Lịch Sử Việt Nam

Bài 8

• Cuộc khởi nghĩa đầu tiên chống lại ách đô hộ phong kiến phương Bắc của nhân dân Âu Lạc là khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
• Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn đã đưa đến sự thành lập vương triều Lê sơ.
• Cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu (năm 248) đã chống lại ách đô hộ của nhà Ngô.
• Năm 544, khởi nghĩa của Lý Bí thắng lợi, thành lập nhà nước Vạn Xuân.
• Năm 1407, sau khi kháng chiến của nhà Hồ thất bại, nước ta rơi vào ách thống trị của nhà Minh.
• Sau khi đánh đổ chính quyền chúa Nguyễn, phong trào Tây Sơn đặt ra nhiệm vụ tiến ra Bắc đánh đổ chính quyền Lê - Trịnh, thống nhất đất nước.
• Một trong những điểm độc đáo của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 - 43) là có nhiều nữ tướng tham gia chỉ huy.
• Điểm khác biệt giữa khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1427) so với kháng chiến chống quân Tống xâm lược (1075 – 1077) là diễn ra khi đất nước bị mất độc lập.
• Một trong những đóng góp to lớn của phong trào Tây Sơn (1771-1802) đối với lịch sử dân tộc là đánh tan quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập dân tộc.
• Thắng lợi quân sự của khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1427) buộc quân Minh phải chấp nhận thất bại, rút quân về nước là Tốt Động - Chúc Động.
• Ý nghĩa thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn là kết thúc 20 năm nhà Minh đô hộ, mở ra thời kì mới của đất nước.
• Đặc điểm nổi bật về nghệ thuật quân sự của các cuộc khởi nghĩa trong lịch sử Việt Nam từ thế kỉ III TCN đến cuối thế kỉ XIX là lấy ít địch nhiều.
• Đặc điểm nổi bật của phong trào Tây Sơn là từ một cuộc khởi nghĩa địa phương đã phát triển thành phong trào dân tộc rộng lớn.
• Nghệ thuật quân sự trong kháng chiến chống quân xâm lược Tống thời Lý được kế thừa và phát huy trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là kế sách “tiên phát chế nhân”.
• Phong trào Tây Sơn bùng nổ nhằm thực hiện một trong những nhiệm vụ giải quyết mâu thuẫn giai cấp.

Bài 9

• Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly tiến hành trong bối cảnh nước Đại Việt lâm vào khủng hoảng trầm trọng.
• Để hạn chế sự phát triển của chế độ sở hữu ruộng đất lớn trong các điền trang, thái ấp của quý tộc, Hồ Quý Ly đã ban hành chính sách hạn điền.
• Trong cải cách của Hồ Quý Ly, việc quy định số lượng gia nô được sở hữu của các vương hầu, quý tộc, quan lại được gọi là phép hạn gia nô.
• Trong cải cách về văn hoá, Hồ Quý Ly khuyến khích và đề cao chữ Nôm.
• Hồ Quý Ly đã thực hiện chính sách giảm thiểu sở hữu ruộng đất quy mô lớn của quý tộc trong lĩnh vực sở hữu ruộng đất.
• Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly diễn ra trên lĩnh vực kinh tế là in và phát hành tiền giấy.
• Một trong những công trình kiến trúc cuối thế kỉ XIV bằng đá độc đáo bậc nhất của Việt Nam và thế giới, được UNESCO ghi danh là Thành Nhà Hồ.
• Cải cách trên lĩnh vực quân sự-quốc phòng của Hồ Quý Ly và triều Hồ cuối thế kỉ XIV đầu thế kỉ XV là cải tiến vũ khí, chế tạo súng thần cơ, đóng thuyền chiến.
• Hồ Quý Ly ban hành chính sách hạn điền và hạn nô nhằm mục đích hạn chế thế lực của quý tộc Trần.
• Để hạn chế sự phát triển thái quá của Phật giáo, Hồ Quý Ly và nhà Hồ đã thực hiện chính sách bắt sư tăng chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục.

Bài 10

• Cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông được tiến hành trong bối cảnh nội bộ triều đình có nhiều mâu thuẫn, biến động.
• Công cuộc cải cách của Lê Thánh Tông được tiến hành trên mọi lĩnh vực, nhưng tập trung chủ yếu vào lĩnh vực hành chính.
• Để quản lý đất nước, vua Lê Thánh Tông đã cho ban hành bộ luật Quốc triều hình luật.
• Trong lĩnh vực văn hóa, Lê Thánh Tông đặc biệt đề cao hệ tư tưởng Nho giáo.
• Việc ban cấp ruộng đất cho quý tộc, quan lại cao cấp từ nhất phẩm đến tứ phẩm là nội dung chủ yếu của chính sách lộc điền của vua Lê Thánh Tông.
• Ruộng đất công ở các làng xã thời Lê Thánh Tông được phân chia theo chế độ quân điền.
• Dưới thời vua Lê Thánh Tông, hệ thống cơ quan phụ trách đạo thừa tuyên có tên gọi là Tam ty.
• Năm 1471, vua Lê Thánh Tông cho lập thêm đạo thừa tuyên thứ 13 có tên gọi là là Quảng Nam.
• Dưới đạo thừa tuyên, vua Lê Thánh Tông thiết lập hệ thống phủ, huyện/châu xã.
• Dưới thời vua Lê Thánh Tông, hệ thống quan lại được tuyển chọn chủ yếu thông qua giáo dục – khoa cử.
• Mục đích cải cách của vua Lê Thánh Tông là tăng cường quyền lực của hoàng đế và củng cố bộ máy nhà nước.
• Một trong những điểm mới và tiến bộ của bộ luật Quốc triều hình luật là bảo vệ quyền lợi và địa vị của người phụ nữ.
• Nội dung phản ánh đúng ý nghĩa cải cách của vua Lê Thánh Tông thế kỉ XV là góp phần ổn định và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội Đại Việt.
• Sau cải cách hành chính của vua Lê Thánh Tông, cả nước Đại Việt được chia thành 13 đạo thừa tuyên và phủ Trung Đô.
• Chính sách của vua Lê Thánh Tông đã giúp tập trung tối đa quyền lực vào tay nhà vua là bãi bỏ chức tể tướng, đại hành khiển thay bằng 6 bộ do vua trực tiếp quản lý.

Bài 11

• Cuộc cải cách của vua Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ XIX) nhằm thực hiện mục đích tập trung quyền lực vào tay vua.
• Cuộc cải cách của vua Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ XIX) tập trung vào lĩnh vực chủ yếu là hành chính.
• Công cuộc cải cách của vua Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ XIX) đã đem lại một trong những kết quả thúc đẩy bộ máy chính quyền các cấp hoạt động hiệu quả.
• Ở địa phương, trong công cuộc cải cách hành chính nửa đầu thế kỉ XIX, vua Minh Mạng đã chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên.
• Cuộc cải cách của vua Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ XIX) có ý nghĩa quan trọng đặt cơ sở cho sự phân chia tỉnh, huyện hiện nay.
• Cuộc cải cách của vua Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ XIX) và cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông (thế kỉ XV) có điểm giống nhau nâng cao vai trò quản lí của chính quyền ở trung ương.
• Một trong những di sản lớn nhất trong cuộc cải cách của vua Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ XIX) còn giá trị đến ngày nay là cách thức phân chia đơn vị hành chính cấp tỉnh.
• Một trong những hạn chế trong cải cách của vua Minh Mạng nửa đầu thế kỉ XIX là cải cách nặng về củng cố vương triều, ít chú ý đến cải thiện dân sinh.
• Một trong những tác dụng tích cực của cải cách hành chính thời vua Minh Mạng là góp phần hạn chế sự tham nhũng và lộng hành của quan lại.
• Để ngăn chặn tình trạng quan lại cấu kết bè pháo ở địa phương, vua Minh Mệnh đã ban hành nhiều lệnh, dụ quy định về chế độ hồi tỵ.

Phần 2: Câu hỏi Đúng – Sai

• Đoạn tư liệu 2 nhắc đến nhân vật Trưng Trắc (Sai).
• Triệu Thị Trinh lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống triều đại nhà Ngô (Trung Quốc) (Đúng).
• Các cuộc khởi nghĩa được nhắc đến trong 2 đoạn tư liệu trên đều chống lại ách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc, trong thời kì nghìn năm Bắc thuộc (Đúng).
• Quy mô cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng rất rộng lớn, gồm các quận Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố cùng 65 thành ở Lĩnh Ngoại (Đúng).
• Đoạn trích phản ánh đóng góp của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc thế kỉ XVIII (Đúng).
• Khởi nghĩa Tây Sơn là cuộc khởi nghĩa nông dân duy nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam (Sai).
• Một trong những công lao to lớn của phong trào Tây Sơn là lật đổ các tập đoàn phong kiến phản động, thống nhất hoàn toàn quốc gia (Sai).
• Khởi nghĩa Tây Sơn đã đánh tan quân xâm lược đến từ phương Tây, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc (Đúng).
• Đoạn trích đề cập đến cải cách của Hồ Quý Ly trên tất cả mọi lĩnh vực (Sai)
• Cải cách về văn hóa, tư tưởng của Hồ Quý Ly thể hiện nhiều điểm tích cực, tiến bộ (Đúng)
• Về chữ viết, Hồ Quý Ly đề cao và khuyến khích sử dụng chữ Hán, đồng thời vẫn cho phép người dân được sử dụng chữ Nôm trong sáng tác thơ văn (Sai)
• Một trong những ưu điểm trong cải cách của Hồ Quý Ly là nội dung giáo dục thể hiện tinh thần yêu nước, mang tính quần chúng sâu sắc (Đúng)
• Đoạn trích cung cấp thông tin về một số biện pháp cải cách của vua Lê Thánh Tông trên lĩnh vực chính trị, quân sự (Đúng)
• Một số quan lại đương chức nhưng không có học thức đã bị Lê Thánh Tông bãi bỏ, thay thế vào đó là những người được tuyển chọn qua hình thức khoa cử (Đúng)
• Năm 1471, vua Lê Thánh Tông đã thực hiện một số biện pháp thể hiện sự trọng dụng đặc biệt đối với bộ phận công thần trong triều (Sai)
• Những cải cách của Lê Thánh Tông năm 1471 đã khiến quyền lực được tập trung cao độ vào trong tay nhà vua (Đúng)
• Cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông ở thế kỉ XV diễn ra trên nhiều lĩnh vực, trong đó lĩnh vực hành chính là một trong những thành tựu lớn. (Đúng)
• Bộ bản đồ Hồng Đức là bộ bản đồ địa lý và hành chính đầu tiên ở Việt Nam do triều đình phong kiến trực tiếp tiến hành (Đúng).
• Bộ bản đồ Hồng Đức không phải là thành tựu trong công cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông trên lĩnh vực hành chính. (Sai)
• Bộ bản đồ Hồng Đức hiện nay là một tư liệu lịch sử quý giá giúp các nhà sử học nghiên cứu về cương vực, địa giới Đại Việt thế kỉ XV (Đúng)
• Đoạn tư liệu phản ánh tác động tích cực và hạn chế trong cải cách của vua Minh Mạng trên lĩnh vực hành chính. (Đúng)
• Một trong những hiệu quả tích cực trong cải cách của vua Minh Mạng là tạo dựng được mối quan hệ tốt đẹp với bên ngoài, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc (Sai)
• Cải cách của vua Minh Mạng đã thống nhất các đơn vị hành chính địa phương trong cả nước, thông qua đó hoàn thành thống nhất đất nước về mặt hành chính. (Đúng)
• Cải cách của vua Minh Mạng đã góp phần ổn định tình hình đất nước nhưng không tạo được động lực thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế, chính trị đất nước. (Đúng)

Phần 3: Câu hỏi Tự luận

• Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng:
  • Cuộc khởi nghĩa lớn đầu tiên của người Việt ở thời kì Bắc thuộc.
  • Cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân, mở đầu thời kì đấu tranh giành độc lập, tự chủ lâu dài, bền bỉ.
  • Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí anh hùng và vai trò của phụ nữ Việt Nam.
• Bài học từ các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng dân tộc trước năm 1858:
  • Quá trình tập hợp lực lượng quần chúng nhân dân.
  • Vai trò của khối đại đoàn kết dân tộc.
  • Nghệ thuật quân sự.
  • Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.
• Ý nghĩa của quốc hiệu Đại Ngu dưới thời Hồ:
  • "Ngu" có nghĩa là "sự yên vui, hòa bình," thể hiện ước vọng về một giang sơn bình yên và rộng lớn.
• Nhận xét về cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông:
  • Có tính đồng bộ từ trung ương đến địa phương.
  • Nội dung diễn ra trên nhiều lĩnh vực để tăng cường kiểm soát và chỉ đạo của hoàng đế.
  • Trọng tâm là lĩnh vực hành chính.
• Hiểu biết về vua Minh Mạng:
  • Nguyễn Phúc Đảm, hoàng tử thứ tư của vua Gia Long.
  • Trị vì từ 1820 đến 1841.
  • Được xem là vị vua năng động, quyết đoán của triều Nguyễn. Tiến hành cải cách quan trọng về hành chính
  • Tạo ra những thay đổi lớn đối với hệ thống chính quyền các cấp.
• Lý do cải cách của Hồ Quý Ly và triều Hồ không thành công:
  • Nhiều chính sách không phù hợp với điều kiện lịch sử hiện tại.
  • Nhiều chính sách thực hiện không triệt để và không đem lại hiệu quả kinh tế.
  • Không được lòng dân, gây nên sự bất mãn.
  • Công cuộc cải cách được thực hiện trong hoàn cảnh khó khăn và phức tạp.
• Đòi hỏi sự ủng hộ của quần chúng nhân dân