Litosfera 1: Topografi dan Geomorfologi

Litosfera dan Geomorfologi

• Litosfera merujuk kepada lapisan paling luar bumi yang nipis
• Geomorfologi ialah kajian tentang ciri-ciri dan perkembangan bentuk muka bumi
• Unsur-unsur geomorfologi termasuk struktur, proses, dan elemen-elemen landskap

Topografi dan Landform

• Topografi merujuk kepada konfigurasi permukaan bumi
• Landform ialah ciri-ciri bentuk muka bumi yang berbeza-beza saiz dan bentuk

Kerak Bumi

• Kerak bumi ialah lapisan paling luar bumi yang nipis
• Ketebalan kerak bumi berbeza-beza di bawah benua dan lautan
• Kerak bumi terdiri daripada dua lapisan: lapisan atas dan lapisan bawah

Mantel

• Mantel ialah lapisan di bawah kerak bumi yang bersifat tumpat
• Mantel terbahagi kepada dua lapisan: lapisan atas dan lapisan bawah
• Mantel membentuk 83% daripada isipadu bumi dan 68% daripada jisim bumi

Teras Bumi

• Teras bumi ialah lapisan tengah bumi yang berdiameter kira-kira 7000 km
• Teras bumi terbahagi kepada dua lapisan: teras luar dan teras dalam
• Teras luar ialah cecair dan teras dalam ialah pepejal

Taburan Daratan dan Lautan

• Permukaan bumi terdiri daripada 71% lautan dan 29% daratan
• Daratan terbahagi kepada tujuh kawasan: Afrika, Amerika Utara, Amerika Selatan, Asia, Eropah, Australia, dan Antartika
• Setiap benua mempunyai keluasan berbeza-beza

Material Bumi

• Batuan ialah komponen semulajadi mineral
• Klasifikasi geologi dunia terbahagi kepada tiga jenis batuan: Igneus, Sedimentari, dan Metamorfik
• Ciri-ciri batuan termasuk komposisi mineral, tekstur, struktur, rekahan, warna, dan keporosan

Proses Geomorfologi

• Proses geomorfologi termasuk luluhawa, gerakan jisim, hakisan permukaan, dan hakisan pantai

• Luluhawa ialah proses penguraian batuan menjadi serpihan-serpihan kecil

• Luluhawa boleh dikelaskan kepada dua kategori: luluhawa fizikal dan luluhawa kimia

• Luluhawa fizikal ialah proses yang menyebabkan peleraian batuan oleh tegasan pada batuan itu sendiri

• Luluhawa kimia ialah proses yang menyebabkan peleraian batuan yang juga mengubah bahan kimia dalam batuan### Proses Luluhawa

• Luluhawa tumbuh-tumbuhan menyebabkan proses penyepaian bongkah batuan berkenaan

• Luluhawa kimia melibatkan pereputan dan penguraian batuan dan berlaku perubahan dalam kandungan kimia batuan tersebut

Faktor Luluhawa Kimia

• Agen-agen atmosfera seperti air, oksigen, karbon dioksida dan pelbagai jenis asid menyebabkan luluhawa kimia
• Luluhawa kimia amat dominan dan berkesan di kawasan khatulistiwa dan kawasan tropika yang panas dan lembap sepanjang tahun
• Luluhawa kimia memerlukan air yang banyak dan suhu yang tinggi

Proses Larutan

• Larutan adalah peringkat pertama dalam luluhawa kimia
• Ia merupakan proses melarutkan mineral di dalam air
• Sesetengah mineral seperti mineral klorida, bikarbonat dan beberapa mineral sulfat boleh larut dalam air biasa
• Garam biasa dan gipsum adalah sebatian yang mudah larut dalam air dan cuma wujud di kawasan gersang dunia
• Keberkesanan proses larutan bergantung kepada isipadu air di sesuatu kawasan dan darjah kelarutan sesuatu batuan

Proses Pengoksidaan

• Pengoksidaan menunjukkan satu proses perubahan yang dihasilkan melalui tindakbalas oksigen dari udara atau air dengan mineral di dalam batuan
• Proses pengoksidaan amat berkesan pada batuan yang terletak di permukaan tanah
• Oksigen dalam udara mudah bergerak di dalam liang-liang dan retakan-retakan yang terdapat pada batuan
• Pengoksidaan biasanya berlaku pada batuan mafik yang mempunyai elemen-elemen seperti ferum dan magnesium

Proses Penghidratan

• Proses penghidratan melibatkan penambahan molekul air terhadap mineral tertentu
• Penambahan air kepada mineral batuan sehingga menyebabkan mineral tersebut mengalami tegangan dan pengembangan
• Pengembangan akan menghasilkan tegasan di dalam jasad batuan dan seterusnya boleh melemahkan ketahannya

Proses Hidrolisis

• Hidrolisis adalah satu proses tindakbalas kimia yang melibatkan air
• Tindakbalas mineral dalam batuan dengan air menyebabkan mineral tersebut menjadi lemah
• Hidrolisis biasanya bertindak di antara air dengan bahan-bahan mineral batu granit yang mengandungi seperti felspar, kuartza dan mika

Quiz tentang konfigurasi permukaan Bumi, bentuk muka bumi dan kajian ciri-ciri dan perkembangan bentuk muka bumi.