Kritisismong Pangkasaysayan sa Nobelang Kastila

Kritisismong Pangkasaysayan

• Isang sangay ng kritisismong pampanitikan na sumisiyasat sa mga pinagmulan ng sinaunang panitikan o teksto upang maunawaan "ang daigdig sa likod ng tekstong ito"

Nobela

• Tinatawag ding akdang-buhay o kathambuhay
• Isang mahabang pikson na binubuo ng iba’t ibang kabanata
• Nagsimula ang pagkakaroon ng nobela sa ika 18 siglo sa kontinente ng Europa
• Lope K. Santos nagpasimuno ng nobela sa Pilipinas
• Ang mga inilathala sa panahon na ito ay dumaan muna sa pagsusuri ng Commission Permanente de Censura

Uri ng mga Nobela

• Pangrelihiyon
• Himagsikan Amerikano
• Noong panahon ng Ikalawang Republika ng Pilipinas, walang pagbabago sa sistema ng pagsulat ng nobela at naging tradisyunal

Hapon

• Hindi rin naging maunlad ang nobela dahil sa kakulangan ng materyales (papel) at niliitan ang mga letra (sa Liwayway)

Teoryang Pampolitikan

• Ang sistematikong pag-aaral ng panitikan at mga paraan sa panitikan
• Katotohanan kaysa kagandahan ang mababakas sa teoryang ito

Teoryang Formalistiko

• Tumutukoy sa isang uri ng krisistimo na nagbibigay diin sa porma sa tekstong ngunit hindi sa nilalaman nito
• Biniibigyan ng markadong atensyon ang kaayusan, istilo, gramatika, at kayarain ng akda ng texto

Matalinghagang Pahayag

• Ito ay ang mga ekspresyong may malalim na salita o may hindi tiyak ng kahulugan

Bagong Paraiso

• Efren Reyes Abueg
• Characters: Ariel at Cleofe

Teoryang Romantisismo

• Nagpapahalaga sa damdaming nakapaloob sa akda
• Ang damdaming ito ay ipinahihiwatig sa salita, parirala at pangungusap

Teoryang Sosyohikal

• Isang nag-aaral ng lipunan at mga ugnayan ng tao sa isa't isa
• Sumusuri sa mga institusyon, kultura, at pangkat sa lipunan upang maunawaan ang epekto nito sa pag-uugali at pamumuhay ng mga tao

Pang-uri

• Salita o lipon ng mga salita na iniuugnay sa mga pangngalan at panghalip upang maipakita ang katangian o attribute na ikinatatangi nito sa iba
• 3 URI NG PANG-URI: Lantay, Karaniwang, at Pinakamasidhi

Teoryang Marxismo

• Teorya o paniniwalang ang kapitalistang lipunan ay ang tunay na dahilan ng paghihirap ng mga taong nananahan dito
• Nagtatag: Karl Marx at Friedrich Engels
• Kapitalista - nagmamay-ari ng kapital o namumunohan
• Manggagawa - gumagawa ng trabaho para sa mga kapitalista
• Marxista - mga taong naniniwala sa marismo at sinasabin dehado ang mga manggagawa sa kamay ng mga kapitalista