Lãnh đạo và phẩm chất lãnh đạo

Lãnh đạo là một chủ đề được nghiên cứu từ rất lâu và luôn thu hút sự chú ý của mọi người. Nó thường liên quan đến những người quyền lực và năng động, lãnh đạo các đội quân, quốc gia, tổ chức, và những khám phá về trí tuệ và tài năng của họ là trọng tâm của những câu chuyện và truyền thuyết.

Sự hy sinh mà những người dưới quyền dành cho người lãnh đạo, việc xây dựng và lãnh đạo các quốc gia hùng mạnh hoặc tổ chức lớn, sự thành công và thất bại của người lãnh đạo, sự tôn trọng hoặc ghét bỏ của nhân viên đều là những câu hỏi liên quan đến lãnh đạo.

Là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra.

Nghĩa rộng là: Sự dẫn đường chỉ lối, dẫn dắt, điều khiển hoạt động của cá nhân và tổ chức để đạt mục tiêu. Nghĩa hẹp: Sự tác động điều khiển trực tiếp hoạt động của con người và xã hội nhằm đạt mục đích cụ thể.

Là sự điều khiển hoạt động của một lực lượng, một tập thể có tổ chức để thực hiện mục đích nhất định, gắn liền với hoạt động cụ thể có tính cấp bách, khẩn trương và đòi hỏi sự phục tùng tuyệt đối của cấp dưới.

Quản lý, lãnh đạo, chỉ huy đều là hoạt động chỉ đạo, định hướng, điều khiển thực hiện một công việc theo một mục đích nhất định.

Quản lý, lãnh đạo, chỉ huy đều là sự tác động có hướng đích, có tổ chức của chủ thể (quản lý, lãnh đạo, chỉ huy) tới đối tượng (bị quản lý, lãnh đạo, chỉ huy) để đạt mục tiêu.

Hoạt động này đều là tác động điều khiển có hướng đích, có mục tiêu xác định, thể hiện mối quan hệ giữa hai bộ phận đó là: chủ thể (là cá nhân hoặc tổ chức làm nhiệm vụ quản lý, lãnh đạo, chỉ huy) và đối tượng bị điều khiển (là bộ phận bị quản lý, lãnh đạo,chỉ huy).

Quản lý, lãnh đạo, chỉ huy đều gắn với con người, quan hệ người với người, giữa chủ thể và đối tượng.

Xét về bản chất nội dung thì Quản lý, Lãnh đạo, Chỉ huy cũng đều chính là hoạt động bao gồm quá trình ra quyết định và tổ chức thực hiện quyết định, điều khiển hoạt động của đơn vị tổ chức đạt đến mục đích đã đặt ra.

Xét về hình thức và phương pháp thì đều là đều là sự vận động của thông tin, sự điều khiển, định hướng, dựa trên cơ sở tác động chủ quan của chủ thể điều khiển tới đối tượng bị điều khiển thông qua hệ thống các công cụ, phương tiện.

Tiếp cận phẩm chất tập trung vào việc xác định những đặc tính cá nhân của người lãnh đạo. Nó cố gắng giải thích người lãnh đạo là ai.

Các nghiên cứu phẩm chất tìm kiếm những đặc điểm chung của các nhà lãnh đạo thành công, nhưng không tìm được công thức chung cho sự thành công.

Tiếp cận phong cách tập trung vào hành động thực tế của người lãnh đạo. Nó quan sát cách họ quản lý, giao tiếp và đưa ra quyết định.

Các nghiên cứu về phong cách lãnh đạo cố gắng phân biệt phong cách dẫn đến thành công và thất bại.

Tiếp cận tình huống cho rằng thành công của người lãnh đạo phụ thuộc vào sự phù hợp giữa phong cách lãnh đạo và tình huống cụ thể.

Tiếp cận tình huống xác định các yếu tố ảnh hưởng đến lãnh đạo, bao gồm quyền hạn của người lãnh đạo, tính chất công việc và khả năng của người lao động.

Tiếp cận lãnh đạo mới về chất tập trung vào lãnh đạo trong môi trường biến động, đặc biệt là dưới ảnh hưởng của khoa học kỹ thuật và toàn cầu hóa.

Các nhà nghiên cứu lãnh đạo mới về chất tìm cách hiểu và giải quyết các thách thức trong bối cảnh hiện tại.

Tiếp cận theo phẩm chất và tiếp cận theo phong cách là hai cách tiếp cận ban đầu trong nghiên cứu về lãnh đạo.

Tiếp cận tình huống và lãnh đạo mới về chất là những cách tiếp cận sau này, phản ánh sự hiểu biết tiến bộ về lãnh đạo.

Sự thay đổi nhanh chóng và dữ dội trong môi trường kinh doanh, ảnh hưởng đến toàn cầu.

Khả năng thích nghi của một tổ chức để tồn tại và phát triển trong môi trường kinh doanh thay đổi.

Vai trò của người lao động trong việc tạo ra những ý tưởng mới, cách thức mới để giải quyết vấn đề và thích ứng với thay đổi.

Kiểu lãnh đạo dựa trên sự thu hút, truyền cảm hứng và phát huy tối đa tiềm năng của người lao động.

Những nghiên cứu đầu tiên về lãnh đạo tập trung vào việc phân tích các phẩm chất cá nhân của những người lãnh đạo thành công.

Tổng kết năm 1948 của Stogdill đã xem xét và phân tích hơn 100 nghiên cứu về phẩm chất lãnh đạo trong giai đoạn 1904-1948.

Những phẩm chất lặp lại trong nhiều nghiên cứu, giúp phân biệt người lãnh đạo với những người không phải là lãnh đạo.

Khả năng dẫn dắt, thúc đẩy và hướng nhóm đạt được mục tiêu của tổ chức.

Thực hiện các vai trò lãnh đạo, người lãnh đạo cần có những phẩm chất liên quan trực tiếp đến việc tạo động lực và thúc đẩy nhóm.

Sự tương quan chặt chẽ giữa những phẩm chất lãnh đạo và việc thực hiện vai trò lãnh đạo thành công.

Sự thành công của một người lãnh đạo phụ thuộc vào sự phù hợp giữa phong cách lãnh đạo của họ và tình huống cụ thể.

Người lãnh đạo mới về chất là người có khả năng thu hút, truyền cảm hứng và khai thác tối đa tài năng của nhân viên.

Nghiên cứu này nhằm xác định các phẩm chất và hành vi có liên quan đến sự thành công hoặc thất bại của các nhà quản trị cấp cao.

Các nhà lãnh đạo trật hướng là những người không đạt được mục tiêu, bị sa thải, hoặc không được thăng tiến.

Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích những phẩm chất và hành vi của những nhà quản trị cấp cao không hiệu quả.

Những cuộc khảo sát được thực hiện với những nhà quản trị từng được thăng tiến nhưng sau đó không thành công trong vai trò lãnh đạo.

Các nhà nghiên cứu thường thu thập dữ liệu về những phẩm chất, kỹ năng, và hành vi của những nhà lãnh đạo trật hướng để xác định những điểm yếu và yếu tố dẫn đến thất bại của họ.

Sự thỏa mãn lớn khi được chấp nhận và yêu thích, thích làm việc nhóm và xây dựng mối quan hệ xã hội.

Người lãnh đạo có nhu cầu liên minh cao có thể né tránh việc ra quyết định không phổ biến, ưu tiên các mối quan hệ trong việc phân bổ phần thưởng, và có thể tạo ra sự mơ hồ trong công việc của nhân viên.

Người lãnh đạo có nhu cầu liên minh thấp thường độc lập, chỉ quan tâm đến một số ít bạn bè thân thiết, và có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ.

Sự thăng tiến hoặc hiệu quả trong các tổ chức lớn liên quan chặt chẽ đến việc quan tâm tới quyền lực xã hội hoá.

Những người lãnh đạo có nhu cầu quyền lực cao hơn nhu cầu liên minh, và có sự trưởng thành tâm lý, có thể tạo ra môi trường làm việc hiệu quả.

Kỹ năng cần thiết để thành công trong vai trò lãnh đạo.

Phân loại kỹ năng lãnh đạo thành ba loại cơ bản giúp tránh sự nhầm lẫn và khó hiểu.

Kỹ năng để quản lý, điều hành và tổ chức công việc.

Sự hiểu biết về các kiến thức và kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ.

Khả năng giao tiếp, hợp tác, thuyết phục và tạo động lực cho người khác.