کتاب باهم بیندیشیم ۱ - انسان و ایمان

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

چرا ایمان؟ مؤمنان چه چیزی دارند که دیگران ندارند؟

ضرورت ایمان از جهات مختلف تبیینی و آثار آن قابل تبیین است، اما اگر در یک کالم بخواهیم به این سؤال پاسخ دهیم باید گفت ضرورت ایمان به شناخت انسان و معنای زندگی برمیگردد که در قالب نکاتی بیان میشود: برای شناخت و بیان ضرورت ایمان ابتدا باید انسان و معنای زندگی را بشناسیم.

آیا میشود بدون عمل دل پاک و ایمانی قوی داشت؟

False (B)

رابطۀ ایمان با عمل چگونه است؟

True (A) Signup and view all the answers

کدام گزینه در مورد ضرورت ایمان درست است؟

ضرورت ایمان به شناخت و معنای زندگی برمی گردد. (A), همه انسان ها در خسارت هستند. (B), انسان در حال خسران و از دست دادن سرمایه است. (C), ایمان برای شناخت و بیان ضرورت را باید بشناسیم. (D) Signup and view all the answers

عالم غیب را که ندیدیم، چطور ثابت کنیم؟

عالم غیب را در مقابل عالم شهادت قرار میدهند (A), عالم غیب را در هستیشناسی قرآنی به دو بخش عالم شهود و عالم غیب تقسیم میکنند (B), اعتقاد به عالم غیب بنیان فکری اساسی برای انسان است. (C), عالم غیب به معنای بخشی از صحنه هستی است که قابل ادراک با حواس ظاهری نبوده. (D) Signup and view all the answers

از کجا بدانیم خدا یکی است؟

«یکی بودن خداوند» همان چیزی است که در اصطالح به آن «توحید» و یا در عبارت دقیقتر «توحید ذاتـی» گفته میشود، یعنی خداوند یکی است و بقیه ابعاد توحید مانند توحید در صفات و افعال یا توحید در عبادت و اطاعت و حاکمیت به همین امر برمیگردد؛ به عبارت دیگر این خدای یگانه است که همه چیز از اوست، و فقط اوست که شایسته پرستش و اطاعت و حاکمیت است. Signup and view all the answers

چرا خدا باید انسانها را امتحان کند و بعد به بهشت و جهنم ببرد؟ این کار چه حکمتی دارد؟

نمی توان گفت که خدا باید انسانها را امتحان کند و بعد به بهشت و جهنم ببرد. زیرا این حرف اشتباه است. در دنیای فانی خدا انسان ها را امتحان می کند و بعد از مرگ او را به جهنم و یا بهشت می برد. خدا هیچ نیازی به این کار ندارد، زیرا خدا بسیار دانا و حکیم است و قـرآن نیز در خصوص صفات خدا می فرماید: »و ان الله علی کل شئ قدیر.« خدا قادر به هر کاری است. Signup and view all the answers

ای خدای بینیاز چرا ما را آفریدی؟

اگر منظور از هدف، منفعتی است که به انجام دهندهی کار برگردد، خداوند هرگز چنین هدفی در آفرینش خودش نداشته است، چرا که داشتن این هدف عالمت نیازمندی است. هر کسی که چنین هدفی داشته باشد یعنی نیازی داشته است که با آن کار دنبال رفع آن بوده است. Signup and view all the answers

اگر خدا را قبول داشته باشیم ولی دین خاصی نداشته باشیم راحتتر نیست؟

انسان بدون دین، یعنی انسان بدون اندیشه و باور. (A), هر کسی که اعتقاد به یک سری اعتقادات دارد به معنای این است که دین دارد. (B), دین به معنای عام، یعنی مجموعه از باورها و رفتارها. (C), هر کسی در زندگی به یک سری اعتقادات و باورها متکی است. (D) Signup and view all the answers

از کجا بدانیم که اختیار داریم؟

روشـنـتـرین دلیل بر اثبات اختیار این است که انسان در درون خودش به روشنی درک میکند که امکان و اختیار انجام رفتارهای مختلف را دارد. Signup and view all the answers

اگر خدا میداند که ما چه کارهایی خواهیم کـرد، پس چه طوری اختیارمان دسـت خـودمان اسـت؟

همانطور که پیشتر بیان شد هر کسی در درون خودش اختیار داشتن خودش را درک میکند و میفهمد کـه تــوان انـجـام و یـا تـرک رفـتـارهـای در چهارچوب توانش را دارد. بنابراین این که خداوند چگونه به آن از ازل علم دارد حتی اگـر بـرای مـا قـابل تـصـور نباشد، مانع اختیار ما نیست که آن را بهصورت کامًال درونی درک میکنیم. Signup and view all the answers

خدایی که میگوید: هر کسی را بخواهم هدایت میکنم و هر کسی را بخواهم گمراه میکنم، چه طوری به انسان اختیار داده و چطوری عدالت دارد؟

بر طبق ظاهر این آیه شریفه و آیات نظیر آن، هدایت و گمراهی به دست خداست و خداوند طبق خواست و مشیت خـودش، هدایت و ضاللت را نصیب این و آن میکند. Signup and view all the answers

چرا خدا به علت نیازی ندارد؟ اگر خدا نیازمند آفریننده نیست، چرا نگوییم ماده نیز آفریننده الزم ندارد؟

یک قـاعـده عقلی و فلسفی وجــود دارد کـه: »کـل مـا بالعرض ینتهی الی ِ مـا بـالـذات«؛ به عبارت بسیار سـاده یعنی هر کسی که چیزی را از خودش ندارد، آن را از کسی گرفته که آن چیز را از خودش دارد. Signup and view all the answers

مگر مقدار ماده و انـرژی در جهان ثابت نیست؟ مگر انـرژی و ماده به هم تبدیل نمیشوند، پس چرا نگوییم »واجبالوجود« همان »انرژی«است که ابعاد مادی یعنی طول و عرض و ارتفاع ندارد؟

یـکـی از آفـات دیـن تفسیرها و تطبیقهای ناروا اسـت کـه هـمـواره گریبان دین و اعتقادات درسـت را گرفته اسـت. بـرخـی انسانها که از سـویی نمیتوانند دسـت از اعتقاداتشان بـردارنـد، و از سـوی دیگر اندیشههای علمگرایی داشته و دل در وابستگی علوم تجربی دارند به گمان این که علم تجربی در تضاد با خدا و اعتقادات دینی است، سعی میکنند خدا و تعالیم دین را با یافتههای علمی تطبیق بدهند که هر دو را حفظ کنند. Signup and view all the answers

Study Notes

فهرست مطالب کتاب باهم بیندیشیم ۱

این کتاب شامل پرسش و پاسخ درباره‌ی اندیشه اسلامی است.
هدف از نوشتن این کتاب پاسخ به پرتکرارترین پرسش‌های دانشجویی درباره‌ی اندیشه اسلامی است.
سعی شده نگارش کتاب، جوان پسند و دانشجویی باشد.
کتاب، پرسش و پاسخ محور نوشته شده است.
نویسندگان تلاش کرده‌اند پاسخ‌ها رضایت‌بخش و قانع‌کننده باشند.

بخش اول: انسان و ایمان

پرسش ۱: چرا ایمان؟ مؤمنان چه چیزی دارند که دیگران ندارند؟
- پاسخ: ضرورت ایمان به شناخت انسان و معنای زندگی برمی‌گردد.
- نکته اول: شناخت انسان.
  - انسان در خسارت است تا زمانیکه خود را به درستی نشناسد.
  - انسان پیچیده‌ترین موجود جهان است، شناخت او مهم و دشوار است.
  - شناخت انسان برای عبور از مسیر گمراهی ضروری است.
- نکته دوم: معنای زندگی.
  - انسان در دنیای فعلی باید در پی شناخت خود و آخرت باشد.
- نکته سوم: تغییر بنیادین در رفتار و سبک زندگی.
  - شناخت درست از انسان، زندگی و مسیر او را تغییر خواهد داد.
پرسش ۲: رابطه ایمان با عمل چگونه است؟ آیا می‌شود بدون عمل، دل پاک و ایمانی قوی داشت؟
- پاسخ: ایمان باید در عمل بروز کند.
- نکته اول: منشأ برخی شبهات درباره‌ی ایمان.
  - برخی افراد، برای رهایی از عذاب وجدان، اعتقادشان را تغییر می‌دهند و عمل را بی‌اهمیت جلوه می‌دهند.
- نکته دوم: ایمان و علم متفاوتند.
  - ایمان، پذیرش و دل سپردن است.
- نکته سوم: عمل، عامل پاکی دل و ایمان قوی است.
  - عمل، عامل تفاوت در مرتبه های ایمان است.
  - عمل در تقویت ایمان نقش بسزایی دارد.
- نکته چهارم: عمل، بخش از دین که خلاف اراده است، ملاک ایمان واقعی است.
  - عمل به بخشی از دین که مطابق اراده ماست، نشانگر ایمان نیست.
  - پرستش و عبودیت در عمل به دستورات الهی، عیار واقعی ایمان است.
  - پرستش خدا، در عین عمل به دستورات الهی، بدون سختی و دشواری است.
پرسش 3: خدایا چرا ما انسانها را محدود میکنی؟ خدایا چرا تمایلاتی را که خودت در انسان آفریدی آزاد نمیگذاری؟
- پاسخ:
  - تمایلات ضروری‌اند.
    - تمایلات جزء نعمات الهی هستند
    - محدودیت‌ها، در راستای مصلحت‌اند.
پرسش 4: اگر خدا را قبول داشته باشیم ولی دین خاصی نداشته باشیم راحت تر نیست؟
- پاسخ:
  - تعریف دین، مجموعه باورها و رفتارهاست،
  - وجود دین هم برای فردی که به خدا ایمان دارد ضروری است.
پرسش 5: با این همه تفسیر و برداشت که از دین هست من چطوری دین داشته باشم؟
- پاسخ:
  - برداشت‌ها در صورت عدم تناقض، قابل پذیرش‌اند.
  - برداشت‌های نادرست از دین، به معنای نفی آن دین است.
پرسش 6: عالم غیب را که ندیدیم چطور ثابت کنیم؟
- پاسخ:
  - عالم غیب، بخش قابل ادراک حواس ظاهری نیست.
  - دلایل دینی:
  - آیات و احادیث متعددی بر وجود عالم غیب دلالت دارند.
  - دلایل عقلی:
  - برهان‌های اثبات خدا، معاد، روح و ... دلالت بر عالم غیب دارد.
  - دلایل تجربی:
  - تجربیاتی چون رویاهای صادقه و یا تجربه‌های نزدیک به مرگ، دلالت بر عالم غیب دارند.

بخش دوم: خدا و صفات خدا

پرسش 7: خدایا تو ما را آفریدی یا ما به خاطر ترس از بلاها تو را آفریدیم؟
- پاسخ:
  - اعتقاد به خدا، ناشی از ترس نیست.
  - اعتقاد به خدا می‌تواند به آرامش و رهایی از ترس منجر شود.
  - دلیل اعتقاد به خدا در فطرت و عقل انسان است.
پرسش 8: داروین درست میگوید یا خدای متعال؟
- پاسخ:
  - نظریه داروین، تضاد با خدای خالق نیست.
  - خلقت تدریجی، توسط اراده خداست.
  - نظریه بیگ بنگ، با خلقت همخوانی دارد.
پرسش 9: چرا خدا به علت نیازی ندارد؟ اگر خدا نیازمند آفریننده نیست، چرا نگوییم ماده نیز آفریننده لازم ندارد؟
- پاسخ:
  - خداوند بی نیاز است، زیرا وجودش ازلیت دارد.
  - ماده ممکن الوجود است و نیازمند علت است.
پرسش 10: مگر مقدار ماده و انرژی در جهان ثابت نیست؟ مگر انرژی و ماده به هم تبدیل نمیشوند پس چرا نگوییم واجب الوجود همان انرژی است که ابعاد مادی یعنی طول و عرض و ارتفاع ندارد؟
- پاسخ:
  - انرژی ،ممکن الوجود است و نیازمند علت است.
  - واجب الوجود، واجب و بی‌نیاز از علت است.
پرسش 11: نظریه «بیگ بنگ» چه ربطی دارد به اعتقاد به وجود خدا؟
- پاسخ:
  - نظریه «بیگ بنگ» توصیفی از فرایند انبساط جهان است، نه منشأ خلقت آن.
  - فهم غلط از نظریه «بیگ بنگ»، موجب انکار خدای خالق میگردد.
پرسش 12: شناخت خداوند یعنی چه؟ آیا می‌توان خداوند را آن‌گونه که هست، شناخت؟
- پاسخ:
  - شناخت خدا، شناخت صفات اوست، نه ذات او.
  - ذات خدا، برای انسان قابل درک نیست.
پرسش 13: چرا باید خدا را بشناسم؟ شناختن خدا چه نقشی در زندگی من دارد؟
- پاسخ:
  - شناخت خدا، اعتقاد و عمل را بهبود می‌بخشد.
  - شناخت خدا، موجب آرامش روانی، رهایی از وابستگی‌های مادی و وحدت اجتماعی میگردد.
پرسش 14: وقتی همه چیز در دنیا مادی است پس خدا چه نقشی دارد؟
- پاسخ:
  - جهان طبیعت، مخلوق خداست.
  - همه رفتارها در جهان، به اراده خداوند صورت میپذیرد.

بخش سوم: توحید الهی

پرسش 15: از کجا بدانیم خدا یکی است؟
- پاسخ:
  - برهان «تمانع» دلالت بر یگانگی خدا دارد.
  - برهان «نفی ترکیب» دلالت بر یگانگی خدا دارد.
  - همه‌ی پیامبران، به خدای واحد دعوت کرده‌اند.
پرسش 16: از کجا بدانیم که توحید حقیقی چیست و چه نقشی در زندگی ما دارد؟
- پاسخ:
  - توحید حقیقی، نفی هرگونه بت و معبود غیر الهی است.
  - توحید، آرامش و رهایی از وابستگی‌های مادی به همراه دارد.
پرسش 17: مگر قرآن نفرموده که جز خدا کسی دیگر را صدا نزنید؟ پس توسل به ائمه آیا شرک است؟ اصلاً این توسل به غیر از خدا فایده‌ای دارد؟
- پاسخ:
  - توسل به اولیای الهی، شرک نیست.
  - اولیای الهی، به اذن و اجازه خدا، واسطه خواهند بود.

بخش چهارم: جبر و اختیار و قضا و قدر

پرسش 18: ای خدای بی نیاز چرا ما را آفریدی؟
- پاسخ:
  - آفرینش، ناشی از کمال و سخاوت خداست.
  - خلقت، هدفی برای مخلوق تعیین شده است.
پرسش 19: از کجا بدانیم که اختیار داریم؟
- پاسخ:
  - انسان در درون خود، اختیار را درک می‌کند.
  - مجازات و تشویق، دلیل بر اختیار انسان است.
  - مدارس آموزشی، اساساً بر مبنای اختیار انسان شکل گرفته‌اند.
پرسش 20: اگر خدا می‌داند که ما چه کارهایی خواهیم کرد، پس چه طور اختیارمان دست خودمان است؟
- پاسخ:
  - علم خدا، با اختیار انسان، ناسازگار نیست.
  - علم خدا، به نظام هستی است، نه به اراده‌ی اجباری بشر.
پرسش 21: وقتی قضا و قدر سرنوشت مان را از پیش تعیین کرده، چه طور ما اختیار داریم؟
- پاسخ:
  - قضا و قدر، با اختیار انسان، ناسازگار نیست.
  - سرنوشت، با توجه به شرایط و اختیار انسان معین می‌شود.
پرسش 22: خدایی که می‌گوید هر کسی را بخواهم هدایت می‌کنم و هر کسی را بخواهم گمراه می‌کنم، چه طور به انسان اختیار داده و چه طور عدالت دارد؟
- پاسخ:
  - هدایت و گمراهی، بر اساس قواعد و ملاک‌هایی است، نه به‌صورت تصادفی.
  - خداوند، برای هر کسی، قاعده‌ای قرار می‌دهد.

بخش پنجم: عدل الهی

پرسش 23: من نمی‌خواستم به دنیا بیایم چرا خدا ما را بدون رضایت‌مان آفریده است؟
- پاسخ:
  - زندگی، نعمت الهی است.
  - رضایت، ملاک خلق نیست.
پرسش 24: خدا که می‌داند کسی کافر و جهنمی خواهد شد، چرا او را می‌آفریند؟ مگر خلقت لطف خدا نیست؟ چه لطفی در خلقت کافر وجود دارد؟
- پاسخ:
  - خلقت، لطف الهی است.
  - انسان با اختیار، مسیر خود را انتخاب می‌کند.
  - وجود کافر درونی برای رشد انسان است.

بخش ششم: حکمت افعال الهی

پرسش 25: خدای بی نیاز چه نیازی به عبادت و نماز ما دارد؟
- پاسخ:
  - عبادت ،موجب تکامل روحی انسان است.
پرسش 26: خدایا چرا شیطان را آفریدی؟
- پاسخ:
  - شیطان، از اسباب رشد و تکامل است.
  - وجود گناه، زمینه‌ی شکر و ایمان را فراهم می‌کند.

بخش هفتم: معاد

پرسش 27: علوم تجربی می‌گویند که همۀ فعالیت‌های فکری در مغز است، پس روح چه کاره است؟
- پاسخ:
  - روح، غیر مادی است.
پرسش 28: چرا خدا باید انسان‌ها را امتحان کند و بعد به بهشت و جهنم ببرد؟ این کار چه حکمی دارد؟
- پاسخ:
  - امتحان خدا، شرط تکامل انسان است.
  - بهشت و جهنم، پاداشی برای انسان است.
پرسش 29: ای خدایی که همه چیز را می‌دانی چرا ما را آفریدی تا امتحان کنی؟ چرا ما را بدون امتحان به بهشت و جهنم نمی‌بری؟
- پاسخ:
  - خلقت، اراده خداست.
  - امتحان، شرط تکامل است.
پرسش 30: تناسخ چیست؟ آیا حقیقت دارد؟
- پاسخ:
  - تناسخ، باطل است.
  - انسان، از مرگ دوباره برخوردار خواهد شد.
پرسش 31: عالم برزخ چه عالمی است؟ ما با چه بدنی در آنجا حاضر می‌شویم؟ فلسفه وجود آن عالم چیست؟
- پاسخ:
  - عالم برزخ، میان عالم دنیا و آخرت وجود دارد.
  - در برزخ، روح با بدن نوری حاضر است.

بخش هشتم: قیامت

پرسش 32: ای خدای مهربان چرا در قرآن این همه سخن از عذاب است؟
- پاسخ:
  - عذاب، از سنخ عبرت و اصلاح است.
پرسش 33: آیا این عادلانه است که گناه موقتی عذاب دائمی دارد؟
- پاسخ:
  - عذاب، در قیامت، پاداش و جزا دارد.
پرسش 34: آیا فقط بهشت برای مسلمانان است و تمامی غیر مسلمانان که حتی برخی از انسان‌های خوبی هستند و خدماتی داشته‌اند، به جهنم می‌روند؟
- پاسخ:
  - قضاوت درباره‌‌ی فرجام انسان‌ها، به خداست.
پرسش 35: چرا خداوند پاداش و جزای اعمال را در همین دنیا قرار نداده است؟
- پاسخ:
  - پاداش و جزا، در آخرت، کامل‌تر و متناسب با اعمال انسان است.
پرسش 36: چرا خداوند شراب و دیگر لذت‌های حرام را مزد و پاداش بهشتیان قرار داده است؟
- پاسخ:
  - این موارد، به عنوان تجربه‌ای موقتی هستند که در جهنم قابل دستیابی نیست.
پرسش 37: مجازات و سوختن ظالم در آخرت به چه درد مظلوم می‌خورد؟
- پاسخ:
  - مجازات ظالمان، موجب آرامش و رهایی مظلومان خواهد بود.
پرسش 38: آیا بهشت، ابدی خسته‌کننده و یکنواخت نخواهد بود؟
- پاسخ:
  - بهشت، شامل لذت‌ها و منافع متعدد است.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

این آزمون به بررسی پرسش‌ها و پاسخ‌های اندیشه اسلامی در رابطه با انسان و ایمان می‌پردازد. هدف از این کتاب ارائه پاسخ‌های قانع‌کننده به سوالات پرتکرار دانشجویان است. پرسش‌ها شامل مفاهیم مهمی مانند شناخت انسان، معنای زندگی و ارتباط ایمان با عمل هستند.