Kriminalno profiliranje: Osnovni koncepti
45 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Koji je glavni cilj kriminalnog profiliranja?

  • Smanjenje stope kriminala
  • Povećanje sigurnosti na ulicama
  • Izrada profila nepoznatog učinitelja krivičnog djela (correct)
  • Unapređenje krivičnopravnih nauka

    • Kriminalno profiliranje se može posmatrati isključivo kao metoda kriminologije.

    False

    Koji su sinonimi za kriminalno profiliranje?

    Kriminološko profiliranje i profiliranje učinitelja

    Kriminalno profiliranje može se smatrati _______ metodom.

    <p>samostalnom</p> Signup and view all the answers

    Uparite termine sa njihovim opisima:

    <p>Kriminalno profiliranje = Metoda izrade profila učinitelja Kriminološko profiliranje = Analiza krivičnih dela kroz sociološki okvir Profiliranje učinitelja = Tehnika koja se koristi za identifikaciju zločinaca Kriminalna psihologija = Proučavanje mentalnih aspekata zločinaca</p> Signup and view all the answers

    Koja je jedna od ključnih metoda u kriminalnom profiliranju?

    <p>Analiza interakcija učinitelja sa žrtvom</p> Signup and view all the answers

    Kriminalno profiliranje se koristi samo za rešavanje starih slučajeva.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Opišite šta je kriminalno profiliranje.

    <p>Kriminalno profiliranje je istražni alat koji osigurava indicije o ličnosti i ponašanju učinitelja na osnovu analize ponašanja i dokaza.</p> Signup and view all the answers

    Koji je od sledećih pristupa osnovni u FBI metodi profiliranja?

    <p>Kriminalističko-istražiteljski pristup</p> Signup and view all the answers

    Naučno-statistički pristup kriminalnom profiliranju koristi individualizovani pristup za svaki slučaj.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Ko je jedan od glavnih zagovaratelja naučnog pristupa kriminalnom profiliranju?

    <p>David Canter</p> Signup and view all the answers

    FBI metoda profiliranja je poznata kao _______ pristup.

    <p>kriminalističko-istražiteljski</p> Signup and view all the answers

    Uparite tipove kriminalnog profiliranja sa njihovim karakteristikama:

    <p>Kriminalističko-istražiteljski = FBI metoda profiliranja Klinički pristup = Individualizovani pristup Naučno-statistički = Statističko-komparativni model</p> Signup and view all the answers

    Koja od navedenih karakteristika NE pripada kliničkom pristupu?

    <p>Sistematsko poređenje podataka</p> Signup and view all the answers

    Kriminalističko-istražiteljski pristup uključuje analizu mesta zločina i pomoć u objašnjenju psihologije učinitelja.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Koji su faktori rizika koji se rijetko mijenjaju i kroz dug vremenski period?

    <p>Statički faktori rizika</p> Signup and view all the answers

    Akutni faktori rizika se često mijenjaju bez posebnog pravila i u dugom vremenskom periodu.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Šta znači uzimanje trofeja u kontekstu zločina?

    <p>Uzimanje predmeta s mjesta zločina koji su pripadali žrtvi ili su na neki način povezani sa zločinom.</p> Signup and view all the answers

    ____ su faktori rizika koji su biološki determinirani i nepromjenjivi.

    <p>Statički</p> Signup and view all the answers

    Koja je svrha neutralizacije zločina od strane učinitelja?

    <p>Poništavanje zločina</p> Signup and view all the answers

    Trofeji često imaju neposrednu povezanost sa samim počinjenjem zločina.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Povežite pojmove sa njihovim objašnjenjima:

    <p>Dinamički faktori rizika = Promenljivi faktori s vremenom Statički faktori rizika = Nepromjenjivi i biološki determinirani Akutni faktori rizika = Faktori koji se često menjaju Neutralizacija zločina = Preuređivanje mesta zločina</p> Signup and view all the answers

    Navedi primer mehanizma neutralizacije zločina.

    <p>Christine Malèvre i Miyuki Ishikawe.</p> Signup and view all the answers

    Koje od sledećih vještačenja su predviđena zakonima o krivičnom postupku u BiH? (Izaberite sve koje se primenjuju)

    <p>Psihijatrijsko vještačenje</p> Signup and view all the answers

    Sva vještačenja su uvek vršena od strane istog pojedinca.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Koji tip pregleda se najčešće vrši na mestima kojima su potrebna medicinska ispitivanja?

    <p>Obdukcija leša</p> Signup and view all the answers

    ____ se vrši kao analiza stanja osumnjičenih lica u vezi sa njihovim mentalnim zdravljem.

    <p>Psihijatrijsko vještačenje</p> Signup and view all the answers

    Uparite vrste vještačenja sa njihovim opisima:

    <p>Toksikološko ispitivanje = Istraživanje prisustva otrovnih supstanci Sudsko-medicinsko vještačenje = Analiza uzroka smrti Knjigovodstveno vještačenje = Revizija poslovnih knjiga Kriminalističko-tehničko = Ispitivanje fizičkih dokaza</p> Signup and view all the answers

    Koja osoba ne može biti vještak u krivičnom postupku?

    <p>Osoba koja je oslobođena dužnosti svjedočenja</p> Signup and view all the answers

    Svjedok može biti samo stručna osoba koja ima određena znanja.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Koju ulogu vještak ima u krivičnom postupku?

    <p>Vještak utvrđuje i cijeni činjenice važne za krivični postupak i daje svoj nalaz i mišljenje.</p> Signup and view all the answers

    Upari dužnosti vještaka sa pravima vještaka:

    <p>Dužnost odazivanja pozivu = Pravo razmatranja spisa Dužnost davanja nalaza = Pravo upoznavanja sa predmetom Dužnost brižljivog razmatranja = Pravo predlaganja dokaza</p> Signup and view all the answers

    Koja od sledećih tvrdnji o svjedoku nije tačna?

    <p>Svjedok mora biti stručna osoba.</p> Signup and view all the answers

    Vještak i svjedok imaju zajedničku karakteristiku opažanja činjenica.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Šta znači princip odvojenosti krivičnoprocesnih funkcija?

    <p>Znači da u jednom krivičnoprocesnom subjektu ne mogu biti stečena dva svojstva ili dve uloge.</p> Signup and view all the answers

    Koja od sledećih tvrdnji najbolje opisuje situacijsku izloženost žrtve viktimizaciji?

    <p>Situacijska izloženost zahteva dubinsko istraživanje i kontekstualizaciju.</p> Signup and view all the answers

    Forenzički viktimolog može ispitivati dokaze sa pristrasnošću.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Šta je jedan od ciljeva forenzičke viktimologije?

    <p>Sprječavanje efekta grudve snijega.</p> Signup and view all the answers

    Da bi bili prihvatljivi na sudu, viktimološki dokazi moraju služiti _____ u vezi sa pravnim pitanjem.

    <p>određenoj svrsi</p> Signup and view all the answers

    Uparite vrste pogrešaka sa njihovim opisima:

    <p>Neprikladna motivacija = Neadekvatni uzroci istraživanja Netačno izvještavanje = Pogrešne informacije o žrtvi Nevješto prikupljanje = Netaktičko prikupljanje podataka Dezinformacije = Izvrnuti ili lažni podaci</p> Signup and view all the answers

    Koje informacije su ključne za razumevanje konteksta zločina?

    <p>Informacije o žrtvama i okolnostima viktimizacije.</p> Signup and view all the answers

    Prikupljanje viktimoloških informacija može se zanemariti kao trivijalno.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Zašto je važno kontekstualizovati dokaze o ponašanju žrtve?

    <p>Da bi se osiguralo da informacije budu relevantne za pravni postupak.</p> Signup and view all the answers

    Forenzički viktimolog treba da pokaže _____ kao osnovu svojih nalaza.

    <p>naučnu metodologiju</p> Signup and view all the answers

    Koja izjava najbolje opisuje proces ispitivanja dokaza od strane forenzičkog viktimologa?

    <p>Dokazi se ispituju nepristrasno kroz prizmu naučne metode.</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Forenzička ispitivanja u kriminologiji: profiliranje

    • Predmet je forenzička ispitivanja u kriminologiji, fokusirana na profiliranje.
    • Predavač je doc. dr. Sandra Kobajica Mišanović sa Fakulteta za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije Univerziteta u Sarajevu.
    • Predmet se odvija u okviru kolegija Kriminologija 6 - Forenzička kriminologija.

    Cilj i očekivani ishodi predavanja

    • Upoznavanje studenata sa metodom kriminalnog profiliranja, temeljnim pojmovima i istorijskim razvojem.
    • Upoznavanje metodologije kriminalnog profiliranja i procesa njegovog odvijanja.
    • Razumevanje korisnosti i primenljivosti kriminalnog profiliranja.
    • Definisanje kriminalnog profiliranja i opis njegovog istorijskog razvoja.
    • Razlikovanje temeljnih pristupa metodologiji kriminalnog profiliranja.
    • Opis stadijuma kriminalnog profiliranja.
    • Objašnjenje korisnosti i primenljivosti kriminalnog profiliranja.

    Pojašnjenje

    • Kriminalno profiliranje predstavlja tehniku, metodu ili strategiju u krivičnopravnim naukama.
    • Cilj je izrada profila nepoznatog učinioca krivičnog dela na osnovu poznatih profila i spoznaja u rešavanju sličnih slučajeva.
    • Kriminalno profiliranje predstavlja istražni alat kojim se pokušavaju obezbediti indicije o ličnosti i ponašanju učinioca.
    • Proces uključuje analizu interakcija počinioca sa žrtvom i mestom zločina. (Petherick, 2003)

    Pojašnjenje (nastavak)

    • Sinonimi uključuju kriminološko profiliranje i profiliranje učinioca.
    • Kriminalno profiliranje može se posmatrati kao metoda kriminalistike, kriminologije ili psihološke nauke.
    • Neodvojivo je od kriminalne psihologije, koja proučava psihološke osnove i ponašanje kriminogenih aktivnosti.
    • Forenzička kriminologija je deo kriminologije koji se bavi primjenom nauke u praksi.

    Pregled razvoja

    • Antička Grčka: rani koncepti „bolesnog duha” i „zdravog duha” od Sokrata i Platona.
    • Srednji i novi vijek: razvoj fiziognomije i frenologije kao ranijih oblika profiliranja, zatim inkvizicija i istraživanje heretika i veštica.
    • Krajem 19. veka do sredine 20. veka: integracija psihologije u pravne nauke (Münsterberg), ranije primene profiliranja u praksi.

    Etabiranje kriminalnog profiliranja kao samostalne metode (1972-1980)

    • Ključne osobe i njihov doprinos: FBI, Patrick Mullany, Howard Teten, Robert Ressler, John Douglas, itd.
    • Formiranje BAU (Behavioral Analysis Unit)-a.
    • Osnovana laboratorija za psihološka istraživanja (Wundt, 1879).
    • Razvoj metoda i pristupa.

    Etabiranje kriminalnog profiliranja kao samostalne tehnike (1980-danas)

    • Doprinos i uticaj David Cantera i njegove istraživačke paradigme.
    • Razvoj i usavršavanje istražne psihologije.
    • Primena tehnika u praksi.
    • Nastavljanje razvoja forenzičke psihologije.

    Savremeno kriminalno profiliranje

    • Heterogenost i šarolikost oblasti.
    • Medjunarodna udruženja i akademije za bihevioralno profiliranje.
    • Savremene tendencije, naučni pristup i pravila.
    • David Canter kao predstavnik savremene tendencije.

    Metodologija kriminalnog profiliranja

    • Kriminalističko-istražiteljski pristup
    • Klinički pristup
    • Naučno-statistički pristup

    #1 Kriminalističko-istražiteljski pristup

    • Suština: metoda FBI-a, korišćena za analiziranje mesta zločina i ponašanja počinioca.
    • Korišćenje metode za rješavanje slučajeva i prevenciju kriminala.

    #2 Klinički pristup

    • Baziran na individualnom pristup, jedinstvenost svakog slučaja.
    • Temelji se na analitičko-teoretskom pristupu.

    #3 Naučno-statistički pristup

    • Sistemski statističko-komparativni model.
    • Tipologija učinioca.
    • Nedostaci: zavisnost od predhodno prikupljenih podataka.

    Optimalni pristup

    • Kombinacija kriminalističko-kliničkog modela.
    • Statistički modeli su manje pouzdani.
    • Kriminalistički i klinički modeli: intuicitivni i individualni pristupi.

    Ex-ante i Ex-post profiliranje

    • Ex-ante: profiliranje nepoznatog učinioca pre njegovog otkrivanja.
    • Ex-post: profiliranje poznatih učinilaca.
    • Primeri primera.

    Faze kriminalnog profiliranja (FBI)

    • Prikupljanje ulaznih informacija.
    • Model donošenja odluka.
    • Procena zločina.
    • Kriminalno profiliranje.
    • Istraga.
    • Vrednovanje.

    Specifični elementi profiliranja

    • Klasifikacija zločina i mesta zločina.
    • Faktori rizika
    • Ponašanje učinioca posle zločina

    #1 Klasifikacija zločina i mesta zločina

    • Organizovani, neorganizovani i mešoviti zločini.
    • Kriterijumi za razlikovanje.
    • Primeri poznatih slučajeva povezanih sa kategorijama.

    #2 Faktori rizika

    • Dinamički (promenljivi)
    • Stabilni (retko promenljivi)
    • Akutni (često promenljivi)
    • Statički (biološki, nepromenljivi)

    #3 Ponašanje učinioca posle zločina

    • Neutralizacija zločina
    • Uzimanje trofeja
    • Namještanje

    Treba li nam kriminalno profiliranje?

    • Kritike (pseudonaučnost, zasnovanost na intuiciji).
    • Nužnost metode (značajna uloga, usmeravanje kriminalističke delatnosti)

    Korišteni izvori

    • Relevantna literatura.

    Forenzička viktimologija

    • Predmet je forenzička ispitivanja ljudskih žrtava.
    • Upoznavanje studenata sa ovom temom.
    • Definicija forenzičke viktimologije.

    Pojam i ciljevi forenzičke viktimologije

    • Poddisciplina forenzičke kriminologije.
    • Naučno proučavanje žrtava.
    • Sistematsko prikupljanje podataka o žrtvama.
    • Rješavanje istražnih i forenzičkih pitanja.
    • Pomoć u informisanju istraga.

    Tradicionalna viktimologija

    • Opšta viktimologija, radikalna/interakcionistička viktimologija, kritička viktimologija.
    • Focizrana je na žrtvu.

    #1 Opšta viktimologija

    • Foksusirana na pojedince ili grupe koji su pretrpeli štetu.
    • Karakteristike raznih kategorija.
    • Najpoznatiji predstavnik u toj oblasti je Benjamin Mendelsohn.

    #2 Radikalna/interakcionistička viktimologija

    • Foksusirana na dinamiku interakcija između žrtava i počinilaca
    • Foksusirana na situaciju.

    #3 Kritička viktimologija

    • Preispituje definiciju i toleranciju kriminala.
    • Foksusirana na kriminogenu društvenu situaciju.

    Tradicionalna viktimologija (nastavak)

    • Usmjerenost na pomoć žrtvama.
    • Ideološki imperativi i političke potrebe.
    • Prostrasnost prema žrtvama.

    Forenzička viktimologija

    • Povezanost sa radikalnim/interakcionističkom viktimologijom.
    • Cilj je pružanje pomoći u zastupanju žrtava.
    • Naknadno tumačenje dokaza i pomoći u svrhe zaštite.
    • Značaj u istragama i postupcima pred sudom.

    Forenzička viktimologija u fazi istrage

    • Značaj u gonjenju učinilaca krivičnih dela.
    • Ističe značaj utvrđivanja odnosa između žrtve i mjesta zločina.
    • Važne komponente za ispitivanje.

    Forenzička viktimologija u fazi istrage (nastavak)

    • Prikupljanje dokaza žrtava.
    • Kontekstualizacija i dokumentovanje dokaza.
    • Pitanja i informacije.

    Forenzička viktimologija u fazi istrage (nastavak 2)

    • Odgovor na postavljena pitanja.

    Forenzička viktimologija u fazi krivičnog postupka

    • Primena forenzičko-viktimoloških dokaza u praksi.
    • Demonstracija granica dokaza.

    Forenzička viktimologija u praksi

    • Primjena znanja o viktimologiji u forenzičkim istragama.
    • Korisnost za istražitelje, medicinsko osoblje i profesionalce.
    • Utvrđivanje postojanja žrtve i posledica njihovog zločina.

    Izveštaji i svedočenja forenzičkih viktimologa

    • Kontekstualizacija navoda o viktimizaciji.
    • Utvrđivanje prirode izloženosti žrtve šteti.
    • Razvoj modusa operandi i motiva učinioca.
    • Uspostavljanje grupe osumnjičenih osoba.
    • Povezivanje neriješenih slučajeva.

    Opšte smernice rada forenzičkih viktimologa

    • Lista preliminarnih viktimoloških upita.
    • Važnost preliminarnog prikupljanja podataka.

    Opšte smernice rada forenzičkih viktimologa (nastavak)

    • Osnovna viktimološka pitanja
    • Prikupljanje informacija od žrtava i drugih izvora.
    • Nacionalne smernice.

    Utvrđivanje karakteristika, zanimanja i istorije žrtve

    • Pregled informacija o žrtvi.

    Životni stil žrtve i izloženost viktimizaciji

    • Pregled faktora koji utiču na izloženost viktimizaciji.
    • Promena životnog stila žrtve tokom istrage.
    • Situacijska izloženost žrtve viktimizaciji (npr. povrede, alkoholizam, itd.)

    Životni stil žrtve i izloženost viktimizaciji

    • Uticaj životnog stila na dinamiku žrtva-počinilac.
    • Potencijalno štetni faktori.
    • Relevantni faktori.

    Pojam i predmet vještačenja

    • Dokazna radnja krivičnog postupka.
    • Osoba koja primjenjuje naučna ili stručna znanja.
    • Kriminalistička važnost elemenata za rad
    • Činjenice od značaja
    • Pravna pitanja i činjenice.

    Suština vještačenja

    • Otkrivanje činjenica.
    • Pružanje stručnog mišljenja.

    Proceduralne pretpostavke

    • Odgovarajući proceduralni tokovi.
    • Formalni okvir za izvođenje vještačenja.

    Ko je vještak u krivičnom postupku?

    • Osoba sa stručnim znanjem u relevantnoj oblasti.
    • Funkcija vještaka u procesu

    Ko je vještak u krivičnom postupku?

    • Razlike između vještaka i običnog svjedoka.

    Ko ne može biti vještak u postupku?

    • Osobe s određenim ograničenjima ili konfliktima interesa.

    Vještačenje vs. svjedočenje

    • Razlike i sličnosti između vještaka i svjedoka (prepoznavanje i analitička interpretacija).

    Položaj vještaka u krivičnom postupku: prava i dužnosti

    • Dužnosti vještaka (odačenje, nalaz i mišljenje).
    • Prava vještaka (upoznavanje sa predmetom, razmatranje spisa, predlaganje dokaza).

    Vrste vještačenja (zavisno od predmeta, ciljeva i zadataka)

    • Pregled i obdukcija leša.
    • Toksikološko ispitivanje.
    • Vještačenje tjelesnih povreda.
    • Tehničko vještačenje, itd.

    Vrste vještačenja

    Broj lica koja učestvuju: individualno/kolektivno. Redosled preduzetih radnji: prvo/dopunsko/ponovljeno. Faze postupka: istražno/raspravno. Organ koji imenuje vještaka. Nekontradiktorno/kontradiktorno.

    Zakonima o krivičnom postupku u BiH predviđene vrste vještačenja

    Forenzički zahtevi.

    Određivanje vještačenja

    • Proces, način, kvalifikacije vještaka.
    • Način određivanja vještačenja.

    Pitanja koja se postavljaju vještaku

    • Specifičnosti, struktura, sadržaj.

    Postupak vještačenja

    • Detaljan opis faza: uvodna, operativna i zaključna.

    #1 Uvodna faza vještačenja

    • Obaveze, upozorava na posljedice, pitanja o stručnosti i karakteru.

    #2 Operativna faza vještačenja

    • Obaveze vještaka.
    • Prikupljanje dokaza.
    • Mogućnost izmena naloga.

    #3 Zaključna faza vještačenja

    • Formiranje nalaza i mišljenja.

    Zapisnik o vještačenju-nalaz

    • Elementi, struktura i sadržaj.

    Zapisnik o vještačenju - nedostaci nalaza

    • Mogući problemi i greške u nalazu.

    Zapisnik o vještačenju - nedostaci mišljenja

    • Problemi u mišljenju vještaka.

    Kada je vještačenje zakonito, autentično i relevantno?

    • Kriterijumi za određivanje kvaliteta vještačenja.

    Korišteni izvori

    • Bibliografija, odnosno spisak korišćene literature.

    Hvala na pažnji

    • Završna poruka i kontakt informacije.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Forenzička ispitivanja u kriminologiji: profiliranje - Kolokvij 2 PDF

    Description

    Ovaj kviz se fokusira na osnovne koncepte kriminalnog profiliranja kao što su metode, pristupi i ključni zagovarači. Istražite različite tehnike i karakteristike koje čine ovaj važan deo kriminologije. Proverite svoje znanje o profiliranju zločinaca i njegovoj primeni na istraživanju.

    More Like This

    The Nature vs
    5 questions

    The Nature vs

    PhenomenalLion avatar
    PhenomenalLion
    Análisis de Perfiles Criminales
    15 questions

    Análisis de Perfiles Criminales

    ConciliatoryNash avatar
    ConciliatoryNash
    Criminal Profiling and Psychology
    10 questions

    Criminal Profiling and Psychology

    ImmenseHaiku avatar
    ImmenseHaiku
    Forensic Psychology Exam Revision - Semester 2
    24 questions

    Forensic Psychology Exam Revision - Semester 2

    BrainiestMinimalism avatar
    BrainiestMinimalism
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser