Leesontwikkeling bij jonge kinderen

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat gebeurt er in de logografische fase van de leesontwikkeling?

  • Kinderen leren klanken herkennen.
  • Kinderen beginnen met het schrijven van zinnen.
  • Kinderen herkennen woorden als totaalbeeld. (correct)
  • Kinderen kunnen enkele letters benoemen.

Welke activiteit is typerend voor de ontluikende geletterdheid bij kinderen van 0-4 jaar?

  • Beginnen met lezen van boeken.
  • Interesse in boeken en doen alsof ze lezen. (correct)
  • Schrijven met volledige zinnen.
  • Spelen met letters en cijfers.

Wat is een kenmerk van 'invented spelling'?

  • Het gebruik van onvolledige zinnen zonder letters.
  • Het nauwkeurig spellen van alle woorden.
  • De intentie om betekenissen te coderen met letters. (correct)
  • Het gebruik van complexe grammaticale structuren.

Wat is de belangrijkste focus van de alfabetische fase in de leesontwikkeling?

<p>Het ontwikkelen van fonologisch bewustzijn. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende activiteiten ondersteunt het beste de schrijfontwikkeling bij jonge kinderen?

<p>Gebruik van enkele letters voor hele woorden. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een veelvoorkomende reden waarom kinderen lezen vermijden?

<p>Ze zijn bang om fouten te maken. (D)</p> Signup and view all the answers

Volgens Stanovich en Cunningham, is er een verband tussen lezen en de leesvaardigheid van kinderen. Wat is dit verband?

<p>Kinderen die goed lezen, lezen meer. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat heeft Peter Westwood gesuggereerd over de houding van kinderen ten opzichte van lezen?

<p>Hun negatieve houding kan hun leesontwikkeling belemmeren. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke fase van leesontwikkeling komt doorgaans het eerst in de schoolloopbaan?

<p>kleuterklassen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat kan een gevolg zijn van weinig oefening in lezen?

<p>Kinderen worden niet beter in lezen. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende vormen van lezen is NIET genoemd in de ontwikkeling van lezen en spellen?

<p>Strategisch lezen (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een van de 3 grote fasen in de lees- en spellingsontwikkeling?

<p>Aanvankelijk lezen (A)</p> Signup and view all the answers

Welke term beschrijft het fenomeen waarbij kinderen die minder lezen, minder kans hebben om goed te leren lezen?

<p>Cirkel of failure (A)</p> Signup and view all the answers

Wat toont de PIRLS-studie aan over Vlaamse leerlingen?

<p>Slechts 3% zijn gevorderde lezers. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een mogelijke oorzaak van het lage leesniveau onder Vlaamse kinderen?

<p>Weinig stimulans van volwassenen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat meet de peilingtoets Nederlands in 2018?

<p>De prestaties in lezen. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de relatie tussen taalvaardigheid en kansarmoede?

<p>Hogere kansarmoede gaat vaak samen met lagere taalvaardigheid. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk aspect van taalbewustzijn?

<p>Beseffen dat je met woorden een verhaal kunt bouwen (A)</p> Signup and view all the answers

Waarom is fonologisch bewustzijn belangrijk voor het leren lezen?

<p>Het is een voorspeller voor problemen met lezen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt het alfabetisch principe in?

<p>Het inzien van de relatie tussen gesproken en geschreven taal (B)</p> Signup and view all the answers

Welke vaardigheid valt onder fonemisch bewustzijn?

<p>Klanken samenvoegen tot woorden (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een onderdeel van het leerdoel 'ontluikende geletterdheid'?

<p>Functies van geschreven taal kennen (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe kunnen leerlingen functioneel lezen en schrijven?

<p>Door te leren over het alfabetisch principe (D)</p> Signup and view all the answers

Wat kan een gevolg zijn als kleuters moeite hebben met klappen in lettergrepen?

<p>Moeite met het leren lezen (C)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'taalobjectivatie'?

<p>Denken over verschillende woorden en hun gebruik (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van verlengbare klanken in een woord?

<p>Ze bevatten lange klinkers en kunnen plofklanken zijn. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke klanken worden als plofklanken beschouwd en worden het liefst achteraan een woord geplaatst?

<p>Plofklanken zoals p, t, k (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het doel van Hakkaarten in de auditieve analyse?

<p>Om het aantal klanken in een woord te visualiseren. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke letterkennis is essentieel voor kleuters om correct te kunnen onderscheiden?

<p>Grafemen visueel en auditief discrimineren. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke strategieën gebruiken vlotte lezers bij het lezen?

<p>Directe woordherkenning, gedeeltelijke verklanking en volledige verklanking. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de functie van de auditieve synthese op woordniveau?

<p>De handeling van klanken samenvoegen tot een woord begrijpen. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het hoofddoel van het taakanalytisch model in de context van lezen en spellen?

<p>Om het lezen te vereenvoudigen door kennis en vaardigheden te structureren. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke uitspraak over E & A in relatie tot grafemen is juist?

<p>Ze zijn alfabet-letters, geen grafemen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van het connectionistisch model bij het leren lezen?

<p>Het stimuleert de connectie tussen fonemen en grafemen. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke term wordt gebruikt om het mentale opslag systeem van woorden te beschrijven?

<p>Mentaal lexicon (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is de rol van inhibitie in het connectionistische model?

<p>Het afremmen of negeren van bepaalde letter- en klankcombinaties. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt de directe systeemmethodiek in het connectionistisch model in?

<p>Het gaat uit van de geleidelijke opbouw van woorden. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke componenten zijn essentieel voor het proces van letter-klank koppeling?

<p>Visuele en auditieve discriminatie. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent 'woordspecifieke kennis' in het context van het connectionistisch model?

<p>Specifieke informatie over de spelling en betekenis van woorden. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat vormt de basis voor het leren van nieuwe woorden in het connectionistische model?

<p>Een combinatie van fonologische en orthografische kennis. (D)</p> Signup and view all the answers

Welk proces ondersteunt het lezen van langere woorden in het connectionistische model?

<p>Structuurrijen en wisselrijen. (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Beginnende geletterdheid

De periode waarin kinderen leren lezen en schrijven, van 4 tot 6 jaar oud.

Invented spelling

Een manier van schrijven waarbij kinderen de klanken van woorden proberen te schrijven, zonder de juiste spelling te kennen.

Klankbewustzijn

Het vermogen om klanken in woorden te herkennen en te manipuleren.

Fonologisch bewustzijn

Een vaardigheid die ontstaat wanneer kinderen zich bewust worden van de verschillende klanken in woorden en hoe ze deze kunnen manipuleren.

Signup and view all the flashcards

Schrijfontwikkeling & leesontwikkeling

De ontwikkeling van schrijfvaardigheid gaat hand in hand met de ontwikkeling van leesvaardigheid.

Signup and view all the flashcards

De zelfversterkende cyclus van lezen

Kinderen die goed kunnen lezen, lezen meer dan kinderen die minder goed kunnen lezen. Dit betekent dat hoe beter je kunt lezen, hoe meer je geneigd bent om te lezen.

Signup and view all the flashcards

Oefening baart kunst

Wanneer je langere tijd niet oefent, word je er niet beter in. Dit geldt ook voor lezen. Als je niet regelmatig leest, zal je leesvaardigheid niet verbeteren.

Signup and view all the flashcards

Vroege start met lezen

Leerlingen die al in de kleuterklas les krijgen in lezen, zijn vaak beter voorbereid op het eerste leerjaar. Dit geeft hen een voorsprong bij het leren lezen.

Signup and view all the flashcards

Leesfasen

Lezen is een vaardigheid die in verschillende fases ontwikkelt. Deze fases beginnen al in de kleuterklas en gaan door tot in het voortgezet onderwijs.

Signup and view all the flashcards

Leren lezen is een proces

Het leren lezen is een proces dat tijd en moeite kost. Sommige mensen vinden het lezen gemakkelijker dan anderen.

Signup and view all the flashcards

Geletterdheid

Het vermogen om geschreven teksten te begrijpen en te interpreteren.

Signup and view all the flashcards

Aanvankelijk lezen en spellen

Een van de drie belangrijke fasen in de lees- en spellingsontwikkeling, waarbij kinderen de basisbeginselen van lezen en spellen leren.

Signup and view all the flashcards

Technisch lezen

Het vermogen om geschreven tekst vlot en vloeiend te lezen, zonder al te veel moeite.

Signup and view all the flashcards

Gevorderd of voortgezet lezen en spellen

Een van de drie belangrijke fasen in de lees- en spellingsontwikkeling, waarbij kinderen de basis van het lezen en spellen hebben verworven en verder ontwikkelen.

Signup and view all the flashcards

Begrijpend lezen

Het vermogen om de betekenis van een tekst te begrijpen en er informatie uit te halen.

Signup and view all the flashcards

Ontluikende geletterdheid

Een van de drie belangrijke fasen in de lees- en spellingsontwikkeling, waarbij kinderen nog maar net kennismaken met lezen en schrijven.

Signup and view all the flashcards

Mattheus-effect bij lezen

Lezers die moeite hebben met lezen en spellen, hebben vaak minder kansen om hun kennis te vergroten en hun vaardigheden te ontwikkelen.

Signup and view all the flashcards

Cirkel of failure

Een negatieve spiraal waarbij een negatieve houding ten opzichte van lezen leidt tot slechtere leesvaardigheid, wat de houding ten opzichte van lezen verder negatief beïnvloedt.

Signup and view all the flashcards

Taalbewustzijn: verhalen

Het beseffen dat woorden een verhaal kunnen vormen en voorgelezen kunnen worden.

Signup and view all the flashcards

Fonologisch bewustzijn: klankdelen

Het vermogen om woorden in klankdelen (lettergrepen) te splitsen. Dit kan door te klappen.

Signup and view all the flashcards

Fonemisch bewustzijn: klanken

Het inzicht in de klanken van woorden, zoals het herkennen van de eerste klank in een woord.

Signup and view all the flashcards

Fonologisch bewustzijn: rijmen

Het vermogen om te onderscheiden welke woorden rijmen en welke niet.

Signup and view all the flashcards

Fonologisch bewustzijn: woordvorming

Het vermogen om nieuwe woorden te vormen door bestaande woorden samen te voegen.

Signup and view all the flashcards

Fonemisch bewustzijn: beginklank

Het vermogen om woorden te ordenen op basis van hun beginklank, zoals 'aap' en 'auto'.

Signup and view all the flashcards

Fonemisch bewustzijn: klanken manipuleren

Het vermogen om te bepalen welke klank er mist in een woord, zoals 'k_t' in 'kat'.

Signup and view all the flashcards

Fonemisch bewustzijn: klanken plakken

Het vermogen om klanken te combineren tot woorden, zoals het samenvoegen van 'k' en 'at' tot 'kat'.

Signup and view all the flashcards

Mkm-woorden

Woorden die beginnen met een lange klinker en eindigen op een medeklinker. Voorbeelden: "paal", "zaal", "boom".

Signup and view all the flashcards

Auditieve analyse

Het proces van het opdelen van een woord in afzonderlijke klanken. Het herkennen van de individuele klanken in een woord.

Signup and view all the flashcards

Auditieve synthese

Het proces van het samenvoegen van klanken tot een woord. Het creëren van een woord door de klanken in de juiste volgorde te zetten.

Signup and view all the flashcards

Fonemen

De kleinste eenheid van geluid in een taal. Het geluid van een letter.

Signup and view all the flashcards

Grafeem

De visuele representatie van een letter of een klank. De manier waarop een letter wordt geschreven.

Signup and view all the flashcards

Spellend lezen

Het proces van het lezen door het woord letter voor letter te kraken.

Signup and view all the flashcards

Directe woordherkenning

Het proces van het lezen door het woord direct herkennen.

Signup and view all the flashcards

Gedeeltelijke woordherkenning

Het proces van het lezen door het woord gedeeltelijk te verklanken en dan de rest af te leiden.

Signup and view all the flashcards

Lettergroepsynthese

Het proces waarbij letters worden gecombineerd tot lettergroepen. Bijvoorbeeld in de lettergroep 'ba' worden de letters 'b' en 'a' gecombineerd.

Signup and view all the flashcards

Auditoire discriminatie

Het proces waarbij klanken worden herkend en geïdentificeerd.

Signup and view all the flashcards

Visuele discriminatie

Het proces waarbij visuele informatie over letters wordt verwerkt en herkend.

Signup and view all the flashcards

Teken-klank-koppeling

Het proces waarbij letters worden gekoppeld aan hun bijbehorende klanken.

Signup and view all the flashcards

Connectionisme

Connectionisme is een leesmodel dat ervan uitgaat dat leren lezen gebaseerd is op connecties tussen klanken, letters en woorden. Zo leer je woorden herkennen door de associaties te maken tussen de letters, klanken en betekenis.

Signup and view all the flashcards

Mentaal lexicon

Het mentale lexicon is een soort woordenboek in je brein, waar je alle woorden die je kent opslaat met hun betekenis, uitspraak en spelling. Het is wat ons in staat stelt om woorden te begrijpen en te gebruiken.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Normale ontwikkeling lezen en spellen

  • De ontwikkeling van lezen en spellen is een complex proces
  • Verschillende factoren spelen een rol in deze ontwikkeling
  • Begrijpend lezen is essentieel
  • Verschillende typen lezen bestaan zoals technisch lezen, begrip lezen en studerend lezen
  • 3 belangrijke fases in lees- en spellingsontwikkeling: ontluikende geletterdheid, aanvankelijk lezen/spellen en gevorderd/voortgezet lezen/spellen.
  • Leerproblemen en leerstoornissen hebben specifieke risicosignalen en markers
  • Methodes en leerpaden die op school gebruikt worden zijn belangrijk
  • Eindtermen en leerplandoelen zijn vastgelegd in leerpaden
  • In 2013 haalde 9% van de leerlingen in Nederland de ‘lezen’ eindtermen niet
  • In 2018 haalde 16% van de leerlingen de ‘lezen’ eindtermen niet
  • De PIRLS-studie (KULeuven, 2023) geeft aan dat slechts 3% van de Vlaamse leerlingen gevorderde lezers zijn
  • Vlaanderen scoort lager dan het EU-gemiddelde
  • Ouders lezen minder graag, dit speelt een rol
  • De invloed van volwassenen is aanzienlijk
  • Kinderen die beter lezen, lezen meer, is een belangrijke factor
  • Er bestaat een relatie tussen taal (WS), lezen en kansarmoede
  • Fonologische en fonemische bewustzijn zijn essentiële aspecten voor de ontwikkeling van lezen en spellen
  • Er zijn verschillende leesmodellen (connectionisme)
  • Er zijn verschillende fasen in de leesontwikkeling (logografisch, alfabetisch, orthografisch)
  • In de ontluikende geletterdheid fase is interesse in boeken belangrijk
  • Ontluikende geletterdheid: 0-4 jaar; Beginnende geletterdheid: 4-6 jaar
  • Schrijfontwikkeling heeft verschillende fases
  • Invent/spontane spelling: kleuters hebben de intentie om woorden/zinnen op te schrijven en vertrekken vanuit de klanken van woorden
  • Er is een direct verband tussen schrijf- en leesontwikkeling
  • Leerdoelen voor ontluikende geletterdheid omvatten boekoriëntatie, verhaalbegrip, leesplezier en taalbewustzijn
  • De belangrijkste componenten van fonologisch-fonemisch bewustzijn zijn taalbewustzijn, fonologisch bewustzijn en fonemisch bewustzijn
  • Het begrijpen van taalbewustzijn, fonologisch bewustzijn en fonemisch bewustzijn, is essentieel voor het leren lezen en spellen
  • Methodes voor fonologisch bewustzijn (klappen/rijmen), fonemisch bewustzijn (isolaren van klanken) en letterkennis (aanwijzen, benoemen) zijn cruciaal
  • Er zijn tools beschikbaar om de leesontwikkeling te stimuleren, zoals handpoppen.
  • Auditief isoleren van klanken is belangrijk
  • Klanken uitluisteren in woorden is belangrijk
  • Positie van klanken in woorden is belangrijk om herkenning te vergemakkelijken
  • Rijmen is een belangrijke vaardigheid die zich spontaan ontwikkelt in de fonologische fase
  • Auditieve analyse op woordniveau helpt om woorden te analyseren en de klanken te herkennen

Leesmodellen

  • Er bestaan connectionistische en taakanalytische leesmodellen om de verschillende fases van lezen en spellen te begrijpen.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Storytime with Dad
10 questions

Storytime with Dad

SafeBlackberryBush avatar
SafeBlackberryBush
Early Literacy Development Stages Quiz
19 questions
Early Literacy Development Quiz
10 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser