Komposisyon at Paggawa ng Teksto

Diin o Emphasis

• Ang diin o emphasis ay ang pagbibigay ng higit na pansin sa pinakamahalagang kaisipan sa loob ng isang komposisyon.
• Mauuri ito ayon sa mga sumusunod:
  • Diin sa pamamagitan ng posisyon – tumutukoy ito sa paglalagay ng pamaksang pangungusap sa wasto o angkop na lokasyon nito sa loob ng isang set ng mga pahayag o talata.
  • Diin sa pamamagitan ng proporsyon – sa simulating ito, ang bawat bahagi ay binibigyan ng proporsyonal na diin ayon sa halaga, laki, ganda at iba pang kasangkapan.
  • Diin ayon sa pagpapares-pares ng mga ideya – ang paglalahad ng ideya sa pamamagitan ng pagpapares-pares ng mga ito ay nakapagbibigay ng malinaw na pagkakatulad o pagkakaiba ng kanilang pagkakaugnay.

Pagpapalano ng Balangkas

• Ang pagpapalano ng balangkas ay isangsikreto upang matiyak na ang isang komposisyon ay nagtataglay ng kaisahan, pagkakaugnay-ugnay at diin.
• Ang isang balangkas ay nahahati sa tatlong kategorya:
  • Dibisyon
  • Sabdibisyon
  • Seksyon
• May dalawang uri ng balangkas: Paksang Balangkas (Topic Outline) at Pangungusap na Balangkas (Sentence Outline).

Pagkakahanay o Kohirens

• Ito ang aytem ng retorika na tumutukoy sa pangangailangan ng kakipilan.
• Maituturing na may ugnayan ang mga pangungusap sa isang komposisyon kung mahusay ang pagkakahanay ng mga ideya o pangyayaring tinalakay rito.
• Sa pamamagitan nito, magiging tuloy-tuloy ang daloy ng diwa ng kompsisyon.

Mga Salitang Nagpapahayag ng Ugnayan

• Paggamit ng mga panghalip panao at mga panghalip na pamatlig.
• Paggamit ng mga salitang naghahayag ng karagdagan.
• Paggamit ng mga salitang naghahayag ng pagsalungat.
• Paggamit ng mga salitang bunga ng sinundan.
• Paggamit ng mga salitang naghahayag ng pagkasunud-sunod ayon sa panahon.
• Paggamit ng mga salitang magkasingkahulugan at maging ang pag-uulit ng mga salita.

Organisasyon ng Pasalita at Pasulat na Komposisyon

• Ang paggawa ng komposisyon ay napakahalaga sa buhay ng tao.
• Kailangang taglayin ang mga sumusunod:
  • Kaisahan
  • Pagkakahanay o Kohirens
  • Diin o Emphasis
  • Pagbabalangkas

Kaisahan

• Ito ang tawag sa pangangailangan ng iisang paksang tatalakayin sa kabuuan ng isang komposisyon.
• Upang magkaroon ng kaisahan sa loob ng isang komposisyon, kailangang magkaroon din ng kaisahan ang ideya, layunin at tono sa pagsulat upang mapagdugtong-dugtong ang mga kaisipan ng malinaw at maayos sa pamamagitan ng mga hiblang tagapag-ugnay.