfaktor in te voer wat die krag op kort afstande verminder. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n ideale diëlektrisum wat tussen die plates van 'n gelaaide kapasitor geplaas word terwyl die kapasitor nie aan 'n stroombaan gekoppel is nie. Wat is die effek op die elektriese veld, spanning en gestoor energie in die kondensator as die diëlektrisum ingevoeg word?

<p>Elektriese veld verminder, spanning verminder, gestoor energie verminder. (D)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n stroomdraende draad word in 'n uniform magnetiese veld geplaas. Onder watter omstandighede sal die magnetiese krag wat op die draad inwerk maksimaal wees en in watter rigting sal die krag inwerk relatief tot die stroom en die magnetiese veld?

<p>Die krag is maksimaal wanneer die draad loodreg is op die magnetiese veld en die krag inwerk loodreg op beide die stroom en die magnetiese veld. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n scenario waar 'n klein gelaaide deeltjie 'n eenvormige magnetiese veld binnegaan. Watter effek het die magnetiese veld op die deeltjie se snelheid, kinetiese energie en bewegingstrajek?

<p>Die magnetiese veld verander slegs die deeltjie se bewegingsrigting, terwyl die spoed en kinetiese energie konstant bly. (B)</p> Signup and view all the answers

As 'n radio-antenna elektrone versnel om radiogolwe uit te straal, onder watter spesifieke omstandighede sal die maksimum stralingsintensiteit waargeneem word en hoe hou dit verband met die rigting van die versnelling?

<p>Maksimum intensiteit word waargeneem loodreg op die elektrone se versnelling. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou die kwantisering van magnetiese fluks deur 'n supergeleidende ring. Hoe hou die waarde van die magnetiese fluks wat deur die ring gaan verband met die supergeleidende paarlading en die fundamentele fisiese konstantes?

<p>Die gekwantifiseerde magnetiese fluks is gelyk aan 'n heelgetal veelvoud van $h/(2e)$, waar $h$ Planck se konstante is en $e$ die elementêre aantal lading is. (A)</p> Signup and view all the answers

Indien 'n materiaal gelyktydig aan sterk elektriese en magnetiese velde onderwerp word, wat lei tot die Hall-effek, hoe hou die Hall-spanning, wat ontwikkel, verband met die stroom wat deur die materiaal gaan, die magnetiese veldsterkte en die ladingdraerdigtheid?

<p>Die Hall-spanning is eweredig aan die stroom en die magnetiese veldsterkte, en omgekeerd eweredig aan die ladingdraerdigtheid. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n scenario waar 'n nie-relativistiese gelaaide deeltjie in 'n kruisveld-opset beweeg, waar elektriese en magnetiese velde beide teenwoordig en loodreg op mekaar is. Onder watter spesifieke toestande sal die deeltjie ondeurdringbaar deur die velde beweeg en sy aanvanklike snelheid behou?

<p>Dit sal reguit beweeg as die elektriese krag gelyk is aan die magnetiese krag. (B)</p> Signup and view all the answers

Oorweeg die verskynsel van oppervlakplasmone by metaal-diëlektriese grensvlakke. Watter faktore bepaal die frekwensie van oppervlakplasmone en hoe beïnvloed hierdie frekwensie die interaksie van lig met die oppervlak?

<p>Die frekwensie van oppervlakplasmone word hoofsaaklik bepaal deur die digtheid van die metaal se vrye elektrone, en beïnvloed sterk die absorpsie en verstrooiing van lig naby die resonansfrekwensie. (A)</p> Signup and view all the answers

Oorweeg 'n ideale LC-kring (bestaande uit 'n induktor en 'n kapasitor) wat aanvanklik met energie in die kapasitor gelaai is. Wat is die kwantitatiewe aard van die energie-uitruiling tussen die induktor en die kapasitor as 'n funksie van tyd?

Signup and view all the answers

Gestel 'n sferiese geleier met radius $r_1$ en 'n lading $Q_1$ word konsentries omring deur 'n neutrale geleidende sferiese dop met radius $r_2$ ($r_2 > r_1$). Watter van die volgende stellings beskryf die finale ladingverspreiding korrek nadat die geleidende dop aan aarde verbind is?

<p>Die binneste sfeer behou lading $Q_1$, en die binneste oppervlak van die dop verkry 'n lading $-Q_1$, terwyl die buitenste oppervlak geaard bly. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n konfigurasie van drie oneindig groot, parallelle geleidende plate, benaam A, B en C, eweredig gespasieer. Plate A en C word aan 'n konstante potensiaal $V$ gehandhaaf, terwyl plaat B geaard is. Wat is die potensiaalverspreiding in die spasie tussen die plate aanvaar word dat die spasie 'n vakuum is?

<p>Die potensiaal neem liner af van V na 0 tussen A en B en neem dan liner toe van 0 na V tussen B en C. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n eksperiment waar 'n metaaldraad aanvanklik teen kamertemperatuur gehou word, onderworpe is aan 'n linere toename in toegepaste spanning oor 'n spesifieke tydperk. Aanvaar dat die draad geen ideale Ohmiese gedrag toon nie en dat daar 'n merkbare toename in temperatuur is. Watter van die volgende sal akkuraat die verwagte verband beskryf tussen die toegepaste spanning (V) en die gevolglike stroom (I) soos die temperatuur van die metaaldraad styg?

<p>Die stroom sal toeneem teen 'n afnemende tempo in verhouding tot die spanning, wat uiteindelik 'n plato bereik as gevolg van toenemende elektron-foonon-verstrooiing wat die geleidingsvermo beperk. (D)</p> Signup and view all the answers

Stel 'n ideale solenode voor met (n) windings per lengte-eenheid en radius (r) wat 'n stroom (I) dra. Indien die spoel se lengte skielik verdubbel word terwyl die totale aantal windings en stroom konstant bly, hoe sal die magnetiese veld binne die solenode verander?

<p>Die magnetiese veld sal halveer. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n ringvormige geleier met 'n nie-uniforme ladingsdigtheid gegee deur $\lambda(\phi) = \lambda_0 \sin^2(\phi)$, waar $\phi$ die hoekige kordinaat is. Wat is die dipoolmoment van hierdie ladingsverspreiding?

<p>$\vec{p} = 0$ (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stroombaan met 'n battery met elektromotoriese krag (EMK) $\mathcal{E}$ en interne weerstand $r$ wat aan 'n eksterne resistor met weerstand $R$ gekoppel is. Onder watter toestand word die drywing wat aan die eksterne resistor gelewer word, gemaksimaliseer?

<p>$R = r$ (B)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n geleidende sfeer met radius (a) word in 'n aanvanklik eenvormige elektriese veld (\vec{E}_0 = E_0 \hat{z}) geplaas. Watter uitdrukking beskryf die ruimtelike afhanklikheid van die elektriese potensiaal buite die sfeer korrek nadat ewewig bereik is?

<p>$V(r, \theta) = -E_0 r \cos(\theta) + \frac{E_0 a^3}{r^2} \cos(\theta)$ (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n parallelleplaat-kondensator met areas $A$ en skeiding $d$ wat gevul is met 'n dilektriese materiaal met 'n dilektriese konstante $\kappa$. As die kondensator 'n potensiaalverskil $V$ handhaaf, wat is die werklike lading op elke plaat?

<p>$Q = \frac{\kappa \epsilon_0 A V}{d}$ (C)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n ferromagnetiese sfeer met 'n bekende spontane magnetisasie (\mathbf{M}) word in 'n aanvanklik eenvormige magnetiese veld (\mathbf{H}_0) geplaas. Hoe is die magnetiese veld binne die sfeer verwant aan die aangelegde veld en die demagnetiseringsfaktor (N)?

<p>(\mathbf{H} = \mathbf{H}_0 - N\mathbf{M}) (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n scenario waar 'n klein, geleidende lus met oppervlakte $A$ en geleidingsvermo $\sigma$ in 'n tydvarirende magnetiese veld $B(t) = B_0 \cos(\omega t)$ geplaas word, waar die veld loodreg op die lus is. Watter faktor beheer die drywing wat in die lus gedissipeer word dominant?

<p>Die drywing wat gedissipeer word, is eweredig aan die kwadraat van die frekwensie $\omega^2$. (C)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n klassieke model van 'n waterstofatoom waarin 'n elektron in 'n sirkel om 'n proton wentel. Indien die radius van die orbitaal skielik verminder word, wat is die langtermyn-gedrag van die stelsel volgens klassieke elektromagnetisme?

<p>Die elektron straal elektromagnetiese straling uit en spiraal in die proton in. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou twee identiese metaalsfere, A en B, met sfere A geaard en sfeer B gesoleer. 'n Positief gelaaide voorwerp word naby sfeer B gebring. Watter van die volgende stellings beskryf die eindtoestand van die lading op sfere A en B korrek nadat die positiewe voorwerp verwyder is?

<p>Sfeer A is negatief gelaai, en sfeer B is neutraal. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat word verstaan onder magnetiese histerese?

<p>Die lag tussen veranderinge in magnetisasie en die aangedrewe magnetiese veld in 'n ferromagnetiese materiaal. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe word die magnetiese histereselus van 'n ferromagnetiese materiaal teoreties verander wanneer dit aan 'n eksterne druk onderwerp word wat die magneto-elastiese anisotropie grootliks verander?

<p>Die histereselus sal in area toeneem, wat 'n groter energieverlies per siklus aandui. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n stelsel van twee oneindig lang, parallelle drade wat in 'n vakuum geplaas is en strome $I_1$ en $I_2$ dra in dieselfde rigting. Wat is die krag per lengte-eenheid wat op elke draad inwerk?

<p>Die drade trek mekaar aan met 'n krag wat eweredig is aan $\frac{I_1 I_2}{d}$, waar $d$ die skeiding is. (D)</p> Signup and view all the answers

As 'n metaaldraad in 'n reghoekige lus gebuig word en 'n stroom daardeur vloei, hoe vergelyk die magnetiese veld by die middelpunt van die reghoek met die een wat vir 'n lus in die vorm van 'n sirkel van dieselfde draadlengte gegenereer word, ander faktore wat gelyktydig gehou word?

<p>Die magneetveld se sterkte in die middel van die reghoek sal swakker wees as di van die sirkel. (D)</p> Signup and view all the answers

Oorweeg 'n scenario waar 'n hipotetiese monopole ontdek word wat teen konstante snelheid deur 'n homogene magneetveld beweeg. Watter bewaringwette word geskend as gevolg van hierdie waarneming?

<p>Slegs die bewaring van magnetiese flux word geskend. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou drie gelaaide deeltjies: 'n proton, 'n elektron en 'n neutrale neutron, wat aanvanklik op dieselfde punt in die ruimte is en met dieselfde aanvanklike snelheid vrygelaat word in 'n uniforme magneetveld wat na bo wys. Wat is die kwantitatiewe verhouding tussen die radiusse van hul onderskeie heliese paaie onmiddellik nadat hulle vrygelaat is?

<p>Die elektrongeleidende loopbaanradius is die radius van die protonbaan, die verhouding is die verhouding van die massas van die elektron tot die proton, terwyl die neutrale element beweeg in 'n reguit lyn. (B)</p> Signup and view all the answers

Beskou 'n halfgeleierstaaf met 'n eenvormige dwarssnitarea $A$ en 'n lengte $L$. As die geleidingsvermo van die halfgeleier $\sigma$ is, watter uitdrukking verteenwoordig die weerstand van die staaf?

<p>$R = \frac{L}{\sigma A}$ (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Magnetisme

Die eienskap van sekere materiale om aantreklike of afstootlike kragte op ander voorwerpe uit te oefen. Dit spruit uit bewegende elektriese ladings, hoofsaaklik die beweging van elektrone in atome.

Ferromagnetiese materiale

Yster (Fe), Kobalt (Co), Nikkel (Ni). In hierdie materiale lyn klein groepe atome (magnetiese domeine) hul magnetiese velde in dieselfde rigting.

Magnetiese Pole

Elke magneet het twee pole: Noordpool (N) en Suidpool (S). Die sterkste magnetiese effekte is by hierdie pole.

Fundamentele Wet van Magnetisme

Gelyke pole stoot mekaar af (N-N of S-S), terwyl ongelyke pole mekaar aantrek (N-S).

Signup and view all the flashcards

Magnetiese Veld

Die onsigbare gebied rondom 'n magneet waar magnetiese kragte opgespoor kan word. 'n Magnetiese voorwerp in hierdie veld sal 'n krag ervaar.

Signup and view all the flashcards

Magnetiese Veldlyne

Magnetiese veldlyne is digter naby die pole waar die magnetiese krag die sterkste is. Hulle loop van noord na suid buite die magneet, en van suid na noord binne die magneet.

Signup and view all the flashcards

Aarde se Magnetiese Veld

Die aarde gedra hom soos 'n reuse staafmagneet, wat 'n magnetiese veld genereer wat tot in die ruimte strek.

Signup and view all the flashcards

Magnetiese Kompas

'n Kompasnaald is 'n klein magneet wat vrylik kan draai. Die noordsoekende punt wys na die aarde se magnetiese noorde.

Signup and view all the flashcards

Beskerming teen Sonwind

Die aarde se magnetiese veld beskerm die planeet teen gelaaide sonpartikels.

Signup and view all the flashcards

Verhouding tussen Elektrisiteit en Magnetisme

Bewegende elektriese ladings skep magnetiese velde. 'n Stroomdraende draad beïnvloed 'n kompasnaald.

Signup and view all the flashcards

Regterhandreël

Draai duim in die rigting van stroom, gekrulde vingers wys die magnetiese veld se rigting om die draad.

Signup and view all the flashcards

Elektromagnete

Tydelike magnete geskep deur elektriese stroom. 'n Spoel draad (solenoïde) word om 'n ysterkern gedraai.

Signup and view all the flashcards

Beheer van Elektromagnete

Beheer magnetisme deur stroom aan/af te skakel, verhoog stroom/spoele vir sterker magneet.

Signup and view all the flashcards

Elektries neutraal

Voorwerpe bevat gelyke hoeveelhede positiewe en negatiewe lading.

Signup and view all the flashcards

Hoe om voorwerpe te laai

Die algehele lading van 'n voorwerp word verander deur die aantal elektrone te verander. Om 'n voorwerp positief te maak, word elektrone verwyder; om dit negatief te maak, word elektrone bygevoeg.

Signup and view all the flashcards

Tribo-elektriese lading

Voorwerpe word gelaai deur kontak of wrywing. Die oordrag van elektrone tussen materiale.

Signup and view all the flashcards

Tribo-elektriese reeks

Materiaal word gerangskik volgens hul neiging om elektrone te verloor of te wen.

Signup and view all the flashcards

Elektrostatiese krag

Die krag wat deur statiese (nie-bewegende) ladings op mekaar uitgeoefen word.

Signup and view all the flashcards

Effek van Ladings

Gelyke ladings stoot mekaar af, terwyl teenoorgestelde ladings mekaar aantrek.

Signup and view all the flashcards

Konservasie van Lading

Die netto lading van 'n geïsoleerde stelsel bly konstant tydens enige fisiese proses.

Signup and view all the flashcards

Geleiers

Laat elektrone relatief vrylik beweeg; sluit die meeste metale in.

Signup and view all the flashcards

Isolators

Laat nie toe dat elektrone vrylik beweeg nie; sluit plastiek en glas in.

Signup and view all the flashcards

Ladingverspreiding in Geleiers

Die ladings sal eenvormig oor die oppervlak van 'n sferiese geleier versprei as gevolg van afstootlike kragte.

Signup and view all the flashcards

Skerp Punte op Geleiers

Versameling van lading by skerp punte kan lading laat aflek.

Signup and view all the flashcards

Elementêre Lading

Basiese eenheid van lading, die hoeveelheid lading wat deur 'n enkele elektron gedra word.

Signup and view all the flashcards

Polarisasie

Daar kan 'n krag uitgeoefen word op 'n neutrale isolator as gevolg van polarisasie.

Signup and view all the flashcards

Krag tussen Ladings

Gelyke ladings stoot af; teenoorgestelde ladings trek aan.

Signup and view all the flashcards

Sterkte van Elektrostatiese Krag

Elektrostatiese krag is omgekeerd eweredig aan die kwadraat van die afstand tussen die ladings.

Signup and view all the flashcards

Potensiaalverskil

Spanning word gedefinieer as die werk wat per eenheidslading verrig word. Dit is die energie wat nodig is om 'n lading van een punt na 'n ander in 'n elektriese veld te beweeg.

Signup and view all the flashcards

Elektromotoriese Krag (EMK)

Die maksimum potensiaalverskil tussen die pole van 'n battery wanneer geen stroom vloei nie.

Signup and view all the flashcards

Stroom

Stroom verwys na die vloei van elektriese lading in 'n stroombaan. Dit is die tempo waarteen lading verby 'n vaste punt beweeg.

Signup and view all the flashcards

Weerstand

Weerstand is die opposisie teen die vloei van elektriese lading in 'n stroombaan.

Signup and view all the flashcards

Oorsaak van Weerstand

Botsings tussen elektrone en atome belemmer die vloei van elektrone, wat veroorsaak dat hulle kinetiese energie verloor.

Signup and view all the flashcards

Lengte Effek op Weerstand

Hoe langer die geleier, hoe hoër sy weerstand.

Signup and view all the flashcards

Deursnee-oppervlak Effek op Weerstand

Hoe groter die deursnee-oppervlak van die geleier, hoe laer sy weerstand.

Signup and view all the flashcards

Weerstand in Serie

Totale weerstand is die som van individuele weerstande.

Signup and view all the flashcards

Weerstand in parallel

Totale weerstand is minder as die kleinste individuele weerstand.

Signup and view all the flashcards

Batterye Raak Pap

Chemiese potensiële energie word omgeskakel in elektriese energie om stroom deur 'n stroombaan te dryf.

Signup and view all the flashcards

Voltmeter

Meet potensiaalverskil oor stroombaankomponente.

Signup and view all the flashcards

Amperemeter

Meet stroom wat deur 'n stroombaan vloei.

Signup and view all the flashcards

Enkele Pad vir Stroom

Daar is slegs een pad vir die stroom om te vloei.

Signup and view all the flashcards

Spanningsverdeling

Die totale spanning oor die battery word verdeel tussen die weerstande in die serie.

Signup and view all the flashcards

Verhoogde Totale Weerstand

Die totale weerstand van die stroombaan neem toe. Die totale weerstand is die som van die individuele weerstande.

Signup and view all the flashcards

Stroom in Serie Stroombane

Het dieselfde stroom wat daardeur vloei.

Signup and view all the flashcards

Meervoudige Energie Paaie

In parallelle stroombane is daar verskeie paaie vir stroom om te vloei.

Signup and view all the flashcards

Dieselfde Spanning oor Weerstande

Die spanning oor elke weerstand in parallel is dieselfde as die spanning oor die battery.

Signup and view all the flashcards

Verlaagde totale Weerstand

Die totale weerstand van 'n parallelle stroombaan is minder as die weerstand van die kleinste individuele weerstand.

Signup and view all the flashcards

Stroom in Parallelle Stroombane

Die totale stroom wat deur die battery verskaf word, is die som van die strome deur elke parallelle tak.

Signup and view all the flashcards

Wat is Ferromagnetiese Materiale?

Materiale met 'n sterk magnetiese effek, soos yster, kobalt en nikkel, waar atome hul magnetiese velde in dieselfde rigting belyn.

Signup and view all the flashcards

Wat is 'n Magnetiese Veld?

Die onsigbare area rondom 'n magneet waar 'n magnetiese krag uitgeoefen word.

Signup and view all the flashcards

Wat is Magnetiese Veldlyne?

Die digtheid dui op veldsterkte, hulle verlaat die noordpool en gaan die suidpool binne, en kruis nooit.

Signup and view all the flashcards

Wat is Magnetiese Pole?

Elke magneet het 'n Noord- en Suidpool. As 'n magneet gebreek word, skep elke stuk nuwe pole.

Signup and view all the flashcards

Waarom is die Aarde se Magnetiese Veld Belangrik?

Aarde se magnetiese veld beskerm die planeet deur gelaaide partikels van die son af te buig.

Signup and view all the flashcards

Wat veroorsaak Magnetisme?

Die verskynsel waar bewegende elektriese ladings magnetiese velde skep.

Signup and view all the flashcards

Wat is die Oersted se Ontdekking?

Elektriese stroom wat deur 'n draad vloei, beïnvloed die nabygeleë kompasnaald en toon die verwantskap tussen elektrisiteit en magnetisme.

Signup and view all the flashcards

Hoe werk die Regterhandreël?

Die tegniek om die rigting van die magneitveld rondom 'n stroomdraende draad te bepaal deur jou duim in die stroom se rigting te wys.

Signup and view all the flashcards

Hoe word 'n Elektromagneet Geskep?

Deur 'n ysterkern met 'n stroomdraende spoel te omwikkel, word 'n magneet geskep wat versterk word wanneer stroom vloei

Signup and view all the flashcards

Hoe word Elektromagnete Beheer?

Deur die stroom te beheer, kan elektromagnete aan- en afgeskakel en hul sterkte aangepas word.

Signup and view all the flashcards

Wat is 'n Neutrale Voorwerp?

Wanneer twee voorwerpe gelyke getalle positiewe en negatiewe ladings bevat.

Signup and view all the flashcards

Hoe Verander Ladings?

Deur elektrone by te voeg of te verwyder, word 'n voorwerp positief of negatief gelaai.

Signup and view all the flashcards

Wat is Tribo-elektriese Lading?

Voorwerpe word gelaai deur wrywing, waar elektrone van een materiaal na 'n ander oorgedra word.

Signup and view all the flashcards

Hoe tree Ladings teenoor mekaar op?

Ladings met dieselfde teken stoot mekaar af, terwyl ladings met verskillende tekens mekaar aantrek.

Signup and view all the flashcards

Waarom word dit Ladingsbehoud Genoem?

Totale lading in 'n geslote stelsel bly konstant.

Signup and view all the flashcards

Wat doen Geleiers?

Materiale wat die vrye vloei van elektrone toelaat.

Signup and view all the flashcards

Wat doen Isolatoren?

Materiale wat die vloei van elektrone blokkeer.

Signup and view all the flashcards

Hoe word Ladings op 'n Metaalsfeer Versprei?

Ladings versprei eweredig oor die oppervlak van 'n sfeer.

Signup and view all the flashcards

Wat is die gevaar van Skerp Punte op Geleiers?

Skerp punte veroorsaak dat ladings van 'n geleier afvloei.

Signup and view all the flashcards

Wat is Elementêre Lading?

Die basis hoeveelheid van elektriese lading, die lading van 'n enkele elektron.

Signup and view all the flashcards

Wat is Polarisasie in Isolatoren?

Atome in isolators se ladings word herrangskik deur die teenwoordigheid van 'n eksterne lading.

Signup and view all the flashcards

Wat is Potensiaal Verskil (Spanning)?

Spaning is die hoeveelheid werk om 'n lading tussen twee punte in 'n stroombaan te beweeg.

Signup and view all the flashcards

Wat is Elektromotoriese Krag (EMK)?

Die maksimum potensiaalverskil wat 'n battery kan verskaf sonder 'n ekterne stroombaan.

Signup and view all the flashcards

Wat word bedoel met Stroom?

Die spoed waarteen lading deur 'n stroombaan vloei.

Signup and view all the flashcards

Wat is Weerstand?

Die teenstand teen die vloei van elektriese stroom in 'n stroombaan.

Signup and view all the flashcards

Wat is magnetisme?

Die eienskap van materiale om aantrekkings- of afstootkragte op ander voorwerpe uit te oefen.

Signup and view all the flashcards

Magnetiese domeine

Atome groepeer saam, en hul magnetiese velde belyn in dieselfde rigting.

Signup and view all the flashcards

Interaksie van magnetiese pole

Die magnetiese velde verander en pas aan om magnetiese effekte te maksimeer; trek aan of stoot af.

Signup and view all the flashcards

Magnetiese veld visualisering

Gebruik ystervylsels om magnetiese veldlyne op papier te visualiseer.

Signup and view all the flashcards

Geodinamiese effek

Die Aarde genereer 'n magnetiese veld as gevolg van die beweging van gesmelte yster en nikkel in sy buitenste kern.

Signup and view all the flashcards

Aurora (Noorder- en Suiderlig)

Wanneer gelaaide deeltjies met gasse in die boonste atmosfeer interaksie het.

Signup and view all the flashcards

Toepassings van Elektromagnete

Elektromagnete word gebruik in elektriese klokke, relais, motors en skrootwerfmagnete om swaar metaalvoorwerpe op te lig.

Signup and view all the flashcards

Wat is die wet van behoud van lading?

Die netto lading van 'n geïsoleerde stelsel bly konstant tydens enige fisiese proses.

Signup and view all the flashcards

Wat is Geleiers?

Materiale wat elektrone relatief vry kan beweeg.

Signup and view all the flashcards

Wat is Isolatoren?

Materiale wat nie toelaat dat elektrone vrylik beweeg nie.

Signup and view all the flashcards

Kwantisering van lading

Elke lading in die heelal is 'n veelvoud van die elementêre lading.

Signup and view all the flashcards

Millikan se oliedruppel-eksperiment

Robert Millikan en Harvey Fletcher se eksperiment wat die lading van 'n elektron gemeet het.

Signup and view all the flashcards

Hoe meet 'n Voltmeter?

Meet die potensiaalverskil tussen twee punte in 'n stroombaan.

Signup and view all the flashcards

Waarom is EMK uniek?

Dit is nie net 'n voltage nie, maar die maksimum energie wat 'n battery aan 'n stroombaan kan verskaf.

Signup and view all the flashcards

Stroom word gemeet in?

Ampere (A).

Signup and view all the flashcards

Stroombane in Serie is ...?

Slegs een pad vir stroomvloei.

Signup and view all the flashcards

Hoe is spanning in Serie?

Die totale spanning word verdeel oor elke weerstand.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur met weerstand wanneer meer weerstande in serie bygevoeg word?

Toevoeging van meer weerstande verhoog die totale weerstand.

Signup and view all the flashcards

Hoe is spanning in Parallel?

Gelyk aan die spanning van die energiebron.

Signup and view all the flashcards

Magnetiese Gebiede

Klein groepe atome in ferromagnetiese materiale waar atome hul magnetiese velde in dieselfde rigting belyn.

Signup and view all the flashcards

Aarde se magnetiese pole

Die magnetiese noordpool van die aarde is eintlik 'n magnetiese suidpool, en omgekeerd.

Signup and view all the flashcards

Oersted se Ontdekking

Hans Christian Oersted het ontdek dat 'n stroomdraende draad 'n kompas beïnvloed, wat elektrisiteit en magnetisme verbind.

Signup and view all the flashcards

Bestuur 'n Elektromagneet

Die stroom moet aan- of afgeskakel word om magnetisme te beheer.

Signup and view all the flashcards

Polarisasie in Isolatoren

Ladings word geskei in 'n neutrale voorwerp wanneer dit naby 'n gelaaide voorwerp geplaas word.

Signup and view all the flashcards

Millikan eksperiment

Die proses om die eenheid van lading in die heelal te meet.

Signup and view all the flashcards

Potensiaalverskil(spanning)

Die werk wat per eenheidslading gedoen word om 'n lading van een punt na 'n ander te beweeg.

Signup and view all the flashcards

Waarom is spanning dieselfde in paralel?

In paralel skakel al die weerstand punte na dieselfde punt toe.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur met weerstand wanneer meer weerstande in Parallel bygevoeg word?

As weerstande in paralel bygevoeg word, verlaag die totale weerstand.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Magnetisme

  • Magnetisme is die eienskap van sekere materiale om aantrekkende of afstootlike kragte uit te oefen.
  • Dit word veroorsaak deur bewegende elektriese ladings, veral die beweging van elektrone in atome.
  • Magnetiese kragte is die sterkste by die pole van 'n magneet.

Atoomvlak Verduideliking

  • Op atoomvlak ontstaan magnetisme uit twee bronne:
  • Die beweging van elektrone rondom die kern genereer klein magnetiese velde.
  • Elektrone se spin om hul eie as voeg 'n verdere bron van magnetisme by.

Ferromagnetiese Materiale

  • Sommige materiale, soos yster (Fe), kobalt (Co) en nikkel (Ni), het 'n sterk magnetiese effek.
  • In hierdie materiale belyn klein groepe atome (magnetiese domeine) hul magnetiese velde in dieselfde rigting.
  • Wanneer baie domeine belyn, word die materiaal gemagnetiseer en tree dit as 'n magneet op.
  • In 'n ongemagnetiseerde toestand wys domeine in lukrake rigtings, wat die algehele magnetisme uitkanselleer.
  • Wanneer gemagnetiseer word (deur in 'n sterk magnetiese veld te plaas of met 'n ander magneet te vryf), belyn die domeine, en die materiaal ontwikkel 'n netto magnetiese veld.
  • Sommige materiale behou hul magnetisme (word permanente magnete), terwyl ander dit verloor wanneer die eksterne magnetiese veld verwyder word.

Eienskappe van Magnete

  • Elke magneet het twee pole: 'n Noordpool (N) en 'n Suidpool (S).
  • Die sterkste magnetiese effekte is by hierdie pole.
  • Magnetiese pole kom altyd in pare voor. As 'n staafmagneet in die helfte gesny word, sal elke stuk steeds 'n noord- en suidpool hê.
  • Gelyke pole stoot mekaar af (N-N of S-S).
  • Ongelyke pole trek mekaar aan (N-S).
  • 'n Magneet trek sekere materiale aan, veral yster (Fe), kobalt (Co) en nikkel (Ni).
  • Hierdie materiale kan tydelik gemagnetiseer word in die teenwoordigheid van 'n sterk magneet.
  • Magnetiese krag kan op 'n afstand werk, sonder direkte kontak.

Magnetiese Velde

  • 'n Magnetiese veld is die onsigbare gebied rondom 'n magneet waar magnetiese kragte opgespoor kan word.
  • Magnetiese velde word voorgestel deur magnetieseveldlyne.
  • Veldlyne verlaat die noordpool en gaan die suidpool binne buite die magneet.
  • Binne die magneet loop veldlyne van suid na noord om 'n aaneenlopende pad te vorm.
  • Hoe nader die veldlyne is, hoe sterker is die magnetiese veld.
  • Veldlyne kruis nooit en vorm altyd geslote lusse.
  • Ystervysels kan gebruik word om 'n magnetiese veld te visualiseer deur dit op 'n vel papier bo-op 'n magneet te strooi.
  • Die ystervysels sal in lyn lê langs die magnetiese veldlyne wanneer die papier saggies getik word.
  • As twee magnete gebruik word met teenoorgestelde pole wat na mekaar wys (N-S), konvergeer die veldlyne, wat sterk aantrekking toon.
  • As gelyke pole na mekaar wys (N-N of S-S), sprei veldlyne uit, wat afstoting toon.

Aarde se Magnetiese Veld

  • Die Aarde tree op soos 'n reuse staafmagneet wat 'n magnetiese veld genereer wat in die ruimte uitstrek.
  • Die Aarde se magnetiese noordpool en magnetiese suidpool is nie presies in lyn met sy geografiese pole nie; die verskil is ongeveer 11.5°.
  • Die magnetiese veld word geproduseer deur gesmelte yster- en nikkelbeweging in die Aarde se buitenste kern (geodinamiese effek).
  • Die noordsoekende punt van 'n kompasnaald wys na die Aarde se magnetiese noorde (wat eintlik 'n suid magnetiese polariteit is).
  • Kompasse word wyd gebruik vir navigasie.
  • Die Aarde se magnetiese veld beskerm die planeet teen gelaaide sonpartikels (sonwind).
  • Baie van hierdie sonwindpartikels word deur die Aarde se magnetosfeer afgebuig en voorkom dat hulle die atmosfeer wegstroop.
  • Aurora's (Noorder- en Suiderligte) ontstaan wanneer gelaaide partikels met gasse in die boonste atmosfeer interaksie het en kleurvolle ligvertonings produseer.

Elektromagnetisme

  • Bewegende elektriese ladings skep magnetiese velde.
  • Hans Christian Oersted het in 1820 ontdek dat 'n stroomdraende draad 'n kompasnaald beïnvloed, wat aantoon dat elektrisiteit en magnetisme verbind is.
  • Die Regterhandreël kan gebruik word om die rigting van die magnetiese veld rondom 'n stroomdraende draad te voorspel.
  • Wys duim in die rigting van konvensionele stroom (positief na negatief).
  • Gekrulde vingers wys die sirkelvormige rigting van die magnetiese veld om die draad.
  • Elektromagnete is tydelike magnete wat deur elektriese stroom geskep word.
  • 'n Elektromagneet kan gemaak word deur 'n spoel draad (solenoïde) om 'n ysterkern te draai en elektriese stroom deur die draad te laat loop, wat die ysterkern magnetiseer en die veld versterk.
  • Die magnetisme van 'n elektromagneet kan beheer word deur die stroom aan/af te skakel, of deur die stroom of aantal windings te verhoog.
  • Elektromagnete word in elektriese klokke, relais, motors en as skrootwerfmagnete gebruik.
  • Skrootwerfmagnete word gebruik om swaar metaalvoorwerpe op te lig.

Elektrostatika

Twee Soorte Lading

  • Alle voorwerpe bevat groot hoeveelhede elektriese lading, wat positief en negatief kan wees.
  • 'n Voorwerp met gelyke hoeveelhede positiewe en negatiewe lading is elektries neutraal.
  • 'n Wanbalans in ladings lei tot 'n elektries gelaaide voorwerp.
  • 'n Neutrale voorwerp het byvoorbeeld ses positiewe en ses negatiewe ladings.
  • 'n Voorwerp met agt positiewe ladings en ses negatiewe ladings het 'n netto positiewe lading van +2.
  • 'n Voorwerp met ses positiewe ladings en nege negatiewe ladings het 'n netto negatiewe lading van -3.
  • Positiewe ladings word deur protone gedra, terwyl negatiewe ladings deur elektrone gedra word.
  • Die algehele lading van 'n voorwerp word gewoonlik verander deur die aantal elektrone te verander.
  • Om 'n voorwerp positief gelaai te maak, word elektrone verwyder; om dit negatief gelaai te maak, word elektrone bygevoeg.

Tribo-elektriese Lading

  • Voorwerpe kan gelaai word deur kontak of wrywing.
  • Wanneer jy byvoorbeeld jou voete teen 'n mat vryf, kan jy 'n negatiewe lading van die mat verkry.
  • Hierdie ladingsbeweging maak die mat positief gelaai.
  • Wanneer 'n plastiek liniaal teen 'n katoenlap gevryf word, dra die lap negatiewe lading aan die liniaal oor, wat dit negatief laai en die lap positief.
  • Hierdie proses staan bekend as tribo-elektriese lading.
  • Materiale kan gerangskik word in 'n tribo-elektriese reeks gebaseer op hul geneigdheid om elektrone te verkry of te verloor.
  • Materiale wat meer positief in die reeks is, verloor makliker elektrone, terwyl materiale wat meer negatief is, elektrone verkry.
  • Amber is meer negatief as wol, dus as wol teen amber gevryf word, word die amber negatief gelaai.

Krag tussen Ladings

  • Die elektrostatiese krag is die krag wat deur stilstaande ladings op mekaar uitgeoefen word.
  • Gelyke ladings (positief-positief of negatief-negatief) stoot mekaar af.
  • Teenoorgestelde ladings (positief-negatief) trek mekaar aan.
  • Die sterkte van die elektrostatiese krag hang af van die afstand tussen die ladings.
  • Nader ladings oefen 'n sterker krag uit.

Soorte Ladings

  • Positiewe lading word deur protone gedra.
  • Negatiewe lading word deur elektrone gedra.
  • 'n Neutrale voorwerp het gelyke hoeveelhede positiewe en negatiewe ladings.
  • 'n Gelaaide voorwerp het 'n wanbalans in positiewe en negatiewe ladings.

Lading deur Kontak of Wrywing

  • Tribo-elektriese lading behels die oordrag van elektrone tussen materiale deur kontak of wrywing.
  • Die totale lading bly konstant tydens die oordragproses.

Elektrostatiese Kragte

  • Gelyke ladings stoot mekaar af.
  • Teenoorgestelde ladings trek mekaar aan.
  • Soos die afstand tussen ladings verminder, neem die kragsterkte toe.

Bewaring van Lading

  • Die beginsel van bewaring van lading bepaal dat die netto lading van 'n geïsoleerde sisteem konstant bly tydens enige fisiese proses.
  • Lading word nie geskep of vernietig nie, maar slegs van een materiaal na 'n ander oorgedra.
  • Wanneer twee gelaaide voorwerpe in kontak kom en dan skei, bly die totale lading voor en na die interaksie dieselfde.

Geleiders en Isolatoren

  • Geleiers laat elektrone relatief vrylik beweeg, soos die meeste metale en die menslike liggaam.
  • Isolatoren laat nie toe dat elektrone vrylik beweeg nie, soos plastiek en glas.
  • As 'n oormaat lading op 'n isolator geplaas word, bly dit gekonsentreerd waar dit geplaas is omdat elektrone nie vrylik kan beweeg om die lading te versprei nie.
  • As 'n oormaat lading op 'n geleier geplaas word, sal die gelyke ladings mekaar afstoot en eweredig oor die oppervlak versprei.

Ladingsverspreiding in Geleiers

  • Die elektrostatiese krag speel 'n belangrike rol in die rangskikking van lading op die oppervlak van geleiers.
  • Ladings sal eweredig oor die oppervlak van 'n sferiese geleier versprei.
  • Vir geleiers met onreëlmatige vorms sal daar 'n konsentrasie van lading naby die punte van die voorwerp wees, waar die kromming die grootste is.
  • Skerp punte op geleiers kan veroorsaak dat lading aflek as gevolg van die hoë konsentrasie van lading by hierdie punte.
  • Wanneer twee identiese geleidende sfere in kontak kom, deel hulle die totale lading eweredig.
  • Die finale lading op elke sfeer na kontak is: ( Q = \frac{Q_1 + Q_2}{2} )

Praktiese Implikasies van Ladingsverspreiding

  • Skerp punte op geleiers kan veroorsaak dat lading aflek as gevolg van die hoë konsentrasie van lading by hierdie punte.
  • Weerligafleiers word op geboue geplaas om enige oortollige lading veilig weg te kanaliseer en die risiko van 'n weerligstraal te verminder.
  • Die verspreiding van lading vind nie in isolatore plaas nie omdat lading nie vrylik daarin kan beweeg nie.

Kwantisering van Lading

Eenheid van Lading

  • Die elementêre lading ((e)) is die basiese lading wat deur 'n enkele elektron gedra word en is gelyk aan ( 1.6 \times 10^{19} ) coulombs (C).
  • Die elementêre lading wat deur 'n proton gedra word, is dieselfde grootte, maar positief.
  • Die beginsel van ladingskwantisering bepaal dat enige lading in die heelal 'n heelgetal veelvoud van hierdie elementêre lading is: ( Q = n \cdot q_e )
  • Lading word gemeet in coulombs (C); in elektrostatika word ladings dikwels in microcoulombs (μC, ( 1 \times 10^{6} ) C) of nanocoulombs (nC, ( 1 \times 10^{9} ) C) gemeet.
  • Robert Millikan en Harvey Fletcher het die lading van 'n elektron in 1909 gemeet deur die Millikan se oliedruppel-eksperiment te gebruik.

Polarisasie

  • In isolatoren kan elektrone nie vrylik beweeg nie, maar 'n gelaaide voorwerp kan steeds 'n krag op 'n neutrale isolator uitoefen as gevolg van polarisasie.
  • Deur 'n gelaaide voorwerp naby 'n neutrale isolator te bring, word 'n verskuiwing in die posisies van die elektrone en kerne binne die atome veroorsaak.
  • Elektrone word na die voorwerp aangetrek, terwyl die positief gelaaide kerne effens weggestoot word.
  • Hierdie polarisasie skep 'n klein skeiding van ladings binne die isolator.
  • 'n Positief gelaaide staaf naby 'n polistireenbal kan veroorsaak dat die bal gepolariseer word, met elektrone wat effens na die staaf beweeg en positiewe kerne wat effens weg beweeg.
  • Alhoewel die polistireenbal gepolariseer word, bly dit elektries neutraal.
  • Sommige materiale bestaan uit molekules wat van nature gepolariseer is en sal ook 'n krag ervaar wanneer dit naby 'n gelaaide voorwerp gebring word.
  • Watermolekules is byvoorbeeld dipolêr en sal hul negatiewe kante in lyn bring met positief gelaaide voorwerpe.
  • Wanneer 'n gelaaide staaf naby 'n stroom water gehou word, lyn die watermolekules met hul negatiewe kante na die staaf, wat veroorsaak dat die stroom na die gelaaide voorwerp aangetrek word.

Geleiers en Isolatoren

  • Geleiers laat elektrone vrylik beweeg, wat verspreiding oor hul oppervlaktes moontlik maak.
  • As twee geleiers raak, deel hulle die totale lading tussen hulle, wat lei tot gelyke verdeling vir identiese geleiers.
  • Isolatoren laat nie vrye beweging van elektrone toe nie, wat lei tot areas van gekonsentreerde lading.

Krag Tussens Ladings

  • Gelyke ladings stoot mekaar af.
  • Teenoorgestelde ladings trek mekaar aan.
  • Elektrostatiese krag is omgekeerd eweredig aan die kwadraat van die afstand tussen die ladings.

Eksperiment: Elektrostatiese Krag

  • Vryf 'n glasstaaf met sy, hang dit sodat dit vrylik kan beweeg.
  • Bring 'n ander soortgelyke gelaaide glasstaaf naby om afstoting waar te neem.
  • Bring 'n plastiekstaaf gevryf met pels nader om aantrekking waar te neem.

Potensiële Verskil en Elektromotoriese Krag (EMK)

Inleiding

  • In 'n elektriese stroombaan beweeg ladings as gevolg die dryfkrag wat deur 'n battery of kragbron verskaf word.
  • Die dryfkrag is noodsaaklik vir die inisiasie en instandhouding van elektriese vloei deur die stroombaan.

Potensiële Verskil

  • Potensiële verskil (spanning) is die arbeid wat per eenheidslading verrig word en word uitgedruk as: ( V = \frac{W}{Q} )
  • Een volt is gelykstaande aan een joule per coulomb.
  • 'n Voltmeter meet die potensiële verskil en moet parallel met die komponent verbind word.
  • 'n Voltmeter meet die eindspanning wanneer dit parallel met 'n battery of kragbron gekoppel is.
  • Dit meet die potensiële verskil oor ander stroombaankomponente wanneer dit parallel daarmee gekoppel is.

Elektromotoriese Krag (EMF)

  • EMK is die maksimum potensiële verskil tussen die pole van 'n battery wanneer geen stroom vloei nie.
  • EMK is die dryfkrag wat die lading om die stroombaan stoot.
  • Wanneer 'n battery nie aan 'n stroombaan gekoppel is nie, verteenwoordig die gemete potensiële verskil die EMK.
  • Wanneer die battery deel is van 'n stroombaan, is die gemete potensiële verskil die poolspanning, wat effens minder is as die EMK as gevolg van interne weerstand.
  • EMK verwys na die maksimum arbeid per eenheidslading om dit deur die hele stroombaan te beweeg, insluitend deur die battery self.

Stroom

  • Stroom is die vloeitempo van elektriese lading en word gemeet in ampère (A): ( I = \frac{Q}{\Delta t} )
  • Een ampère is gelykstaande aan een coulomb per sekonde.
  • 'n Ammeter meet die stroom wat deur 'n stroombaankomponent vloei en moet in serie met die komponent verbind word om die stroom akkuraat te meet.
  • Ammeters moet in serie gekoppel word om te verseker dat die stroom wat deur die stroombaankomponent vloei, ook deur die ammeter vloei.
  • Ladingsvloei is soortgelyk aan 'n trein van waens, waar die beweging van een wa almal beweeg.

Polarisasie

  • 'n Gelaaide voorwerp kan steeds 'n krag op 'n neutrale isolator uitoefen deur polarisasie.
  • Wanneer 'n positief gelaaide staaf naby 'n neutrale isolator gebring word, veroorsaak dit 'n verskuiwing in die posisies van elektrone en kerne binne die atome van die isolator.
  • Elektrone word na die staaf aangetrek, terwyl die positief gelaaide kerne effens in die teenoorgestelde rigting afgestoot word, wat 'n klein lading skeiding in die isolator skep.
  • Hierdie polarisasie skep 'n dipool binne die atome, wat lei tot 'n aantrekkingskrag tussen die gelaaide staaf en die isolator.
  • 'n Klein polistireenbal kan gepolariseer word en aangetrokke raak tot 'n gelaaide staaf sonder om self gelaai te word.
  • Van nature dipolêre materiale het molekules wat van nature gepolariseer is, soos water.
  • Water is 'n voorbeeld van 'n stof wat gemaak is van gepolariseerde molekules.
  • Wanneer 'n gelaaide staaf naby 'n stroom water gebring word, lyn die watermolekules met hul negatiewe kante na die staaf, wat veroorsaak dat die stroom na die gelaaide voorwerp aangetrek word.

Geleiers en Isolatoren

  • Geleiers laat elektrone vrylik beweeg, wat verspreiding oor hul oppervlaktes moontlik maak.
  • As twee geleiers raak, deel hulle die totale lading eweredig.
  • Isolatoren laat nie vrye beweging van elektrone toe nie, wat lei tot areas van gekonsentreerde lading.

Krag Tussen Ladings

  • Gelyke ladings stoot mekaar af.
  • Teenoorgestelde ladings trek mekaar aan.
  • Elektrostatiese krag is omgekeerd eweredig aan die kwadraat van die afstand tussen die ladings.

Weerstand

  • Weerstand is die mate van hoe moeilik dit vir elektrisiteit is om deur 'n stroombaanelement of 'n hele stroombaan te beweeg.
  • Op mikroskopiese vlak word weerstand veroorsaak deur botsings tussen elektrone en atome.
  • Hierdie botsings belemmer die vloei van elektrone en veroorsaak dat hulle kinetiese energie verloor, wat as hitte manifesteer.
  • Die hitte wat deur hierdie botsings gegenereer word, kan in alledaagse voorwerpe gevoel word, soos 'n selfoonlaaier wat warm word tydens gebruik.
  • Weerstand (R) word in ohm (Ω) gemeet.
  • Een ohm word gedefinieer as een volt per ampère van stroom: ( 1 , \Omega = \frac{1 , \text{volt}}{1 , \text{ampere}} )
  • Die weerstand van 'n geleier hang af van sy lengte (L), deursnee-oppervlakte (A) en materiaal.
    • Lengte: Hoe langer die geleier, hoe hoër sy weerstand.
    • As die lengte verdubbel, verdubbel die weerstand ook.
    • Deursnee-oppervlak: Hoe groter die deursnee-oppervlakte, hoe laer die weerstand.
    • As die deursnee-oppervlakte verdubbel, word die weerstand gehalveer.
    • Materiaal: Verskillende materiale het verskillende intrinsieke weerstande.
    • Materiale met hoë weerstand, soos rubber, het hoë weerstand, terwyl materiale met lae weerstand, soos koper, lae weerstand het.
  • Verband tussen hierdie faktore: ( R \propto \frac{L}{A} )
  • Gloeilampe het 'n hoë weerstand as gevolg van hul dun filamente, wat veroorsaak dat elektrone baie kinetiese energie as hitte en lig verloor.
  • Die drade wat die gloeilamp aan die kragbron verbind, het 'n baie laer weerstand as gevolg van hul groter deursnee-oppervlakte, wat hulle in staat stel om dieselfde stroom met minimale verhitting te gelei.

Weerstande in Elektriese Stroombane

  • Reekskonfigurasie: Die totale weerstand is die som van die individuele weerstande: ( R_{\text{total}} = R_1 + R_2 + \cdots + R_n )
  • In 'n reekskonfigurasie is die stroom deur elke weerstand dieselfde, maar die spanningsval oor elke weerstand is anders.
  • Parallelle konfigurasie: Die totale weerstand is minder as die kleinste individuele weerstand: ( \frac{1}{R_{\text{total}}} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \cdots + \frac{1}{R_n} )
  • In 'n parallelle konfigurasie is die spanning oor elke weerstand dieselfde, maar die stroom deur elke weerstand kan anders wees.

Meting van Elektriese Stroombane

  • Voltmeter: Meet die spanning oor twee punte in 'n stroombaan en moet parallel verbind word.
  • Ammeter: Meet die stroom wat deur 'n stroombaan vloei en moet in serie verbind word.

Reeksweerstande

  • Stroom het net een pad om te vloei, wat beteken dat die stroom oral in die kring dieselfde is.
  • Die totale battery spanning word gedeel onder die weerstande in die reeks.
  • Die totale weerstand van die stroombaan word verhoog soos die individuele weerstande by mekaar getel word.
  • Totale weerstand (( R_S )): ( R_S = R_1 + R_2 + \ldots + R_n )
  • Spanning verdeel in reeksweerstande: ( V_{\text{battery}} = V_1 + V_2 + V_3 )
  • Huidiglik in reekskringe: ( I = \frac{V_{\text{battery}}}{R_S} )
  • Reeksweerstande tree op as spanningsverdelers, wat die totale spanning tussen die weerstande verdeel.

Parallelle Weerstandsaamstellings

  • In parallelle kringe is daar verskeie weë vir die stroom om te vloei.
  • Die spanning oor elke weerstand in parallel is dieselfde, ook dieselfde oor die battery. ( V_{\text{battery}} = V_1 = V_2 = V_3 = \ldots )
  • Die totale weerstand van die parallelle stroombaan is minder as die kleinste weerstand:
  • Die formule vir die berekening van totale weerstand in parallel is: ( \frac{1}{R_P} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \ldots + \frac{1}{R_n} )
  • Huidige in Parallelle kringe word: ( I_{\text{total}} = I_1 + I_2 + I_3 + \ldots )
  • In 'n parallelle stroombaan versprei die stroom onder verskillende paaie.
  • Die totale stroom wat deur die battery verskaf word, is die som van die strome deur elke parallelle tak.
  • Die byvoeging van meer weerstande in parallel skep bykomende paaie vir stroomvloei, waardeur die algehele weerstand van die stroombaan verminder word.

Praktiese Voorbeelde van Weerstand

  • Gloeilampe het 'n hoë weerstand, wat veroorsaak dat dit warm word en lig uitstraal wanneer stroom daardeur vloei.
  • Die drade wat die gloeilamp aan die kragbron verbind, het 'n baie laer weerstand, wat minimale energieverlies as hitte verseker.
  • Selfoonlaaiers bevat stroombane met weerstande wat die stroomvloei en spanning beheer om die battery veilig te laai.
  • Die weerstande in die laaier omskep van die elektriese energie in hitte, wat verklaar waarom die laaier tydens gebruik warm word.
  • Supergeleiers is spesiale materiale wat geen weerstand het by baie lae temperature nie.
  • Kwikbariumkalsiumkoperoksied (HgBa2Ca2Cu3Ox) is 'n supergeleier onder 140°C.
  • Supergeleiers kan elektrisiteit gelei sonder energieverlies, wat hulle nuttig maak in toepassings soos MRI-masjiene en deeltjieversnellers.

Hoekom Raak Batterye Pap?

  • 'n Battery stoor chemiese potensiële energie, wat omgeskakel word in elektriese energie om stroom deur 'n stroombaan te dryf.
  • Soos die stroom deur die stroombaanelemente vloei (drade, weerstande, gloeilampe), weerstaan hulle die vloei van lading en omskep elektriese energie in hitte en lig.
  • Die battery raak pap wanneer al sy chemiese potensiële energie opgebruik is en in ander energievorme omgeskakel is.
  • Die verskillende instrumente wat gebruik word om elektriese stroombane te meet, is:
    • Voltmeter: Meet die spanning oor twee punte in 'n stroombaan; dit moet parallel met die komponent gekoppel word wat gemeet word.
    • Ammeter: Meet die stroom wat deur 'n stroombaanelement vloei; dit moet in serie met die komponent gekoppel word om die stroom akkuraat te meet.

Konstruering en Ontleding van Stroombane

  • Wanneer stroombane gekonstrueer word om EMK en eindpotensiaalverskil te meet, is dit noodsaaklik om die rolle van die algemeenste komponente te verstaan:
    • Gloeilampe: Straal lig uit wanneer stroom daardeur vloei.
    • Batterye: Verskaf die energie om die stroom deur die stroombaan te dryf.
    • Skakelaars: Laat die stroombaan toe om oop of toe te maak.
    • Weerstande: Beheer die stroomvloei en spanning in die stroombaan.
    • Voltmeter: Meet die spanning oor komponente.
    • Ammeter: Meet die stroom deur die stroombaan.
    • Koppeldrade: Verbind die komponente om die stroombaan te voltooi.
  • Om met verskillende kombinasies van hierdie komponente te eksperimenteer, help om hul uitwerking op die stroom se gedrag en algehele werkverrigting van die elektriese stelsel te verstaan.

Magnetisme

Definisie van Magnetisme en Atoom Oorsprong

  • Magnetisme is die eienskap van sekere materiale om aantrekkende of afstotlike kragte op ander voorwerpe uit te oefen.
  • Dit spruit voort uit bewegende elektriese ladings, hoofsaaklik die beweging van elektrone in atome.
  • Hierdie kragte is die sterkste by die pole van 'n magneet.

Atoomvlak Verduideliking

  • Magnetisme ontstaan op atoomvlak uit twee bronne:
    • Elektronbeweging: Elektrone beweeg om die kern en hul beweging genereer klein magnetiese velde.
    • Elektronspin: Elektrone draai ook om hul eie asse, wat 'n verdere bron van magnetisme toevoeg.

Ferromagnetiese Materiale (Yster, Kobalt, Nikkel)

  • Ferromagnetiese materiale het 'n sterk magnetiese effek, voorbeelde sluit in:
    • Yster (Fe)
    • Kobalt (Co)
    • Nikkel (Ni)
  • In hierdie materiale belyn klein groepe atome, bekend as magnetiese domeine, hul klein magnetiese velde in dieselfde rigting.
  • Wanneer baie van hierdie domeine belyn, word die materiaal gemagnetiseer en tree dit op as 'n magneet.
  • Wanneer dit nie gemagnetiseer is nie, wys domeine in lukrake rigtings en kanselleer die algehele magnetisme uit.
  • Wanneer dit gemagnetiseer word (deur in 'n sterk magnetiese veld te plaas of met 'n ander magneet te streel), belyn die domeine en die materiaal ontwikkel 'n netto magnetiese veld.
  • Sommige materiale behou hul magnetisme (word permanente magnete), terwyl ander dit verloor wanneer die eksterne magnetiese veld verwyder word.

Eienskappe van Magnete: Pole, Aantrekking en Afstoting

Magnetiese Pole

  • Elke magneet het twee pole:
    • Noordpool (N)
    • Suidpool (S)
  • Die sterkste magnetiese effekte is by hierdie pole.
  • Magnetiese pole kom altyd in pare voor - as 'n staafmagneet in die helfte gesny word, sal elke stuk steeds 'n noord- en suidpool hê.

Fundamentele Wet van Magnetisme

  • Gelyke pole stoot af → Twee noordpole (N-N) of twee suidpole (S-S) druk weg van mekaar.
  • Ongelyke pole trek aan → 'n Noordpool en 'n suidpool (N-S) trek na mekaar toe.

Interaksie met Magnetiese Materiale

  • 'n Magneet trek sekere materiale aan, veral yster (Fe), kobalt (Co) en nikkel (Ni).
  • Hierdie materiale kan in die teenwoordigheid van 'n sterk magneet tydelik gemagnetiseer word.
  • Magnetiese krag kan op 'n afstand werk (sonder direkte kontak), en 'n magneet kan 'n paperclip trek, selfs al raak hulle nie aan nie.

Magnetiese Velde en Veldlyne

Definisie van 'n Magnetiese Veld

  • 'n Magnetiese veld is die onsigbare streek rondom 'n magneet waar magnetiese kragte opgespoor kan word.
  • Enige magnetiese voorwerp wat in hierdie veld geplaas word, sal 'n krag ervaar.

Voorstelling van Magnetiese Velde

  • Magnetiese velde word gevisualiseer met behulp van magnetiese veldlyne, wat die vorm en sterkte van die veld aandui.

Sleutel Eienskappe van Magnetiese Veldlyne:

  • Rigting: Veldlyne verlaat van die noordpool en gaan die suidpool buite die magneet binne. Binne die magneet loop hulle van suid na noord om 'n deurlopende pad te vorm.
  • Veldsterkte: Hoe nader die veldlyne aan mekaar is, hoe sterker is die magnetiese veld. Veldlyne is digter naby die pole waar die magnetiese krag die sterkste is.
  • Geen Kruising: Magnetiese veldlyne kruis nooit.
  • Geslote Lusse: Veldlyne vorm altyd geslote lusse om die magneet.

Visualisering van die Magnetiese Veld met Ystervylsels

  • 'n Maklike manier om 'n magnetiese veld waar te neem, is deur ystervylsels te gebruik:
    • Plaas 'n staafmagneet onder 'n vel papier.
    • Sprinkel ystervylsels eweredig bo-op.
    • Tik die papier saggies en die vylsels sal langs die veldlyne belyn.
    • Dit skep 'n sigbare patroon wat die magnetiese veldvorm toon.
  • As twee magnete gebruik word:
    • Teenoorgestelde pole wat na mekaar wys (N-S): Veldlyne konvergeer en toon sterk aantrekking.
    • Gelyke pole wat na mekaar wys (N-N of S-S): Veldlyne sprei uitmekaar en toon afstoting.

Aarde se Magnetiese Veld en Sy Toepassings

Aarde as 'n Magneet

  • Aarde tree op soos 'n reuse staafmagneet en genereer 'n magnetiese veld wat in die ruimte uitstrek.
  • Die aarde se magnetiese noordpool en magnetiese suidpool is nie perfek belyn met sy geografiese pole nie.
  • Die verskil is ongeveer 11,5°.
  • Die magnetiese veld word geproduseer deur gesmelte yster- en nikkelbeweging in die aarde se buitenste kern (geodinamiese effek).

Die Magnetiese Kompas

  • 'n Kompasnaald is 'n klein magneet wat vrylik kan draai.
  • Die noordsoekende punt van die naald wys na die aarde se magnetiese noorde (wat eintlik 'n suid magnetiese polariteit is).

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Magnetic Materials Quiz
10 questions

Magnetic Materials Quiz

RecordSettingVibrance avatar
RecordSettingVibrance
Ferromagnetic Materials and Magnetic Domains
30 questions
Magnetic Poles and their Interactions Quiz
5 questions
Magnetic Materials Overview
10 questions

Magnetic Materials Overview

CostEffectiveLimeTree avatar
CostEffectiveLimeTree
Use Quizgecko on...
Browser
Browser