Podcast
Questions and Answers
Тіл білімі мен географияның аралығынан орын алатын лингвистикалық ғылым не?
Тіл білімі мен географияның аралығынан орын алатын лингвистикалық ғылым не?
Сөйлеу мен тілдің айырмашылығына алғаш көңіл бөлген ғалым кім?
Сөйлеу мен тілдің айырмашылығына алғаш көңіл бөлген ғалым кім?
Диахрония сөзі қай тілден енген?
Диахрония сөзі қай тілден енген?
Адамдардың сөйлеу қызметін арнайы зерттейтін ғылым неден тұрады?
Адамдардың сөйлеу қызметін арнайы зерттейтін ғылым неден тұрады?
Signup and view all the answers
«Тіл – ұлттың жаны. Тіл – идеяның, сезімнің, ойдың жанды көрінісі» атты нақыл сөздің авторы кім?
«Тіл – ұлттың жаны. Тіл – идеяның, сезімнің, ойдың жанды көрінісі» атты нақыл сөздің авторы кім?
Signup and view all the answers
Фонема ілімінің негізін салушы ғалым кім?
Фонема ілімінің негізін салушы ғалым кім?
Signup and view all the answers
Тілдердің классификациясында фонетикалық принцип нені білдіреді?
Тілдердің классификациясында фонетикалық принцип нені білдіреді?
Signup and view all the answers
Вокал дыбыстарды көрсетіңіз.
Вокал дыбыстарды көрсетіңіз.
Signup and view all the answers
Лингвистика қай тілден енген сөз?
Лингвистика қай тілден енген сөз?
Signup and view all the answers
Тіл білімі зерттеу нысаны неден тұрады?
Тіл білімі зерттеу нысаны неден тұрады?
Signup and view all the answers
Тіл білімі ғылым ретінде қай ғасырда толыққанды жасалды?
Тіл білімі ғылым ретінде қай ғасырда толыққанды жасалды?
Signup and view all the answers
Табиғи тіл дегеніміз не?
Табиғи тіл дегеніміз не?
Signup and view all the answers
Ареалдық лингвистика қай салаға қатысты?
Ареалдық лингвистика қай салаға қатысты?
Signup and view all the answers
Омонимдердің түрлерін көрсетіңіз.
Омонимдердің түрлерін көрсетіңіз.
Signup and view all the answers
Сөздік мақала дегеніміз не?
Сөздік мақала дегеніміз не?
Signup and view all the answers
Редукция не мәселе?
Редукция не мәселе?
Signup and view all the answers
Артикльдер кездеспейтін тілдер қандай тілдер?
Артикльдер кездеспейтін тілдер қандай тілдер?
Signup and view all the answers
Тілді қондырмалы құбылыстар қатарына жатқызған ғалым.
Тілді қондырмалы құбылыстар қатарына жатқызған ғалым.
Signup and view all the answers
Морфологиялық жылысу процесінің нәтижесінде қандай құранды жұрнақтар пайда болады?
Морфологиялық жылысу процесінің нәтижесінде қандай құранды жұрнақтар пайда болады?
Signup and view all the answers
Префикс дегеніміз не?
Префикс дегеніміз не?
Signup and view all the answers
Сөз грамматикада қандай элементтерден қарастырылады?
Сөз грамматикада қандай элементтерден қарастырылады?
Signup and view all the answers
Грамматикалық мағыналар қалай аталады?
Грамматикалық мағыналар қалай аталады?
Signup and view all the answers
Семиотика нені зерттейді?
Семиотика нені зерттейді?
Signup and view all the answers
Тілдің құрылымын уақыттық өзгерістерді ескермей зерттеу тәсілі қалай аталады?
Тілдің құрылымын уақыттық өзгерістерді ескермей зерттеу тәсілі қалай аталады?
Signup and view all the answers
Богородскийдің грамматикалық процестерді сипаттаған ғалымдарының қатарына не жатады?
Богородскийдің грамматикалық процестерді сипаттаған ғалымдарының қатарына не жатады?
Signup and view all the answers
А.Байтұрсынұлының салалас құрмалас сөйлем түрлерінің саны қанша?
А.Байтұрсынұлының салалас құрмалас сөйлем түрлерінің саны қанша?
Signup and view all the answers
Лингвистиканың негізгі объектісі не болып табылады?
Лингвистиканың негізгі объектісі не болып табылады?
Signup and view all the answers
«Грамматикасыз ешкім ешқайда аттай алмайды» деген пікірдің авторы кім?
«Грамматикасыз ешкім ешқайда аттай алмайды» деген пікірдің авторы кім?
Signup and view all the answers
Study Notes
Лингвистика
- Лингвистика латын сөзінен шыққан.
- Тіл білімінің зерттеу нысаны – адамзаттың сөйлеу тілі.
- Тіл білімі 3 бөлімге бөлінеді.
- Тіл білімі ғылым ретінде ХХ ғасырдың басында толық қалыптасқан.
- Тіл мен сөйлеудің аражігін ашқан алғашқы ғалымдар – Фердинанд де Соссюр және Шарль Балли.
- Тіл тірі организм сияқты құбылыс деген пікірді Август Шлейхер айтқан.
- «Тіл – адамның адамдық белгісінің зоры, жұмсайтын қаруының бірі» деген Ахмет Байтұрсынов болған.
- Табиғи тіл адамдардың қарым-қатынас жасау үшін табиғи жолмен дамыған дыбыстық тіл.
- Ареалдық лингвистика белгілі бір диалект шекарасын анықтайды.
- Тіл білімі философиямен методологиялық тұрғыдан байланысады.
- Тілді қондырмалы құбылыстар қатарына Марк жатқызған.
- Вильгельм фон Гумбольдт тіл мен ойлау бірдей деп санаған.
Тарихи сөздік анықтамасы
- Тарихи сөздік анықтамасы белгілі бір тіл немесе тілдер тобының тарихы мен дамуын сипаттайды.
Омонимдер
- Омонимдердің мағынасы мен формаларына қарай лексикалық және грамматикалық типтері бар.
Семантика
- Семантика сөз мағынасын зерттейтін лексиканың саласы.
Лексикография
- Лексикография сөздіктерді жасау және құрастыру ісі.
Сөздік мақаласы
- Сөздік мақаласы – тіл құрылымын және ішкі заңдылықтарын зерттейтін ғылыми еңбек.
А. Құнанбаев шығармаларының сөздігі
- А. Құнанбаев шығармаларының сөздігі 1968 жылы жарияланған.
Омоним түрі
- Бір ғана сөз табынан құралған омонимдер лексикалық түрге жатады.
Түркі тілдерінің фонетикасы
- Қазақ тіліндегі ерін үндестігі өзге түркі тілдеріне қарағанда күшті.
Фонетикалық единица
- Ең ірі фонетикалық единица - сөйлем.
Грамматика
- Грамматика сөздің грамматикалық құрылымы мен қызметін зерттейді.
Нақтылы жақты сөйлем
- Нақтылы жақты сөйлемдер іс-әрекет пен жағдайдың кімге немесе неге қатысты екенін көрсетеді.
А. Байтұрсынұлының еңбегі
- А.Байтұрсынұлы еңбегінде салалас құрмалас сөйлемнің 5 түрі бар.
Семиотика және Семантика
- Семиотика белгілер жүйесін, олардың мәндерін зерттейтін ғылым.
- Семантика тіл мағыналық аспектілерін зерттейді.
«Тіл – әдебиеттің бірінші элементі»
- Бұл пікір Горькийдің пікірі.
Черночевский
- «Грамматикасыз ешкім ешқайда аттай алмайды» пікірі Черночевскийге жатады.
Биологиялық организм және тіл
- «Тіл - биологиялық организм» пікірінің авторы А. Шлейхер.
Лингвистиканың негізгі объектісі
- Лингвистиканың негізгі объектісі - тіл.
Мылқаулар тілі
- Мылқаулар тілі - ым-ишара.
Тіл эмоциясы
- Тіл эмотивті қызметі арқылы адамның эмоциясын және сезімдерін білдіреді.
Тіл және ойлау
- Тіл мен ойлау бірлікте қарастырылады.
Фонема ілімі
- Фонема ілімінің негізін Бодуенде Гудене салыпты.
Биологиялық организм
- Франц Бопптің пікірінше, тіл биологиялық организм.
Фонетикалық және генеологиялық принцип
- Фонетикалық принцип – тілдерді дыбыстық құрылымы бойынша жіктеу әдісі.
- Генеологиялық принцип – тілдердің туыстық қарым-қатынасын зерттеу әдісі.
Салыстырмалы-тарихи тіл білімі
- Салыстырмалы-тарихи тіл білімі XVIII ғасырдың екінші жартысында қалыптасқан.
А. Шлейхер
- А. Шлейхер тіл білімін жаратылыстану ғылымы ретінде қарастырған.
Вокал дыбыстар
- Вокал дыбыстар: а, о, ә, е, ұ, ө
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Бұл квиз лингвистика ғылымының негіздерін, оның даму тарихын және негізгі концепцияларын қамтиды. Тіл мен сөйлеу, тіл білімінің бөліктері, сондай-ақ тіл мен ойлау арасындағы байланыс туралы ақпарат ұсынамыз. Лингвистика туралы білімдеріңізді тексеріңіз!
