Podcast
Questions and Answers
Лингвистика кай телдән енгән сүз?
Лингвистика кай телдән енгән сүз?
Тил белеменең эзләнү нысаны ни?
Тил белеменең эзләнү нысаны ни?
Тил белеме тарихи үсешенә карап, ничә өлешкә бүленә?
Тил белеме тарихи үсешенә карап, ничә өлешкә бүленә?
Тил белеме XX-ғасырда тулысынча кайчан барлыкка килде?
Тил белеме XX-ғасырда тулысынча кайчан барлыкка килде?
Signup and view all the answers
Тил һәм сөйләу аражигын ачарга тырышкан галимнәр кемнәр?
Тил һәм сөйләу аражигын ачарга тырышкан галимнәр кемнәр?
Signup and view all the answers
Табигый тил нәрсә ул?
Табигый тил нәрсә ул?
Signup and view all the answers
Омонимнәрнең формалары һәм мәгънәләре ничек атала?
Омонимнәрнең формалары һәм мәгънәләре ничек атала?
Signup and view all the answers
Сүзнең алдына тавыш кушылу процессы ничек атала?
Сүзнең алдына тавыш кушылу процессы ничек атала?
Signup and view all the answers
Сүзлеккә тәнкыйть ясаган галим кем?
Сүзлеккә тәнкыйть ясаган галим кем?
Signup and view all the answers
Артикльләр җитешми торган тил кайсы?
Артикльләр җитешми торган тил кайсы?
Signup and view all the answers
Сөздердің морфологиялық құрылымының өзгеруіне себепкер болатын грамматикалық процестерді кім жатқызады?
Сөздердің морфологиялық құрылымының өзгеруіне себепкер болатын грамматикалық процестерді кім жатқызады?
Signup and view all the answers
Префикс қандай қызмет атқарады?
Префикс қандай қызмет атқарады?
Signup and view all the answers
Грамматика нені зерттейді?
Грамматика нені зерттейді?
Signup and view all the answers
Нақтылы жақты сөйлемдердің ерекшелігі неде?
Нақтылы жақты сөйлемдердің ерекшелігі неде?
Signup and view all the answers
Семиотика қандай ғылым?
Семиотика қандай ғылым?
Signup and view all the answers
«Тіл -- әдебиеттің бірінші элементі» пікірінің авторы кім?
«Тіл -- әдебиеттің бірінші элементі» пікірінің авторы кім?
Signup and view all the answers
«Тіл -- ұлттың жаны» нақыл сөзінің авторы кім?
«Тіл -- ұлттың жаны» нақыл сөзінің авторы кім?
Signup and view all the answers
Сөзтұлғаға қатысты пікірді кім айтады?
Сөзтұлғаға қатысты пікірді кім айтады?
Signup and view all the answers
Мылқаулар тілі деп не аталады?
Мылқаулар тілі деп не аталады?
Signup and view all the answers
Грамматиканың зерттеу нысанын профессор Р.А.Будагов қаншаға саралады?
Грамматиканың зерттеу нысанын профессор Р.А.Будагов қаншаға саралады?
Signup and view all the answers
Study Notes
Лингвистика
- Лингвистика - латын сүзеннән килеп чыккан.
- Тил билиминин эретеу объектиси - кешесен инсаннарнын сойлеу тили.
- Тил билими 3 бөлекке бөлине.
- XX гасырда тил билими ғылым ретине толыкканды бола.
- Тил мен сойлеу арасындагы айырманы ашып билиучи алгашқы галымдар Фердинанд де Соссюр жана Шарль Балли.
- Тилди жаратылыс гылымдарына косуды Август Шлейхер усынган.
- "Тил - адамнын адамдык белгисинин зоры, жумсaйтын каруынын бире" деп Ахмет Байтурсынов ойлаган.
- Табиги тил - адамнарнын карым-катынас ушин табиги жолга дамыган тил.
- Ареалдык лингвистика - белгили бир диалиеектнин аралык шегин аныклау ушин колданылатын сала.
- Тил билими философия мен методология ыле жагынан тубинде.
- Тилди кондырмалы кубылыска жаткарган галым - Марк.
- Тил мен ойлау тепе-тең, деп Вильгельм фон Гумбольдт ойлаган.
Тілдің мағынасының ауыстырып қолдану тәсілдері
- Метафора, метонимия, синекдоха.
Сөздік мағына анықтамасы
- Белгілі бір тіл немесе тіл тобының тарихы мен дамуын көрсететін түсініктеме.
Омонимдер
- Лексикалық және грамматикалық түрлерге бөлінеді(олардын мағыналары мен формалары бойынша).
Сөз мағынасын зерттейтін лексика саласы
- Семантика.
В.В.Виноградовтың сөз мағынасын бөлуі
- 3 типке.
Лексикография
- Сөздіктерді жасау және жүйелеу.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
- 10 томдық.
- Ысқақов редакциялаушы.
Сөздік мақала
- Тілдің құрылымы мен ішкі заңдылықтарын зерттейтін еңбек.
А.Құнанбаевтың сөздігінің жарық көру жылы
- 1968 жыл.
Омоним түрлері (бір сөзден тұратын)
- Лексикалық.
Түркі тілдеріндегі ең күшті ерін үндестігі
- Қазақ тілінде.
Фонетикалық бірліктер
- Сөйлем.
Сөздің алдына дыбыс қосу процесі
- Префиксация.
Сөздердің немесе дыбыстардың сөйлем нәтижесінде қысқаруы немесе жеңілдеуі
- Редукция.
Сөз тұлға мен сөйлемдердің байланысы
- Қатар тұрған сөз тұлғалар мен сөйлемдердің бір-біріне байланысу тәсілі.
Артикльдерсіз тіл
- Қазақ және түркі тілдері.
Ішкі флексия, аффиксация
- Грамматикалық мағына білдіру тәсілдері.
Морфологиялық жылысу процесі
- Сөздердің морфологиялық құрылымының өзгеруіне әсер ететін процесс.
Деривациялық мағыналар
- Сөз жасам жұрнақтары қосатын қосымша мағыналар.
Сөз түрлендіруші аффикстердің грамматикалық мағыналары
- Түрлендіруші аффикс дегеніміз сөздә түрлеуші аффикс.
Профессор Р.А.Будаговтың грамматиканы бөлуі
- 3 бөлікке.
Грамматиканың зерттеу нысаны
- Сөз бен сөйлем.
Нақтылы жақты сөйлем
- Іс-әрекет пен жағдай кімге немесе қай нәрсеге қатысты екенін көрсететін сөйлем.
Алғашқы тіл танушы А.Байтұрсынұлының еңбегіндегі салалас құрмалас сөйлем түрлері
- 5 түр.
Тіл мен семантика
- Семиотика — белгі жүйелері туралы ғылым. Семантика — тілдің мағыналық жағын зерттейтін сала.
«Тіл — биологиялық организм» пікірінің авторы
- А. Шлейхер.
Лингвистиканың негізгі объектісі
- Тіл.
Мылқаулар тілі
- Ым-ишара.
Соссюрдің «бір мезгілдің ішіндегі» зерттеу әдісі
- Синхрониялық зерттеу.
Тілдегі құбылыстарды уақыт ішінде зерттеу процесі
- Диахрониялық зерттеу.
Жаратылыстану ғылымы ретіндегі тіл
- А. Шлейхердің көзқарасы.
Вокал дыбыстар
- а, о, ә, е, ұ, ө
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Бұл викторина лингвистика ғылымының негіздерін, тілдің табиғатын және оның дамуын зерттейді. Ең алғашқы ғалымдардың оқуларын, тіл мен ойлау арасындағы байланыстарды талқылайды. Сіз түрлі тілдік құбылыстар туралы білесіз және тіл философиясы мен әдістемелік аспектілеріне шолу жасайсыз.
